Қазақстанның көп партиялық жүйесінің қалыптасу эволюциясы және саяси партиялары. «Нұр Отан» партиясы жетекші әлеуметтік-саяси күш ретінде

«Нұр Отан» өз ұстанымы мен саясатын қалыптастырған кезде центристік көзқарасты ұстанады, оған Президент Нұрсұлтан Назарбаев кең ауқымды әлеуметтік базаға негізделген байыпты және ымырашыл саяси бағыт ретінде негіздеме берді.

Дәл осы центризм саясаты біз дәйектілікпен жақтап, жүзеге асырып отырған мынадай идеологиялық құндылықтарды білдіреді:

– «Нұр Отан» азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын іске асыруды бірінші орынға қоятын, саяси, экономикалық және әлеуметтік тұрақтылықтың кепілі ретіндегі күшті, тиімді мемлекетті қолдайды!

– «Нұр Отан» жеке меншікке қол сұғылмауын, орташа тапты күшейтуді, орынды мемлекеттік реттеу жағдайында нарықтық қатынастардың еркін дамуын қолдайды!

– «Нұр Отан» көппартиялықты, саяси плюрализм мен сөз бостандығын қамтитын саяси жүйенің демократиялық дамуын қолдайды!

– «Нұр Отан» әрбір қазақстандық өзі және айналасындағылар үшін жауапкершілікті сезіне отырып, өзінің жеке қабілеті мен мүмкіндіктерін іске асыра алатындай азаматтардың өзін-өзі көрсетуі үшін одан әрі жағдай жасауды қолдайды!

– «Нұр Отан» Қазақстанның әрбір өкілі жеке тұлға және толық құқылы азамат ретінде бірдей бағаланатын Қазақстан халқының мызғымайтын бірлігін қолдайды!

– «Нұр Отан» мемлекеттік тіл мен басқа тілдердің дамуын, мәдени әралуандық пен рухани құндылықтарды қолдауды, халықтың дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын сақтауды қолдайды!

Сонымен қатар, біз еліміздің тиімді дамуына кедергі келтіретін жағымсыз құбылыстарға қатысты өз ұстанымымызды ашық білдіреміз:

– «Нұр Отан» популизмге, жалған саясатшылдыққа және туындаған түйткілдерді пайдакүнемдік саяси мақсаттар жолында пайдалануға қарсы!

– «Нұр Отан» радикализмге, экстремизмге және елдің тұрақтылығы мен қоғамдық келісімге қауіп төндіретін басқа да құбылыстарға қарсы!

– «Нұр Отан» кәсіпкерлік бастамаға кедергі келтіретін әкімшілік тосқауылдарға қарсы!

– «Нұр Отан» сыбайлас жемқорлыққа қарсы, ол әлеуметтік кесел ғана емес, сонымен бірге елдің дамуына да тежеу болады!

– «Нұр Отан» масылдық пиғылға қарсы, мемлекет көмек пен қолдауға мұқтаж азаматтарға ғана көмектесуге тиіс!

– «Нұр Отан» ұлттық мүдделердің маңызын, рухани құндылықтар мен имандылықты жете бағаламауға, тарихымыз бен мәдениетімізді менсінбеушілікке қарсы!

Мемлекет дамуының биік мақсаттары адамға деген күнделікті қамқорлықпен ұштасқанда ғана алға қойған міндеттерге тиімді қол жеткізуді қамтамасыз етуге болады!

Біз бірігіп Қазақстанды табыстан табысқа жеткіздік, енді оны бірігіп гүлдендіреміз!

Партияның негізін салушы және оның көшбасшысы – Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев. Оның асқан беделінің, көрегендігінің және саяси ерік-жігерінің арқасында «Нұр Отан» жалпыұлттық күшті парламенттік типтегі партияға айналды, ол қазақстандықтардың кең әрі тұрақты қолдауына ие.

Қоғам мен мемлекет өмірінің барлық саласында қарқынды және тиімді даму қамтамасыз етілді. Бұған мыналар дәлел болады:

– жалпы ішкі өнім көлемінің екі есе артуы, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы өндірісінің, сондай-ақ экономиканың басқа секторларының өсуі, энергетика және көлік инфрақұрылымының дамуы, инвестиция көлемінің ұлғаюы, даму институттарының құрылуы, Ұлттық қордың қалыптасуы, қажетті резервтердің жинақталуы;

– кәсіпкерліктің дамуы, шағын және орта бизнес субъектілері санының өсуі, салық заңнамасының жетілуі;

– еліміздің бас қаласы – Астананың қарыштап дамуы, оның халқы 10 жыл ішінде 1,8 еседен астам өсті, елдің басқа да өңірлерінің дамуы;

– денсаулық сақтау және білім беру салаларын қаржыландыру көлемінің ұлғаюы, әлеуметтік маңызы бар жаңа объектілер құрылысы: он жыл ішінде 652 мектеп, 463 денсаулық сақтау объектісі пайдалануға берілді;

– ауылда өмір сүрудің тұрақты түрде жақсаруы: «Ауыз су» бағдарламасын іске асыру аясында 13 мың километр су құбыры желісі салынды, бұл 3,4 мыңнан астам ауылдық елді мекенді сумен жабдықтауды жақсартуға мүмкіндік берді; ауыл халқын байланыспен қамтамасыз ету 3 есе артты;

– халықтың әлеуметтік тұрғыдан әлсіз жіктерін қолдау саясатын дәйектілікпен іске асыру: тағайындалған зейнетақы мен мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақының орташа айлық мөлшері 3 есе ұлғайды;

– халықтың, оның ішінде бюджет саласы: білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет қызметкерлері, мемлекеттік қызметшілер табысының тұрақты өсуі, олардың орташа айлық жалақысы 5 есе өсті;

– күтілетін өмір сүру ұзақтығының кемінде 3 есе артуы, демографиялық дамудың оң өсу қарқынына қол жеткізу;

– көлік инфрақұрылымының дамуы: 2001 – 2010 жылдар кезеңінде республикалық автомобиль жолдар желісінің 70 %-ы және жергілікті жолдар желісінің 55%-ы жақсартылды;

– тұрғын үй құрылысы: 10 жыл ішінде көлемі 40 млн. шаршы метрден астам тұрғын үй салынды;

– мемлекеттік басқару жүйесі тиімділігінің артуы, жеке секторға әкімшілік қысым көрсетудің кемуі, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес, жергілікті өзін-өзі басқару органдары рөлінің күшеюі, мемлекеттік қызмет көрсету сапасының жақсаруы және оның тізбесінің кеңеюі;

– азаматтық қоғам институттары ықпалының өсуі, бұқаралық ақпарат құралдарының, үкіметтік емес ұйымдардың дамуы, партияаралық диалогтың дамуы, этносаралық келісім жүйесінің одан әрі жетілуі, Қазақстан халқы ассамблеясы мен этномәдени бірлестіктер рөлінің күшеюі, мемлекеттік тілдің дамуы, «Үштұғырлы тіл» бағдарламасының іске асырылуы;

– этникалық қазақтардың отанына оралуы жөніндегі көші-қон саясатының табысты іске асырылуы: тәуелсіздік жылдарында 806 мыңнан астам адам тарихи отанына оралды;

– отандық мәдениеттің дамуы, «Мәдени мұра» бағдарламасының іске асырылуы: өткен 10 жыл ішінде жүзге жуық жаңа мәдениет объектісі ашылды, 50-ден астам тарихи және мәдени объект қалпына келтірілді, ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік Мәдени және Табиғи мұра тізіміне екі теңдесі жоқ қолөнер ескерткіші – Қожа Ахмет Яссауи кесенесі, Тамғалы археологиялық ландшафтының Петроглифтері, сондай-ақ «Сарыарқа – Солтүстік Қазақстанның даласы мен көлдері» табиғат объектісі енгізілді.

– ақпараттық кеңістіктің кеңеюі: Интернет желісіне кіре алатын мектептер саны 2000 жылы жалпы санның бестен бір бөлігі ғана болса, ал 2009 жылы барлық мектептердің 98 %-дан астамы Интернет желісіне қосылды;

– спортты жан-жақты қолдау: 2000 – 2010 жылдар арасындағы кезеңде 125-тен31. Ұлтаралық татулықты қалыптастырудың қазақстандық моделі. Қазақстан Халқы Ассамблеясының құрылуы мен қызметі. 2010 жылғы «Ел бірлігі» Доктринасы.

Қазақстан халқы Ассамблеясы 1995 жылдың 1 наурызында Қазақстанның Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаевтың бастамасы бойынша құрылды.

Бұл азаматтық қоғам институты Қазақстанның саяси жүйесінің маңызды бөлшегі болып табылады. Ол барлық этностардың мүдделерін топтастырып, азаматтарды ұлтына бөлмей, құқықтары мен бостандықтарының мінсіз сақталуын қамтамасыз етеді.

Еліміздің Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясын құру идеясын алғаш рет 1992 жылы Тәуелсіздіктің бірінші жылдығына арналған Қазақстан халықтарының форумында айтты.

1995 жылғы 1 наурызда оның мәртебесін Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы консультативті-кеңесші орган деп бекіткен Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқы Ассамблеясын құру туралы Жарлығы шықты.

Өз тарихында Ассамблея ҚР Президенті жанындағы консультативті-кеңесші органнан мықты құқықтық негізге және қоғамдық-саяси мәртебеге ие конституциялық органға дейін өсті.

2007 жылғы мамыр айында Қазақстан Республикасы Конституциясына бірқатар өзгерістер енгізілді. Қазақстан халқы Ассамблеясына конституциялық мәртебе берілді, ол ҚР Парламенті Мәжілісіне тоғыз депутат сайлау құқығына ие болды. Осы арқылы Ассамблеяның қоғамдық-саяси рөлі айтарлықтай артты.

2008 жылғы 20 қаңтарда еліміздің Президенті «Қазақстан халқы Ассамблеясы» туралы әлемде баламасы жоқ заңға қол қойды. Сөйтіп, Қазақстан халқы Ассамблеясы еліміздің саяси жүйесінің толыққанды бөлігіне айналды. Оның қызметінің нормативтік құқықтық негіздері айқындалды.

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентiне — Елбасына Қазақстан халқы Ассамблеясын өмiр бойы басқару құқығы тиесiлi.

Ассамблея құрылымдық жағынан Ассамблея сессияларынан, Ассамблея кеңесі мен Хатшылығынан, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың ассамблеяларынан тұрады.

Ассамблея сессиясы (Ассамблея мүшелерінің жиналысы) – оның жоғары басшылық органы. Сессияны Қазақстан Республикасының Президенті қажеттілікке қарай, бірақ жылына кемінде бір рет шақырады.

Сессиялар аралығындағы кезеңде Ассамблеяны басқаруды Ассамблея Кеңесі жүзеге асырады. Кеңеске республикалық этномәдени бірлестіктердің өкілдері, қоғам қайраткерлері, Парламент депутаттары, министрлер, облыс әкімдері енеді.

Ассамблея Төрағасының этномәдени бiрлестiктерден тағайындалатын орынбасарлары алмастыру тәртiбiмен Кеңестiң ұсынымының негiзiнде ҚР Президентiнiң өкiмiмен тағайындалады.

Ассамблеяның жұмыс органы Ассамблея Хатшылығы Президент Әкiмшiлiгiнiң құрылымында дербес құрылымдық бөлiм болып табылады. Хатшылықты бiр мезгiлде Ассамблея Төрағасының орынбасары болып табылатын Хатшылық меңгерушiсi басқарады. Осы тетіктер Ассамблеяның мемлекеттік басқару мен қоғамдық қатынастардағы нақты әрекет етуі мен тиімділігінің негізі.

Ассамблеяның және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың ассамблеяларының құрамы Қазақстан Республикасы азаматтарын - этномәдени және өзге де қоғамдық бірлестік өкілдерін, мемлекеттік органдар өкілдерін және қоғамда өзіндік орны, абырой-беделі бар тұлғаларды қамтиды.

Ассамблеяның басты ерекшеліктерінің бірі оның еліміздің жоғары заң шығару органында - Парламентте этностық топтар мүдделерінің кепілді өкілдік етуін қамтамасыз етуі болып табылады.

Парламент Мәжілісіне Қазақстан халқы Ассамблеясынан сайланған 9 депутат еліміздің барлық этностары атынан өкілдік етеді. Бұдан басқа қазақстандық этностық қоғамдастық өкілдері Парламенттегі өкілдігі өкілді органдарға саяси партиялар арқылы сайлауға тікелей қатысу негізінде жүзеге асырылады.

Республикада Қазақстанның барлық этностарының мәдениетін, тілін, дәстүрін дамыту үшін қажетті жағдайдың бәрі жасалған. Ассамблея қызметі Қазақстанның этносаралық қатынастар мәселелерін тиімді шешетін ел ретіндегі халықаралық беделін арттыруға ықпал етеді

астам спорт кешені пайдалануға берілді;