Қазіргі кезеңнің ерекшелігі, үлкен көлемдегі материалдық және шикізаттық қорларға негізделген индустриалды экономикадан ақпараттың негізгі қоры болып есептелетін "ақпараттық экономикаға" ауысу болып отыр

Жинақтаушы зейнетақы қорларын ұйымдастыру

жүктеу 0,79 Mb.

бет	2/4
Дата	10.12.2017
өлшемі	0,79 Mb.
	#3552

1 2 3 4

1.1.5. Жинақтаушы зейнетақы қорларын ұйымдастыру
Жинақтаушы зейнетақы қорларының түрлері: ашық және корпоративтік болуы мумкін.

Ашық жинақтаушы зейнетақы қорлары алушының жұмыс істейтін және тұратын жеріне қарамастан салымшылардан зейнетақы жарналарын қабылдауды жүзеге асырады.

Корпоративтік жинақтаушы зейнетақы қорлары сол жинақтаушы зейнетақы қорының құрылтайшылары және акционерлері болып табылатын бір немесе бірнеше ашық тұлғалардың алушы-қызметкерлері үшін құрылады.

Жинақгаушы зейнетақы қоры акционерлік қоғам нысанында құрылады.

Жинақгаушы зейнетақы қорлары уәкілетті органмен келісім бойынша, ол белгілеген тәртіппен филиалдар мен өкілдіктер ашуға құқылы.
Жинақтаушы зейнетақы қорының құрылтайшылары мен акционерлері:

Қазақстан Республикасының резиденттері - заңды және жеке түлғалар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген талаптарды ескере отырып, Қазақстан Республикасының Үкіметі ашық жинақтаушы зейнетақы қорының құрылтайшылары мен акционерлері бола алады. Рейтинг агенттіктерінің бірінің белгілі бір рейтінгі бар Қазақстан Республикасының резидент емес заңды тұлғасы ашық жинақтаушы зейнетақы қорының құрылтайшысы немесе акционері бола алады. Рейтинг агенттіктерінің тізбесі мен ең төмен рейтинпі уәкілетті орган белгілейді.

Оффшорлық аймақта тіркелген коммерциялық ұйым мәртебесі бар заңды тұлғалар мен жарғылық капиталына оффшорлық аймақга тіркелген заңды түлғалар тікелей немесе аффилиирленген тұлғалар арқылы қатысатын заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы қорларының құрылтайшылары немесе акционерлері бола алмайды. Оффшорлық аймақгардың тізбесін уәкілетті орган белгілейді.

Шетел қатысатын ашық жинақтаушы зейнетақы қорларының жиынтық жарғылық капиталы Қазақстан Республикасының барлық ашық жинақтаушы зейнетақы қорларының жарияланған жиынтық жарғылық капиталының жиырма бес процентінен аспауы керек.

Қазақстан Республикасының резиденті емес тұлға қатысатын ашық жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесі мен басқарма мүшелерінің кемінде үштен бірі Қазақстан Республикасының азаматтары болуы керек. Ашық жинақтаушы зейнетақы қорының директорлар кеңесі мен басқармасының Қазақстан Республикасының резиденттері емес мүшелері қаржы рыногында қызметін жүзеге асырушы ұйымдарда үш жылдан кем емес басшылық жұмыста болған тәжірибесін куәландыратын құжаттарды табыс етуге міндетті.
Жинақтаушы зейнетақы қорларын мемлекеттік тіркеуді, сондай-ақ олардың құрылтай құжаттарына өзгерістер мен толықтырулар енгізуді уәкілетті органның рұқсаты болған жағдайда Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әділет органдары жүзеге асырады.

Рұқсат берудің шарттары мен тәртібі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерімен белгіленеді.

Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен уәкілетті орган лицензиялайды.

Атқарушы органның басшысы мен оның орынбасарлары, бас бухгалтер мен оның орынбасарлары, филиал мен өкілдіктің бірінші басшысы мен бас бухгалтері жинақтаушы зейнетақы қорларының басшы қызметкерлері болып табылады.

Жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерінің кандидатурасы уәкілетті органның нормативтік қүқықтық актілерімен белгіленген тәртіппен онымен міндетті түрде келісілуге тиіс.
Жинақтаушы зейнетақы қорын қайта құру уәкілетті органның рұқсатымен акционерлердің жалпы жиналысының шешімі бойынша біріктіру, бөліп шығару, жинақтаушы зейнетақы қорының корпоративтік түрден ашық түрге өзгерту нысанында жүзеге асырылады. Рұқсат беру талаптары мен тәртібі уәкілетті органның нормативтік қүқықтық актілерімен белгіленеді.

Жинақтаушы зейнетақы қорының қайта құруды жүргізуге рұқсат алу туралы өтінішіне мынадай құжаттар қоса тіркеледі:

жинақтаушы зейнетақы қоры акционерлері жалпы жиналысының оны қайта құру туралы шешімі;

жинақтаушы зейнетақы қорын қайта уйымдастырудың көзделіп отырған шарттарын, нысандарын, тәртібі мен мерзімдерін жазылатын құжаттар;

қайта құру нәтижелерінің қаржылық болжамы, соның ішінде жинақгаушы зейнетақы қорының және жинақтаушы зейнетақы қорын қайта қурудың нәтижесінде құрылатын заңды тұлғалардың оны қайта құрғаннан кейінгі есептік балансы;

Уәкілетті орган жинақтаушы зейнетақы қорын қайта қуруға руқсат алу туралы өтінішті қужаттардың толық топтамасы табыс етілген күннен бастап бір ай ішінде қарауға тиіс.

Қайта ұйымдастырылатын жинақтаушы зейнетақы қоры уәкілетті органның қайта ұйымдастыруды жүргізуге руқсатын алған күннен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде екі баспасөз басылымында мемлекеттік тілде және орыс тілінде хабарландыру жариялау арқылы өзінің барлық салымшылары мен алушыларына алдағы өзгерістер туралы хабардар етуге міндетті.

Бөлініп шыққан жинақтаушы зейнетақы қоры (қорлары) бөлініп шығу нысанында қайта ұйымдастырылған жағдайда зейнетақы жарналарын тарту жөніндегі қызметті және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті жүзеге асыруға жаңа лицензия алуға міндетті.

Қайта ұйымдастыру жағдайында мынадай жинақтаушы зейнетақы қорлары:

1) бөліп шығару нысанында қайта ұйымдастыру кезінде өзінен екі және одан да көп заңды тұлға бөлініп шыққан жинақтаушы зейнетақы қоры;

2) біріктірү нысанында қайта ұйымдастыру кезінде өзіне басқа жинақтаушы зейнетақы қорын қосып алған жинақтаушы зейнетақы қоры лицензиясының негізінде қайта ұйымдастырылған жинақтаушы зейнетақы қоры зейнетақы жарналарын тарту жөніндегі қызметті және зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті қолда бар лицензиясы негізінде жүзеге асыруға құқылы.

Жинаңтаушы зейнетақы қорын корпоративтік қордан ашық қор етіп, түрін өзгерткен жағдайда қайта ұйымдастырылған жинақтаушы зейнетақы қоры да жаңа лицензия алуға міндетті.

Уәкілетті органның жинақтаушы зейнетақы қорын қайта құруға рұқсат беруден мына негіздердің кез келгені:

1) қайта құрылатын жинақтаушы зейнетақы қоры акционерлері жалпы жиналысының тиісті шешімдері болмауы;

2) көзделіп отырған қайта құрудың нәтижесінде салымшылар мен алушылардың мүдделеріне нұқсан келтірілуі;

3) көзделіп отырған қайта барудың нәтижесінде Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңдары талаптарының бұзылуы бойынша бас тартылады.

Жинақтаушы зейнетақы қоры- уәкілетті органның өзі белгілеген тәртіппен берген рұқсаты болған кезде жинақтаушы зейнетақы қоры акционерлері жалпы жиналысының шешімі бойынша; Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген жағдайларда соттың шешімі бойынша таратылуы мүмкін.
Жинақтаушы зейнетақы қорын ерікті түрде тарату: Жинақтаушы зейнетақы қорының ерікті түрде таратылуға рұқсат алу туралы өтінішін уәкілетті орган тиісті түрде ресімделген құжаттарды алған күннен бастап бір ай ішінде қарауы тиіс.

Өтінішке мына құжаттар:

1) акционерлердің жалпы жиналысының ерікті түрде тарату туралы шешімі;

2) тарату туралы шешім қабылданған күнге зейнетақы активтерін бағалау;

3) зейнетақы активтерін тапсыру мерзімі мен кезеңдері туралы іс-шаралар жоспары және акционерлердің жалпы жиналысы бекіткен жинақтаушы зейнетақы қорының өзінің қызметін тоқтатуға әзірлік жоспары;

4) жинақтаушы зейнетақы қорының өз міндеттемелері бойынша есеп айырысуы үшін оның қаражатының жеткілікті екенін күәландыратын баланстық есеп;

5) тарату комиссиясының мүшелеріне кандидаттардың, оның ішінде филиалдарда не өкілдіктерде қүрылатын бөлімшелерінің тізімі;

6) басқа да қажетті мәліметтер қоса берілуге тиіс.

Уәкілетті орган ерікті түрде таратуға рұқсат беруден бас тартқан жағдайда өз шешімін негіздеуге және бас тартуды жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерлері мен акционерлерінің назарына жеткізуге тиіс.

Үәкілетті органның ерікті түрде таратуға рұқсатын алған кезде жинақтаушы зейнетақы қоры филиалдар мен өкілдіктерді ескере отырып, тарату комиссиясын құрады.

Таратылатын жинақтаушы зейнетақы қоры уәкілетті органның таратылуға рұқсатын алған күннен бастап он күн ішінде салымшылар мен алушыларға Қазақстан Республикасының бүкіл аумағына таратылатын екі мерзімдік баспасөз басылымында хабарландыру жариялау арқылы жинақтаушы зейнетақы қорының таратылуы туралы хабарлауға міндетті.

Барлық кредиторлардың талаптарын қанағаттандыру үшін қаражат жеткіліксіз болған жағдайда жинақтаушы зейнетақы қоры банкроттық негізі бойынша мәжбүрлеп таратылуға жатады.

Жинақтаушы зейнетақы қорын ерікті түрде таратуды аяқтаудың мүмкін болмауына байланысты уәкілетті орган оны мәжбүрлеп тарату туралы талап-арызбен сотқа шағымдануға құқылы.
Жинақтаушы зейнетақы қорын мәжбүрлеп тарату:

1) жинақтаушы зейнетақы қорының банкрот болуына;

2) Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңдарында көзделген негіздер бойынша жинақтаушы зейнетақы қоры лицензияларының кері қайтарылып алынуына;

3) уәкілетті мемлекеттік органдардың, жеке немесе заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген басқа да негіздер бойынша жинақтаушы зейнетақы қорының қызметін тоқтату туралы талап-арызына байланысты жүзеге асырылады.

Жинақтаушы зейнетақы қоры мәжбүрлеп таратылған жағдайда сот он күн ішінде жинақтаушы зейнетақы қорын мәжбүрлеп тарату туралы шешімнің көшірмесін уәкілетті органға жібереді.

Сот жинақтаушы зейнетақы қорын лицензияны кері қайтарып алуға байланыссыз негіздер бойынша мәжбүрлеп тарату туралы шешім қабылдаған жағдайда, уәкілетті орган Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен оның лицензиясын кері қайтарып алу туралы мәселені қарайды.

Жинақтаушы зейнетақы қорының лицензиясын қайтарып алу туралы шешім қабылданған жағдайда уәкілетті орган уақытша әкімшілікті тағайындайды.

Жинақтаушы зейнетақы қоры жұмысының, оның уақытша әкімшілігін тағайындаудың тәртібі, сондай-ақ уақытша әкімшіліктің өкілеттіктері уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.

Жинақтаушы зейнетақы қорының уақытша әкімшілігі өз қызметін уәкілетті орган жинақтаушы зейнетақы қорының тарату комиссиясын тағайындағанға дейінгі кезеңде жүзеге асырады.

Жинақтаушы зейнетақы қорының тарату комиссиясы тағайындалғанға дейін уақытша әкімшіліктің қызметіне бақылауды уәкілетті орган жүзеге асырады.

Жинақтаушы зейнетақы қорының уақытша әкімшілігінің есебі уәкілетті органға және жинақтаушы зейнетақы қорын тарату туралы шешім қабылдаған сотқа табыс етіледі.

Жинақтаушы зейнетақы қорының уақытша әкімшілігі атқарған жұмыс туралы есепті сот бекітеді.

Уақытша әкімшілік тарату комиссиясын тағайындау туралы шешім қабылданған күннен бастан он күннен аспайтын мерзімде жинақтаушы зейнетақы қорының құжаттары мен мүлкін тарату комиссиясына береді.

Жинақтаушы зейнетақы қорының құжаттары мен мүлкін уақытша әкімшіліктен тарату комиссиясының төрағасына беру төрт дана етіп жасалатын қабылдау-өткізу актісімен рәсімделеді және оны уәкілетті орган бекітеді. Бекітілген актінің бір данасы іс материалдарына тігу үшін сотқа жіберіледі.

Жинақтаушы зейнетақы қорының төлем қабілетсіздігі мен дәрменсіздігі сотқа ұсынылатын пруденциялық нормативтерді есептеу әдістемесін және сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттер, жинақтаушы зейнетақы қоры капиталының мөлшерін ескере отырып уәкілетті органның жасаған қорытындысымен белгіленеді.

Жинақтаушы зейнетақы қоры сот шешімімен белгіленген тәртіп бойынша ғана банкрот деп танылуы мүмкін. Дәрменсіз жинақтаушы зейнетақы қорын оның кредиторларының және жинақтаушы зейнетақы қорының өз шешімі бойынша соттан тыс тарату рәсіміне жол берілмейді. Тараптардың жинақтаушы зейнетақы қорының банкроттығы туралы іс бойынша бітімгершілік келісім жасауына болмайды.

Ерікті және мәжбүрлеп, оның ішінде банкроттық негіз бойынша таратылатын жинақтаушы зейнетақы қорларының тарату комиссиясының қызметіне бакылауды жүзеге асыру мақсатында уәкілетті орган:

1) тарату комиссияларынан атқарған жұмысы туралы есепті, қажет болған жағдайда, қосымша ақпаратты алуға;

2) тарату комиссияларының есептерді және қосымша ақпаратты ұсыну нысанын, мерзімін және кезеңділігін белгілеуге,

3) тарату комиссияларының қызметіне тексеру жүрпзуге;

4) тарату комиссияларының қызметінен Қазақстан Республикасының заңдарын, кредиторлардың қүқықтары мен заңды мүдделерін бұзу анықталған жағдайда, бұзушылықтарды жою жөнінде тарату комиссияларының орындауы міндетті жазбаша ұйғарым шығаруға, ұйғарымды орындау мерзімін белгілеуге;

5) тарату комиссиясы белпленген мерзімде жазбаша ұйғарымды орындамаған жағдайда, кредиторлардың құқықтарын және заңмен қорғалатын мүдделерін қорғау үшін сотқа не прокуратура органдарына жүгінуге құқылы.

Тарату комиссиясы Қазақстан Республикасының заңдарын бұзған жағдайда, тарату комиссиясының төрағасы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
1.1.6.Жинақтаушы зейнетақы қорларының өз капиталы
Жинақтаушы зейнетақы қорының өз капиталы- құрылтайшылар мен акционерлердің жарғылық капиталға салған салымдары; комиссиялық сыйақылар; Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де көздер есебінен құралады

Жинақтаушы зейнетақы қорларының өз капиталы — жинақтаушы зейнетақы қоры міндеттемелерінің сомасын шегеріп тастағаннан кейінгі оның активтерінің құны.

Жинақтаушы зейнетақы қорларының комиссиялық сыйақысының шекті шамасын Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) инвестициялық кірістің он бес процентінен;

2) айына зейнетақы активтерінің 0,05 процентінен аспайтын шекте белгілейді.

Комиссиялық сыйақының шамасы жылына ең көбі бір рет өзгеруі және күнтізбелік жыл басталғанға дейін кемінде бір ай бұрын жариялануы мүмкін. Комиссиялық сыйақыны алудың тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

Жинақтаушы зейнетақы қорының өз қаражатын пайдаланудан алынған табыстары көлемінде жинақтаушы зейнетақы қорына тиесілі болады.
Зейнетақымен қамсыздандыруда қолданылатын жалпы ережелер

Жоғарыда айтылған Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

міндетті зейнетақы жарналарын төлеу жөніндегі агент (будан әрі —агент) — Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын шетелдік заңды тұлғаны қоса алғанда, жеке немесе заңды тұлға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен міндетті зейнетақы жарналарын есептеп шығаратын, ұстап қалатын (есептеп қосатын) және аударатын шетелдік заңды түлғалардыңфилиалдары, өкілдіктері;

осы тулғаның аффилиирленген тұлғасы (аффилиирленген тұлға)—шешім белгілеуге және (немесе) осы тұлға қабылдайтын шешімге, соның ішінде шарт күшіне, ауызша шартты немесе өзге де мәмілені қоса алғанда, ықпал етуге тікелей және (немесе) жанама құқығы бар кез келген жеке немесе заңды тұлға (өздеріне берілген өкілеттіктер шегінде осы тұлғаның қызметіне бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдарды қоспағанда), сондай-ақ осы тұлғаға қатысты осындай құқыққа ие болған кез келген жеке немесе заңды тұлға. Акционерлік қоғамның лауазымды адамдары, оның дауыс беретін акцияларының он және одан да көп процентін халықтық акционерлік қоғамдар үшін бес және одан да көп процентін) иеленуші акционері міндетті түрде аффилиирленген тұлғалары деп танылады;

кастодиан банк— бағалы қағаздар жөніндегі құқыктарды тіркеу мен есепке алу, құжаттамалық бағалы қағаздарды сақтау және клиенттердің ақшасын есепке алу жөніндегі қызметті жүзеге асырушы банк;

ерікті зейнетақы жарналарының салымшысы— ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартқа сәйкес өзінің жеке қаражаты есебінен алушының пайдасына ерікті зейнетақы жарналарын жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

ерікті кәсіптік зейнетақы жарналарының салымшысы — ерікті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартқа сәйкес өзінің жеке қаражаты есебінен қызметкердің пайдасына ерікті кәсіптік зейнетақы жарналарын салуды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға; міндетті зейнетақы жарналарының салымшысы— міндетті зейнетақы жарналары есебінеен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт жасасқан және жинақтаушы зейнетақы қорында жеке зейнетақы шоты бар жеке тұлға;

сатып алу сомасы — зейнетақы аннуитеті шарты мерзімінен бұрын бұзылған кезде сақтанушының (зейнетақы төлемдерін алушының) сактандыру ұйымынан алуға құқығы бар ақша сомасы;

диверсификация—зейнетақы активтерінің жоғалып кету қатерін азайту мақсатында оларды уәкілетті орган белгілеген талаптарға сәйкес қаржы құралдарына орналастыру;

ерікті зейнетақы жарналары — Қазақстан Республикасының заңдарында және ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартта белгіленетін тәртіппен салымшылардың өз бастамасымен алушының пайдасына жинақтаушы зейнетақы қорларына салатын ақшасы;

ерікті кәсіптік зейнетақы жарналары— Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін кәсіптер тізбесі бойынша және Қазақстан Республикасының заңдарында және ерікті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартта белгіленген тәртіппен салымшылардың өз бастамасымен қызметкерлердің пайдасына жинақтаушы зейнетақы қорларына салатын ақшасы;

зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт — зейнетақы жарналарымен, жинақталған қаражаттарымен және төлемдер алумен байланысты құқықтық қатынастарды белгілеу, өзгерту немесе тоқтату туралы, бір жағынан жинақтаушы зейнетақы қоры және екінші жағынан салымшы мен алушы жасасатын шарт (келісім);

зейнетақылық аннуитет шарты — сақтандыру шарты, оған сәйкес сақтанушы (зейнетақы төлемдерін алушы) сақтандыру ұйымына жинақталған зейнетақы қаражатының сомасын беруге міндеттенеді, ал сақтандыру ұйымы сақтанушының (зейнетақы төлемдерін алушының) пайдасына өмір бойына немесе белгілі бір уақыт кезеңі ішінде сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға міндеттенеді;

инвестициялық кіріс—жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы активтерін инвестициялау нәтижесінде алынатын ақша;

жеке зейнетақы шоты - салымшының (алушының) жинақгаушы зейнетақы қорындағы жеке атаулы шоты, онда Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес оның міндетті не ерікті зейнетақы жарналары немесе ерікті кәсіптік зейнетақы жарналары, инвестициялық кірісі, өсімпұл және өзге де түсімдер есепке алынады және содан зейнетақы төлемдері теленеді;

кастодиандық шарт — кастодиан банк пен оның клиенті жасасатын бағалы қағаздар мен ақшаны жауапкершілікпен сақтау және есепке алу туралы шарт;

жинақтаушы зейнетақы қоры—зейнетақы жарналарын тартуды және зейнетақы төлемдері жөніндегі қыззметті, сондай-ақ Қазақстан Реслубликасының заңдарында белгіленген тәртіппен зейнетақы активтерін инвестициялық басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға;

міндетті зейнетақы жарналары—осы Заңға сәйкес, жинақтаушы зейнетақы қорларына Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленетін тәртіппен салынатын ақша;

зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйым — жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын заңды тұлға;

Орталықтан зейнетақы төлемдерін тағадындайтын органдар — уәкілетті мемлекеттік органдар;

зейнетақы активтері— зейнетақы төлемдері мен аударымдарын, сондай-ақ жинақтаушы зейнетақы қорларынан аударымдарды Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен қамтамасыз етуге және жүзеге асыруға арналған ақша, бағалы қағаздар, өзге де қаржы құралдары;

жинақталған зейнетақы қаражаты — міндетті зейнетақы жарналарын, ерікті зейнетақы жарналарын және ерікті кәсіптік зейнетақы жарналарын, инвестициялық кірісті, өсімпұлды және шарттарға, осы Заңға, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де түсімдерді қоса алғанда, салымшының (алушының) жеке зейнетақы шоттарында есептелетін ақша;

зейнетақы—Орталықтан, жинақтаушы зейнетақы қорларынан төленетін зейнетақы төлемдерінің жиынтығы;

баспасөз басылымы — тізбесін уәкілетті орган белгілейтін мерзімді баспасөз басылымдары;

зейнетақы төлемдерін алушы (бұдан әрі— алушы) — Орталықтан зейнетақы төлемдері тағайындалған және (немесе) жинақтаушы зейнетақы қорынан зейнетақы төлемдерін алуға құқығы бар жеке адам;

пруденциалдық норматив — жинақтаушы зейнетақы қорының және зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның қаржылық орнықтылығын қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленетін экономикалық талаптар;

жинақтаушы зейнетақы қорында бөлектеп есеп жүргізу—заңды тұлға ретінде жинақгаушы зейнетақы қорының бухгалтерлік балансына зейнетақы активтерін енгізбеу;

жинақталған зейнетақы қаражатының нақты құны—жинақталған зейнетақы қаражатының Қазақстан Республикасы мемлекеттік статистикасының уәкілетті органы есептен шығаратын тұтыну бағалары индексіне үйлестірілген нақты құны;

әлеуметтік жеке код—азаматқа, сондай-ақ осы Заңға сәйкес зейнетақымен қамсыздандыру құқығы қолданылатын адамдарға берілетін тұрақты жеке код;

ерікті зейнетақы жарналарының ставкасы—жинақтаушы зейнетақы қорына төленетін, ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартта белгіленетін төлемнің мөлшері;

ерікті кәсіптік зейнетақы жарналарының ставкасы—жинақтаушы зейнетақы қорына төленетін, ерікті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартта және осы Заңда белгіленген төлемнің мөлшері;

міндетті зейнетақы жарналарының ставкасы— салымшының зейнетақы жарналарын есептеу ушін алынатын кірісіне проценттік қатынаспен көрсетілген жинақтаушы зейнетақы қорына төлем мөлшері;

сақтандыру ұйымы (сақтандырушы)—уәкілетті органның тиісті лицензиясы негізінде "өмірді сақтандыру" саласында сақтандыру шарттарының жасалуы мен орындалуы жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға;

уәкілетті ұйым (бұдан әрі Орталық)—осы Заңның талаптарындағы міндеттерді жүзеге асыруға Қазақстан Республикасының Үкіметі уәкілдік берген заңды тұлға;

уәкілетті орган—жинақтаушы зейнетақы қорларының, зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдардың, кастодиан банктердің, сақтандыру ұйымдарының қызметін реттеу мен қадағалау жөніндегі функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асыратын мемлекеттік орган.

1.2. Зейнетақы төлеудің мемлекеттік орталығын сипаттау
«Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы» Республикалық мемлекеттік кәсіпорны халықты әлеуметтік қамтамасыз етү жүйесінде 1997 жылғы 20 маусымдағы №136-1 «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» Қазақстан Республикасының заңына сәйкес қызмет етеді. Оның 16 облыстық, Алматы, Астана қалалық филиалдары, барлық қалалар мен аудандарда бөлімшелері бар. Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы жүйесінде бүгінгі күні 2500-нан астам адам еңбек етуде, олар негізінен банктік, қаржы және әлеуметтік салаларда жұмыс істеген, тәжірибиелі, білікті мамандар, көпшілігі Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы құрылған күннен бастап жұмыс істейді.

Ай сайын Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы 3,5 млрд. Тенге көлеміндегі зейнетақы мен жәрдемақы сомасын төлеумен қатар, 4,5-5 млрд. Теңге көлемінде 10% міндетті зейнетақы жарналарын жинақтаушы зейнетақы қорларына аударуды жүзеге асырады.

Жыл сайынғы айлық есептік көрсеткіштің және төменгі зейнетақы мөлшерінің өзгеруіне байланысты жәрдемақы мен зейнетақы мөлшерін жоғарлатуға негізделген 1,7 млн-ға жуық шешімдердің жобасы Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы арқылы дайындалады.

Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығының жергілікті бөлімшелері мен филиалдары әр түрлі әлеуметтік мәселелер жөнінде күніне 10 мыңға жуық қабылдаулар жасайды. 1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап 6 млн. Астам адамдарға әлеуметтік жеке код берілді, ол Қазақстан Республикасы тұрғындарының 40%-ынан астамын құрайды.

Соңғы 1,5 жыл ішінде Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығының техникалық базасын жаңарту әрі нығайту және төлемдерді өңдеу, әлеуметтік төлем алушыларға қызмет көрсету барысында жаңа тәсілдерді, технологияларды енгізуде елеулі жұмыстар жүргізілді.

Орталықтандырырған деректер базасы құрылып, жүйелендірілді, 2001 жылдың тамызынан бастап алушылардың таңдауы бойынша екінші деңгейлі банкттердегі есеп шоттарына зейнетақы мен жәрдемақы сомаларын тікелей аудару басталды.

Бүгінгі күні Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы зейнетақы мен жәрдемақы төлеуге, зейнетақы аударымдарын жинақтауға байланысты деректерді электрондық өңдейтін орталық болып табылады.
Ынтымақтастық жүйе. Бүгінг күні, зейнетақы мен жәрдемақы төлеуді ұйымдастырудың үйлесімді жүйесі құрылған. Зейнетақы және жәрдемақы төлеу кідіріссіз жүзеге асырылуда. Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы арқылы 1999 жылдың 1 қаңтарынан- мемлекттік әлеуметтік жәрдемақылар төлеу, 1999 жылдың сәуір айынан- арнаулы мемлекеттік жәрдемақылар, ал 2000 жылдың қаңтар айынан- мемлекеттік арнаулы жәрдемақылар төлеу жүзеге асырылуда, сол жылдың аяғынан бастап Семей ядролық полигоны аймағының тұрғындарының зейнетақылары мен жәрдемақыларына экологиялық қосымдары бойынша несие қарыздарын өтеу жүзеге асырыла бастады. Әлеуметтік төлемдер алушылар саны 1998 жылғы 1,8 млн. Адамнан қазіргі кезде 3,4 млн. адамға өсті. 2000 жылдың екінші тоқсанынан бастап еңбек және халықты әлеуметтік қорғау органдары Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығының аймақтық бөлімшелеріне зейнетақы мен жәрдемақы алушылардың қолданыстағы зейнетақы істерін тапсырды.

2002 жылдың қаңтар-ақпан айларында 1,7 млн. алушылардың зейнетақы мөлшерін көбейту жөнінде жұмыс жүргізілген болатын. Сонымен қатар, айлық есептік көрсеткіштің өзгеруіне байланысты және Қазақстан Республикасының мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы кейбір заңнамаларға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы 2002 жылғы 21 наурыздағы №308 Заңына сәйкес, мемлекеттік арнайы жәрдемақы және арнайы мемлекеттік жәрдемақы алушылардың жәрдемақы мөлшерін қайта есептеу жүргізілді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 28 қыркүйектегі №1464 қаулысына сәйкес, Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы Ұлттық банктің лицензиясын алған банктер мен банкттік ұйымдарда есепшоттары бар алушыларға зейнетақылар мен жәрдемақыларды тікелей аудару арқылы төлеуді ұйымдастыру жұмыстарын жүргізеді. Бүгінде, «ТұранАлем» ААҚ, «НаурызБанк» ААҚ, «Казпошта» ААҚ, «ВалютТранзит банкі» ААҚ, «Дана-Банк» ААҚ, «Қазақстан Халық Банкі» ААҚ, және «Альянс банк» ААҚ-мен, «Цесна банкпен» зейнетақы мен жәрдемақы төлеу жөнінде келісімдер жасалды.

Қатаң статистикалық есеп жүргізілуі және қаржы қорларының түсуі мен жұмсалуының ашық түрде болуын қамтамасыз ету Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне және Мемлекеттік кіріс министрлігіне күнделікті ақпарат беріп отыруына мүмкіндік береді.

Техникалық жағдайы. 2001 жылы Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығының мамандары мәліметтерді өңдеу технологияларын жүйелеу және оңтайландыру мақсатында, жинақтаушы зейнетақы қорларына төлемдердің өту жылдамдығын елеулі түрде ұлғайтып, «АИС ЗТМО» бағдарламалық өнімін пысықтаудан өткізді.

Төлемдік тапсырыстарды қайтарудың көлемін азайту мақсатында бағдарламалық қамтамасыз ету әзірленуде.

Құрал-жабдықтардың негізгі мөлшері 1998 жылы сатып алынған және қажеттіліктің 30%-ын құрайды. Құрал-жабдықтардың бұзылу жағдайлары жиілеп кетті, жөндеу бағасы жаңа техникалық жабдықтардың бағасымен бірдей.

Осыған байланысты, 2001 жылы жасалған келісімшарттарға сәйкес, Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы жүйенің жұмыс өнімділігін мейлінше ұлғайтуға және дискілік кеңістікті кеңейтуге мүмкіндік беретін қосымша серверлік жабдықтар сатып алды және осы құралды инсталляциялау өткізілді.

Жалпы, 2001 жылы Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығының техникалық жарақтандылуы 35%-ға дейін өсті.

2002 жылы жалпы сомасы 222628 мың теңге болатын 585 компьютер және үзбей қамтамасыз ететін 729 ток көздеріне конкурс өткізү, сондай-ақ 2001 жылғы келісімшарттарға сәйкес 297062 мың теңге көлеміндегі соммаға қосымша құралдар сатып алу жоспарланды.

2002 жылы Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығының тұтас жүйесі қалыптастырылды және соған байланысты жүйені жасауға бюджеттен көп мөлшерде қаражат бөлу біршама азайды.

Даму приоритеті. Даму Концепциясында Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтың қызметін кеңейтү, ақпарат жүйесін жетілдіру және дамыту, оның мүмкіндіктерін әлеуметтік сақтандыру жүйесінде пайдалану көзделген. Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы арқылы екінші деңгейлі банктердегі салымшылардың есеп шоттарына барлық әлеуметтік төлемдерді аудару жоспарлануда, ол алдағы уақытта әлеуметтік төлемдер жөніндегі есептеу палатасының қызметін орындауға мүикіндік береді, әлеуметтік төлемдерді ұйымдастыруға бөлінетін Мемлекеттік бюджет шығындарын азайтуға, аумақтарда әлеуметтік тұрақтылықты қолдауға және әлеуметтік төлемдердің мекен-жай бойынша жеткізілуін қамтамасыз етуге жеткізеді.

Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығының филиалдар желісі:

1 СУРЕТ

Директор

Кадрлар

бөлімі

Статистика және жалпы анализ бөлімі

ӘЖК

беретін

бөлім

Оперативті

есеп беру бөлімі

Жүйелік бөлім

Аудандық

бөлім

Бухгалтерия

СУРЕТ 2. Алматы қаласының «зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы» Республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының ұйымдық құрылымы.

жүктеу 0,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4