Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын



жүктеу 16,49 Mb.
Pdf просмотр
бет25/190
Дата01.10.2023
өлшемі16,49 Mb.
#43615
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   190
2b0936db-98be-4c50-b1dc-5b5d01e6f4e9

ж іі і
 
тәрізді 
нематода, денесінің ұзындығы 10-30 мм жоне диамегрі 0,2-0,5 мм 
жегеді. Өцеш етіері нашар жетілген. Аталығының аналь тесігі 
жаксы байкалады жоне ол аркылы спикуласы сыртка шығып 
түрады. Аналыгынын жыныс бездері ұзын. Нематодтардыц эртүрлі 
даму фазалары ие денесінде, сол сияқты одан бөлек тоныракта 
кыстайды. 
Жұмырткадан 
шыгатын 
бір 
жастағы 
дерносіл 
инвазиондық деп аталады, өйткені ол иесінің денесіне енуге тиіс. 
Кейбір түрдің инвазиондық дернәсілдері иесіие бірнеше айга дейіп 
күту кезінде өзінің май корымен коректенеді. Олар бөжек деиесіне 
корекиен немесе тері кабық аркылы енеді. Дерносілдердіц ие 
денесіндегі дамуы бір айдан бір жылға дейін созылады. Дамып 
жетілгеп дериәсіл түлейді де, иесін тасгап, аиаль тесігіиен немесе 
ауыз куысы аркылы сыртка шығады. Сыртка шықкан нематодтар 
коректенбестен кайгадан гүлейді жоне бірпеше аналықтар мен 
аталықтаи түратын топка жиналады. Аналықтар жүмырткаларып 
тоиыракка немесе өсімдікке салып, нематода сонда дамиды. 
Мермис туысы нематодасының жүмырткалары кабыкпен жабылған 
өскіндері болады, онымен субстратка жабысады. Кейбір түрлерінін 
аналығының өсімталдығы 1000-6000-та дейін жүмыртка салады, 
олармен әртүрлі жэндіктердің мекендеуі жогары деңгейде белгілі. 
Мысалы, Жапонияда паразиттер 76,6% күріштің күйе кобелек 
түрлерінде 
мекендеген. 
Біздін 
елімізде 
осы 
тұкымдастын 
нематодасын зерттеумен 
И.А.Рубцов айналыскан, ол 80...90% 
азайтқан.
48


Mauris longissima
Fedtch., нематодасы азиялык шегірткенің 
маразитгі. 
Колорадо 
коңызының жұпсыз жібек көбелегінің, 
кмрықкабат жоне 
баска 
да 
көбелектердің 
п а р а з и т
екені 
ипыкталған.
Ііөжектердің нематодтық аурулары.
Нематодтық ауруларды 
мсмаюд класы (
Nematoda
) жататын ұсак жұмыр кұрттар тудырады.
I Іематодтардың денесі жіп торізді немесе ұршық тәрізді созылған 
буиакталмаған, ұшына иемесе екі шетіне карай жіцішкерген, 
үзыидығы мен диаметрі эртүрлі. Ұсақ түрлерінің денесі мөлдір 
соуле өткізеді, ішкі мүшелері байкалып тұрады. Нематодтар 
гопырақ түйіршіктерінің арасымеи жыланша иіліп, белсенді 
қозгалады. Сұйык ортада олар иіліи немесе жиырылып, орііынан 
козғалғандығы байкалады. Өсімдікті биологиялық коргау тэсілінде 
мацыздысына мермитидтер (
Mermiticfae)
түкымдас өкілдері жатады. 
Олар бөжектердің дене куысына еніп, ұлпаларында тіршілік етеді 
дс, иесін бірден өлтірмейді. Ал неопалектан 
(Neopalectana)
іісмагодгары бөжектер ұлпасында тіршілік егеді жопе оларды 
патогенді бакгериялармен залалдайды.
Мермитидтермен залалданған бөжектердіц мүшелері мен 
ұлпалары бұзылганымен, паразит иесін тастаи кегкепше гірі 
калады. Тек жаракат аркылы енген бактериялар жалпылай 
залалданған соц бөжектердіц өліміие сокіырады. Мермитидтер 
зиянды бөжектердіц санын гөмендегуде айтарлықтай маңызды. 
Оларды зиянды кабыршак канаттылар, жапырак ширатқыштар жоне 
қатты канаттылар (Колорадо қоңызы, кабык жегілер, зауза 
коңыздар), екі канаттылар, тура канаттылар жоне баскаларын 
кездестіруге 
болады. 
Божектермен 
байланыстылытына карай 
нематодтарды да екі тонка: 
факулыпативті және міидетті деп
белуге болады.
Факультативті паразиттерге
бөжектерді 
көлік 
ретінде 
пайдалану, тіршілік етуі е колайлы орта иемесе иесі өлгеннен кейін 
коректену көзі үшін пайдаланылатын нематодтар жатады. Мысалы, 
телестамид 
(
Thelastomaticlae)
жоие 
оксирурид 
(

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   190




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау