2018 жылы инвестициялардың негізгі ағыны (1.1.3.2-сурет) мұнай өңдеу (секторға инвестициялардың жалпы көлемінің 558,2 млрд.теңге немесе 44,8%), түсті металлургия (134,3 млрд. теңге немесе 10,8%), құрылыс материалдарын өндіру (121,5 млрд. теңге немесе 9,7%) және тамақ өнімдерін өндіру (111,8 млрд. теңге немесе 9%) кәсіпорындарын дамытуға бағытталды.
Салымдардың неғұрлым төмен көлемі (секторға салынған инвестициялардың жалпы көлемінің 1%-ынан кем) машина жасау секторларын дамытуға бағытталады: тау-кен, ауыл шаруашылығы, мұнай-газ, темір жол және автомобиль жасау.
1.1.3.2-сурет. 2018 жылы ҚР өңдеуші өнеркәсібі секторлары бойынша негізгі капиталға салынған инвестициялар құрылымы, %
Дереккөз: ҚР ҰЭМ СК
2018 жылы өңдеу секторына салынған инвестициялар көлемі бойынша өңірлер арасында (1.1.3.3-сурет) көшбасшы: Шымкент қ. (442,3 млрд. теңге немесе елдің өңдеу секторына салынған инвестициялардың 35,5%-ы), Павлодар (134,9 млрд. теңге немесе 10,8%) және Қарағанды (127,9 млрд. теңге немесе 10,3%) облыстары. Елдің өңдеуші секторына Маңғыстау (6,5 млрд.теңге немесе 0,5%), Қостанай (15,4 млрд. теңге немесе 1,2%) және Солтүстік Қазақстан (16,6 млрд. теңге немесе 1,3%) облыстарының кәсіпорындары неғұрлым төмен үлес қосуда.
1.1.3.3-сурет. 2018 жылғы ҚР өңірлері бойынша өңдеу өнеркәсібінің негізгі капиталына салынған инвестициялар құрылымы, %
Дереккөз: ҚР ҰЭМ СК
Өңдеуші секторға инвестиция тарту мақсатында 2018 жылы мынадай шаралар қабылданды:
1) Индустрияландыру картасы және өңірлер кәсіпкерлігін қолдау картасы шеңберінде жалпы құны шамамен 1,3 трлн. теңге, оның ішінде металлургия, машина жасау, мұнай өңдеу, құрылыс индустриясы, химия, жеңіл өнеркәсіп, тамақ өнімдерін өндіру, фармацевтика саласында 100-ден астам жоба жүзеге асырылды;
2) «Түркістан» АЭА құрылды (қазан), 2 АЭА - «Павлодар» және «Астана – жаңа қала» инфрақұрылымының құрылысы жалғастырылды. Жұмыс істеп тұрған 12 АЭА аумағында 165 жоба іске қосылды16, 830 млрд.теңге инвестиция салынды (шетел қатысуымен 205 млрд. теңге), 13,4 мың жұмыс орны құрылды, бюджетке 134 млрд. теңгеден астам салық аударымдары қайтарылды.
3) 22 индустриялық аймақ17 жұмыс істеп тұрған аумақтарда жалпы сомасы 121,6 млрд. теңгеге 111 жоба іске асырылды, 6 мыңнан астам жұмыс орны құрылды. 7 индустриялық аймақ құрылыс сатысында, 9 индустриялық аймақ жобалау сатысында.
4) «KAZAKH INVEST» ҰК» АҚ мен инвесторлар арасында ынтымақтастық туралы меморандумдар жасалды, Global-2000/ТҰК-ға енгізілген компаниялар тізімінен 10 шетелдік инвестор тартылды;
5) 2018 жылдың 9 айында өңдеуші өнеркәсіпке шамамен 2,8 млрд. доллар тікелей шетелдік инвестициялар18 тартылды, бұл 2015 жылдың тиісті кезеңіндегі деңгейден 1,3 есе артық;
6) әлеуетті шетелдік инвесторлардың кең ауқымы үшін (Түркия, Германия, Оңтүстік Корея, Ұлыбритания, Қытай, Канада, АҚШ және т. б.) Қазақстан Республикасының және ҚР АЭА инвестициялық мүмкіндіктерінің тұсаукесерлерін өткізе отырып, 22 халықаралық салалық іс-шараға қатысу және ұйымдастыру арқылы шетелдік инвесторларды тарту мақсатында;
7) «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне инвестициялық ахуалды жақсарту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы жобасының тұжырымдамасы әзірленді;
8) елдің инвестициялық имиджін қалыптастыру және инвестициялық тартымдылығын ілгерілету мақсатында «INVEST IN KAZAKHSTAN» ҚР инвестициялық брендін ілгерілету тұжырымдамасы, бренд-бугі және стратегиясы әзірленді, шетелдік инвесторлардың нысаналы аудиториясына (модульдерді орналастыру, бейнероликтер, PR-мақалалар және т. б. құру және орналастыру) контентті ілгерілету және жеткізу жөніндегі медиалық компания өрістетілді;
9) мыналар:
- Қызылорда қаласында «Жасыл» экономика – өңір дамуының жаңа бағыты» тақырыбында «Baikonyr Invest» халықаралық инвестициялық форумы (желтоқсан);
- Шымкент қаласындағы «Shymkent Development 2018» халықаралық инвестициялық форумы (желтоқсан);
- V жыл сайынғы Қазақстандағы инвестициялық қызметі үшін үздік шетелдік инвесторларды марапаттау рәсімі (желтоқсан) өткізілді.
10) Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының XV өңіраралық ынтымақтастық форумы аясында жалпы сомасы 100 млрд. теңгеге 20-дан астам меморандум мен шартқа қол қойылды.
1.1.4. Өңдеуші өнеркәсіпте энергия сыйымдылығы
2014 жылдан бастап 2017 жыл19 аралығында өңдеуші өнеркәсіптің энергия сыйымдылығы 12,7% (87,3%) қысқартылды, бұл 2018 жылға арналған жоспарды артығымен орындауды (95%) қамтамасыз етті (1.1.4.1.-сурет).
1.1.4.1.-сурет. ҚР өңдеуші өнеркәсібінің энергия сыйымдылығы, 2014 жылғы%
Дереккөз: ҚР ҰЭМ СК
Индикаторды артығымен орындау:
- фармацевтикалық өнеркәсіпте ЖҚҚ көлемінің өсуі нәтижесінде 2014 жылғы нақты көріністе 2017 жылы өңдеуші өнеркәсіптің ЖҚҚ 8,2% өсуімен (1,5 есе), металлургия (30,8%), сусын өндірісі (9,2%), азық-түлік (7%), химиялық өнеркәсіп (4,9%), өзге де бейметалл минералды өнімдердің (2,3%) өсуімен;
- өңдеуші өнеркәсіпте шикі мұнайды (7,4%), тас көмірді (11,7%), қортқы көмір және шалакоксты (3,4%), пропан және сұйылтылған бутанды (46,8%), мұнай және тақтатас битумды (6%) тұтынудың төмендеуімен қамтамасыз етілді. Сонымен қатар, өңдеуші өнеркәсіп кәсіпорындарының шайырды (1 440 есе), жермай (49,7 есе), брикет (9,3 есе) және лигнитті (6,6 есе) тұтыну едәуір төмендеді.
2018 жылы ҚР ИИДМ «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасына кредит бойынша сыйақы мөлшерлемесін 10% дейін субсидиялау түрінде энергияны үнемдеу бойынша жобаларды қаржылық қолдау механизмін енгізуді және кредит сомасынан 50% дейінгі мөлшерде қарыз алушының төлемеген берешегін өтеу бойынша ішінара кепілдік ұсынуды көздейтін тұжырымдама жобасын әзірледі.
Өңдеуші өнеркәсіптегі энергия сыйымдылық бойынша деректер ҰЭМ СК жылдық негізде 2019 жылдың қазанында жарияланатындықтан 2018 жылы жоспарға қол жеткізуді бағалау мүмкін емес (жылдық негізде жарияланады).
Достарыңызбен бөлісу: |
