101
3. Керемет кесенелер, ғимараттар жасалды. Қазақ халқының дамыған
ауыз
әдебиеті, салт-дәстүрлері мен наным-сенімдері болды.
Оқулықтағы тақырыптарға берілген жинақтап-қайталауға арналған
сұрақтар бойынша әңгіме өткізіледі. Оқушылардың өздік жұмыстарын
дамытуға септігін тигізетін тапсырмалар, кесте, викторина, кроссворд
шешіледі.
Оқушылар өздігінше кесте толтырады.
Кесте:
хіх ғасырдың бірінші жартысындағы ағартушы ғалымдар
аты-жөні
еңбектері
оның маңызы
4. Халық неліктен ойшыл-ғалымдар, ақын-жазушылар, әнші-компо-
зиторларды
ғасырлар бойы естен шығармай, мақтан етеді?
5. Төмендегі тізімнен ХVІІІ–ХІХ ғасырларда Қазақстан мәдениетінің
дамуына үлес қосқан атақты қайраткерлер, жырау, композиторлар, ақындарды
табыңдар: Бұқар жырау, Асанқайғы, Қорқыт ата, Дина Нұрпейісова,
Құрманғазы, Абай, Ахмет Байтұрсынов. Олар жайлы әңгімелеп беріңдер.
6. Оқулықтан, әдебиет пәнінен, сабақтан тыс алған білімдеріңді
пайдалана отырып, ақын, жыраулардың, композиторлардың өмірі мен
қызметін сипаттап беріңдер.
5. «Қожа Ахмет Йасауи кесенесіне ойша саяхат» деген тақырыпта әң-
гіме құрастырыңдар.
6. «Шоқан Уәлиханов – ғалым», «Ы. Алтынсарин – ағартушы педагог»,
«Абай Құнанбайұлы – ұлы ақын» деген тақырыпта хабарлама дайындап
келіңдер.
7. «Сырым Датұлы – шешен» деген тақырыптың күрделі жоспарын
құрыңдар.
8. Өздеріңді бір сәт Наурыз мерекесінде жүрмін деп елестетіңдер.
Нау рыз мерекесінен не көрдің, не білдің? Қандай әсер алдың? Сурет-
теңдер.
9. Қазақ халқының киіз үйінің суретін салыңдар. Оны қалай жасайтыны,
неден тұратыны туралы әңгімелеңдер.
10. «Қазақ халқының ұлттық киімдері» атты қысқаша шығарма
жазыңдар.
11. Қазақстан халықтарының салт-дәстүрлері туралы не білесіңдер?
«Қазақстанда ең бірінші» атты тарихи калейдоскоп турнирін
өткізген тиімді.
1. Тұңғыш ойшыл, дана, ғұлама?
102
2. Алғашқы ғалым саяхатшы?
3. Тұңғыш ұстаз-ағартушы?
4. Жазба әдебиеттерінің негізін салушы?
5. Қазақстан жерін ертеде мекендеген тайпалардың діні?
«сен білесің бе?» атты жаттығу жүргізіледі:
1. Қазақтардың баспанасы туралы не білесіңдер?
2. Қазақтың қандай музыкалық аспаптарын білесіңдер?
3. X–XV ғасырлардағы қандай тарихи-мәдени ескерткіштерді біле-
сіңдер?
4. Қазақтардың қандай күйші-композиторларын білесіңдер?
5. Қазақстан жерін мекендеген көшпелілердің қандай діндерін біле-
сіңдер?
Үйге тапсырма: қайталауға байланысты оқулықтағы сұрақтар мен
тапсырмаларға дайындалып келу тапсырылады.
іV Бөлім. хх ҒасырдаҒы ҚазаҚстан
§47. Қазақстанда кеңес өкіметінің орнауы
сабақтың мақсаты: Қазақстанда Кеңес өкіметінің орнауы туралы
оқушыларға түсінікті түрде ашып көрсету. Тарихи оқиғаларды суреттей
білу біліктерін дамыту.
пайдаланылатын көрнекі құралдар: карта, электронды оқулықтан
үзінді.
өткен материалды қайталау. Оқып-үйренген материалды қайталау
мұғалімнің оқулықтан іріктеп қойылған сұрақтары мен тапсырмалары
бойынша жүргізіледі.
Жаңа материалды оқып-үйрену жоспары:
1. Қазақстанда Кеңес өкіметінің орнауы.
2. ҚазАКСР-інің құрылуы.
3. КСРО-ның құрылуы.
Жаңа материалды оқып-үйрену мұғалімнің түсіндірмелі әңгімесіне,
картамен жұмысқа негізделіп өткізіледі. Электронды оқулықтан оқушылар
өздігінше Кеңес өкіметі туралы материалмен танысады. Сауалдарға жауап
дайындайды.
Оқушылар бірінен соң бірі оқулықтағы осы әңгімені үлкен абзацтар
бойынша оқып, ондағы негізгі мазмұнды табады. Қорытынды жасап,
ойларын дәлелдейді.
Содан кейін оқушылар өздігінше оқулық мәтіні бойынша кесте
толтырады.
103
Кесте:
кеңес үкіметінің жүргізген алғашқы шаралары
р/с
кеңес үкіметінің алғашқы
шаралары
Қазақстанда кеңес өкіметін
нығайту жолындағы шаралар
1.
2.
3.
терминологиялық диктант өткізген тиімді.
1. КСРО деген қысқарған сөзді таратып жазыңдар.
2. ҚазАКСР деген сөзді толық жазып, мағынасын түсіндіріңдер.
3. Декрет дегеніміз не?
4. Мемлекеттік рәміздер деген не?
тарихи даталар бойынша диктант өткізіледі.
1. Қазан төңкерісінің жеңген күні.
2. Қазақстанда Кеңес өкіметі орнаған жылдар.
3. ҚазАКСР-інің құрылған уақыты.
4. Кеңестердің Бүкілодақтық бірінші съезі өткен уақыт.
5. КСРО-ның құрылған жылы.
Сабақты бекіту барысында жұмыс дәптерімен жұмыс жасалады.
Үйге тапсырма: §47. «Қазақстанда Кеңес өкіметінің орнауы» әңгіме-
сімен оқып танысу және сұрақтар мен тапсырмаларға дайындалып келу.
«А. Байтұрсынұлы, Ә. Бөкейханұлы, М. Дулатұлы» туралы 3–4 оқушыға
хабарлама жазып келу тапсырылады.
§48. алаш қозғалысы
сабақтың мақсаты: оқушыларды Алаш қозғалысының өкілдері, қазақ
зиялыларының қызметімен таныстыру. Алаш қозғалысының өкілдеріне
деген құрмет сезімін тәрбиелеуге көмектесу. Тарихи қайраткерлерді сипаттау
біліктерін дамыту.
пайдаланылатын көрнекі құралдар: карта, электронды оқулық,
бейнефильмнен «Алаш қозғалысы» атты үзінді.
өткен материалды қайталау. Оқып-үйренген материалды қайталау
оқулықтағы сұрақтар мен тапсырмалар бойынша жүргізіледі.
Жаңа материалды оқып-үйрену жоспары:
1. Алаш қозғалысының өкілдері.
