Б. Д. Жумакаева к азак эдебиетш окыту эдктемеа Окулыц «Кыздар универси тет!»

жүктеу 11,29 Mb.

Pdf просмотр

бет	105/148
Дата	04.10.2023
өлшемі	11,29 Mb.
	#43647

1 ... 101 102 103 104 105 106 107 108 ... 148

Kazak adebietin okytu adistemesi 2015 Zhumakatva

«Суйемт»
елецшде атамекен, туган жерге деген
ыстык сез1М1, елжанды журеп, танылады. Туган жерге, асыл жарга, ата-анага
деген суш спенш ш к се:ти и бар шынайы болмысымен жеткхзу елецнщ аскан
шебер! Магжанга тэн кубылыс. Олендеп н еп зп кер кем д к тэсшдщ б!р! -
синтаксистж кайталаулар. «Неге екенш бЬтмеймш - сол (анамды, жарымды,
ел!мд1. Аркамды)» суйемш деу аркылы акын окырманына «адамзат ез
мекенш, туган жер ж, ата-анасын, жарын не ушш суйедх?» деген тушщц ой
тастайды. Сую у пин ец бастысы езщ нщ етене жакыныц болу, туган, тел
дуниец (елщ, жерщ, шин) болуыньщ ез1 ж е т к ш к п екенд^пн мецзейдт
Жулдыздай жаркын, жалынды гумырында бар максат-мураты елшщ
азаттыгы мен
еркениетш керу болган Магжан ултыныц болмысы мен
турмыс-т1рш ш пне толганады.
«Уйкы баскан кабагын», «журген есю
зацымен», «жалкаулыкты жар керген» кдзактыц бейкам тхрлш мен мшез-
кулкы ел 1 нIц ертецш ойлаган азаматты туган халкыньщ муддес1 жолындагы
курестерге жетелейдк Магжан елецдерш деп Отанга гашык сезхм, таскынды,
тегеур!НД1 азаттык ун кепш ш кке арналады. Оленде «сары дала», «мэцп ел ж
сахарасы», «суп-сур кер» тэр13Д1 керкем сез образдары олецнщ идеялык
астарын айкындай туседт
Ал осы 7-сыныпга окылатын акынныц
«Толцын»
елец1 табигат лирика-
сынан алшак. Толкын сезш щ н еп зп магынасы табигаттагы су бетшщ
ыргалысынан пайда болатын тербелютх б1лд]рет1ш белгйп. Жалпы толкын ол
ауа толкыны болсын,
шаш толкыны болсын, дыбыс толкыны болсын,
ыргакты, козгатысты бшдхрсе керек. Магжан табигаттыц осы бгр кубылысын
ала отырып, терец ой толгайды. «Толкын» - козгалыс перзешт, ал ем1рдщ ез1
козгалыстан турады. Акын еленде «Толкыннан толкын туады» деп бастап,
ем 1р зацдылыктары: уакыт, козгалыс, емхрдщ езгермелхпн, ем1р жолындагы
жарыс пен тартысты,
урпак жалгастыгын, жылайтын, кулетш адамныц
болмысы мен сез!м-куЙ1н елецнщ магыналык астарын эдштейдт Алдыцгы
толкынныц емхрден озуы,
кейшп голкынныц орнын басуы - зандылык.
168

©леншц идеялык езепнде
ем]'р философиясы бой керсетед]. вл ен н щ
композициялык курылымы ерекше. Акын ем1рдщ бар болмысын толкынныц
тууы мен елу1 арасына т1збектей отырып керкем безещцрген. ©лен
композициясында акын ун уйлеЫмш аллетерациялык тэсш аркылы шебер
берсе, елец ыргак, елшем, уйкас аркылы да сазды, эуезд1 курылым тузген.
Анафоралык кайталаулар мен паралелизм акынньщ салмак ту а р е тш ойын
ерекшелей тускен. Осылайша акын «Толкын» елещнде терец толганысты,

жүктеу 11,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 101 102 103 104 105 106 107 108 ... 148