Тақырыбы: Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюі, оның биологиялық маңызы. өсімдіктердің ұрықтануы мен зиготаның түзілуі туралы түсінік. Вегетативті көбею.
6-сынып
Өрмекшітәрізділердің жалпы сипаттамасы және көптүрлілігі.
7- сынып
Алматова Эльвира Садерхановна
Биология пәнінің мұғалімі
2016 жыл
|
Биология 6- сынып
|
Биология 7- сынып
|
Сабақтың тақырыбы:
|
Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюі, оның биологиялық маңызы. өсімдіктердің ұрықтануы мен зиготаның түзілуі туралы түсінік. Вегетативті көбею.
|
Өрмекшітәрізділердің жалпы сипаттамасы және көптүрлілігі. Крест өрмекшісі. Сыртқы құрылысы.
|
Зертханалық жұмыс
|
Бөлме өсімдіктерін қалемшелеу.
|
|
Сабақтың мақсаты:
|
1. Өсімдіктердің түрі өзгерген мүшелер арқылы көбею жолдарын түсіндіру.
2.Оқушылардың танымдық, ізденушілік қабілеттерін дамыту.
3. Өсімдіктердің пайдасын түсіне отырып, оларды күте білуге тәрбиелеу.
|
1.Өрмекшітәрізділердің жалпы сипаттамасы және көптүрлілігі туралы түсінігін қалыптастыру.
2. Оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру, танымдық қабілеттерін дамыту.
3. Алған білімді өмірде қолдана білуге, тазалыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
|
Сабақтың көрнекілігі:
|
Таратпа қағаздар,слайдтар, суреттер, пияз, інжугүл тұқымдастарының кеппешөптері.
|
Слайдтар,суреттер, жинақтамалар.
|
Сабақтың әдістері
|
Сұрақ-жауап, кестемен жұмыс, тірек-сызба, талдау, жинақтау, салыстыру, ажырату.
|
Сұрақ-жауап, түсіндіру, салыстыру, топтастыру.
|
Ұйымдастыру кезең.(2 мин)
А) Бүгінгі күн жұлдызы
Ә)Кезекшілік тізім
Б)Сабақтың тақырыбы мен мақсатын жеткізу
|
I.Кіріктірілген бөлім.
Бағдарлау-мотивациялық кезең.
|
Мұғалімнің басшылығымен орындалатын жұмыстар.
|
(8мин)Мұғалімнің түсіндірмесі: Өсімдіктердің көбеюі дегеніміз - өзіне ұқсас ұрпақ ағзаларының сан жағынан артуы. Барлық ағзалар, соның ішінде өсімдіктер де көбейеді. Өсімдіктердің көбею мерзімі мен көбею қарқыны әр түрлі. Көбеб тәсілдері: тамырсабақ, түйнек, пиязшық, мұртша
Пияз туыстастар –дара жарнақты өсімдіктер. Бұлар пиязшықты, кейде түйнекпиязшықты және тамырсабақты, көпжылдық өсімдіктер болып табылады. Пияз тұқымдастарды тұқымнан да, өсімді мүшесінен де көбейтуге болады.
Берілген суреттерге қарап өз ойларыңды айтыңдар:
Көбеюдің өсімдік тіршілігінде маңызы қандай?
Өсімдіктердің мүшемен көбеюі қалай жүреді деп ойлайсыңдар?
|
(8мин)(Үй тапсырмасын тексеру.
Биологиялық диктант.
1.Хитин дегеніміз- ----- ұқсас ------ зат.2.Шаянтәріздестер екі бөліктен: ---- және ----- құралады. 3.Қан тарату жүйесі тұйықталмаған ----- ---------. 4. Зәр шығару жүйесі ----- арқылы жүзеге асады. 5.Шаянтәріздестердің басым бөлігі ------- жынысты және олар ------- жолмен көбейеді.
6.Ұсақ шаянтәріздестер өте ---- қоректік бөлшектерді, ---- ағзаларды қорек етеді. 7.Өздері ----- жем болады.
(8мин)Мұғалім түсіндірмесі:Өрмекшітәріздестер класы құрлықта тіршілік ететін буынаяқтылар. Бұл класқа жататын жәндіктердің денесі екі бөліктен: баскөкірек және құрақ бөлімнен тұрады. Бұларда мұртша болмайды. Жабыны үш қабатты. Демтүтік –жәндіктің құрлықта өмір сүруге бейімделуінің нәтижесінде пайда болған түзіліс. Өкпе –желбезектер туындысы
|
II-Сараланған бөлім. Операциялық- орындаушылық кезең.
|
(8мин)Мына ұғымды түсіндіріп, мысал келтіріңдер
Телу –
Көзшелеп телу –
Жанастыра телу –
Қалемше –
Кесінділеп телу-
Қосарлы ұрықтану –
Тозаңдану-
| |
Мұғалімнің басшылығымен орындалатын жұмыстар(10мин)
Зертханалық жұмыс. «Бөлме өсімдіктерін қалемшелеу». Көрнекілігі: биология кабинетінде өскен өсімдіктер, топырақ, құм, құмыралар, өткір ұстара.
Орындалатын тапсырмалар:
Алдымен қынагүл, герань, бальзамин өсімдігінен қалемше (бойында 3-4 жапырақтары бар жас өркен) дайындау.
Гүл құмырасын дайындау, ол үшін түбіне 3-5 см құм, бетіне қаратопырақ салу.
Гүл құмырасындағы топырақты ылғалдап жас өркенді отырғызу. Күнделікті күтіп, баптап отырса тез өсіп кетеді.
  
|
II-Сараланған бөлім. Операциялық- орындаушылық кезең
|
(8мин)Санмен тізбеленген белгілердің қай буынаяқтыларға тән екенін кестеге толтырыңдар:
 
Шаянтәріздестер
|
Өрмекшітәріздестер
|
|
|
1.Зәршығару жүйесі –жасыл бездер
2.Ұзын және қысқа мұртшасы болады
3.Жүретін 8 аяғы бар
4.Зәр шығару жүйесі -сатанбез және мальпигий тамырлары
5.Тыныс алу мүшесі-желбезек
6.Тыныс алу мүшесі- өкпе қапшығы және демтүтік
7.Астың ішектен тыс қорытылуы тән
8.Хитинде нәруыз көбірек болады
9.Хитинге әктенген заттар көбірек сіңеді
10.Көздері қарапайым құрылысты
11.Циклоп,дафния,таңқышаян
12.Кене, құршаян,бүйі
|
III.Кіріктірілген бөлім.
Рефлексиялық – бағалау кезеңі.
|
Оқушылардың өздігінен орындайтын жұмыстар. Кестемен жұмыс. Дұрыс + белгімен белгілеңдер.(5мин)
Өсімдік аттары
|
Пиязшық
|
Түйнек
|
Тамырсабақ
|
Мұртша
|
Картоп
|
|
|
|
|
Пияз
|
|
|
|
|
Жатаған бидайық
|
|
|
|
|
Қойбүлдірген
|
|
|
|
|
|
(5мин)Сәйкестігін тап.
1
|
Бірінші жұбы
|
А
|
Жүруге арналған аяқтар
|
2
|
Екінші жұбы
|
Ә
|
Сатанбез
|
3
|
4 жұбы
|
Б
|
Тұтқыаяқ
|
4
|
Қажетсіз заттарды бөледі
|
В
|
Өкпе
|
5
|
Желбезектер туындысы
|
Г
|
Күйісаяқ
|
6
|
Зәршығару мүшесі
|
Д
|
Мальпигий түтігі
|
|
Тест сұрақтары.(5мин)
1.Бір өсімдіктің бүршігін алып, екінші өсімдікке будандастыру –
А) Тозаңдану
Ә) Ұрықтану
Б) Телу
В) Көбею
2. Аталық тозаңының аналықтың аузына түсуі
А) Тозаңдану
Ә) Ұрықтану
Б) Телу
В) Көбею
3. Ұрықтану-бұл
А) Тозаң түкшесінің пайда болуы
Ә) Аталық пен аналық жасушаларының қосылуы
Б) Жұмыртқа жасушасының қосылуы
В) Аталық жасушасының қосылуы
4. Айқас тозаңдану –бұл
А) Гүлдің аталық тозаңының сол гүлдің аналық аузына түсуі
Ә)Бір өсімдік гүлінен тозаңның осы түрдің екінші өсімдік гүліне түсуі
Б) Бір түр өсімдік гүл тозаңның екінші өсімдік гүліне түсуі
В) Барлық жауап дұрыс
|
(5мин)Терминдерге анықтама беріңдер.
Демтүтік –
Сатанбез-
Астың ішектен тыс қорытылуы-
|
(4мин)Оқулықтан тыс танымдық тапсырмалар. Ойтұжырым. Жынысты көбеюге аталық және аналық бөлімдері жатады.
|
(6мин)Өрмекшітектестердің аяқтарын жіктеп, олардың қалай аталатынын дәптерге жазыңдар.
|
(3мин)Өзін өзі бағалау. Сабақтың басында үлестіріліп берілген «Өзін өзі бағалау» парағы бойынша оқушылар мұғалімнің әрбір тапсырмаға берген ұпай санына сүйене отырып, өзін-өзі бағалайды.
|
Үй тапсырмасы: параграфты оқып келу.
|
Үй тапсырмасы. Параграф 46 оқып келу.
|
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Қабдықайырұлы Қ., Монахов В.М., Оразбекова Л.Н., Әлібаева Т.Ә. Оқытудың жаңа технологиясы. – Алматы: РБК, 1999.
Ә.Т. Дүйсебек, Ғ.О. Мұқанова. Биология. Әдістемелік құрал. Шағын жинақты мектептің біріктірілген 6, 7- сыныптарында мазмұны ұқсас тақырыптарды кіріктіре оқыту. –Астана, 2013
К. Жүнісқызы, Р. Әлімқұлова, Қ. Жұмағұлова, Биология 6-сынып, - Алматы «Атамұра»2011
Қ.Қайым, Р. Сәтімбеков, Ә. Әметов, Ж. Қожантаева, Биология 7-сынып- Алматы «Атамұра» 2012
5. Р.Әлімқұлқызы, Б. Дүйсебайқызы, Е. Тұрбекқызы Өсімдіктану, 6-7 сынып
6.Оқытудың инновациялық әдістері. А.К. Мыңбаева, З.М. Садвакасова.
2009 жыл. Алматы
Достарыңызбен бөлісу: |
