Бағдарламасы комсомол селосы, 2011 Қолданылған қысқартулардың тiзiмі

жүктеу 1,69 Mb.

бет	2/14
Дата	15.01.2020
өлшемі	1,69 Mb.
	#26841
түрі	Бағдарламасы

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 14

2. АХУАЛДЫҢ АҒЫМДЫ ТАЛДАУЫ

Аймақтың позитивтi және негативтi тараптарына баға беру, сонымен қатар елдiң әлеуметтiк-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуына олардың ықпалы

Әйтеке би ауданының әлеуметтiк-экономикалық жағдайының бағасы, денсаулық сақтау, бiлiм және халықты әлеуметтiк қорғаудың салаларының нақты сектордың iлгерлемелi дамытуы, оң динамикасымен бейнеленедi.

Аумақ және тұрғын.Әйтекеби аудан аймағы 36,9 мың шаршы шақырымды құрайтын 15 ауылдық округке қарасты 32 елді мекеннен тұрады. Аудан орталығы Комсомол ауылы облыс орталығы Ақтөбе қаласынан 320 шақырым жерде орналасқан. Аудан аймағы арқылы Астана- Ақтөбе және Астана-Ақтау теміржол сапар желісі өтеді. Халық саны-31300 адам. Оның ішінде қазақтар-29637 адам немесе 94,7 %, басқа ұлт уәкілдері 1663 адам немесе 5,3 %.

Әйтекеби ауданы қор потенциалы. Өнеркәсіп ауданда әлсіз дамыған. Ол бүгінгі күнге негізінен жергілікті мағынада ауылшаруашылық өнімдерін өңдеу барысында сипат алып отыр.Аудан территориясында өнеркәсіп мағынасындағы пайдалы қазба болып табылатын Теректі ақ мрамор, Қайрақты гранит, Союзный каолин саз балшығы, Бенқала кобальтты - никельденген жез кендерінің барланған көздері бар. Бүгінгі күнге жоғарғы сапалы тас өндіру барысында Компания «Текше-Тас» ЖШС-і Бөгеткөл кен орынында, Атырау қаласынан «ABS Трансдорстрой» ЖШС-і Аралтоғай, немесе оңтүстік Ырғыз кен орындарында жұмыс жасап жатыр.

Алдағы уақытта Союзный каолин сазын байытып өндіру барысында «Көктас - Ақтөбе» АҚ 2013-2014 жылдары барлығы 630 млн.теңге инвестиция салып, жылына 50,0 мың тонна өндіруді жобаласа, Бенқала кобальтты-никельденген жез кеніне өндіру жұмыстарын жүргізуге «Kaz-Kyper» ЖШС кіріскелі отыр. Одан басқа кен орындарын игеру барысында жер қойнауын пайдалануға Теректі ақ мрамор кен орынына - «Ақтөбе мрамор» ЖШС-і, Ақшакөл гранит кен орынына - «Гранит 2006» ЖШС-і, Бөгеткөл кобальтты-никельденген жез кені орынына - «Диана Алия» ЖШС-тері иегерлік алып отыр.

Инвестициялық қызмет. 2010 жылы аудан бойынша инвестициялық қаржыландыру жаңа құрылыс және жаңарту жұмыстары бойынша барлығы 685,9 млн. теңгені құраса, оның ішінде республикалық бюджеттен 495,0 млн. теңге, жергілікті бюджеттен 190,9 млн. теңге бөлініп игерілді. Атап айтқанда;

Үшқатты автомобиль жабынды тас жолын күрделі жөндеуге 324,6 млн. теңге, Әйке темір жол станциясына кіре беріс көтерме жолын салуға 72,4 млн. теңге, Әйке-Тереңсай топтық су құбырын жаңартуға 60,0 млн. теңге, жаңа 2 пәтерлік 3 тұрғын үй салуға 28,7 млн. теңге, жаңадан салынған үйлерді инженерлік-коммуникациялық жүйеге қосу үшін 9,3 млн. теңге қаржы республикалық бюджеттен бөлінсе, облыстық бюджеттен Талдысай орта мектебінің жаңа құрлысын жүргізуге 179,9 млн. теңге қаржы игерілді.

2.2. Аумақтың әлеуметтiк-экономикалық жағдайының талдауы

2.2.1. Аумақ экономикасы

.Агро-өнеркәсіптік кешен аудан экопомикасында ірі әлеуметтік маңызды секторлардың бірі болып саналады.Жалпы аймақтық өндірілген өнімнің құрылымында үлесі 3,5% - 3,8% болып, оның негізін ауылшаруашылығы құрайды. 2009 жылы жалпы өндірілген өнімнің құны 9653,3 млн. теңгені құрады .

2004 жылмен салыстырғанда пайдаланылған егістік жер көлемі 34%-ға артқан. Ауылшаруашылық жерлерінің негізгі бөлігін-1931,6гектар жерді жайылым алып жатыр,бұл ауданның оңтүстік бөлігіндегі қыстың ұзақтығы 3 айдан аспайтын елді мекендерде мал шаруашылығының дамуының айғағы.

Әйтекеби ауданында 2009 жылы 501 ауылшаруашылық құрылымдары, оның ішінде 469 шаруа қожалығы, 5 өндірістік кооператив,26 жауапкершілігі шектеулі серіктестік және 1 акционерлік қоғам бар. Ауданның ауылшаруашылық құрылымдарының санын салыстыра келе, олардың азайғандығын байқауға болады, бұл ұсақ шаруашылықтардың ірі шаруашылыққа айналдыруына байланысты туындап отыр.Өсімдік шаруашылығында аудан халқын азық- түлікпен қамтамасыз ету мақсатында,егіс алқабының құрылымын ұлғайту жұмысы жалғастырылуда.

2004-2009 жылдардағы егіс көлемінің құрылымы

( га )

жыл	Барлық егістік жер көлемі	в том числе
жыл	Барлық егістік жер көлемі	Дәнді дақылдар	Оның ішінде: бидай	Майлы дақылдар	картоп	Көкөніс	бақша	Мал азықтары
1999	133424	121428	118240	403	350	140	3	11100
2000	141200	129179	120668	428	350	140	3	11100
2001	161300	149459	142000	246	350	140	5	11100
2002	175400	163557	150110	250	354	139		11100
2003	131800	118690	105151	1520	350	140		11100
2004	154039	141853	124296	586	350	150	-	11100
2005	164763	151200	136329	1963	350	150	-	11100
2006	173100	160000	145600	1500	350	150	-	11100
2007	171755	158235	146325	1920	350	150	-	11100
2008	178600	165000	143150	2000	350	150	-	11100
2009	204188	190000	180320	2500	403	175	10,0	11100

2009 жылы аудан бойынша дәнді дақылдылар егіс алқабы 2008 жылмен салыстырғанда 25,0 мың. гектарға ұлғайған (15,0 %), оның ішінде бидай-37,1 мың. га(26 %). 1999 жылмен салыстырғанда дәнді дақылдылар көлемі-56,5 %-ға өскен., одан бидай-52,5 % өскен, пардың үлесі жылына 25% құрайды. 2004-2009 жылдардағы егіс көлемінің құрылымы 1№ қосымшада берілген.

Ауа-райының қолайсыздығы- қыста қардың аз түсуі, жаңбыр болмай, құрғақшылықтың болуы егіс алқаптарының өнім бермей, қуаңшылыққа апарып соқтырды. Дегенмен ауылшаруашылығы өндірісінің құлдырауына жол берілген жоқ.
1999-2009 жылдар ы дәндідақылдардың және майлы дақылдарды жинауға жарамай қалған жер көлемі

(га.)

дақылдар	жылдар
дақылдар	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009
Дәнді дақылдар	-	-	-	-	-	-	42,2	48,3	5,1	11,4	51,2
Майлы дақылдар	-	-	-	-	-	-				0,6	0,695
жинағы	-	-	-	-	-	-	42,2	48,3	5,1	12,0	51,895

Ылғал- қор сақтау технология бойынша жер көлемі ұлғаюда.. 2009 жылы бұл технологияны пайдалану 2008 жылмен салыстырғанда 121,5 мың гектарға жетті немесе 0,4 % -ға артық. Қысқы ылғал қордың аздығы және өсімдіктердің өсу кезіндегі ылғалдың жоқтығы ауылшаруашылығы дақылдарының өсіп жетілуіне кері әсерін тигізуде. Кейбір жерлерде

Соңғы жылдары өнімді аз алып қалмау мақсатында майлы дақылдарды өсіру алқабы 1,25 есе ұлғайды.

Картоп және көкөністерді өндіру мақсатында арнайы бағдарлама жасалынып, бұл бағдарлама ауылшаруашылық құрылымдарына өнімді екі есе көп алуына септігін тигізді.

Аудан тұрғындарын кортоппен және көкөніспен қамтамасыз ету мақсатында 2009 жылы 403 га картоп,175 гектар көкөніс және 10 гектар бақша отырғызылды.

2008 жылмен салыстырғанда картоп отырғызу (53 га) 16 %, көкөніс (25 га) 17,0 болып артты.. 2009 жылы 3,7 мың. тонн картоп, 2,0 мың. тонн көкөніс және бақша болып, 2008 жылмен салыстырғанда 13 % и 51 % болып артты.

Қысқы уақытта бағаны тұрақтандыру үшін және картоппен, көкөніспен қамтамасыз ету үшін 6,0 мың. тонналық картопсақтағыш қажет етіледі.

Егін және өсімдік шаруашылығында бұдан былай егіс алқабының гектарын қумай , өнімді неғұрлым мол беретін алқаптарда жұмыс істеу қажет. Негізгі назарды өнімділігі жоғары егіс алқаптары бар шаруашылықтарға аударуы тиіс. 2009 жылы заман талабына сай техника мен технологияны пайдаланған ірі ауылшаруашылық құрылымдары қолдау тауып, жақсы жетістіктерге жетті.. Соның арқасында 2009 жылы сортты тұқымдармен 97%, егіс көлемінің 72% жоғары өнімді болды .

Ауданда «Саратовская -70» және «Актобе-39» жоғары сортты астық өндіру енгізілді .

2009 тұқымды дамытуды субсидиялау едәуір өсті. развития семеноводства существенным образом увеличилось. Егер 2007 жылы бұл мақсатқа республикалық бюджеттен 12,8 млн. теңге қарастырылған болса, 2009 жылы – 27,5 млн. теңге болып 2,1 есе өсті.

Жыл сайын көктемгі егіс жұмыстарын жүргізу үшін жанар- жағар май бөлінеді. 2007 жылдан бастап « Көктемгі егіс жұмыстарын жүргізу үшін жана-жағар майды және көктемгі егіс жұмыстарына керекті басқа да тауарларды сатып алу бағасын арзандатут» бағдарламасы бойынша субсиди бөлінеді. 2009 жылы жанар-жағар майдың бағасын арзандатуға 87522,0 мыңс. теңге бөлініп, 101270,0 мың. теңге игерілді .

Машино – тракторлық паркті жаңартуға. мақсатты бағытта жұмыстар жүргізілуде.Соңғы жылдары (2008-2009 жж.) 27-ден аса комплекстер алынды және 34 жоғарыөндіргіш комбайн алынды. Бірақ та қолда бар ауылшаруашылық машиналарының 85% -ы тозығы жеткен.

Мал шаруашылығының өнiмiнiң өңдеуi

Мал шаруашылық өнiмнiң өндiрiс және өңдеуi ауданның тұрғындары үшiн қызметтiң дәстүрлi түрi болып табылады.

Мал шаруашылық өнiмнiң өңдеуi үшiн шикiзат ауданның меншiктi өндiрiсiмен қамтамасыз етiледi.

Ауыл шаруашылығының дамыту негiзгi мәселелері:

- түсiнiктi бағалар бойынша қазiргi технологиялардың әлсiз енгiзу өсiмдiк шаруашылығында және биiк репродукциялармен тұқымдармен жеткiлiксiз қамтамасыздық;

- ауылшаруашылық кешендерiнiң технологиялық паргiн моралдiқ және физикалық тозушылық;

- орташа және iрi өндiрiстердi жеткiлiксiз дамыту мал шаруашылығында, үлкен масштабпен селекциялық - асыл тұқымды жұмыстың өткiзуi, бар мал жайылымдарының тиiмдi емес қолданулары, мал шаруашылық процесстердiң механикаландыруын аласа деңгейдi баяулатады;

- өңдеу және болмағандықтан сапалы шикiзаттың қуатының жүгi көптiгiнiң аласа деңгейi.

2009 жылы мал өнімдері жалпы ауылшаруашылық өнімдерінің 51% -ын құрады. Бұдан біз ауылшаруашылық өнімдерінің ішінде мал шаруашылығының орны зор екендігін және мал шаруашылығы жылдан жылға өсіп келе жатқандығын, ал егін шаруашылығы қуаңшылық пен құрғақшылық зардабынан әр түрлі нәтиже беруде екендігін байқаймыз.

2009 жылы ет өндіру 10,8 мың тонна болып, 2008 жылмен салыстырғанда (341 тонн) 4%, сүт – тиісінше 28,3 мың. тонна болып, (1,2 мың.тонна) және 5 %, жұмыртқа – 5,9 млн. штук болып (300 тыс.шт) 6 %, жүн – 101 тонна және (8 тонн) 9%, 2005 жылмен салыстырғанда ет өнімінің өсімі - (8,7 мың.тонна) 25,0 %, сүт – (23,0 мың.тонна) 23 %, жұмыртқа – (5,0 млн.шт) 18 %, жүн – (74 тонна) 37 %.

Ірі қара малдың басы 4%-ға өсіп , 51 мың. басқа; тиісінше қой-ешкі 2,0 % өсіп, 76,0басқа; жылқы – 3%-ға өсіп, 7,6 мың.басқа; құс – 2%өсіп, и 63,0 мың.басқа, шошқа 6% өсіп, 0,3 мың. басқа жетті.

1 қаңтар 2010 жылға 879 бас( ӨК «Асем-наз») бордақыланған ірі қара мал басы 879 бас( ӨК «Асем-наз») .

Ауданда тұрғындар қолындағы мүйізді ірі қара малының сапасын және өнімін арттыру мақсатында 4 қолдан ұрықтандыру бекеттері жұмыс жасайды. Бұлар: ( Комсомол селосында – 2 , Қарабұтақ селосында -1 , Аралтөбе селосында -1 .)

Әйтекеби ауданында 2013 жылы 2000 бас ірі қараны бордақылауға ,2014 жылы 40000 бас қой ұстайтын комплекс, 2014 жылы 60 тонна ет беретін, 2015 жылы 2500 бас жылқы ұстау жоспарлануда. Алдағы уақытта мал шаруашылығы сапасын дамытудағы басты мақсат- мал өнімдеріне деген ішкі сұранысты толық қамтамасыз ету, сондай-ақ оның экспорттық әлеуетін жүзеге асыру

Мал азығын өндіру.

Мал басының 90%-ы жеке шаруашылықтарда болғандықтан, мал азығы елді мекендерден қашық емес жерлерде дайындалып, уақытында қысқы азық тасылып алынды. Аудан бойынша мал азығы жылда артығымен дайындалады.

2009 жылы пайдаланылған шабындық және жайылым жер , мал азығын егу:

аудан	аудан (мың. га)		Оның ішінде:пайдаланғаны		Пайдалану %		Егілген шөп (мың. га)
аудан	шабындық	жайылым	шабындық	жайылым	шабындық	жайылым	Көп жылдық шөп	кукуруза силос	суданко шөпке	оз.рожь на сено
Аралтоғай	1,8	200,1	0,36	38,62	20	19,3
Аккөл	1,9	251,47	0,38	48,534	20	19,3
Ақтасты	1,13	205,1	0,226	39,584	20	19,3	2,591
Әйке	1,36	210,3	0,272	40,588	20	19,3
Басқұдық	2,1	275,05	0,42	53,084	20	19,3
Жабасақ	2,06	245,25	0,412	47,333	20	19,3	1,559
Жамбыл	0,5	185,3	0,1	35,763	20	19,3	0,755
Қайрақты	1,1	210,8	0,22	40,684	20	19,3
Қарабұтақ	1,0	211,4	0,2	40,8	20	19,3
Құмқұдық	1,2	185,6	0,24	35,82	20	19,3	2,2
Қызылжұлдыз	1,3	217,45	0,26	41,965	20	19,3
Комсомол	1,2	230,4	0,24	44,465	20	19,3	3,147		0,05
Сұлукөл	0,95	169,2	0,19	32,655	20	19,3	0,848
Сарат	1,4	195,56	0,28	39,055	20	19,3
Ұшқатты	-	161,92		31,25		19,3
Әйтекеби	19,0	3154,9	3,8	610,2	20,0	19,3	11,1		0,05

Ветеринария.

2010 жылы 4 мал соятын алаңдар құрылысы аяқталды ;Әйке селосында, Комсомол селосында, Қарабұтак селосында, Жамбыл селосында. Комсомол селосында ЖШС «Актобе-Агросервис» арқылы жергілікті бюджеттен 12,0 млн. теңге лизинг түрінде қаражат қарастырылып, мал соятын пунктінің құрылыс жұмысы жүргізілуде.

Ветеринария саласында мал өнімдерінің қауіпсіздігі және эпизотикалық жұмыстар мақсатты бағытта жүргізілуде.

2010 жылы республикалық бюджеттен эпизотикалық іс-шараларды жүргізуге 23928,0 мың . теңге бөлінді , оның ішінде ветеринарлық препараттарды қолдануға 23802,0 мың. теңге, ветеринарлық препараттарды уақытша сақтауға 126,0 мың. теңге. Ветеринар мамандардың штатын ұстауға және материальдық техникалық базаны қамтамасыз етуге -13727,0 теңге және ветеринарлық-профилактикалық және диагностикалық іс-шараларды жүргізуге жоспар бойынша жұмыстар жүргізілуде.

Бүгінгі күні өңдеуші өнеркәсіп ауданымызда тамақ өнеркәсібінің даму саласының бірін құрайды. Өңдеуші өнеркәсіпті дамыту үшін жаңа цехтар ашу, жаңа технология енгізу арқылы экспорт көлемін арттыру. Бар цехтардың ауылшаруашылық шикізатын өңдеудегі негізгі үлесі өсімдік шаруашылығының өнімдерін өңдеуге арналған.

Ауданда өсімдік шаруашылығының өнімдерін өңдеуге арналған 45 адам жұмыс істейтін 4 диірмен жұмыс істейді -

(ЖШС«Құмкұдық», ЖШС «Болашақ», ЖШС «Щербаков», ӨК «Әсем-Наз»), бұлардың барлығы ауылшаруашылық шикізатын өңдеумен айналысады . Өсімдік шаруашылығының өңдейтін шикізат өз өнімдерімен қамтамасыз етілуде.

Соңғы кезде ауылшаруашылық тауарөндірушілеріне жалпы ауыл тұрғындарына несие алу қол жетімділігі жақсарды.

2009 жылы 63,6 мың. теңге шағын кредит алынып, 2008 жылмен салыстырғанда шағын кредит алуға 2% -ға ұлғайды.

Ауылшаруашылық мамандарын №9 Әйтекеби кәсіптік техникалық лицей дайындайды. 2009 жылы ауылшаруашылық құрылымдарына 13 маман орта кәсіптік біліммен, 42 маман бастауыш кәсіптік білімен жұмысқа тұрды. Жұмыспен қамтамасыз етілгендердің ішінде агроном, техник, механик ветеринар, бухгалтер және жалпы қажетті жұмысшылар, ауылшаруашылық тракторист-машинистері бар.

Негізгі көп қажет етілетін мамандар агрономдар, зоотехниктер, ветеринар-санитарлық врачтар және фельдшерлер, инженер-механиктер, ет өнімінің және астықты өңдеу, нан пісіру инженер-технологтар; техниктер, мастер-наладчиктер, электромонтерлар, тракторист-машинистер.

Ауылшаруашылығында еңбек ақы төлеу әлі де болса төменгі дәрежеде тұр..

Ауылшаруашылығында негізгі капиталға тартылған инвестиция көлемі жылдан жылға ұлғаюда.

2009 жылы негізгі капиталға тартылған инвестиция көлемі 369,65 млн. теңгені құрады. Сақтандыру. Ауданда 1 өзара сақтандыру қоғамы ашылды, 2009 жылы (81,7 мың.га) 87,3 % себілген егіс алқабына , өспей қалған егіс алқабы үшін сақтандыру қорынан ПК ОВС «Дихан» арқылы 30,4 млн. теңге төленді.

Ауылшаруашылығының дамуындағы негізгі проблемалар:

- өсімдік шаруашылығында қазіргі агротехнологияның әлсіз дамуы және жоғары дәрежедегі тұқымды қол жетімді бағамен жеткіліксіз қамтамасыз етілуі;

- ауылшаруашылық құрылымдарындағы техникалық парктердің моралдық және физикалық тозуы;

- мал шаруашылығында асыл тұқымды мал шаруашылығының өз дәрежесінде дамымауы,ет және сүт өнімдерін өндіру бағытына арналған кең масштабты селекциялық жұмыстардың жеткіліксіздігі, бар жайылымды тиімсіз пайдалануы, мал шаруашылығындағы механикалық жұмыстардың төмнедігі;

- қайта өңдеу жұмысының төмендігі және сапалы шикізаттың жоқтығы;

3.Агроөнеркәсіп кешенінің дамуы

жүктеу 1,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 14