Білім беру бағдарламасын меңгеруі тиіс

В

Өнеркәсіп 

экономикасы

Мақсаты: нарықтық қатынастардың субьектілері болып 

табылатын кәсіпорындар мен ұйымдардың бүгінгі 

экономикадағы жұмыс істеуіндегі мәселелерді зерттеу.

Міндеттері: тағамдық өнеркәсіп салаларының 

дамуының негізгі заңдылықтарын зерттеу; өнеркәсіптің 

шаруашылық қызметі көрсеткіштерін, олардың өзара 

қарым-қатынасы және жақсарту жолдарын зерттеу; 

капиталды салымдар және жаңа технологиятың 

тиімділігін бағалау әдістерін зерттеу; қоғамдық өндіріс 

ұйымдарын жаңа формаларын зерттеу; щикізат, мұнай, 

энергия, техника және еңбек ресурстарын үздік қолдану 

ресустарын анықтауды үйрену; техникалық-

экономикалық есептерді орындай білу және 

шаруашылық қызметтің нәтижелеріне жаңа іс-

шаралардың әсер етуін бағалауды үйрену.

Салалар мен кәсіпорындардағы экономикаға кіріспе. 

Салалар мен кәсіпорындарда экономикалық жұмыс 

істеудің негізі. ұлттық шаруашылық  негізгі 

көрсеткіштері мен өсу динамикасы. Нарықтық 

экономика жағдайында кәсіпорын. Нарықтық 

экономиканың механизмі. Нарықтық экономика 

негіздері. Нарықтық экономика құрылымы. Нарық 

қызметтері. Нарықтық экономиканың жұмыс істеуі 

механизмі. Нарықтық бағасы. Сұраныс және ұсыныс 

заңы. Экономикалық прогресс бәсекелестік қозғаушы 

күші ретінде. Бәсекелестік және монополия. Нарықтық 

механизмнің артықшылықтары мен кемшіліктері. 

Нарықтық экономикаға көшудің шарттары. Өндірістік 

процесті ұйымдастыру. Өндірісті ұйымдастыру: мәні 

және нысандары. Кәсіпорынның негізгі қорлары. 

Негізгі қорлардың ұдайы өндірісі және тозу, 

амортизация. Инвестиция, кәсіпорынның 

инвестициялық саясаты. Инвестициялауды көздеу. 

Коммерциялық инвестициялық жобалардың тиімділігін 

бағалау. Негізгі қорларды қолданудың тиімділігінің 

көрсеткіштері. Кәсіпорында өнім сапасын басқару. 

Кәсіпорынның шаруашылық қызметін жоспарлау. 

Жоспарлау әдістері. Жоспар түрлері. Бизнес-жоспар. 

нарықтық экономикаға ұйымның (кәсіпорынның) 

шаруашылық жүргізуші субъектілердің негізгі 

аспектілерінің саласының дамуын; 

өндірістік және технологиялық процестерді 

ұйымдастыруды білу;

материалдық-техникалық, еңбек және қаржы 

ресурстарын саланың және ұйымның (кәсіпорынның), 

көрсеткіштер оларды тиімді пайдалануды білу;

өнім баға белгілеу механизмдерінің (қызмет) түрлерін 

қазіргі жағдайдағы еңбек төлемақысын білу;

бизнес-жоспар әзірлеудің әдістемесін білу; 

ұйымның қызметінің қабылданған методологиясының 

негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштері 

бойынша есептеуді білу.

Мектеп курсы. 

Экономика негіздері 

және қаржылық 

сауаттылық

Персоалды басқару, Сыртқы 

экономикалық қызметтің 

стратегиялық жоспарлау

А

Табиғатты 

пайдалану 

экономикасы

Мақсаты: табиғатты пайдаланудың тиімді жолдарын 

таңдау үшін табиғатты қорғау шараларының 

экономикалық тиімділігн анықтау, табиғат ресурстарын 

бағалау, табиғатты пайдаланудың тиімдерін, 

шығындарын, табиғатқа келтірілетін зияндарды есептеу 

тәсілдерін үйрету, сондай-ақ табиғатты қорғау мен 

пайдаланудың экономикалық әдістерімен таныстыру

Задачи:  табиғат ресурстарын экономика бағалау және 

табиғатты қорғау; табиғи ортаның ластануынан 

болатын экологиялық, әлеуметтік және экономикалық 

зияндарды; табиғатты

пайдалануға экономикалық ынталандыру әдістерін 

қолдану;   

Табиғатты пайдалану экономикасына кіріспе. Пән, 

пәннің мақсаты мен міндеттері. Жалпы экономика 

негіздерін пайдалану. Табиғатты пайдалану объектілері 

табиғи жүйесі ретінде. Экологияландыру экономиканы 

дамыту және табиғатты пайдалану. Қоршаған ортаға 

табиғат пайдаланудың әсері. Табиғатты пайдаланудың 

экономикалық тиімділігі. Табиғи ресурстарды 

экономикалық бағалау. Табиғатты қорғау шешімдерін 

таңдау және қабылдау.  Бағалау, сараптау және негіздеу, 

табиғатты қорғау, жобалық құжаттама. Экономикалық 

табиғат пайдаланушылардың жауапкершілігі. 

Экологиялық зерттеулердің принциптері және 

формалары. Кәсіпорында  табиғат пайдалануды 

жоспарлау. 

Қоғам мен табиғаттың экономикалық аспектілерін өзара 

іс-қимылдарын білу;

экологиялық-экономикалық дамудың тұрақты 

тұжырымдамаларын білу; 

экономикалық экологияландыру мәселелерін білу; 

мемлекеттік реттеу мүмкіндіктерінің және нарықтық 

құралдарын тиімді пайдалануды білу; 

пайдаланудың негізгі принциптерін білу; 

қоршаған ортаның жағдайын және табиғи ресурстарды 

пайдаланудың экономикалық мәселелерінің өзгеруіне 

байланысты талдай білу; 

экономикалық құндылықтар табиғи ресурстар мен 

қызметтерді анықтай білу; 

нарық жағдайында табиғатты пайдаланудың 

экономикалық механизмін қолдана білу; 

экономикалық іс-шаралар және олардың қоршаған 

ортаға әсерін ажырата білу; 

табиғи ресурстарды экономикалық бағалау тәжірибеде 

қолданылуын және  есептеу әдістерін білу.

ТҚН, экология және 

тұрақты даму

Әлеуметтік сфералардағы 

және салалардағы 

менеджмент

Б

Экологиялық 

менеджмент

Мақсаты:  экологиялық менеджментің жүйелерін 

қалыптастыру шеңберінде, өзіндік қабылданған 

экологиялық саясат негізінде жасалған, өздерінің жеке 

экологиялық мақсаты мен міндеттеріне жетуді ары 

қарай жақсартуға бағытталған экономикалық 

субъектілердің инициативті қызметін іске асыру

Міндеттері: қоршаған ортаны қорғау және табиғи 

ресурстарды дұрыс қолдану саласындағы кәсіпорын 

қызметінің негізгі принциптері, міндеттері және 

ниеттерінің жиынтығын зерттеу; шаруашылықтың түрлі  

салаларының қоршаған ортаға әсерін әдістемелік негізін 

баяндау; экологиялық менеджменттің жалпы ұйымның 

менеджмент жүйесіндегі орнын көрсету; экологиялық 

менеджменттің жалпы жүйесі саласындағы 

халықаралық стандарттар туралы түсінік беру; сонымен 

қоса ISO 14000. 5. экологиялық менеджментің 

халықаралық стандарттар жүйесінің сериясы туралы 

түсінік қалыптастыру;  экологиялық менеджменттің 

негізгі функцияларф мен міндеттерін зертету; 

экологиялық менеджмент жүйесін қалыптастыру және 

дамыту тәсілдерінің ерекшеліктерін зерттеу; кәсіпорын 

қызметінің бастама экологиялық аспектілерімен дәне 

ұйымның экологиялық саясатының негізгі 

Экологиялық менеджменттің философиялық-

әдіснамалық негіздері. Экологиялық менеджмент 

корпоративтік жүйесі. Стратегиялық экологиялық 

менеджмент. Экологиялық орнықты фирмалар базистік 

стратегиясы. Тәжірибелік моделін енгізу және бірігу 

нысандары экологиялық аспектілерді ұйымдастыру. 

Қосу экологиялық құрамдас маркетингтік, 

инвестициялық, өндірістік, жеке, қаржылық 

менеджмент және логистика менеджменті. "Жасыл 

маркетинг" мақсаттары, стратегиялары мен құралдары. 

Экологиялық инвестициялық менеджмент. 

Технологиялар мен процестерді таңдау. Өндірісті және 

сервистік қызметпен экологиялық бағдарлау басқару 

логистикасы. Экологиялық көзқарас өндіру, редукции 

және қалдықтарды қайта өңдеу. Экологиялық 

бағдарлаудың дербес менеджменті. Экологиялық 

менеджмент геожүйелерінің тұжырымдамасы ESEM 

(Earth systems engineering and management). Болашақ 

экологиялық менеджмент. Экологиялық менеджменттің 

теориялық базасын дамыту. ИСО 14 000 халықаралық 

стандарттарын ЭМ базасында практикалық іске асыру 

және жүйесін енгізу. 

кәсіпорында, құрылымды салада экологиялық 

менеджменттің функциялары мен әдістерін  табиғатты 

тиімді пайдалануды білу; 

экологиялық қызметі бәсекелестікті рөлін білу; 

экологиялық қызметтің, тәуекелдерді басқарудың негізгі 

принциптерін білу; 

кәсіпорындардың экологиялық жай-күйін бағалаудың 

әдістерін білу; 

кәсіпорындардың басқару саласында табиғатты ұтымды 

пайдалану әдістерін білу; 

бағдарламаны ұтымды пайдалануды енгізу үшін, 

тұжырымдау және міндеттер (мәселелер) әзірлеу және 

білу; 

экологиялық тәуекелді жағдайларында басқаруға және 

басқарушылық шешімдерді қабылдауды, әзірлеу, талдай 

білу.

Еңбекті қорғау

Мемлекет және  бизнес

БД

3

5

БД

3

5