Кептің бәрі осындаіі, мисал етсец

«К ө п тің » екін ш і мәні. А б а н «көп » д е ген ұ ғ ы м д ы те к
т о б ы р емес, к ө п ш іл ік , ж ұ р т , қ а л а
б е р се х а л ы қ д е г е ь
м ән д е д е қ о л д а н ғ а н .
Қөптіц бәрі көп деме, көп те бөлек,
Көп ит жеціп көк итті, күнде жемек.
Ғадәләт пен мархамат — көп азығы,
Каііда көрсец, болып бақ соған көмек.
К өп т у р а л ы екі ой а й т ы л ы п оты р. 
К өп а д а с қ а н м е н
о н ы ң қ а м ы н о й л а у , о ға н қ ы з м е т ету ө зг е м әс е л е. М а р х а -
м а т пен ә д іл д ік көп үш ін керек. О л а р д ы к е п т ің а з ы ғ ы
д е й д і ақы н . Ә д іл е т т іл ік қ а ш а н д а ж ұ р т ең с ес ің көтеріп , 
с а н а с ы н о я т а т ы н күш . О л а й б о л с а к ө п к е а д а л қ ы з м е т
ету, оны ң м ү д д е с ін е о р а й іс істеу а д а м д ы қ б оры ш . Се- 
бебі, « К е п т ің қ а м ы н ә у е л д е н т ә ң ір і о й л а ғ а н , мен сүй ген - 
д і сүйді д е п иең сүйсін». Т ә ң ір і о й л а ғ а н к ө п т ің қ а м ы н , 
сен д е о й л а с а ң , сол тәң ір ж о л ы н д а б о л ғ а н ы ң . К ө п к е
қ а р с ы ш ы ғу т ә ң ір г е қ а р с ы болу. Қ о л ы ң н а н ке л с е, « қ а р е -
к е т қы л , п а й д а с ы кө п ке тисін»,— д е й д і А б а й . Х а л ы қ т ы ң
« кө пке т о п ы р а қ ш а ш п а » д е г ен м а қ а л ы осы м ә н д е ү н д е с
келеді.
К е п т ің ү ш ін ш і мәні. Көп а д а с а д ы , қ а т е л е с е д і. А л т ы н
мен ж е з д і а ж ы р а т а а л м а й д ы . М ұ н д а й ж а ғ д а й д а не іс- 
те у керек. А б а й б ұ л с а у а л ғ а он т ө р т ін ш і с е з ін д е ж а у а п
берген. О л ж ү р е к т і кісі д е г ен кім д е г е н г е т а л д а у ж а с а й
келіп, қ а з а қ т ы ң ж ү р е к т і кісі деп б а т ы р д ы а й т у ы ж е т к і-
л ік с із екенін айты п, н а ғ ы з ж ү р е к т і л і к д е п а д а с қ а н көп- 
тің а т ы н ы ң б асы н б ұ р у ғ а ж а р а ғ а н ә д іл е т т і ж ә н е а қ ы л -
д ы а з а м а т т ы а й т а д ы . М ұ н д а й а д а м д а р ел іш ін д е г і — 
е д и н и ц а л а р
ж ә н е т ұ л ғ а л а р . 
« Е д и н и ц а
н ө л с із - а қ , е з 
б а с ы н д ы қ б о л а р сол» — д еп А б а й
х а л ы қ т ы ң
б ір т у а р
а з а м а т т а р ы н — е д и н и ц а деп а т а ғ а н .
А д а с қ а н көп тің
б а сы н
б ұ р а т ы н
а д а м д а р д ы қ а з а қ
х а л қ ы көсем деген, ол хан , с ұ л т а н , би б о л у ы м ү м кін . 
Қ а з а қ сөз қ а д ір і н біліп « ж ү з д е н ш еш ен , м ы ң н а н көсем
ш ы ғ а д ы » деген. К ө с е м ге қ а р а ғ а н д а , ел іш інен ш е ш е н ж и і 
ш ы ғ а д ы . А д а с қ а н кө п т ің а т ы н ы ң б а сы н б ұ р а т ы н — еди- 
н и ц а л а р , к ө с ем д ер с и р е к к е зд ес е д і. О л а й б о л с а , о л а р ғ а
қ ұ р м е т те е р е к ш е б о л м а қ .

жүктеу

Достарыңызбен бөлісу: