Жоба
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсіптік даярлығының үлгілік
бағдарламасын бекіту туралы
1. Жалпы ереже
1. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналының кәсіптік даярлығының үлгілік бағдарламасы (әрі қарай – Үлгілік бағдарлама) Қазақстан Республикасының 15 шілде 2010 жылғы «Қазақстан Республикасында әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі жөнінде» Заңының 14-бабы 1-тармақ 15) тармақшасына сәйкес азаматтық авиация саласында бірыңғай саясатты жүзеге асыру және кәсіби даярлықтың сапасын арттыру мақсатында жасалды.
2. Осы Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналының кәсіптік даярлықтарын жүзеге асыру кезіндегі принциптерін, жүзеге асыру тәртібін, кезеңдерін ұйымдастыруды, бағдарламалар мазмұны көлемінің неғұрлым аз мөлшерін және басқа да өлшемдерін, сондай-ақ азаматтық авиация қызметкерлерінің (мамандарының) басқа да санаттарын бекітеді.
3. Осы Үлгілі бағдарламада Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (ИКАО), Еуропа авиациялық реттегіштерінің, Бүкіләлемдік метеорологиялық ұйым ережелерінің (ВМО) стандарттары мен тәжірибелері қолданылған.
4. Осы Үлгілі бағдарламада келесідей терминдер мен анықтамалар қолданылады:
1) азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталығы (әрі қарай – АА АОО) – авиациялық қызметкерлерді даярлаумен, қайта даярлаумен және кәсіби деңгейін ұстап тұрумен айналысатын заңды тұлға;
2) авиациялық қызметкерлер, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тікелей қатысатын лауазымды тұлғалар, кәсіби даярлықтан өткен және осы қызметтерді жүзеге асырумен тікелей шұғылданатын мамандар:
әуе кемесінің ұшуын атқару бойынша (ұшу және кабина экипажы, қызметкерлер, маман);
әуе кемесінің ұшу жарамдылығының күтімі бойынша (авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсету және жөндеуді жүзеге асыратын маман, қызметкерлер);
әуе қозғалысына қызмет көрсету бойынша (әуе қозғалысына қызмет көрсету бойынша диспетчерлік қызметкерлер, авиациялық стансаның операторлары, маман);
ұшуды қамтамасыз ету бойынша (ұшуды қамтамасыз ету бойынша қызметкер/ ұшу диспетчері);
теңіз конструкцияларында орнатылған тікұшақ алаңдарында тікұшақтардың ұшуын жерден қамтамасыз ету бойынша (қызметкерлер, маман);
іздеу және құтқару бойынша (қызметкерлер, маман);
ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық радиобайланыс бойынша (радиотехникалық жабдықтар мен байланысты атқару бойынша мамандар, инженерлік-техникалық қызмет көрсетушілер);
3) ұшуды электрлік жарық техникасымен қамтамасыз ету бойынша (әуежайдың электрлік жарық техникасы жабдықтары бойынша жұмыс істейтін мамандар, инженерлік-техникалық қызмет көрсетушілер);
радиоэлектронды - радио жабдықтарды, ұшуды автоматты басқару жүйесін және қоса алғанда, аспаптар әуе кемесінің, бортында пайдалануға арналған, оның электр бөлігі, соның ішінде кез келген электрондық құрылғы анықтау термин;
4) әуе қозғалысына қызмет көрсету – ұшу-ақпараттық қызмет көрсету, апаттық хабарлау, әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсету (аудандық диспетчерлік қызмет көрсету, кіреберісте диспетчерлік қызмет көрсету немесе әуежайда диспетчерлік қызмет көрсету);
5) бортсерік – жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ апатты жағдайда немесе шұғыл эвакуациялау қажет болған жағдайда жолаушыларды әуе кемесінің бортынан қауіпсіз және жылдам алып шығуды ұйымдастыру және басқа да қызметтерді атқару үшін әуе кемесінің бортында жүретін кабина экипажының мүшесі;
5) біріктірілген оқыту – оқытудың түрлі формаларын қиыстыру арқылы кәсіби даярлықтан өткізу;
6) тренажердағы даярлық – авиациялық қызметкерлердің кәсіби даярлық процесі кезеңі, оның барысында үйренуші азаматтық авиация саласының уәкілетті органдары бекіткен ұқсас конструкциялар арқылы тәжірибелік біліктілік пен машыққа қол жеткізеді, біліктілікті бабына келтіреді және жетілдіреді;
7) кәсіби даярлық – алғашқы даярлық, қайта даярлау, кәсіби деңгейді сақтау, машықтану, қысқа мерзімді курстар, тренингтер және авиациялық қызметкерлерді оқытудың басқа да түрлері;
8) кәсіби деңгейді сақтап тұру – авиациялық қызметкерлерді оқыту процесінің мақсаты белгіленген үлгідегі құжаттарды берумен қатар, ғылыми-техникалық, әлеуметтік-экономикалық дамуға және азаматтардың жеке талаптарына сәйкес кәсіби білімді, біліктілік пен машықты жаңғырту, кеңейту және тереңдету болып табылады;
9) кешенді (үлгілі) оқыту – белгіленген мерзім ішінде оқытудың барлық бағдарламаларын бір уақытта жүзеге асыру арқылы кәсіби даярлықтан өткізу;
10) қайта даярлау – белгіленген үлгідегі құжаттарды берумен қатар, азаматтық авиация саласы мамандарының жаңа кәсіби білім (қосымша) алуына, біліктілікке, машықтануына (оның ішінде біліктілік белгісі) және авиациялық техниканы зерттеулеріне бағытталған оқыту процесі;
11) модульдік оқыту – әр кезеңі (модуль) рейтингтік бақылау жүйесі мен алған бағалары және машықтары бойынша аяқталған топтама ретінде кадрларды даярлаудың сатылы жүйесін қолдана отырып үзіліссіз оқыту тәсілі;
12) сертификат талаптары – ұйымдарға, олардың мазмұнына авиациялық қызметкерлерді даярлау деңгейі мен сапасын анықтау мақсатында авиациялық оқу орталықтарына қойылатын талаптар;
13) теориялық даярлық – кәсіби даярлық процесі кезеңі, оның барысында үйренуші арнайы теориялық білім алады, сондай-ақ білімін бекітілген оқу бағдарламасына сәйкес жаңғыртады және жетілдіріп отырады;
14) үлгілі бағдарламалар – авиациялық оқу орталықтары мен азаматтық авиация ұйымдарының кәсіби даярлықты бір үлгіде оқытумен қатар, өз бағыттарының, мамандануларының және қызмет түрлерінің ерекшеліктеріне қарай оқу бағдарламаларын өз қалаулары бойынша жасау мүмкіндіктерін сақтауға арналған бағдарлама;
15) ұшу даярлығы – ұшу құрамының кәсіби даярлық процесі кезеңі, оның барысында үйренуші тәжірибелік тұрғыдан ұшу шеберлігі мен машықтарына қол жеткізеді және жетілдіре түседі;
16) штаттан тыс жағдай – міндетті түрде қауіп төндіруі немесе елеулі қатер туғызуы маңызды емес, бірақ жедел назар аударуды қажет ететін жүйелі немесе жиі кездеспейтін, елеулі және аяқ астынан орын алған кейбір жағдайлар;
17) тікұшақ - әуе кемелерінің ауадан ауырлау, негізінен бір немесе бірнеше роторлардың реакцияның ауада ұшу қолдау, тік шамамен орналасқан осьтерінің туралы қозғалтқыш айналу мүмкіндігі бар;
18) әуе кемесінің - байланысты ауамен оның өзара іс-қимыл атмосферада сақтап, кез келген құрылғы, жер (су) бетінен шағылысқан ауамен өзара жою;
19) ұшқышы талап ететін жұмыс істеуі үшін әуе кемесінің - сертификат түрі немесе оператор куәлігінде көрсетілген ұшқышы талап ететін жұмыс істеуі үшін әуе кемесінің түрі;
20) әуе кемесінің бір-ұшқыш үшін сертификатталған - тіркелімнің мемлекеттің шешімімен, сертификаттау кезінде қабылданған, қауіпсіз минималды мазмұны, атап айтқанда, бір ұшқыш ұшу экипажы пайдаланылуы мүмкін әуе кемелерінің түрін;
21) мүмкін тұлға - адамның қабілеті мен оның мүмкіндіктерін шектері, авиациялық операциялардың қауіпсіздігі мен тиімділігін әсер ететін;
22) ұшқыш - пилоттық пилоттық әуе кемесінің командирі функцияларын басқа, кез келген функциясын орындайды дәлелдемелер бар; бортында ұшатын оқыту жалғыз мақсат үшін ұшақ ұшқыш қоспағанда;
23) дирижабль - әуе көлiк құралының қарағанда жеңіл, қозғалтқыш арқылы қозғалысқа;
24) уақыт құралы жер - жерге пилоттық ұшу симуляциялық оқу құрылғысына ұшатын жасанды құжатты орындайды уақыт;
25) ереже - баламалы құралдарын немесе алынған алдын ала біліктіліктерді тану;
26) нұсқаушы - олардың біліктілігі сәйкес авиациялық персоналдың тікелей оқыту қызметі мен дағдылар тестілеу жүзеге асыратын тұлға;
27) аралас оқыту - оқытудың әртүрлі нысандарын біріктіру арқылы оқытуды жүргізу;
28) әуе кемесінің командирі - оператордың немесе, жалпы авиация жағдайда, қолбасшы және ұшу қауіпсіз орындау үшін жауапты міндеттерін орындауға әуе кемесінің иесі тағайындаған пилоттық;
29) рейтинг - бұл куәліктің қатысты арнайы жағдайларды, құқықтарды немесе шектеулер анықтайтын бір бөлігі болып табылатын, сертификатында жасалған немесе оған қатысты тіркеу;
30) қате бақылау - азайтуға немесе қателерді салдарын жоюға және қателер немесе жағымсыз мемлекеттердің ықтималдығын азайтуға қарсы көмегімен процесі қателерді табу және жауап;
31) басқару қауіптер - азайтуға немесе қауіп-қатерлер салдарын жоюға және қателер немесе жағымсыз мемлекеттердің ықтималдығын азайтуға қарсы арқылы анықтау және оларға жауап процесіне қатерлер;
32) өнімділігі критерийлері - қажетті нәтижеге біліктілік элементтің қарапайым, сенімді түрде өлшенетін делінген мен тиімділігін қажетті деңгейіне қол екендігін анықтау үшін пайдаланылатын критерийлер сипаттамасы;
33) нұсқаушысы тіс - адам пилоттық нұсқаушы тиісті сертификат бар әуе кемесінің ұшу тренинг алады, оның барысында ұшу уақыты;
34) әуе қозғалысына қызмет көрсету (бұдан әрі - АТС) - қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқару қызметі (ауданы бақылау қызметі, тәсіл бақылау қызметі немесе әуеайлақ диспетчерлік қызмет көрсету) толтыратын болады ұшу ақпараттық қызметі;
35) Байқау негізінде АТС қызметтері - бұл АТС қадағалау жүйесі арқылы тікелей көрсетілетін қызметтер түрлерінің бірі үшін пайдаланылатын термин;
36) қате - іс-әрекет немесе әрекетсiздiк жұмыс персоналдың мүшесі, ұйымның ниет немесе күтулері ауытқуына әкеледі, немесе операциялық қызметкерлерге мүшесі екенін;
37) қайта даярлау - азаматтық авиация саласы бойынша мамандар даярлау процесі, стандартты нысаны құжаттарды берумен, жаңа (қосымша) кәсіптік білімін, шеберлігі, (біліктілік белгілерін қоса алғанда) дағдылары мен әуе кемелерінің зерттеу сатып алу бағытталған;
38) ұшу жоспары - әуе кемесінің ұшу нысаналы ұшу немесе бөлігін туралы нақты ақпарат, әуе қозғалысына қызмет ұсынылған;
39) бекітілген оқу - оқыту, және уәкілетті орган бекіткен арнайы бағдарлама бойынша бақылауымен жүзеге асырылады;
40) ұшу бағыты - стандартты навигациялық рәсімдерді пайдалана отырып, келесі алдын-ала жоспарланған маршрут кету жерінен келу нүктесі арасындағы рейсті білдіреді;
41) модульдік оқыту - әрбір фаза (бірлік) бақылау және алған білім мен дағдыларды бағалау рейтингтік жүйесі бар толық циклі болып табылатын оқыту кезең-кезеңмен жүйесін пайдалана отырып, үздіксіз білім беру әдісі;
42) соло ұшу - студенттік пилоттық әуе кемесінің бортында жалғыз адам, оның ішінде ұшу уақыты;
43) сертификаттау талаптары - авиациялық кадрларды даярлау ұйымдастыру, мазмұны, сапасы мен деңгейі сақталуын анықтау мақсатында кездесті тиіс авиациялық оқу орталықтарында қойылатын талаптар;
44) ағылшын тілінде SPIC (аббревиатура) - студенттік-әуе кемесінің командирі (SKVS) - ұшу нұсқаушы ғана рейсті сағаттар ретінде, ал оқу-жаттығу ұшу кезінде студенттің пилоттық басқару араласпай, CF функцияларын орындайды дегенді білдіреді ЖК SPIC уақыты қолымен расталады студенттік ұшқыш және нұсқаушысы журналда тіркеледі PIC жалпы ұшу уақыты қосылады;
45) PICUS (ағылшын тілінде қысқарту), бақылауымен әуе кемесінің командирі - бақылауымен әуе кемесінің командирі ретінде функциялар мен міндеттерін орындау ұшқышы. PICUS уақыты екінші ұшқыш журналда тіркелген, нұсқаушы және қолымен расталады PIC жалпы ұшу уақыты қосылады;
46) теориялық оқу - үдерісін оқу кезеңі, студент арнайы теориялық білім ие болады, оның өту, сондай-ақ бекітілген оқу бағдарламаларына сәйкес оларды қолдау және жақсарту;
47) типтік бағдарлама - авиациялық оқу орталығының және, атап айтқанда, аудандар, кәсіптер мен қызметін көрсететін білім беру бағдарламаларын тәуелсіз құру азаматтық авиация ұйымы үшін мүмкіндігімен, оқуға бірыңғай тәсілді қамтамасыз бағдарламалары;
48) әуе кемесінің түрі - ұшу немесе ұшу сипаттамалары өзгеруіне әкелуі сол қоспағанда, барлық модификациялары қоса бірдей іргелі жобалау, барлық әуе кемелері;
49) ұшу оқу-жаттығу - ұшу кадрларды оқыту процесінде қадам, студенттік дағдылары мен ұшу қабілетін ие болады және жақсартады, оның өту;
50) Ұшу модельдеу оқу құрылғысы - жасанды ұшу жағдайларына жер бар құрылғыларды мынадай үш түрі кез келген:
әуе кемесінің түрі қоршаған ортаны ұшу экипажының және ұшу сипаттамаларын мүшелерінің ортақ, механикалық, электрлiк, электрондық және басқа да бортта басқару жүйелерін нақты функциясын модельдеуге мүмкіндік беретін, әуе кемесінің нақты түрін кабинаның нақты молықтыруды қамтамасыз ұшу жағдайларын, ұқсайтын симулятор;
кабинада нақты ойын жағдайларын қамтамасыз етеді және көрсеткіштерін, механикалық, электрлiк, электрондық және басқа да бортында жүйелерді, сондай-ақ белгілі бір таптың әуе кемелерінің сипаттамалары қарапайым функцияларды ұқсайтын Апробация өнерін, тәжірибеден симулятор;
Ұшу құралы әуе кемесі кезінде тиісті құралдарымен жабдықталған базалық ұшу оқу-жаттығу құралы үшін тренажер, және ол кабинаның ортасын модельдеу, ұқсас жағдай;
52) ұшу шеберлігі- миссиясы мақсаттарға қол жеткізу үшін білімдер, дағдылар мен ептіліктерді бар Қарулы Күштерінің басқару жөніндегі оң шешімдердің тұрақты қабылдау және іске асыру;
53) коммерциялық ұшқыш кешенді оқыту курсы - сертификат КСД ресімдеу үшін қажетті біліктілік деңгейіне оқыту бір үздіксіз барысында ұшқыштар даярлау;
54) коммерциялық ұшқыш үшін модульдік оқыту курсы - CPL куәліктің және / немесе оңға өнімділігі құралы ұшу рейтинг шығару үшін қажетті біліктілік деңгейіне зерттеу барысында қорытынды кезеңінің бір бөлігі ретінде ұшқыштардың оқыту;
55) төтенше жағдайлар - бұл тұрақты немесе жиі емес, мән-жайлар туралы сериясы, ауыр және күтпеген, міндетті қауіп немесе ауыр тәуекел пайда әкелуі, бірақ дереу жауап талап етілмейді;
56) біліктілігі - белгіленген деңгейде міндеттері мен функцияларын тиімді орындау үшін қажетті білім, дағды және қатынастар жиынтығы;
57) біліктілік элементі - нақты, оның шекарасын анықтау бір тудырды оқиғаны бар міндеті және тоқтату оқиға болып іс-шаралар болып табылады, және көрінетін нәтижесі;
58) біліктілік бірлігі - біліктілігі бірнеше элементтерден тұратын, жеке функциясы болып табылады;
59) біліктілік сынау - талап етілуі мүмкін, соның ішінде ауызша емтихан сертификат немесе бағалау алу үшін тәжірибелік дағдыларды, бір көрінісі болып табылады;
60) машықтану - техникалық қызмет көрсету және басқару, сондай-ақ жұмыс орнында жылдам бағдар және жаңа жұмыс әдістерін дамыту нысандарына бейімдеу практикалық игеру мамандығы мақсатында оқытуды, қамтамасыз тұлғаның қадағалауымен жұмыс орындарын дайындау туралы;
61) сессия - кандидат емтихан тапсыруға болады, оның барысында құзыретті орган, белгіленген уақыт кезеңі. Бұл кезең қатарынан 10 күннен аспауға тиіс. Әрбір емтихан билетінің бір сессия барысында тек бір ғана әрекеті беріледі;
62) қауіп - жедел қызметкерлері құзыреті тыс орын оқиғалар немесе қателер, жедел күрделілігін арттыруға және ол қауіпсіздігі қолайлы деңгейін ұстап тұру мақсатында басқарылуы тиіс;
63) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - орталық атқарушы орган әуе кеңістігін және азаматтық және эксперименттік авиация пайдалану басқару;
64) ұшу экипажының мүшесі - кезінде ұшу әуе кемесінің басқаруға байланысты міндеттері бар авиациялық персоналдың куәлігіне ие;
65) нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес кандидаттардың және авиациялық персоналдың сертификаттарын ұстаушыларға қатысты тиісті біліктілігі бар жеке тұлға, уәкілетті және нақты бағалау (тестілеу, тестілеу рәсімдері және т.б.) жүзеге асыру үшін тағайындалған - емтихан (сарапшы немесе бағалаушы маман) Қазақстан Республикасының азаматтық авиация;
66) емтихандар бүкіл жиынтығы - лицензия деңгейіне байланысты барлық пәндер бойынша емтихандар;
67) экзамен - демонстрация знаний по одному или нескольким экзаменационным билетам;
68) емтихан билеті - адам зерттелген жауап сұрақтар жиынтығы;
69) сараптама әрекеті - Сұрақтар нақты емтихан билетінің жауап әрекеті.
Осы Үлгілі бағдарламада қолданылып отырған аббревиатура осы Үлгілі бағдарламаның 1-қосымшасында көрсетілген.
5. Осы Үлгілі бағдарлама АА АОО, азаматтық авиация кәсіпорындары мен азаматтық авиация саласында қызмет көрсететін тұлғаларды кәсіби даярлаумен айналысатын ұйымдардың өз кәсіби даярлық бағдарламаларын (курстар) жасауы үшін пайдалануға арналған.
2. Үлгілі бағдарлама негізінде кәсіби даярлық бағдарламасын
жүзеге асыру
6. Кәсіби даярлық бағдарламаларын (курстар) АА АОО, азаматтық авиация кәсіпорындары мен азаматтық авиация саласында қызмет көрсететін тұлғаларды кәсіби даярлаумен айналысатын ұйымдар даярлықтың нақты түріне және қызмет көрсету саласының ерекшеліктеріне қарай жасайды.
7. Кәсіби даярлық бағдарламаларын рәсімдеудің негізгі талаптары Қазақстан Республикасы Үкіметінің 25 сәуір 2011 жылғы № 441 «Азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталықтарынан талап етілетін Сертификат талаптарын бекіту жөнінде» Қаулысымен бекітілген.
8. Кәсіби даярлық бағдарламалары (курстар) таңдап алынған оқу формасына қатысты жасалады және жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасындағы әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметтері жөнінде ұшуға қатысты заңдарын, ИКАО конвенциясын, жеңіл авиация пилотының куәлігін иеленгендердің құқықтары, міндеттері және жауапкершіліктері (Light aircraft pilot license-LAPL);
ұшу негіздері;
осы әуе кемесі типіндегі әуе кемелерінің конструкцияларын жалпылай білу;
күштің қондырғыларды, жүйені және аспаптық жабдықтарды пайдалану және олардың жұмыс принциптері;
осы әуе кемесі типіндегі және олардың күштік қондырғыларын пайдалану кезіндегі шектеулер;
ұшуды пайдалану немесе соған баламалас құжаттардың нұсқаулықтары бойынша пайдалану мәліметтері;
ұшу сипаттарына, салмақ есептеулері мен ауырлық кіндігіне (орталығы) жүктерді жүктеу мен бөлудің әсері;
пайдалану құжаттарында көрсетілген ұшу, қону және ұшу-техникалық сипаттамаларды іс-тәжірибеде пайдалану;
ұшу алдындағы даярлық және ұшудың көзбен шолу ережелері бойынша ұшу маршруттарын жоспарлау және ұшу жоспарларын даярлау және толтыру;
әуе қозғалыстарын ұйымдастыру және қызмет көрсету;
адамның мүмкіндіктері, оның ішінде қатерлер мен қателіктер факторларына бақылау жасау принциптері;
авиациялық метеорологиялық мәліметтерді, карталарды және болжамдарды түсіну және пайдалану, метеорологиялық ақпараттарды алу және пайдалану тәртібі, биіктікті, қауіпті метеорологиялық жағдайларды, биіктік өлшегіш қондырғылардың өлшемдерін өлшеу;
аэронавигацияның тәжірибелік аспектілері (ұшақты басқару) және жолды есептеу тәсілдері, аэронавигациялық карталарды пайдалану;
пайдалану кезінде қатерлер мен қателіктер факторларына бақылау жасау тәсілдерін қолдану;
аэронавигациялық құжаттарды, авиациялық кодтарды және қысқартуларды пайдалану;
апатты жағдайда, оның ішінде қауіпті метео жағдайды айналып өту мақсатында, әуе кемесінің жол іздерінің турбуленттігі және ұшуға қауіпті басқа құбылыстар кезінде тиісінше сақтандыру шаралары мен әрекеттерді қолдану;
көзбен шолу ұшуларының ережелері бойынша қолданылатын байланыстар мен фразеологияны енгізу, байланыс болмай қалған жағдайдағы әрекет.
ұшу алдындағы және ұшудан кейінгі техникалық қызмет көрсету процедуралары, жедел және мерзімдік қызмет көрсетулер, жөндеу жұмыстары, техникалық құжаттарды жүргізу.
9. Авиациялық кәсіпорындардың басшыларын, авиациялық қызметкерлерге басшылық жасау куәліктерін алуға үміткерлер мен ондай куәлігі барларды кәсіби даярлауға арналған бағдарламалардың (курстар), тек шетел тілінің жалпы аспектілерін жүзеге асыратын бағдарламаларынан басқасы міндетті түрде азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен келісіледі.
10. Азаматтық авиация саласында қызмет көрсететін басқа тұлғаларды кәсіби даярлауға арналған бағдарламалар (курстар) бойынша азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен келісу міндеттелмеген.
11. Кәсіби даярлықтың барлық түрлері мен формаларын жүргізу кезінде CBT-ға негізделген (computer based training) материалдарды пайдалану шектелмейді және жүзеге асырылып отырған бағдарламаның (курстың) көлемімен, сондай-ақ интеллектуальдық меншікті пайдалану және қорғау мәселелерін реттейтін заңдармен регламенттеледі.
3. Ұзақтан басқарылатын технологияларды қолдану арқылы кәсіби
даярлық бағдарламалары
12. Ұзақтан басқарылатын технологияларды қолданудың басты мақсаты – кәсіби даярлықты ұйымдастырудың нұсқаулық және әдістемелік құжаттарының талаптарына, тестілеу нәтижелерінің шынайлығына сәйкес оқушыларды даярлау сапасы үшін міндетті жауапкершілікті сақтай отырып, оқушылардың кәсіби даярлық бағдарламасын тікелей тұрғылықты жерінде немесе уақытша келген (тұрған) мекенінде игеруіне мүмкіндік жасау. Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасындағы әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметтері жөнінде ұшуға қатысты заңдарын, ИКАО конвенциясын, жеңіл авиация пилотының куәлігін иеленгендердің құқықтары, міндеттері және жауапкершіліктері (Light aircraft pilot license-LAPL);
ұшу негіздері;
осы әуе кемесі типіндегі әуе кемелерінің конструкцияларын жалпылай білу;
күштің қондырғыларды, жүйені және аспаптық жабдықтарды пайдалану және олардың жұмыс принциптері;
осы әуе кемесі типіндегі және олардың күштік қондырғыларын пайдалану кезіндегі шектеулер;
ұшуды пайдалану немесе соған баламалас құжаттардың нұсқаулықтары бойынша пайдалану мәліметтері;
ұшу сипаттарына, салмақ есептеулері мен ауырлық кіндігіне (орталығы) жүктерді жүктеу мен бөлудің әсері;
пайдалану құжаттарында көрсетілген ұшу, қону және ұшу-техникалық сипаттамаларды іс-тәжірибеде пайдалану;
ұшу алдындағы даярлық және ұшудың көзбен шолу ережелері бойынша ұшу маршруттарын жоспарлау және ұшу жоспарларын даярлау және толтыру;
әуе қозғалыстарын ұйымдастыру және қызмет көрсету;
адамның мүмкіндіктері, оның ішінде қатерлер мен қателіктер факторларына бақылау жасау принциптері;
авиациялық метеорологиялық мәліметтерді, карталарды және болжамдарды түсіну және пайдалану, метеорологиялық ақпараттарды алу және пайдалану тәртібі, биіктікті, қауіпті метеорологиялық жағдайларды, биіктік өлшегіш қондырғылардың өлшемдерін өлшеу;
аэронавигацияның тәжірибелік аспектілері (ұшақты басқару) және жолды есептеу тәсілдері, аэронавигациялық карталарды пайдалану;
пайдалану кезінде қатерлер мен қателіктер факторларына бақылау жасау тәсілдерін қолдану;
аэронавигациялық құжаттарды, авиациялық кодтарды және қысқартуларды пайдалану;
апатты жағдайда, оның ішінде қауіпті метео жағдайды айналып өту мақсатында, әуе кемесінің жол іздерінің турбуленттігі және ұшуға қауіпті басқа құбылыстар кезінде тиісінше сақтандыру шаралары мен әрекеттерді қолдану;
көзбен шолу ұшуларының ережелері бойынша қолданылатын байланыстар мен фразеологияны енгізу, байланыс болмай қалған жағдайдағы әрекет.
ұшу алдындағы және ұшудан кейінгі техникалық қызмет көрсету процедуралары, жедел және мерзімдік қызмет көрсетулер, жөндеу жұмыстары, техникалық құжаттарды жүргізу.
13. Ұзақтан басқарылатын технологиялар оқушыларды әртүрлі оқу, зертханалық және тәжірибелік оқытулар (тек ұқсас конструкцияларда даярлықтан, әуе кемесінің басқа типіне (жаңа) қайта даярлаудан, жаңа техникамен технологияларды игеруден басқа), тәжірибелік (тек өндірістік және оқу тәжірибелерінен басқа), ағымдық бақылау мен аралық аттестациялау кездерінде қолданылуы мүмкін.
14. Ұзақтан басқарылатын технологияларды қолдану оқушыларды оқытудың, ағымдық бақылаудың, аралық және қорытынды аттестациялаудың өзара қарым-қатынаста оқыту мүмкіндігін жоққа шығармайды. Бұл жағдайда оқу, зертханалық және тәжірибелік сабақтарды оқытудың қаншалықты үлесі Ұзақтан басқарылатын технологияны қолдану арқылы немесе оқушылармен тікелей қарым-қатынаста болуы керектігін АА АОО, азаматтық авиация кәсіпорындары мен азаматтық авиация саласында қызмет көрсететін тұлғаларды кәсіби даярлаумен айналысатын ұйымдар өздері анықтайды.
15. Ұзақтан басқарылатын технологияларды қолдану принципі Қызметкерлерді даярлау және процедуралар нұсқаулығында ашылып көрсетілуі тиіс.
16. Ұзақтан басқарылатын технологиялар оған тек арнайы даярлықтан өткен басшылық, нұсқаушылық және қосалқы қызметкерлер болған жағдайда және Ұзақтан басқарылатын технологияларды қолдану арқылы кәсіби даярлық бағдарламасын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін арнайы жабдықталған бөлме болған жағдайда ғана қолданылуы мүмкін.
17. Ұзақтан басқарылатын технологияларды қолдану кезінде оқушылар оқу-әдістемелік көмекпен, оның ішінде ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды пайдалану арқылы ақыл-кеңес формасындағы көмекпен қамтамасыз етілуі тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: |