Бағдарламасын іске асыратын білім беру мекемелерінің оқыту үрдісінде оқу құралы ретінде қолдануға ұсынылады

107 
 
 
2.67-сурет. Көпфункционалды құрылғы  
Сканер қара-ақ түсті режимінде (мысалы, мәтінді енгізу үшін) немесе 
фотосуреттерді сканерлеу үшін турлі-түсті режимінде жұмыс істей алады. 
Бұл  жағдайда,  сурет  кезекпен  үш  -  қызыл,  жасыл  және  көк  (RGB)  түсте 
сканерленеді. 
Соңғы  уақыттарда  көп  функционалды  құрылғылар  кеңінен  танымал 
болып  келеді.  Осындай  бір  құрылғы  лазерлік  принтер, сканер,  факс  және 
көшірме аппарат функцияларын біріктіреді. (2.67 сурет) Түрлі үлгілердегі 
функциялар жиынтығы әр түрлі болуы мүмкін. Мұндай құрылғының құны 
жеке сатып алынатын құрылғылардың сомасынан төмен болады. Сонымен 
қатар,  олардың  артықшылығы  жұмыс  орында  жазықтықтың  кең  көлемді 
үнемдеуі және көптеген кабельдердің болмауы болып табылады. 
2.2.6. 
Электр қуатын қорғау құрылғылары және басқа 
перифериялық құрылғылар 
Үздіксіз  қоректену  көзі  ҮҚК  (UPS  -  -  Uninterraptible  Power  Supply) 
компьютерді  электрмен  көзімен  жабдықтау  кезінде  түрлі  жағымсыз 
бұзылуларды  болдырмауға  мүмкіндік  беретін  ең  сенімді  құрылғы  болып 
табылады.  Мұндай  құрылғылар  желілік  кедергілерді  басу,  кернеу 
реттегіші,  зарядтау  құрылғысынан,  аккумулятор  батареяларынан  және 
кернеу түрлендіргіштерінен тұрады. ҮҚК екі режимде жұмыс істей алады: 
•  on-line — тұрақты күйде қосулы. Бұл жағдайда, компьютер тұрақты 
түрде    электр  қуатының  желілік  күйіне  қарамастан  ҮҚК  құрылғысынан 
қуат алады; 
•  off-line,  немесе  stendby,  —  резервтік  қорек  көздері.  Желілік  қуат 
өшірілгенде, компьютер автоматты түрде осы қореккөзге қосылады.  

108 
 
Үздіксіз 
қуат 
көздері 
өзінің 
қуаттылығына  байланысты  желілік 
қорек  көзінің  авариялық  өшірілуі 
кезінде 
компьютердің 
жұмысын 
бірнеше  ондаған  минутқа  дейін 
қамтамасыз  ете  алады.  Алайда, 
ағымдағы 
деректерді 
сақтауға, 
қолданбалы  бағдарламалардан  дұрыс 
шығуға  және  компьютерді  өшіруге 
бірнеше минут жетеді. (2.68-сурет). 
Көптеген  ҮҚК-лерде  қолданушыға 
желілік  электр  қуатының  жөнінде 
ақпарат  беретін  сигнал  құралдары             
                            
болады.  
ҮҚК-дан жеткізілетін арнайы 
бағдарламалар  желінің  негізгі  параметрлерін  бақылауға  және  жазуға 
мүмкіндік  береді  және  электр  қуаты  авариялық  түрде  өшіп  қалған 
жағдайда жұмыстан. 
Қуатты  қорғау  құралдарының  тағы  бір  түрі  желілік  сүзгілер  болып 
табылады (2.69-сурет). Бұл қарапайым және арзан құрылғылар тек кернеу 
секірулерінен қорғанысты қамтамасыз етеді. Егер үздіксіз қоректену көзін 
сатып  алуға  мүмкіндік  болмаса,  ДК  желіге  қарапайым  ұзартқыш  арқылы 
емес,  осындай  желілік  сүзгі  арқылы  қосу  керек.  Желілік  сүзгілер 
электрқуатындағы кедергілерден арылуға мүмкіндік береді, бірақ олардың 
дұрыс  жұмысы  жерге  қосылған  электр  розеткалар  бар  болған  жағдайда 
ғана  жүзеге  асырылатын  болады.  Басқа  жағдайда,  олардың  корпусында 
қызыл көрсеткіш жанып тұрады. 
Аппараттық  құралдарды  дамытудағы  жетістіктер  екі  жолмен  жүреді. 
Бір жағынан, ДК барлық компоненттері жетілдірінеді: корпустардың жаңа 
түрлері  жүйе  тақтасына  жетілдірінеді,  процессорлердің  такт  жиілігі, 
операциондық жадының модульдер көлемі асырылады. 
Екінші  жағынан,  жаңа  техникалық  құрылғыларды  жасауға  мүмкіндік 
беретін түбегейлі жаңа технологиялар пайда болады. Мысал ретінде, флэш 
жинақтағышты (flesh-drive) келтіруге болады (2.70-сурет). 
 
 
 
2.69-сурет. 
Желілік сүзгі
 
2.68-сурет. Үздіксіз 
қоректену құрылғысы 

109 
 
 
 
Олар 
жадының 
флеш-картасы 
орналасқан  шағын  жинақы  корпус 
ретінде  көрсетіледі.  Осы  құрылғы 
USB-қосқыш 
кабелі 
арқылы 
компьютерге қосылады.  
Жинағыштың  сыйымдылығы  2  ГБ 
дейін 
құралады. 
Plug-and-Play 
технологиясының 
арқасында 
компьютер  бұл  құрылғыны  оңай 
анықтайды. Мұндай жинағыштар  
дәстүрлі түрдегі флоппи-дискжетек              2.70-сурет. Флеш-жинағыш 
 орындарын  толық  негізінде  алуға 
мүмкіндігі  бар  саналады,  бұл  ДК-
дің ең консервативті құрылғысы 
деп  айтуға  болады.  Бұл  мақсат  үшін  флэш  жады  екі  аймаққа  бөлінген. 
Біреуі 1,44 Мб көлемін құрайды және құрылғыға қосылған кезде жүйе оны 
икемді  диск  үшін  тұрақты  дискжетек  ретінде  анықтайды,  ал  қалған 
жадының  бөлігі  қосымша  винчестер  ретінде  анықталады.  Әрине,  бұл 
құрылғылар  заманауи  ДК-ның  аппараттық  құралдарында  лайықты  орын 
алады. 
ДК пайдаланушылары арасында танымал болған тағы бір жаңалық сандық 
камералар  (digital  camera)    болып  табылады  (2.71-сурет).  Сыртқы  көрініс 
бойынша  олар  дәстүрлі  камералардан  аз  ерекшеленеді.  Дегенмен,  оларда 
кескін  фотоүлдірге  емес,  флэш-жады  микросхемасына  жазылады,  содан 
кейін компьютерге тасымалданып, монитор экранында қаралынады немесе 
арнайы  фотопринтерде  басылып  шығарылады.  Осындай  камералардың 
негізгі сипаттамалары фото-сезімтал матрицаның өлшемі және флэш жады 
мөлшері  болып  табылады.  Кескіннің  сапасы  матрицаның  өлшеміне 
байланысты.  5  мегапиксель  (5  миллион  пиксель)  өлшемі  3200  x  2400 
пиксель көлемінде сурет береді.  
Бұл  кәсіби  фотокамералардың 
сапасымен  салыстырылатын  өте 
жоғары  сапалы  сурет.  2.5-
мегапиксельді  матрицасы  бар 
қарапайым  модельдер  тамаша 
сурет сапасын қамтамасыз етеді. 
Камераларда  16  ...  512  МБ 
көлемінде болуы мүмкін әртүрлі 
түрдегі 
жинағыштар 
қолданылады. 
Картада 
есте 
сақталатын  кадрлар  саны  оның 
өлшеміне 
және 
суреттердің 
ажыратымдылығына 
байланысты болады (2.9 кесте). 
 
2.71-сурет. Сандық фотоаппарат