Демина Н. Ф., Омарова Ж. М. Физикадан олимпиадалық есептерді шығару әдістемесі

жүктеу 1,08 Mb.

бет	33/39
Дата	20.05.2020
өлшемі	1,08 Mb.
	#30541

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 39

Демина Н. Ф., Омарова Ж. М. Физикадан олимпиадалы? есептерді шы?

Құралдар мен материалдар: оқушының ағаш сызғышы, қатты жіп (1 метр), металл гайка.

Ескерту: Үстелді қисайтуға тыйым салынады!!!!!!
Шешімі:

59-ші суретте көрсетіген кескіндемелерден сызғыштың қысым болған кезінде жыжуын жазп аламыз. Қатты басқан кезде ( N₁>>mg), анықталу шарттары α бұрышында мынандай болады:

Сурет 59

N₁cosα = N₂

N₁sinα = µN₂

Осыдан

µ = tgα
Тапсырма 12. Белгісіз элементте тоқпен өткізіетін басымдылықты анықтаңыз:

Құралдар мен материалдар: тоқтың шығу нүктесі, универсалды вольтметр, қарсыласу дүкені, миллиметрлік қағаз, жалғаушы сымдар, миллиметрлік қағаз, белгісіз эемент.

Ескерту: жинаушы тәуелдік жеткілікті дәрежеде қиын болады. Оның графигында тоқ күшінің өсуі төмендейтін аймақ бар. Сіздермен ұсынылған өлшеу тәсілі мұны есепке алуы қажет.

ҰЙЫМДАСТЫРУШЫЛАРДЫҢ НАЗАРЫНА! Қолдарымызда бар құралдарды олимпиада қатысушыларына осындай берілген екі, үш есеп беруіміз қажет.

Шешуі:

Нұсқаулық. ВАМ элементін алғанда оған резистордың қарсылығы қосылып тұруы керек. Сонда вольтты өлшеуші құлау аймағына ие болмайды. Басқа жағдайларда тәжірибенің әдістері қарапайым түрде болады.
Тапсырма 13.

Қарсылық күшінің көлемге арақатынасын зерттеңіз.

Құрал-жабдықтар: он қағаз конус, өлшеуіш линейка, пластилин

Шешімі болуы мүмкін: екі бірдей конустарды бір уақытта белгілі биіктіктен жібереміз, тұжырымдамамыз, олар жердің үстіңгі қабатына бірдей уақытта құлайды. Бір конустың ішінде тағы қосымша 3 конус бар деп елестетейік, бірақ олардың биіктіктері ұқсас болуы қажет.

Бір уақытта 1 және 4 біріккен Н және 2Н конустарын жіберіп көреміз. Тәжірибенің көрсеткені, олар жерге бірдей уақытта түсетіндігі. Белгіленгендей конусқа әсер ететін қарсылық күші ауырлық күшімен тепе-тең болады. Қозғалыс жылдамдығы 4 конустыкі 1 конусқа қарағанда 4 есе көп болады, ал тартылыс күші бір конустыкінен 4 есе көп болады. Осыдан, қарсылық күші белгіленген қозғалыста квадрат жылдамдығы прапорционалды болады.
Тапсырма 14.

1 жаттығу.
1.1. Статистикалық тәсілмен №2 күштің салмағын анықтаңыз (п.2.1 мен салыстырыңыз).

1.2. Күштің №1 және №2 ауытқу амплитудасы тәуелдігінің ауадағы графигін құрыңыз.

1.3. Күштің №1 және №2 ауытқу амплитудасы тәуелдігінің судағы графигін құрыңыз.

1.4. Күштің №1 және №2 энергияның бір уақыттағы ауада, судағы өзгерісін анықтаңыз.

2 жаттығу.
.

2.1. №2 күш салмағын динамикалық тәсілмен анықтаңыз (п.1.1). нәтижесімен салыстырыңыз)

2.2. Белгілі болғандай, күштің сұйық жерде ауытқуы болғанда, сұйықтық салмағы да ауытқуы мүмкін. Тәжірибе жүзінде күш салмағының №1 және №2 жағдайда суда, ауадағы ауытқуларын салыстыру арқылы дәлелдеңіз.
Құрал-жабдықтар: пружина, цилиндрлік күш, №1 масса m=100г, күш №2 белгісіз салмағы, секундомер,суы бар ыдыс, жіптер, миллиметрлік қағаз (2 бет).

Тапсырма 15.

Үстелдің үстіне затты қойыңыз. Ағаш құралдарды ұзыннан көлденеңінен қойыңыз. Ағаштардың көлем күштерін зерттеңіз. Шешімдерін түсіндіріңіз.

Құралдар: ағаш зат, екі тікбұрышты ағаш брус.

Ұйымдастырушылар үшін ескерту: Ағаш зат лабораториялық трибометрден алуға болады. Ағаш заттарды үйкеліс күшінің тілімшеге жеткіліксіз етіп қойсақ, келесі жағдайға керісінше жасаймыз.

Шешімі:

жүктеу 1,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 39