Б. Д. Жумакаева к азак эдебиетш окыту эдктемеа Окулыц «Кыздар универси тет!»

жүктеу 11,29 Mb.

Pdf просмотр

бет	102/148
Дата	04.10.2023
өлшемі	11,29 Mb.
	#43647

1 ... 98 99 100 101 102 103 104 105 ... 148

Kazak adebietin okytu adistemesi 2015 Zhumakatva

кем1Д1,
айбынды ту кулады» деген тармакта акын
нен1 мензей;и?
Кандай куш туралы сез е тш п отыр, акын кай туды айтып отыр?
Келес! тармактагы ойга нысан болып огырган кпм? «Ер1кке умтылган
ушкыр жаны к!сенде деген тармактагы акын ойын калай тус1нес1ц?» деген
сауалдар аркылы окушы ойын тус1ну елецнщ идеясын айкындауга жэрдем
етед!. Керкем шыгарманы тану мен кабылдауда окушыньщ дуниетанымы,
устанымдары мен кезкарастары ерекше рел аткаратыны белг!л1. Негззлнсн
керкем мэт1нд1 талдап танудагы 1С-эрекет те осы мэселеге тец1рег1не
шогырланады. 20-жылдарда жазылган шыгармаларда ж и1рек ушырасатын
ерекшел1к мэт1н астарына ой букпелеу, астарлай айту, окырман танымына
ж уг1Н>' тэсщцер! болып есептелед]. Бундай ерекше.гпк М .Эуезовтщ осы
жылдардагы шыгармаларында
да молынан ушырасады.
Автордьщ
дуниетанымы мен дэу1р1, кундылыга мен бугш п окырманныц элемш деп
байланысты зерделеу амат-тэс1лдер1
болганда гана мэт!нд1 угыну
мумкшд1ктер1 туады. вл ецнщ алгашкы шумагындагы ой келес! тармактарда
да уласады.
«1\ыраи кустыц кос канаты кайрылды» мен «Кундей к у п т .
куриреген ел тынды» деген тармактарды алгашкы шумактагы ойдыц дамуы
ретшде кабылдауга болады. Ал, «Аскар Алтай - алтын ана» метафоралык
колданысы акын дуниетанымын керсетед1.
Кептеген ацыздарда Алтай Турк! эле\нн1ц К1НД1Г1 саналатыны белпл!.
Алтайдан тараган ел бупнде баска курлыктарга да коныстанган деседь Бул
турк! Т1лдер тобына
жататын елдерге катысты, жан-жакка тарап кеткен
елдерд1ц ортак белг1лер1не катысты айтылганы байкалады. Келес1 «Алтын
Куннен багасыз б!р белг) боп, Нурлы жулдыз, бабам т ш , сен калдьщ!»
1 Эдебиет. Жалпы бш м беретш мектептердщ б сыныбына арналган окулык. А.,
Атамура 2013. -91 б.
167

немесе «Тарап кеткен балаларынды баурьща», «Ак колынмен тарта аларсьщ
сен, тш м !» деген тармактардагы ой да акынньщ максат-муддесш айкындай
туседт
Олецнщ такырыбы туган т!лге катысты деп кана тану акын ойын терен
тусшбеуге соктырады. Магжан Жумабаев шыгармаларында кен аукымда
кездесетш
азаттык, азамматтык мудде, елдж арман идеялары б1рнеше
шыгармасын катар алып, сабактастыра отырып талдауды кажет етедг
в л е н д е п «жауыз тагдырдыц» талайына жутылып отырган «Ерлж, елдж,
б1рлж, кайрат, бак, ар» сиякты концептуалдык угымдар да елец шумагында
кездейсок аталып
етуз б1здщ осы кезкарасымызды дэлелдей туседт
Сондыктан бленд! окушы жете тусшш, езш щ таным, тусш ж децгешнде
кабылдай алсын десек, окулыкка усынылатын эрб1р шыгармага ж т кещл
б о л т , мугал1мн1н 031 елен мэтшш алдын ала талдау кажет. Окушы
дуниетанымына сай келер, келмесш багдарламай, буп н п куш езект1 болып
отырган казак ты! мэселес1 котершген екен деп кана аталган еленд1 окулыкка
енпзу агаттык болган болар ед1.
Магжан Жумабаевтыц

жүктеу 11,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 98 99 100 101 102 103 104 105 ... 148