Білім беру бағдарламаларын әзірлеу: жоғары білім берудің жаһандық мәселелеріне жауаптар. Монография / Аида Сағынтаева, Айжан Мусина, Алия Сулейменова, Рус- лан Қаратабанов, Қайрат Құракбаев, Дункан Пристли, – Нұр-Сұлтан

жүктеу 1,96 Mb.

Pdf просмотр

бет	17/135
Дата	19.09.2022
өлшемі	1,96 Mb.
	#39329

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 135

Bilim-beru-baghdarlamalaryn-azirleu kaz-na-pechat

1.4 Жұмыс берушілердің болжалы
Қазіргі таңда экономикада салмақты ілгерілеу – төртінші өнер-
кәсіптік төңкеріс байқалады. Дүниежүзілік экономикалық форум-
ның (WEF) негізін қалаушы әрі төрағасы, «Төртінші өнеркәсіптік
төңкеріс» кітабының авторы Клаус Шваб оны «табиғи (шынайы),
цифрлық және биологиялық салалар арасындағы шекараны бұза-
тын технологиялардың үйлесімі» ретінде сипаттайды»
16
.
Бұл тұжырымдаманың тағы бір атауы – «4.0 Индустриясы»,
оның негізі – өнеркәсіпті цифрландыру. Жаңа экономикадағы ба-
сты құндылық – нақты өнімдер емес, мәліметтер. Экономикалық
өсім қазіргі кезде капитал мен табиғи ресурстарға емес, инноваци-
ялар мен адам қиялына негізделген. 4.0 Индустриясы – экономи-
каның ғаламторға қосылған заттардың/ нысандардың саны әлем
тұрғындарынан да көп болатын кездегі жағдайы.
Қоғамға еніп келе жатқан технологиялық құрылыстың
бұрынғыдан түбегейлі айырмашылығы оның конвергентті жа-
ратылысы болып табылады. Нано-, био-, ақпараттық-, когнио-
және әлеуметтік технологиялардың (NBICS-конвергенция) бірігуі
ауқымдылығы бойынша барлық алдыңғы өнеркәсіптік төңкерістен
асып түсетін орасан зор өзгерістерді уәде етеді. Ақпараттық-ком-
муникациялық технологиялар аталған үрдісте байланыстырушы
рөл атқарады. Олардың салыстырмалы түрде тез арзандауы және
жаппай таралуы да жаңа өнеркәсіптік төңкерісті көбінесе авто-
маттандыру саласындағы жарқын жаңалықтар (Заттар ғаламторы,
16
Schwab, K. (2016). The Fourth Industrial Revolution. New York: Crown Publishing Group

Білім беру бағдарламаларын әзірлеу:
жоғары білім берудің жаһандық мәселелеріне жауаптар
28
ауқымды деректер, 3D басып шығару, жасанды интеллектісі бар
алуан түрлі роботтар және т.б.) арқылы сипаттауға және кейде то-
лығымен цифрландыруға алып келеді (1-сурет).
Ғасырдан ғасырға ұласып келе жатқан жаңа техникалық
жетістіктер әртүрлі уақытқа созылған өнеркәсіптік төңкерістер-
ге әкелді. Егер алдыңғы өнеркәсіптік төңкерістердің нәтижесінде
адамдарды жұмыспен қамту көлемі артса, бұл жолы ондай нәти-
же болмауы да мүмкін. 4.0 Индустриясы еңбек нарығын өзгертеді.
Автоматтандыру көбінесе күнделікті қайталанып жалықтырған не-
месе ауыр физикалық күшті қажет ететін жұмыстарда адам еңбе-
гін алмастырады. McKinsey сарапшылары «Автоматтандыру, еңбек
өнімділігі және нарығы» атты есебінде ең алдымен, көк жағалы-

жүктеу 1,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 135