Демина Н. Ф., Омарова Ж. М. Физикадан олимпиадалық есептерді шығару әдістемесі

жүктеу 1,08 Mb.

бет	39/39
Дата	20.05.2020
өлшемі	1,08 Mb.
	#30541

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 39

Демина Н. Ф., Омарова Ж. М. Физикадан олимпиадалы? есептерді шы?

Құрал-жабдықтар: миллиамперметр (5, 50 немесе 200 мА); кернеуі ~ 4,5 В тұрақты ток көзі, вольтметр (5, 10 В), кедергісі белгісіз резистор, қосқыш сымдар.

Назар аударыңыз!

Миллиамперметр кедергісі ток күшінің ішкі кедергісінен ішкі кедергісінен көп есе кіші.
Миллиамперметрді ток көзіне резисторсыз параллель қосуға болмайды, себебі бұл кезде миллиамперметр істен шығады.

Шешуі:


Сурет 72	Сурет 73

Сурет 74	Сурет 75

72-ші суретке сәйкес электр тізбегін құрамыз. I₁ мен U₁ анықтап R_υ=U₁/ I₁ есептейміз.

73-ші суретке сәйкес электр тізбегін құрамыз. I₂ мен U₂ көрсеткіштерін алып R₀ анықтаймыз:

74-ші суретке сәйкес электр тізбегін құрамыз. Тұйық тізбек үшін Ом заңын қолданып, алатынымыз

75-ші суретке сәйкес электр тізбегін құрамыз да I₄ мәнін аламыз.

(3)-ті (1)-ге қойып, алатынымыз

Бұл теңдеуді Е-ге байлысты шешеміз.

I₃, I₄, R және R_υ мәндері енді белгілі. Е мәнін қойып (R_υ+r) қосындысын табамыз.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Задачи по физике. Воробьев И.И., Зубков П.И., Кутузова Г.А. и др., М., 1999 г., 370 с.
Задачи по физике Пособие для учащихся 9-11-х классов. Гомонова А.И., Плетюшкин В.А., Погожев В.А., М., 1998 г., 192 с.
Задачи по физике для поступающих в вузы. Бендриков Г.А., Буховцев Б.Б., Керженцев В.В., Мякишев Г.Я., М., 2005 г., 344с.
Задачи по физике с анализом их решения. Савченко Н.Е., М., 2000 г., 320с.

НЕГІЗГІ ФИЗИКАЛЫҚ ТҰРАҚТЫЛАР

Жарықтың вакуумдағы жылдамдығы	c = 2,998·10⁸ м/с
Гравитациялық тұрақтысы	G = 6,672·10^–11 Н·м²/кг²
Авогадро тұрақтысы	N_A = 6,022·10²³ моль^–1
Универсал газ тұрақтысы	R = 8,314 Дж/моль·К
Больцман тұрақтысы	k = 1,38·10^–23 Дж/К
Массаның атомдық бірлігі	1 а. е. м. = 1,66·10^–27 кг
Идеал газдың 1 моль көлемі (Т₀ = 273,15 К(0°С), p₀ = 1 атм = 1,013·10⁵ Па)	V₀ = 2,241·10^–2 м³/моль
Атмосфералық қысым	p₀ = 101 325 Па
Еркін түсу үдеуі	g = 9,80665 м/с²
Элементар заряды (электрон заряды)	e = 1,602·10^–19 Кл
Фарадей тұрақтысы	F = N_A · e = 9,648·10⁴ Кл/моль
Электрон массасы	m_c = 9,109534·10^–31 кг
Электрон зарядының оның массасына қатынасы	e / m_e = 1,759·10¹¹ Кл/кг
Протон массасы	m_p = 1,6726485·10^–27 кг
Нейтрон массасы	m_n = 1,6749543·10^–27 кг
Электронның тыныштық массасы	m_ec² = 0,5110034 МэВ
Протонның тыныштық массасы	m_pc² = 938,2796 МэВ
Нейтронның тыныштық массасы	m_nc² = 939,5731 МэВ
Стефан-Больцман тұрақтысы	σ = 5,670·10^–8 Вт/м²·К⁴
Вин тұрақтысы	b = λ_maxT = 2,89782·10^–3 м·К
Ридберг тұрақтысы	R_∞ = μ₀²m_ec³e⁴/(8h³) = = 1,097373143·10⁷ м^–1
Планк тұрақтысы	h = 6,626176·10^–34 Дж·с ħ = h/2π = 1,054·10^–34 Дж·с
Электр тұрақтысы	ε₀ = 0,885·10^–11 Ф/м
Магнит тұрақтысы	μ₀ = 1,257·10^–6 Гн/м
Бор радиусы	r_Б = 0,529·10^–10 м
Электронның классикалық радиусы	r_e = 2,82·10^–15 м
Электронның комптондық толқын ұзындығы	Λ = h/(m_ec) = 2,4263089·10^–12 м
1 м.а.б.-не сәйкесті энергия	931,5016 МэВ
Сутегі ¹H атомының массасы	1,07825036 а. е. м.
Дейтерий ²H атомының массасы	2,014101795 а. е. м.
Гелий-4 ⁴He атомының массасы	4,002603267 а. е. м.
Электронвольт	1 эВ = 1,602·10^–19 Дж
1 эВ лайықты температура	11606 К


Ұзындық	метр	metre (meter)	м	m
Масса	килограмм	kilogram	кг	kg
Уақыт	секунда	second	с	s
Ток күші	ампер	ampere	А	A
Температура	кельвин	kelvin	К	K
Жарық күші	кандела	candela	кд	cd
Зат мөлшері	моль	mole	моль	mol

Негізгі өлшем бірліктері (Si)

жүктеу 1,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 39