Дипломдық ЖҰмыс тақырыбы: Банктiк несиенiң формалары мен түрлерi. Несие қамтамасыздығы

52.9% 41.1% 36.7% 38.4%

34.2% 36.3% 30.7% 29.9%

2.3 – сурет
2006 жыл аралығындағы банк міндеттемелері 71,6% - ға өсті, ұзақ мерзімді қорландыруда клиенттің тұтынуын қамтамасыз ету мақсатымен халықаралық нарықтардан ұзақ мерзімге тартылған қаражаттардың арқасында. Негізінен халықаралық нарықтар есебінен, ұзақ мерзімге тартылған, клиенттердің қажеттілігін ұзақ мерзімге қорландыруды қамтамасыз ету мақсатында, пайыздық міндеттемелер 2005 жыл аяғында, 628,356 млн. теңгеден 2006 жыл аяғында 1082,519 млн. теңгеге 72,3% өсті.
2.3. «Дәулет» ЖШС – ін несиелеу процесіне талдау жасау
«Қазкоммерцбанк» АҚ заңды тұлғалардың несиелік қабілетін бағалау тәжірибесін «Дәулет» ЖШС мысалында қарастыратын болсақ

«Қазкоммерцбанк» АҚ заңды тұлғаларды несиелеу процесі қарыз алушыға кеңес беруден басталады.Қазкоммерцбанк несиелеу үшін кәсіпорындарға мынандай негізгі талаптар қояды:

• 
  несиені өтеу үшін нақты ресурстардың болуы;
  
• 
  несиені өтімді кепілмен қамтамасыз ету;
  
• 
  жобаны қаржыландыруда меншікті қаражаттарының қатысуы;
  
• 
  қатаң қаржылық тәртіпті ұстау;
  
• 
  кәсіби менеджмент.
  

• 
  несие алуға өтініш;
  
• 
  бизнес – жоспар немесе техникалық – экономикалық негіздеме;
  
• 
  басшының суреті бар қарыз алушының анкетасы;
  
• 
  кәсіпорынның қаржылық құжаттары ( № 1,2,3 формалар);
  
• 
  дебиторлық және кредиторлық қарыздардың тауарлар мен қызметтердің тізімі;
  
• 
  ссудалық міндеттемелердің болуы немесе болмауы туралы анықтаманың түпнұсқасы;
  
• 
  бюджет алдындағы қарыздардың болуы немесе болмауы туралы анықтаманың түпнұсқасы;
  
• 
  құрылтайшылық құжаттарының нотариалды түрде куәландырылған көшірмесі;
  
• 
  құрылтайшылардың несиені алу туралы жиналысының шешімі.
  

Бұл қорытынды да ең бірінші кезекте несиенің негізгі көрсеткіштері:

1. Қарыз алушының аты: «Дәулет» ЖШС

2. Жобаның мақсаты: бизнесті дамыту, Ресейден орман материалдарын тасымалдау және «Альянс банк» АҚ алдында ссудалық қарыздарын өтеу үшін.

3. Несиенің сомасы: 1 430 581 (бір миллион төрт жүз отыз мың бес жүз сексен бір) АҚШ доллары, соның ішінде:

- 794 750 АҚШ доллары «Альянс банк» АҚ – на ссудалық қарызды өтеуге;

- 635 831 АҚШ доллары кәсіпкерлік қызметті дамытуға.

4. Несие мерзімі: 60 (алпыс) ай;

5. Сыйақы мөлшерлемесі: жылдық 14,5%;

6. Қамтамасыз ету:

• 
  Тұрғын – үй, - кепілдік құны 93 472 000 теңге, берілген қамтамасыздық «Альянс банк» АҚ қамауында,
  
• 
  Жер учаскесі, - кепілдік құны 77 985 600 теңге;
  
• 
  Үш бөлмелі пәтер, - кепілдік құны 11 770 000 теңге, берілген қамтамасыздық «Альянс банк» қамауында.
  

Жабу коэффициенты – 1,001

Қарыз алушы кәсіпорын жайлы мәліметтер:

• 
  Тіркелу күні: № 43873 – 1910 – ЖШС, 12.02.1998 жылы берілген заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркеу туралы куәлікке сәйкес 12.02.1998 жылы құрылды.
  
• 
  Компанияның заңды мекен – жайы: Алматы қаласы, Көктем -1, 55/3
  

Кәсіпорын басшысы:

Директор - Рахимбай Даулет Тұрсымбайұлы

Бас бухгалтер - Жақыбаев Талғат Қыдырбайұлы

• 
  «Даулет» Жауапкершілігі Шектеулі Серіктестік,
  
• 
  100 % меншікті капиталы бар ЖШС
  
• 
  Құрылған орны және мерзімі – 1998 жыл 12 ақпан, Алматы қаласы
  
• 
  Негізгі қызмет түрі: ағаштан жасалған құрылыс материалдар және ағаш ұсталық өнімдерді өндіру, жабдықтау, делдалдық қызмет.
  

• 
  Кәсіпорынның ағымдағы қызметі, Ресейден ағаш материалдарын жеткізу, ағаштан жасалған ағаш ұсталық өнімдерін өндіру. «Даулет»ЖШС өз қызметін 1998 жылдан бастады.
  
• 
  Кәсіпорынның орын алатын нарықтағы үлесі 15% - құрайды.
  
• 
  Кәсіпорынның негізгі нарық сегменті сауда, құрылыс, жиһаз өнеркәсібі болып табылады.
  
• 
  1998 жылдан бастап кәсіпорын ҚР нарығында беделді қызметке ие. Бүгінгі таңда кәсіпорын Алматы қаласы және Алматы облыстары аумағында дамыған сауда жүйесін иемденеді. Кәсіпорын орман материалдарын сату бойынша, төрт бөлшек – көтерме нүктелеріне иелік етеді. Орташа айлық сату көлемі 3 755 куб / м жетеді.
  
• 
  Бөлшек және көтерме сауда қызметтер құрамына төрт сауда нүктелері кіреді.Кәсіпорын жоспарында орман материалдарын сату нүктелерін ұлғайту және жеткізілетін өнім көлемін кеңейту.
  

• 
  Қызметкерлер саны: АУП саны он адам, өндірістік персонал қызметкерлер саны отыз жеті адам құрайды.
  
• 
  Кәсіпорын құрылымы.
  

Талдаудың негізгі кезеңдерi келесiдей:

1. 
   Бухгалтерлік баланс құрамы мен құрылымы динамикасын талдау.
   
2. 
   Қаржы – шаруашылық қызметінің нәтижесі туралы есебіне талдау.
   
3. 
   Ақша қаражаттары айналымы туралы есебіне талдау болып бөлiнедi.
   

Талдау кезеңі , 01.01.2005 – 01.10.2006 жыл аралығында кәсіпорын активтері 190 705 мың теңгеге немесе 218 % - ке ұлғайған. Оның ішінде, ұзақ мерзімді активтері 10 255 мың теңгеге немесе 321% өскен.Ағымдағы активтері талданған кезең аяғында 180 450 мың теңгеге немесе 213 % ұлғайған.

2.6.-кесте

«Дәулет» ЖШС кәсіпорнының басқа да негізгі қаражаттары 3 097 мың теңгені құрайды. Талдау кезеңі ішінде ұзақ мерзімді активтер құрылымында, кезең басына сәйкес, екі жер учаскесін сатып алу нәтижесінде «Жер» бөлімі бойынша 5 931 мың теңгеге өсім болып отыр.Айтып өтетін жайт, негізгі қаражаттар негізінен ағаш өңдеуде қолданылатын құрылғымен көрсетілген.

• 
  Алдыңғы кезеңмен салыстырғанда соңғы талданған кезең ішінде материалдардың 57 089 мың теңгеге немесе 145% - ға ұлғайғанын көреміз.
  
• 
  Талданған кезеңде «Дайын өнім, тауарлар» бөлімі 82 358 мың теңгеге немесе 184% - ға ұлғайған.
  
• 
  Сонымен бірге талданған кезең аяғында дебиторлық қарыз азайған. Соның ішінде: 116 мың теңге немесе 9% шоттан алынатын, 30 мың теңге немесе 46% болашақтағы шығындар, 1 899 мың теңгеге немесе 14% -ға берілген аванстар.
  
• 
  Талданған кезең ішінде басқа да дебиторлық қарыздар 3 749 мың теңгеге немесе 17% азайған.
  
• 
  Дебиторлық қарыздар жеткізілген тауарлар бойынша төлемдердің ұсталып қалуы нәтижесінде пайда болды.
  
• 
  Талданған кезең басына сәйкес ақша қаражаттары 6 295 мың теңгеге ұлғайған.
  

Қорытынды: дебиторлық қарыздарды талдаудан көріп отырғанымыздай, активтер құрылымындағы алынатын шоттар 1,6%, берілген аванстар 17,3%, басқа да дебиторлық қарыздар 20,7%. Қысқа мерзімді дебиторлық қарыздар құрылымындағы өтімді бөлігі 8 291 мың теңге немесе 26%, өтімсіз қысқа мерзімді қарыздар 26 383 мың теңге немесе 76 % (3 айдан жоғары) құрайды.

01.01.2005 – 01.10.2006 талданған жылдар аралығында, 2005 жылдың басындағы өсімге сәйкес, баланс валютасы 190 705 мың теңгеге немесе 218% - ға ұлғаюы болды.

Қосымшалардан 2.10 – кесте түрiндегi мәлiметтерден көрiп отырғанымыздай, берілген баланс активтерінің өзгерісі:

• 
  талданған кезең аяғында 149 865 мың теңге көлемінде алынған табыс нәтижесінде меншікті капиталдың 28 231 теңгеден 152 427 мың теңгеге дейін ұлғаюымен;
  
• 
  талданған кезең ішінде ұзақ мерзімді міндеттемелердің 74 056 мың теңгеге немесе 267,6% -ға ұлғаюы болды. Ұзақ мерзімді қарыздардың пайда болуы «Альянс банк»АҚ – нан алынған несиелерімен байланысты;
  
• 
  01.01.2005 – 01.10.2006 кезеңдері ішінде ағымдағы міндеттемелердің 119 мың теңгеге немесе 0,5% азаюымен ерекшеленеді.
  

• 
  Кәсіпорынның активтерін құрудың қайнар көзі: ағымдағы міндеттемелер 8,7%, меншікті капитал 54,8%, ұзақ мерзімді міндеттемелер 36,6% ,болып табылады.
  
• 
  Баланс валютасы 01.01.2005 – 01.10.2006 жылдар аралығындағы кезең ішінде 190 705 мың теңгеге ұлғайған. Бұл өнімдерді сатып алу көлемінің кеңеюімен байланысты шаруашылық айналымдардың ұлғайғанын көрсетеді. «Альянс банк» АҚ тартылған несие есебінен ұзақ мерзімді несиелер 74 056 мың теңгеге өсті.
  
• 
  Тәуелсіздік коэффициенті 01.10.2006 жылы 0,55 – ке тең.
  
• 
  Активтер құрылымында негізі үлесті ағымдағы активтер 95,2%, және сәйкесінше ұзақ мерзімді активтер 4,8%.
  

Қаржылық – шаруашылық қызметін талдау(Қосымшалардан 2.13 – кестедегi мәләметтер бойынша)

Кәсіпорын табысы орман материалдарын (орман, кесілген тақтайлар, брус, еденге арналған профилді тақтай, плинтус, үйеңкі, қайың саптары, есік, терезе блоктары, есік жабдықтары) сатып алудан, көтерме және бөлшек саудадан қалыптасады. 2006 жылдың 9 айы ішінде сатып алу көлемінің ұлғаюына байланысыты өнімді сатып алудан түскен табыс 254 003 мың теңгені құрды, 01.01.2005 жылмен салыстырғанда талдау кезеңі аяғындасатып алудан түкен табыс 42 515 мың теңгеге ұлғайған. Талданған кезең аяғында орташа айлық табыс 28 223 мың теңгені құрады. Сатып алған өнімнің өзіндік құны талданған кезең ішінде кезең басына сәйкес 5 282 мың теңгеге өсті.

01.10.2006 жыл кезеңіндегі шығындар 41 644 мың теңгені құрады және кезең басымен салыстырғанда 922 мың теңгеге көбейген.

Жоғарыда кестеден көріп отырғанымыздай кезең ішіндегі шығындар құрылымының негізгі үлесін жалпы және әкімшілік шығындар алып отыр. Талдаған кезең аяғында олар 33 227 мың теңгені құрап отыр,олардың салмағы 80% құрап отыр.Талдау кезеңі ішінде кәсіпорынның кезең шығындары 01.01.2005 – 01.10.2006 жылдар аралығында 10 699 мың теңгеге қысқарған. Бұл жеке қызмет түрлерінің тоқтауымен байланысты.

Талданған кезең аяғында кәсіпорын 71 219 мың теңге көлемінде таза табыс алды. Кәсіпорында сатылған өнім номенклатурасы бойынша есеп жүргізілмеген, сәйкесінше, өнім сипаттамасы «өнім сипаттамасы» бөлімінде көрсетілген. Негізгі қызметінен түскен табыс 61 700 мың теңгені құрды., талданған кезең ішінде берілген табыстар 306 309 мың теңгеге ұлғайған және талданған кезең аяғында олардың үлес салмағы 24% құрады. Негізгі емес қызметтен түскен табыс (делдалдық қызмет) 11 141 теңге болды. талданған кезең ішінде 10 728 мың теңгеге ұлғайған. 2006 жылдың аяғында қарызгер делдалдық қызметпен байланысты қызметін тоқтатады.

4. Жобаның сипатталуы

Көкейкестілігі

Жобаның сатып алудағы көкейкестілігі (актуалділігі) мынада: ағаш – бұл табиғи материал, жаңаратын ресурс және қорлары шексіз емес басқа табиғи ресурстарға қарағанда ( мұнай,газ) стратегиялық мәні бар шикізат болып табылады.

Орман секторы дамуының және қазіргі нарық жағдайындағы Қазақстан Республикасының орман –қағаз өнімдерін талдай отырып, төмендегі басты бетбұрыстарды (тенденция) айрықша атап кеткен жөн:

1. 
   Орман –қағаз өнімдерін тұтыну деңгейінің тұрақты өсімі, әсіресе орман өнеркәсібі өндірісінде даму базисі және орман өнімдерін сату көлемінің ұлғаюы болып табылатын қағаз және картонның.
   
2. 
   Қазақстан үшін орман материалдарының (ағаш, жиһаз, целлюлоза – қағаз өнімдері және т.б.)ішкі нарықтағы көлемі жоғары – 1 млрд. АҚШ доллары шамасында және еліміздің ЖІӨ - нен 3%. Сонымен қатар, импорт үлесі – 50% - ды құрайды, сол үшін отандық кәсіпорындардың өсімі үшін жағдай бар.
   

Қазақстан арқылы маңызды «оңтүстік - солтүстік» жолы өтеді.Оңтүстік бағыттағы Ресейден әкелінетін ағаштың негізгі ағымдары Қазақстан арқылы өтеді( шикізат базасы Сібірде және өткізу нарығы Қытай). Мәні бар базалар және экспорттау үшін күрделі қайта өндіріп шығаратын кәсіпорындар құруға мүмкіндіктер бар. Қазақстанның орман өнеркәсіп кешені кешендік үйлесім барысында, сонымен қатар, кластерлер орнығуы барысында озат технологияның орнығуы және ары қарай дамуына жол ашады.

Орман өнеркәсібі кешенін дамыту бірнеше бағыттардан тұрады: жеке базаны құру үшін орманды қалпына келтіру және барлау, орманды дайындау және орманды аралау жұмыстары бойынша кәсіпорындар құру, ағашты терең қайта жасап өңдейтін кәсіпорындар құру, дистрибиуциялық тор құру. Бұл Қазақстан және Ресей Федерациясының шикізат ресурстарын қолдану есебінен мүмкін болмақ.
Өндіріс сферасы:

• 
  «Дәулет» ЖШС кәсіпорнының өнім өндірісі үшін шикізат көзі Ресейден жеткізілетін орман материалдары болып табылады.
  
• 
  Шикізат нарығы жеткілікті мөлшерде дамыған, орманның негізгі бөлігі Ресейден әкелінеді. Бұл біздің республикамыздың барлық тұтынуындағы 50 % - ға жуығы.
  

Өнімнің негізгі тұтынушылары республикамыздағы ірі кәсіпорындар болып табылады:

• 
  «Ауыр машина жасау Алматы зауыты» АҚ
  
• 
  «Восток - 7» ЖШС
  
• 
  «Энерго - Профит» ЖШС
  

Негізгі бәсекелестері болып: «WODHOUSE PLUS» ЖШС, «Сервис Лес ЛТД» ЖШС, «ЕКА - К» ЖШС кәсіпорындары табылады.

Ұқсас өнімдердің бағаларын басқа кәсіпорындармен салыстыру салыстыру барысында шығаратын шешім: «Дәулет» ЖШС кәсіпорын өнімі бәсекеге қабілетті және өнімнің осындай сапасындада бағасы төмен

Ақша қаражаттары айналымы туралы есебін және пайда және зияндар туралы есебін құру барысында төменде көрсетілген базалық шамалар қолданылған болатын:

• 
  Өтелімділік кезеңі – екінші квартал 2011ж.
  
• 
  Аккумулятивті пайда – 416 849 440 теңге
  
• 
  Аккумулятивті ағым – 8 541 300
  
• 
  NPV – 4 178 926 теңге
  
• 
  IRR – 1.11%
  

Ескерту: базалық пайдаға ресми есепте көрсетілмеген жеке жеке тұлғаларға сатудан түскен компанияның табыстары қолданылған болатын.

• 
  Өтелімділік кезеңі – екінші квартал 2011ж.
  
• 
  Аккумулятивті пайда – 494 729 884 теңге
  
• 
  Аккумулятивті ағын – 46 408 203
  
• 
  NPV – 27 002 499 теңге
  
• 
  IRR – 5.75%
  

Ескерту: базалық пайдаға ресми есепте көрсетілмеген жеке жеке тұлғаларға сатудан түскен компанияның табыстары қолданылған болатын.

• 
  Өтелімділік кезеңі – екінші квартал 2010 ж.
  
• 
  Аккумулятивті пайда – 611 550 551 теңге
  
• 
  Аккумулятивті ағын – 103 388 556 теңге
  
• 
  NPV - 61 237 857 теңге
  
• 
  IRR – 12.02%
  

Ескерту: базалық пайдаға ресми есепте көрсетілмеген жеке жеке тұлғаларға сатудан түскен компанияның табыстары қолданылған болатын.

Алынған IRR 12,02% мән дисконтталған мөлшерден төмен, нәтижесінде салынған инвестиция тиімділігі 15% құрады. Қарызгер кем дегенде 50% - ын күтеді.

Кезең шығындары есебімен (%), және біржолдық сыйақы төлемдер залалсыздығы:

• 
  2006ж. – 997 куб/м.
  
• 
  2007ж. – 4 938 куб/м.
  
• 
  2008ж. – 4 170 куб/м.
  
• 
  2009ж. – 3 678 куб/м.
  
• 
  2010ж. – 3 185 куб/м.
  
• 
  2011ж. – 3 158 куб/м.
  
• 
  Орташа мәні – 3 826 куб/м.
  

• 
  орман материалдарына сұраныстың көптігі ( Үкіметтің өкіміне сәйкес 05.12.2001ж. № 1571 және 16.07.2002ж. № 785 ҚР шегінде жұмыр орманды өндіруге және экспорттауға тиым салынған);
  
• 
  Жұмыс істейтін бизнес және Ресейлік орман материалдарын жабдықтаушыларымен бітімді мәміле;
  
• 
  Жұмыс істейтін өнімдерді сату нүктелерінің болуы, орман материалдарын орташа сату көлемі 3 755 куб/м;
  
• 
  Түсетін срман материалдарын сақтау үшін жеке қойманың болуы.
  

• 
  «Альянс банк» АҚ алдында 794 750 АҚШ доллары көлемінде ссудалық қарыздарының болуы;
  
• 
  Бухгалтердің жиі ауысуына байланысты бухгалтерлік есеп жүргізуі проблемасы, қаржылық есептің міндетті деңгейде жүргізілмеуі;
  
• 
  Кеденде жүктің ұсталынып қалу форс - мажоры.
  

Жоғарыда айтылғандалды ескере отырып, жоба бойынша мықты және әлсіз жақтарын қабылдай отырып, «Дәулет» ЖШС 183 000 000 теңге көлемінде біржолғы комиссия 2% көлемінде 60 айға ссудалық қарыздың берілуі мүмкіндігі туралы несиелік комитетте қаралуын дұрыс деп санаймыз. Несие бизнесті дамыту, сонымен қатар, Ресейден орман материалдарын жеткізу және «Альянс банк» АҚ алдындағы ссудалық қарызды жабу (14,7%) мақсатында алынады. Қарыз 1 430 581 АҚШ долларында берілуі мүмкін. Ондай жағдайда ай сайын құятын төлем (банктің несие калькуляторымен есептегенде) -35 636,08 АҚШ долларын құрайды. Банкке қайтарылатын сома 3 088 715,15 АҚШ доллары. .

«Дәулет» ЖШС кәсіпорны «Альянс банк» АҚ алдындағы ссудалық қарызды қайта қаржыландыруды төменде көрсетілген әдістер арқылы орындауына болады:

• 
  «Альянс банк» АҚ рұқсатымен «Қазкоммерцбанк» АҚ екінші кепілзат ұстаушы болып саналады және кепілдік құжаттарын ресімдеп, содан кейін, «Қазкоммерцбанк » АҚ ақша қаражаттарын «Альянс банк» АҚ – на аударады.
  
• 
  «Қазкоммерцбанк»АҚ «Альянс банк» АҚ – мен цессиялық келісімшартына отырады;
  
• 
  «Қазкоммерцбанк» АҚ «Альянсбанк» АҚ – нан құжаттар түп – нұсқасын «Қазкоммерцбанк» АҚ қызметкеріне бергеннен кейін, жылжымайтын мүлік орталығында кепілдік келісімшартының ары қарай тіркелуімен , «Альянсбанк»АҚ есеп айырысу шотына «Дәулет» ЖШС – і ссудалық қарыз сомасын аударуы туралы «Альянс банк» АҚ – на кепілдік хатын жіберу.
  

Дамыған елдерде банктік несиелеудің ЖІӨ-ге қатынасы өте жоғары болған және 2005-жылы 89-174%-ға жеткен. Неміс-жапон қаржылық моделіндегі елдерде (Швейцария, Германия, Жапония) бұл қатынас ағылшын-американдық модель бойынша қызмет ететін елдерден гөрі (АҚШ, Англия) жоғары болған.

Жаңа индустриалды елдерде банктік несиелеудің ЖІӨ-ге қатынасы 53-100% аралығында болған. Бұл жерде прогрессивті өсу ағылшын-американдық модельдегі (Турция) елдерден гөрі неміс-жапон елдерде (Корея, Сингапур) көбірек байқалған.

Шығыс Еуропа елдері мен Қытайда банктік несиелеудің деңгейі 33-133% құрайды. Бұл жерде де алдыңғы орында неміс-жапон қаржылық моделін таңдап алған елдер (Қытай, Чехия) болса, ағылшын-американдық моделін ұстанған елдер (Польша) артта жүрген.

ТМД елдерінің ішінде банктік несиелеудің ЖІӨ-ге қатынасы бойынша 2001-жылы Молдавия (27,5) алдыңғы орында тұрса, Ресей (24,3), Украина (23,8), Грузия (20,5) және Беларусь (17,4) одан кейінгі орында тұрған. Тек осы елдерден кейін ғана Қазақстан жүрген. Ол несиелеу деңгейі бойынша тек қана Қырғызстан, Армения және Азербайджан елдерінен озған (2-кесте):
І

Дамыған елдердегі банктік несиелеу механизмін қарастырсақ, Францияда банк клиентке нақты ақша сомасын бере отырып несие береді немесе оны беруге сөз беру арқылы несие беруі мүмкін. Бірінші жағдайда толық мағынадағы несие болса (баланста көрсетілетін), екінші жағдайда банктік қолмен куәландырылған банк міндеттемесі ретінде болады (баланстан тыс есепке алынады). Толық мағынадағы несиелер үш түрлі тәсілмен берілуі мүмкін: коммерциялық құжаттарды есепке алу түрінде, қаржылық құжаттарды есепке алу және кассалық несие. Банктің қолымен куәландырылған несиеге банктік кепіл немесе акцепттерді, сондай-ақ несиенің қолданылмаған бөлігін жатқызады.

Францияда заңды тұлғаларды несиелеу кезінде белгілі-бір обьектімен байланысты несие (коммерциялық қарыздық міндеттемелер, сыртқы сауда операциялары, мемлекетті жабдықтау, қосалқы бөлшектер) түрлерін бөледі, ал обьектімен байланысты емес несиелер тек қосымша роль ойнайды.

Қарыздық міндеттемелерге берілетін несие вексельдерді есепке алу формасында берілуі мүмін. Бұл жағдайда банк екі кепілге ие болады: вексель бойынша қарыз адамның қолы түрінде және осы вексельді есеспке алуға берген кредиттер түрінде.Ал, қосалқы бөлшектерге берілетін несие бойынша кәсіпорындағы дайын өнім қорлары өсіп кеткен жағдайда олардың қолма-қол ақшаға сұранысын қанағаттандыру несиесі немесе маусымдық несие береді /.

Германияда басқа елдерде сияқты несиелік операциялар негізгі орынды алады. Бұл елде сыртқы сауданың дамуымен рамбурстық несие кеңінен қолданылады. Ол шикізатты әкелу мен жартылай және дайын өнімдерді шығару кезінде қолданылып, коноссамент кепілі формасында жүреді. Кейде бұл несие сатып алушының тауарды еркін басқару құқын сақтап қалуы шартында беріледі. Ол, әрине, бірінші класты қарыз алушыларға беріледі. Сондай-ақ, Германия мемлекеттік қорларының, қалалық зайым облигациялары, темір жол акциялары мен облигацияларын кепілдікке ала отырып несие береді. Неғұрлым «тиімді» банктер қамтамасыздандырылғанмен бірге бланктік несие де береді. Өтелген және өтелмеген несиелер екі жақты берілуі мүмкін. Қарыз алушы не банктен ақша алады, не вексельді акцепттеуіне болады. Соңғысында қарыз алушы ақша алу үшін басқа банкте вексельді есепке алады. Мұндай несиенің ерекше түрі авальды несие болып табылады. Мемлекеттік жабдықтау, салық органдары алдында алымдарды кейінге қалдыру туралы сұрау кезінде заңды тұлғалар өз міндеттемелерін орындауға кепіл беруі керек.

АҚШ-та да халықаралық тәжірибедегі несиелер беріледі. Бұл елде коммерциялық банктер беретін ссудалардың ішінде мөлшері және мәні бойынша неғұрлым маңызды ссуда категориясы сауда-өнеркәсіптік кәсіпорындарына берілетін ссуда болып табылады. Ол барлық берілген ссудалардың үштен бірін құрайды. Коммерциялық және өнеркәсіптік ссудалардың көп бөлігі тауарлы-материалдық құндылықтарды сатып алу үшін қолданылады, ал олардың мерзімі 1 жыл және одан аз болып табылады. Сондай-ақ, олардың арасында он жылға дейінгі мерзімге берілетіндері де бар. Олар , әдетте, машина құрал-жабдықтарын сатып алуға арналған. Сауда-өнеркәсіптік ссудалар тауарлы-материалды запастармен, құрал-жабдықтармен, кәсіпорынның өзінің құнымен қамтамасыздандырылуы мүмкін.

Судаларды жиі қолданатын және ұқыпты төлеуші ретінде танылған фирма «несиелік линия» арқылы ссуда алуына болады. Бұл несие алуға керекті уақытты үнемдейді және банктерге несие қабылеттлігін талдауға уақыт жібермеуге мүмкіндік береді.

Ұлттық статусын алған банктер заң бойынша банктің меншікті капиталының 15%-нан артық мөлшерде ссуда бере алмайды. Бұл кепілмен толық қамтамасыздандырылмаған ссудалар бойынша жүзеге асырылады. Ал, тез өтетін кепілмен толық қамтамасыздандырылған ссудалар бойынша 25%-ға дейін беруге болады.

Ауыл шаруашылығына берілетін ссудалар жалпы несие көлемінде аз мөлшерін алады. Мүмкіндік болса, фермерлер коммерциялық банктерден ссуда алғаннан ғөрі, Федералды жер банктері және кооперативтерге қызмет көрсететін Банктер сияқты федералды несиелік агентстволардан субсидияланатын пайыз мөлшерлемесі бойнша ссуда алады.

Сонымен қатар, банктік емес қаржылық мекемелерге де ссуда беріледі. Олар мұндай ссудаларды әрі қарай жеке тұлғаларға беру үшін немесе ұзақ мерзімді пайдаланылатын тұтыну тауарларын сатып алуға ссуда беру үшін алады .

Жалпы, ірі шетел банктерінде несие процесін ұйымдастыруды несие бөлімі жүзеге асырады. Несиелік талдау бөлімі барлық несиелеу үрдісін жүйелендіріп, қолдап отырады. Ссудалық функция мен несиелік талдауды бөлу несиелік бөлімдер өзінің тікелей жұмысына толығымен жұмыла алатындығын көрсетеді. Кішігірім банктерде және кейбір банк филиалдарында несиелік талдау несиелік қызметкер міндетіне кіреді. Екінші жағынан, екі бөлімді бөлу несиелік талдаудың неғұрлым жоғары деңгейлі обьективтілігіне және несиелік келісім-шартты неғұрлым ойластырып бекітуге ықпал етеді .

Несиелеу процесінің алғашқы кезеңінде несиелік өтінішті қарап, содан соң қарыз алушының несиелік қабылетін талдайтыны белгілі. Осыған байланысты шетелде клиенттердің несиелік қабылеті туралы ақпараттар жинауға маманданған және олар туралы анықтамалар беретін арнайы фирмалар немесе агенттіктер жұмыс жасайды. Бұл тәуелсіз ұйымдар банктерге келісім-шарт негізінде қызмет көрсетеді. Мысалға, фирма «Дан энд Брэд форд» 3 млн. жуық АҚШ-тың, Канаданың, Данияның фирмалары туралы ақпараттар жинақтап, жалпы ұлттық және аймақтық анықтамаларды жариялайды.

Несиелеу – бұл активтік операциялардың маңызды бағыттары болып табылса, несиелік портфель банк активтерінің үштен бірі немесе жартысына дейінгі мөлшерде құралады.

Несиелер бойынша банктердің зиянға ұшырауының өсуіне біршама әсер ететін факторларға жасалған талдау батыстың банкирлеріне мынадай қорытынды жасауға мүмкіндік береді: дүниежүзілік банктердің мәліметтеріне сәйкес несиелер бойынша банктердің зиян шегуінің басты себебі 67% ішкі факторлар, ал 33% сыртқы факторлар үлесі келеді.