Дипломдық жұмыста жолаушылық лифтісінің жұмыс органдарындағы электр жетегінің жылдамдығын реттеуі жүйесін

53 

 

 

 

17  суретте  резистордың  уақытқа  байланысты  рұқсат  етілген  шамадан 

тыс  жүктелуі  көрсетілген.  Бұдан  К2  коэффициентін  анықтаймыз,  тежелу 

уақыты 1 с. Графиктен К2=20 көрініп тұр. 

 

Резистордың номиналды қуатын анықтаймыз 

 

                              

P

n

= P

m

∙ K

1

∙  η ∙ (1 +

1

K

2

∙f

m

).                                 (2.37) 

 

 

мұндағы 

P

n

- резистордың есептелінген қуаты, Вт; 

 

                

P

m

- қозғалтқыш қуаты, Вт; 

 

                К1-  тежеуіш  моментіне  және  жүктеме  коэффициентіне 

сәйкес келетін коэффициент; 

 

                

η − қозғалтқыш ПӘК; 

 

                К2- тежелу уақытына сәйкес келетін коэффициент 

 

                

f

m

- жүкетеме коэффициенті, %. 

 

P

n

= 5600 ∙ 0,038 ∙ 0,84 ∙ (1 + 0,05) = 190Вт. 

 

 

Тежегіш  резистордың  қуаты  190  Вт-тан  төмен  болмауы  керек,  ал 

кедергісі 47 Ом-нан төмен болмау керек. 

 

Тежегіш резисторын таңдау. 

 

VW3-A58735 тежегіш модулін таңдаймыз, олар екі резистордан тұрады  

P

n

= 96 Вт, R = 60 Ом. 

 

2.10 ЖТ-АҚ жүйесіндегі жиілікті және кернеуді анықтау 

 

Асинхронды  қозғалтқышты  жиілікті  түрлендіргіштен  қоретендірген 

кезде  өндірістік  кернеуді  амплитудасы  реттелетін  және  жиілігі  реттелетін 

кернеу  көзіне  түрлендірген  кезде,  түрлендіргіште  кернеу  және  қуат 

шығындары  болады.  Әдетте  мұндай  түрлендіргіште  ішкі  кері  байланыстар 

болады,  қозғалтқыштың  жүктемесі  өзгерген  кезде  шығыс  кернеуі  мен 

жиілігі  өзгермейді.  Сондықтан  келесіде  қозғалтқыштың  статорындағы 

кернеу мен жиілікті жүктемеден тәуелсіз деп есептейміз. 

 

Қозғалтқыштың  синхронды  жылдамдығы 

ω0  қоректендіру  көзінің 

жиілігіне және орам санына байланысты болады. 

 

                               

ω

0н

=

2ππ

1н

Р

п

= 78,5

рад

с

 .                                      (2.38) 

 

 

Берілген нүктедегі кернеу жиілігі 

 

                   

        f

1ззз

=

ω

о бер

ω

он

∙ f

1н

= α ∙ f

1н

= 53,5 Гц.                           (2.39) 

 

54 

 

 

3  Электр  жетектің  құрылымдық  сұлбасын  құру  және  оның 

параметрлерін есептеу 

 

3.1  Электр  жетектің  механикалық  бөлімінің  құрылымдық 

сұлбасы 

 

Электр  жетектің  механикалық  бөлімі  қозғалмалы  қозғалтқыштың 

салмағынан,  жұмыс  машинасынан  және  қосып  жіберуден  тұрады. 

Механикалық  бөліктің  құрылымдық  сұлбасы  жұмыс  машианасы  мен 

қозғалтқыштың  арасындағы  инерция  моментінің  бөлінуін  ескеру  керек. 

Екімассалы  тығыз  жүйенің  дифферециялдық  теңдеуі,  диссипативті  күшті 

ескермей, мынадай түрде: 

 

М-

М

12

− М

с1

= J

1

∙

dω

1

dt

; 

 

                                    

М

12

− М

с1

= J

2

∙

dω

2

dt

;                                        (3.1) 

 

М

12

= с

тү

∙ (φ

1

− φ

2

). 

 

 

 

Керекті  түрлендірулерді  жасағаннан  кейін,  дифференциалдық 

теңдеулер жүйесін аламыз: 

 

δJ

қоз

∙

ω

0н

М

Н

∙

dω

1

dt

= М

̅ − М

12

̅̅̅̅̅ − ∆М

̅ ; 

 

                                    

1

С

тү

∙

М

н

ω

∙

dM

12

dt

= ω

̅

1

− ω

̅

2

;                                     (3.2)    

 

J

тү

∙

ω

0н

М

Н

∙

dω

2

dt

= М

12

̅̅̅̅̅ − М

жұ

̅̅̅̅̅̅. 

 

 

Туындыдан шыққан коэффициент уақыт тұрақтысын көрсетеді: 

 

Қозғалтқыштың 

 

                                     

Т

қоз

= δJ

қоз

ω

0н

М

н

= 10.                                       (3.3) 

 

 

Тығыз бөлігі 

 

                                    

Т

с

=

М

н

М

тү

∙ω

0н

= 0,04.                                      (3.4) 

 

 

Жұмыс органы  

55 

 

 

                                     

Т

жұ

= J

тү

ω

0н

М

н

= 2,01.                                      (3.5) 

 

 

Екімассалы тығыз жүйенің құрылымдық сұлбасы 18 суретте көрсетілген  

 

 

18 сурет- Екімассалы тығыз жүйенің құрылымдық сұлбасы 

 

 

3.2 Электромеханикалық түрлендіргіштің құрылымдық сұлбасы 

 

Асинхронды  қозғалтқыштың  роторында  және  статорында  алты  орам 

болғанда,  оларды  математикалық  түрде  сипаттау  айтарлықтай  қиын.  Электр 

жетектің  тәжірибесінде  әр  түрлі  рұқсат  ету  әрекеттері  арқасында 

матемтикалық сипаттау жеңілдетіледі. Қозғалтқышты екі фазалы эквивалентті 

машина  ретінде  елестету  математикалық  сипаттаманы  және  құрылымдық 

сұлбаны  біршама  жеңілдетеді.  Механикалық  сипаттамасының  жұмыс 

учаскісінде  өтпелі  процесстерді  бақылау  үшін  қозғалтқыштың  жылдамдығы 

мен моменті арасындағы қатынасты аламыз, Пинчук И.С формуласы 

 

                                          (

Т

э

∙ р + 1) ∙= β ∙ (ω

0

− ω).                                      (3.6) 

  

 

мұндағы 

β = 2 ∙ М

к

/(ω

0н

∙ S

к

)  -  механикалық  сипаттаманың  қаттылық 

модулі. 

 

Асинхронды 

қозғалтқыштағы 

энергияның 

электромеханикалық 

түрлендіргішінің беру функциясы: 

 

                             

   W

эм

(р) =

М

̅ (р)

ω

0

(р)−ω(р)

=

1/S

н

Т

э

∙р+1

.                                    (3.7) 

 

 

Түрленгеннен    кейін  механиканикалық  сипаттаманың  жұмыс  бөлігі 

үшін 

асинхронды 

қозғалтқыштың 

құрылымдық 

сұлбасы 

тәуеліз 

қоздырылатын  тұрақты  ток  қозғалтқышының  құрылымдық  сұлбасын 

қайталайды (18 сурет).