Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

I
жопе Францияда Л.Пасгер кеміргіштердіц ауру коздыргыштарын іс 
жүзінде қолдану үшін тәжірибелер жүргізген.
XIX ғасырдың аяты мен XX ғасырдыц басында И.Я.ІІІевырев, 
Н.В.Курдюмов, 
И.А. 
Порчииский 
жоне 
баска 
ғалымдар 
жыртқыштык 
және 
паразиттік 
тіршілік 
ететін 
Бөжектердін 
биологиясын, 
экологиясын, 
олардың 
зиянкестермен 
ара 
қатынастарын терец зерттеп, пайдалы энтомофагтарды колдану 
жолдарыи 
көрсетіп, 
биологиялык 
кортау 
әдісіиің 
дамуыиа 
айтарлықтай үлес косты.
И.В.Васильев 1903 жылы зияиды бакашык каидалата карсы 
биологиялык одісгі кодануда өте күпды тәжірибе жүмыстарыи 
жүріізді. Бүдаи кейіп елдіц бір аудаиынан екіиші ауданына 
энтомофаггарды ауысгыруға алгаш per талпыныстар жасалды, 
мысалы зиянды бакашык қандалаиыц жұмыртка жегіштерін 
теленоминдерді (Васильев, 1903) жоне 
алма жеміс жемірінің
жұмыртка жегіштерін (Радецкий, 1911) жіберуде тэжірибелер 
жүргізілген.
Біздіц елде өсімдікті коргаудыц биологиялык одісіи зерттеуге 
жоие дамытуга айтарлыктай үлес коскаи Қазақ өсімдік коргау 
ғылыми зерттеу институты, республикалық, облыстык, аудандык 
биозертхапалар жоне Қазак ауыл шаруашылық институтының 
энтомология мен фитопатология кафедраларыныц қызметкерлері 
болды.
Профессор 
П.И. 
Мариковскийдін 
биологиялык 
күрестің 
қолдану мақсатында жасаган 
укекіре, арам сояу, жус
ан жапырақты 
ойраниюп
секілді 
арамшөптердіц 
фитофагтарын 
зерттеумен 
айналысты. Ол жергілікті фитофагтардың түр күрамын анықтаи 
жоне аса күнды түрлерінің биологиясын зерттеді.
Зиянкес 
бөжектермен 
биологиялык 
күресу 
жөніндегі 
зерттеулердің аса күндыларыныц ішінде автоцидті тосіл немесе 
танаптык радио зарарсыздандыру тәсілі маңызды орын алады.
Қазақстанның 
оңтүстік-шығысында 
көкөніс 
және 
жеміс 
дакылдары мен солгүстікте астык дақылдары зиянкестерінің 
жергілікті популяциясының эпизотиясын зерттеу нәтижесінде 
кырыккабат 
көбелегінің, 
мүр 
көбелегінің 
сонымен 
катар, 
кырыккабат күйе көбелегінің, сакиналы жібек көбелегінің, долана 
көбелегінің, раушан жапырак шираткышы иолиэдрозының; кыша, 
шомыр, 
кырыккабат ак көбелектері 
мен 
күздік көбелектің
ю

гранулезініц коздырғышгары мен уыттылығын аныктады. Вирусты 
пренараттарды 
колдану 
технологиясы 
жасалды. 
Вирусты 
нрепараттар суспензияларыпыц жүмсалу мөлшері, бүрку мерзімі 
мен кайталануы анықталды, баска биоіірепараттармен жоне 
пестицидтердіц сублетальді мөлшері мен косындысыи кырыккабат 
жапырак кеміргіш зиянкестеріне (кырыккабат көбелегі, кырыккабат 
күйе көбелегі, шомыр ак көбелегі) карсы қолданудың техникалык 
жэне экономикалык тиімділіктеріне бата берілді. Жылыжайдағы 
көкөніс 
дакылдарын 
биологиялык 
кортау 
барысында 
энтомоакарифагтардың, 
энтомопатогенді 
микроорганизмдердіц, 
антогонистердің, 
физиологиялык 
белсенді 
заттардыц 
жоне 
өсімдіктердіц өсу реттегіштерінің кешепін колдануга жоне өидеу 
санын 10-16 реттен 1-2-ге дейін қысқартып, кияр мен кызанактан 
косымша диеталык өнім алуға негізделді.

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: