Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

жүктеу 16,49 Mb.

Pdf просмотр

бет	23/190
Дата	01.10.2023
өлшемі	16,49 Mb.
	#43615

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 190

2b0936db-98be-4c50-b1dc-5b5d01e6f4e9

Tuberculariaecea
өкілдерінің ішіиде фузариум
(Fusarium
Link)
гуысында да бірпеше бөжектер паразиттері байқалған.
Мопіііасеае
тұкымдасы дара, карапайым пемесе тармакталған,
түссіз пемесе ашык боялган конидия тасыгыштарымен сипатталады.
Бұл түкымдас 200-ден артык туыстар мен 1500 астам түрлерді
камтиды. Бүлардыц ішінде көптеген өсімдік ауру коздыргыштары
жэне эитомоиотогенді саңыраулактардыц үлкен тобы, негізінен
бөжектердін
кен
маманданған
паразиггері
кездеседі.
Бүл
түкымдаска
вертициллум, аспергилус, пециломицес, доверия және
метаризиум
туыстары жаткызылады.
Вертициллиум (VerticilHum)
туысы. Бүл туыска жататын
сацыраукұлақтардыц жіпшумақтары тарамдалмаған немесе аздаи
тарамдалған болады. Олардың жан-жағыида бір клеткалы түссіз
конидиялар түзіледі жэне олар шар тэрізді шокпар басты болып,
шырышнен немесе іркілген заттармен байланыскан. Кен таралған
түрі
Verticillium leccmii Vieg.
Ten қанаттьшар тон өкілдеріи
(сымырлар, аккапаттар, бітелерді) залалдап паразитгік тіршілік
етеді.
Қазіргі кезде жылыжайларда цитрус дакылының зияпкесі
жалғаи
сымырлармен
биологиялық
күресге
пайдаланылуда.
Вертициллиум
конидиялары
өсу
үшін,
эсіресе
өсімдікке
жүктырғаида алғашкы 2 тэулік бойы ауанын салыстырмалы
ылғалдылығы 85-95% болуы кажет. Саныраукүлакты көбейту үшін
арпа, сүлы, бидай, тары дәні жоне сыра ашыткысы пайдалаиылады.
Дон
сүг
күмырасына
толтырылып
автоклавта
1
сағат
бойы 101,323Па (Іатм.) қысымдыкта залалсыздандырылады, одан
кейін
саныраукұлақ
себіледі.
2-3
аптадан
кейін
гүзілген
конидиялардан әр Імл титрі 6-8x10
сулы суспензия даярланады.
Даярланған суспензияны жылыжай аққаиатының төменгі жастағы
дернэсіліне карсы жылыжайдағы өсімдіктерге бүркіледі.
Боверия (Beauveria Vuill) туысы.
Жіпшесі конидия сагактары
бойына бөлшектене орналасады, жіншумағы ак немесе аздап
боялған болады. Конидия сагактары бір-бірінс карама-карсы
жүптанып немесе топтаный, бөтелке горізді түп жаты кеңейген
болады. Конидиялары бір клеткалы, шар немесе жүмыртка тэрізді,
кейде жанпай кызыл түске боялады.
Боверия туысының кен таралган түріне
Beauveria bassina Ва/s.,
жатады.
Ол тура канаттылар, жартылай катты канаттылар, катты
44

к ііі
іа
I
n.uiap, кабыршак канапылар, жарғак канаттылар өкілдері мен
кейбір ксиелерді залалдайды. Бөжектердіц ішіиде бовериямен
шлалдапатьшдар катарыпа Колорадо коцызы,
зиянды бакашык
қапдала, алма күйе көбелегі, жүгері сабак көбелеғі, карагай мүр
кобелегі г.б. жатады.
Бөжектердің дернэсілдері, қуыршақтары жэие ересекгері осы
сакыраукүлакііен залалдапады. Өлген бөжектер көбінесе кішірейіп,
үстіп ақ оңез каитап семиді, тырысады. Сацыраукүлак жіпшумақ
кошідиялармеп споралары бөжектер ағзасында ғана емес, өсімдік
қалдықтарында да сақталып, боверияға төзімді бөжектермеп
іаралады. Осы ауру коздырғыш боверия
с а ц ы р а у қ ұ л а ғ ы
неі ізінде
боверин
преііаратын алу технологиясы жасалған.
Жыртқыш
саңырауқұлақтар.
Саңыраукұлақтар
әлемінде
қараиайымдыларды, пематодаларды жопе алғашкы үсак бөжектерді
қорек
ретінде
пайдаланатын
топгар
кездеседі.
Жырткыш
саиыраукүлактар жііішумакгары топыракта, өсімдік калдыктарьшда
кездеседі, корекгің біраз бөліғіи табылғаи өлексе үлнасыііаи алады.
Жырткыш бөжектердеи өлексепі тіршілік оргасы ретінде ғаиа емес,
о ііы
қорек ретіиде де иайдаланады. Жырткыш сацыраукүлакгардыц
жіпшумактарыида кореғін үстауға бейімделғен әртүрлі, көбінесе
желімді үстағыштары (желімді тор, сакииа, т.б.) кездеседі.
Жиі кездесетіи жырткыш сацыраукүлақка

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 190