E.coronota
Cost, туыс өкілдері бөжектерді
(термидтер, бітелер) ғапа емес, мұнымен катар жылкы, қашар жэне
адамды да залалдайды. Бүл энтомофторлы сацыраукұлактардьщ
ішіндегі жылы канды жануарлардыц
микоз
ауруып коздыратын
жалғыз түр.
Е. Sphaerosperma
бөжектердің аз дегенде 4 топ
өкілдерін залалдайды: бітелердің бірпеше гүрлері, алма бүрге
шіркейін,
бітелерді,
шыртылдак коныздарды жоне олардыц
дернэсілдерін, кырыккабат ак көбелегі меи күйесіи залалдайды.
Бөжектерге айтарлыктай жаксы маманданған түрі
Е. erupta
Dust,
сокыр
кандалаларды,
Е.
Giyl/i
Fres.
шілделіктерді,
шегірткелерді жэне
E.aphidis
Hofim. жоне
Е. thaxteriana
Petch.
бітелерді залалдайды. Сацыраукұлактардыц
массоспора
туысы
цикадаларды залалдайды жопе де өздері өте маманданған. Мысалы,
Massospora cicadina
Peck., тек капа америкалык онші цикаданы
залалдайды.
Көп уакытка дейін энтомофторлы саңыраукүлақтар
иесінен сырткы ортада дамып жетілмейді деп есептелінген. Бірак
кейінірек бірнеше бөжектерден саңырауқұлақтың бірнеше түрін
ажыратып алуга мүмкіндік болды жэне оларды 40-тан астам түрі
ортада өсірілетін болды.
42
Жылыжайда бітелер мен кенелерге карсы күресу үшіп
энтомофтор
препаратын
дайындауға
талпыныстар
жасалуда.
Бітелердің бүршакта жэне баска дақылдарда эпизоотиясын болжау
одістемесі жасалған.
Дейтермоциттер немесе жетілмеген саңырауқұлақтар класы
Deuteromycetes
немесе
Fungi imperfecti.
Класс көп ядролы,
ганлоидты
бүтақталатын
жіпшумакты
саныраукұлактарды
топтастырады. Жіишумактары бунақталған - аскомицеттердегідей,
ядроньщ бөлінуіиеи перде кұрады, эдетге жай саңылаулары болады.
Жынысты стадиясы болмайды жоне көбеюі тек кана жыныссыз
жолмен жүреді, көпшілік жағдайда
конидийлар
аркылы, кейде
склероциилер
- гифтер (жіпшелердін тығыздалуы) аркылы көбейеді,
кейбір жагдайда сирек зарарсыздандырылган мицелий аркылы да
көбейеді.
Дейтермоциттер
- конидиялы кұрылысты пегізінде белгілі бір
жүйеге келтіру жоне анықтау үшіп топтастырылған организмдер
жиынтығы. Бұл топка конидиялы жоғарғы спора күру (калталар,
базидиялар) стадиялары болмайтын сацыраукүлактар жэне қалталы
сацыраукүлақтар мен базидиялды сацыраукүлактардыц стадиялары
болуымен катар конидиальды стадиясы жеке орғанизмдер ретінде
тіршілік ете алатындары жатады.
Жетілмеғен
сацыраукұлактар класы
4
катарға
бөлінеді.
Бүлардыц гифомицеттер мсн сферопсидалестер қатарына көпшілік
энтомопотогенді
саныраукұлактар енеді.
Гифомицеттер қатары
(Hyphomycetales). Бүл катарға субстрат
бетінде споралар жиналатын арнаулы орындары жок, конидиялары
конидия тасығыштарда кұрылатын сацыраукүлактар жатады.
Мопіііасеае
түкымдасына кейбір бөжектер кец таралған ауру
қоздырғыштары жатады. Бүл тұқымдастың сипаттамасы төменде
келтірілген.
Strilbaceae
түкымдасынын өкілдерінің ішінде
Hirsutella
Pat. жопе
Hymenostilbe
Petch. туыстарының энтомопотогенді
түрлері белғілі және калталы саныраукұлакгын конидиальды
стадиясы болады, мысалы,:кастауыш түкымдасының
Cordyceps
Fr.
туысы
жатады.
Жацғак
жалған
сымырында
наразиттеуші
саңырауқүлактың конидияльды стадиясы.
Hirsutella
туысының
көпшілік түрлері диаспиналы сымырларды паразиттейді, баскалары
кызанақтыц коцыр кенесінде, кызыл өрмекші
кенеде жэие
баскаларында наразиттік тіршілік етеді.
43
|