Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

жүктеу 16,49 Mb.

Pdf просмотр

бет	36/190
Дата	01.10.2023
өлшемі	16,49 Mb.
	#43615

1 ... 32 33 34 35 36 37 38 39 ... 190

2b0936db-98be-4c50-b1dc-5b5d01e6f4e9

жі і і

торізді, 18 буыннан іұрады. Екі жүп канаты
бар, кейбіреуінің канаттары кыска, тіпті аналыктарында канат
болмайды. Аналықтарының жұмыртка салғышы үзын, өте жаксы
дамыған.
Дерносілдері
зиянды
бөжектердін жүмырткаларын,
дерносілдерін, пілләларын залалдайды, ал ересекіері гүл шырынын
“бал шағы” деп аталатын өсімдік бігелері мен сымырлардың тотті
шырындарын сорып, тіршілік етеді. Кейбір түрлерінің аналықтары
жүмыртка салу үшін иелерінің денесін тесіп, олардан бөлініп
шытатын
гемолимфаларын
сорын
коректенеді.
Ішіндегі
маныздылары: лиссоната (
Lissonata agnatus
Grav.), менискус
агнатус (
Meniscus agnatus
Grav.), диадегма
(Diadegma crassicornis
Grav.), панискус (
Paniscus dracilipes
Thom.) -сырткы паразиттер,
амблителес (
Amblyteles castigator
F.).
Браконидтер
-щкымтсы-Braconidae.
Шаншарларға Караганда
кіийрек, денесініц үзындыгы 5-15 мм. Көбінісе қапдалалар,
коныздар,
көбелектер
жоне
шыбындардьщ
дерпосілдеріпде
паразиттік етеді.
Браконидтердін ересектері
гүл шырынын,
бітелердің, сымырлардын тэтті шырындарымен қоректеніп, тіршілік
егеді,
өсімталдьііы
жогары
100
жұмыртка.
Мысалы,
ак
көбелектердін паразиті -
апантелес гломератус,
2000-ға жуык
жүмыртка салып, біриеше үриак беріи өсіп-өнеді. Сырткы
паразиттердін бір үрыгынын дамуы 10 күнге дейіп созылады. Ал
ііикі паразиттердің көбеюі олардын иелерінің өсу жылдамдыгымен
тығыз байланысты болады. Ен негізгі түрлеріие: рогас (
Rhogas
dimidatus
Spin.) - дон сүр көбелегі
иаразиті, габробракон
(Habrobracon hebetor
Say.) - мақта көбелегі паразиті, апантелес
(Apanteles glomeratus
L.)- ак кобелек жұлдызкүрттарынын паразиті,
т.б.
Энциртидтер тұқымдасы -
Encyrtidae.
Денесінің ұзындыгы 2-3
мм, өте үсак, түсі сары, күңгірт немесе жылтыр кара. Мүршалары
70

шокпар тәрізді, табандары бес, кейде төрт буынды. Аналықтарының
кұрсакгары үш бұрышты болып келеді. Ересектері иелерінің бөліп
шығарған
гемолимфаларымен
қоректеніп,
тіршілік
етеді.
Энциртидтердің өкілдері жалғаи калкан шалардын, көбелектердіц,
қоңыздардың
энтомофаггарына
жатады.
Негізгі
түрлеріне:
агепиасішс
(Agen iasp is fuse і со 11 is
Dalm.) - алма күйесінің паразиті,
коккофагус (
Coccophagus lycimnia
Walk.) жатады.
Птеромалид тұкымдастары -
Pteromalidae.
Үзындығы 2-6 мм,
жылтыр кара гүсті, мұргшалары 12-13 буыннан тұрады. Жүмыртка
салғыштары кыска, құрсағының ұшынаіі асиайды. Дерпэсілдері
көбелектердіц, коцыздардыц, екі қаматтылардың дерносілдері меи
куыршактарыньщ
сырткы
тері
кабагында
тіршілік
етеді
(эктопаразиттер). Негізгі түрлері.қуыршақ птеромалусы (
Pteromaius
рирагит
Ь.)-кырыккабаг ак көбелегініц куыршак иаразиті.
Афелинидтер түқымдасы
-Aphelinidae.
Денесінің ұзындығы 1-2
мм өте ұсак, сартыш қоцыр түсті, мүртшалары 4-9, табандары 4-5
буынды. Көпшілік түрлері сымырлардын, өсімдік бітелерінің,
жылыжай аққанаттыларының ішкі паразиті болын табылады.
Ересекгерініц үшу кабілеті өте нашар. «Бал шығымен» иелерінің
денесінен
жүмыртқа
салған
кезде
бөлініп
шығатын
гемолимфаларымен аздап қоректенеді. Кейде тіпті корекгепбеуі де
мүмкін. Аналықгарының өсімталдығы 200-500 жүмыртка.
Биологиялык эдіс үшін пайдалы түрлері мыналар: афелинус
мали

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 32 33 34 35 36 37 38 39 ... 190