185
арнайы антидене тҥзіледі. Антирезус-антигендер плацента арқылы ҧрықтың қанына еніп,
арнайы антиген-антидене реакциясы пайда болып, эритроциттер гемолизге ҧшырайды.
Резус қайшылықта бҧдан бҧрынғы сесибилизцияның маңызы ҥлкен, ҽдетте бҧрынғы
сенсибилизация байқалады (тҥсіктер, бҧдан бҧрынғы жктіліктерден резус оң балалардың
туылуы). Ана мен ҧрықтың АВО қайшылығында, негізгі
патогенетикалық фактор
планцентарлық кедергінің бҧзылуы болғандықтан, НГА бірінші жҥктіліктің ҿзінде де
дамуы мҥмкін.
- Rh- – қайшылық, Rh- – анада Rh+ – ҧрық болғанда байқалады.
- АВО- – қайшылық анада 0 (1)
қан тобы, ал ҧрықта А(ІІ) немесе В(ІІІ) қан тобы
анықталғанда, байқалады. Дегенмен, жиірек анасында 0 (І) топ, ал ҧрықта А(ІІ) топ
болғанда, кездеседі.
Ҽдеттегі жағдайда эритроциттердің бҧзылуынан пайда болған бос (байланыспаған,
тіке емес, уытты) билирубин бауырда байланысқан (тіке, уытты емес) билирубинге
айналып, ішек немесе бҥйрек арқылы шығарылады. Егер эритроциттердің бҧзылу
жылдамдығы бауырдың улы билирубинді залалсыздандыру мҥмкіндігінен асып кетсе, қан
қҧрамында
билирубин жинақталып, баланың терісі сарғаяды. Тіке емес билирубин
нейротоксикалық у болып келеді, сондықтан оның кҿрсеткіші
шектен тыс болғанда,
гематоэнцефаликалық кедергіден ҿтіп, мидың қыртыс асты ядролары мен қыртысын
зақымдайды да, ядролық сарғаю дамиды.
Дегенмен, қан сарысуындағы тіке емес билирубин мҿлшері мен ядролық сарғаюдың
арасында тіке байланыс анықталмайды жҽне бҧнда Байланыспаған билирубиннің (ББ)
нейротоксикалық қаупі тҥрткілері маңызыды болып келеді:
1. Гематоэнцефалиялық кедергінің ҿткізгіштігінің артуы;
2. ББ-нің токсикалық ҽсеріне нейрондардың сезімталдығының артуы: шала туылу, ауыр
асфиксия, гипотермия, ашғу, анемия, гипогликемия.
3. Альбуминнің ББ-ні тҧрақты байланыстыру қабылетінің тҿмендеуі.
Жіктелісі.
НГА анықтауды талап етеді:
1.
қайшылық тҥрі (резус, АВО, сирек кездесетін факторлар);
2.
клиникалық тҥрлері (мацерацияланып ҧрықтың қҧрсақ ішінде ҿлуі, ісікті тҥрі,
сарғыш тҥрі, анемиялық тҥрі, сарғыш-анемиялық тҥрі );
3.
сарғыш жҽне анемиялық тҥрлеріде ауырлық дҽрежесін анықтау (жеңіл дҽрежелі,
орташа дҽрежелі, ауыр дҽрежелі);
4.
асқынулары: билирубиндік энцефалопатия -ҿткінші (транзиторлық)
неврологиялық
дисфункция (1-дҽрежелі билирубиндік уыттану (интоксикация), жедел билирубиндік
энцефалопатия (ІІ-дҽрежелі билирубиндік уыттану), ядролық сарғаю, геморрагиялық
немесе ісіктік синдромдар, бауырдың, жҥректің, бҥйректің, бҥйрек ҥсті
бездерінің
зақымдалуы, «ҿт қойылу» синдромы, иммундық жетіспеушілікке байланысты
инфекциялық процесстер, зат алмасу бҧзылыстары: гипогликемия жҽне басқалар;
5. қосалқы аурулар жҽне фондық жағдайлар (шала туылу, ҚІИ, тҧншығу жҽне т.б.).
Достарыңызбен бөлісу: