Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

жүктеу 16,49 Mb.

Pdf просмотр

бет	152/190
Дата	01.10.2023
өлшемі	16,49 Mb.
	#43615

1 ... 148 149 150 151 152 153 154 155 ... 190

2b0936db-98be-4c50-b1dc-5b5d01e6f4e9

афелинус, трихограмма
,
псевдафикус
жоне
баскалары
биологиялык
күресте
кец
пайдаланылады.
Тахина
деп аталатын паразит шыбындардыц ішінде де ауыл
щаруашылык зияикестерінін мөлшерін едоуір азайтуда жоғары
нәтиже беретін түрлері 6ejirijii. Оларға жататындар:
сыңар
көбелектің
жүлдызкүрт
паразиттері
фороцера
,
қаіқанды
блефарипода
,
егеушілер дерпосілдері
паразиті
дрина,
зауза
коңыздары дернәсілдерінің наразиттері-дексгш шыбындары; өсімдік
кандаласы паразиттері
фазия
шыбындары. Дернэсілдері иесіпің
денесі ішінде коректеніп, дамуын сонда өткізетін паразилерді
эндопаразиттер
деп атайды. Оларга
афелинус, псевдафикус
жопе
баскалары жатады. Дернәсілдері иесінің сыртында тіршілік етіп,
оныц денесін
жаракапаи,
сол
жара
аркылы
коректенегін
паразиттерді
эктопаразиттер
дейді.
Бүларга
жататындар
калифорния калканшасыпыц паразигі-^ыс^а
шашақты афитис,
коцыр қалканшасының паразиті-аттын
тәрізді афитис
, коныр
көбелектердін паразиті-
панискус
жопе баскалары.
Эндопаразиттер
иесінің денесіне эртүрлі жолдармен енеді.
Жартак каналы паразитгердін еркін тіршілік ететін аналықтары
жүмыртка
салғышының
көмегімеи
иесінің
жүмырткаларын,
дернэсілдерін, қуыршақтарының немесе ересектерінін
денесін
тесіп,
соған
өздерінің
жүмыртқаларын
салады.
Осындай
тзсілдермен
трихограммалар
жэне
теленоминдер
көптеген
бөжектердің жүмырткаларын,
псевдафикус
комсток сымырының
аналыктары мен дернэсілдерін, ал
пимпла
деп аталатын паразит
алма жемірінін куыршактарын залалдайды.
Жаргак каналы эндопаразиттердін мысалы,
габробраконның
аналыктары
үн
көбелегі
жүлдызкүртыиын
денесін
320

жансыздандырады да, соның қасына өздерінің жұмыртқаларын
орналастырады. Одан соң жұмыртқадан шыққан дернәсілдер
өздері-ақ жұлдызқүрттың денесіне еніп, паразиттік тіршілік ете
бастайды. Әсіресе паразит шыбындар өздерінің жүмыртқаларын
алуан түрлі жолдармен салады. Мысалы,
компсилюра
деп аталатын
шыбын
жұмыртқаларын
сыңар
жібек
көбелектің
жұлдызкұргтарының іш қуысына салады. Ал дән сұр көбелегінің
паразиті
блефарипода
жұмыртқаларын иесінің жұлдызқүрттары
қоректенетін
өсімдік
жапырақтарына
орналастырады.
Сонда
жұлдызқұрттар
жапырақтармен
қоректенгенде
жапырақтагы
жұмыртқаларды жұтады. Одан соң олардан дернәсілдер шығып,
жұлдызқұрттың ішек қуысынан дене қуысына өтеді.
Паразиттік тіршілік ететін шыбындардың копшілігі иелерінің
денесіне белсенді түрде енеді. Мысалга қырыққабат қоңыр
көбелегінің паразиті
эрнестияныц
дернәсілдерін алуға болады. Бүл
шыбын дернәсілдерін тірідей туады. Одан соң дернәсілдер
өсімдіктердің, жапырақтары мен сабақтарында өрмелеп жүріп.
көбелектің жүлдызқүрттарын тауын алады да, олардың денесін
тесіп ішкі куысына енеді. Паразиттердің кейбір түрлері иелерінің
белгілі бір мүшелерінде немесе үлпаларында гана тіршілік етіп,
дами
алады.
Мысалы,
алма
күйесі
көбелегінің
паразиті
агениаспистің
жұмыртқасы иесінің жұмыртқа ұрыгына тура түссе
ғана дами алады, ал жүмыртқаның сары уызына түссе өліп қалады.

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 148 149 150 151 152 153 154 155 ... 190