|
Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК
ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
|
Сапалы менеджмент жүйесі
|
Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы
|
бет
|
Қазақстан Республикасының Министерство
Білім және ғылым образования и науки
министрлігі Республики Казахстан
Д. Серікбаев атындағы ВКГТУ
ШҚМТУ им. Д. Серикбаева
БЕКІТЕМІН
ТКМФ деканы
________А.К. Адрышев
______________2013 ж.
ӨНДІРІСТІК САНИТАРИЯ
Оқу жұмыс бағдарламасы
ПРОИЗВОДСТВЕННАЯ САНИТАРИЯ
Рабочая учебная программа
Мамандық: 5В012000 «Кәсіптік оқыту»
Өскемен
Усть-Каменогорск
2013
Жұмыс бағдарламасы Мемлекеттік жалпыға бірдей білім беру негізінде «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасында дайындалып 5В012000 «Кәсіптік оқыту» мамандығындағы студенттерге арналған.
«Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отырысында талқыланды.
Кафедра меңгерушісі М.Қ.Жаманбаева
№____ хаттама ________________2013ж.
Тау-кен металлургиялық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды.
Төрайымы Н.А.Нурбаева
№____ хаттама __________________2013ж.
Дайындады
М.ғ.к., аға оқытушы А.Ш. Букунова
Норма бақылаушы Т.В.Тютюнькова
1 ПӘННІҢ ЕҢБЕК СЫЙЫМДЫЛЫҒЫ
семестр
|
Кредит саны
|
Оқу түрі
|
СӨЖ сағат саны
|
Жалпы сағат саны
|
Бақылау түрі
|
Жанаспалы сағат саны
|
Дәріс
|
Семинар. (тәжір.)
оқу
|
Зертханал оқу
|
СОӨЖ
|
Барлық сағат саны
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Күндізгі оқу түрі
|
5
|
2
|
15
|
15
|
-
|
15
|
45
|
45
|
90
|
Рейтинг
тік тест, емтихан
|
Сырттай оқу түрі
|
6
|
|
6
|
6
|
-
|
6
|
18
|
30
|
48
|
Бақылау жұмысы, тест емтихан
|
2. ПӘННІҢ СИПАТТАМАСЫ, ОНЫҢ ОҚУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ
2.1 Оқылатын пән сипаттамасы
Өндірістік санитария медицина ғылымының бір саласы. Өндірістік санитария пәні студенттерге жұмысшылар организмдеріне жұмыс істеу барысында қоршаған өндірістік орта мен еңбек процестерінің әсерін оқыту және кәсіби аурулардың алдын алу мен қолайлы еңбек жағдайымен қамтамасыз ету шараларын ұйымдастырады. Оларды үйрену - еңбек жағдайының ерекшеліктері мен олардың жұмысшылар ағзаларына әсерін зерттеу, оқып білу негізінде іске асырылады. Өндірістік санитария түсінігі - зиянды өндірістік факторлардың жұмысшыларға әсерлерін болғызбайтын немесе төмендететін санитарлық-гигиеналық, техникалық құралдар мен ұйымдастыру шараларының жүйелері.
2.2 Пәнді оқытудағы мақсат
Өнеркәсіп орындарының өндірістік санитариясының қазіргі заманғы деңгейінің жағдайына және санитариялық нормасына байланысты теориялық білім беру. Қазақстан Республикасының өндірістік өнеркәсіп орындарында қолданылатын санитарлық нормаларды оқып білу.
Пәнді оқыту барысында еңбек етудің әсерінен адам организмінің қызметтік күйінің өзгеруін және адамның жұмыскершілігінің ұзақ уақыт жоғары деңгейде ұстап тұруға мүмкіндік беретін жолдарды оқытып үйрету, еңбек ету үрдісін ғылыми түрде ұйымдастырудың психофизиологиялық тұрғыдан негіздеуге арналған физиология мен психологияның арнайы бөлімімен студентерді таныстыру.
2.3. Пәнді оқытудың міндеттері
Өндірістік техниқалық құрал жүйесі мен ұйымдастыру шалаларының жүйесін, жұмысшылардың жұмыс істеу қабілеттілігін төмендететін және ауру тудыратын өндірістің зиянды факторларынан қорғаудың ықпалын оқып үйрену. Пәнді оқып үйрену нәтижесінде студент: ҚР санитарлық заңдылықтарын; өндірістік тұрғын және тұрмыстық санитарлық ғимараттарға гигиеналық талаптарды; өндірістік және тұрғын үйлерді жобалағанда санитарлық талаптарды; зиянды және қауіпті өндірістік факторларды,олардың адам ағзасына қауіптілігін ескертетін шараларды білуі керек.
Студент өндіріс орындарының жұмыс бөлмелеріне санитарлық норма және гигиеналық талаптарға қойылатын нақты метериаларды жүйелей және сараптауды өндірістік ғимараттарда гигиеналық жағдайлар мен санитарлық нормалар бойынша есептеулерді жүзеге асыруды; адам ағзасында өндірістік факторлардың қауіптілік әсерін төмендетудін нақты есептерін шешуді; практикалық есептерді шешуде санитарлық заңнамаларды қабылдауды білуі тиіс. Өндірістік ғимараттарының гигиеналық талаптары мен санитарлық нормаларын сараптауға машықтануы қажет.
- адам организмінің күйін, оның физикалық және ой әрекетін сипаттайтын жалпы физиологиялық заңдылықтар бойынша білім беру;
- өндірістік қызметтің нақты түрлерін бағалауға арналған қазіргі кезгі әдістерді практикада пайдалану және қолданып білу.
2.4 Пререквизиттар
«Өндірістік санитария» курсын оқып меңгеру үшін студенттерге «химия», «физика», «биология», «математика», «экология» пәндерінен алған негізгі білімдері қажет.
2.5 Постреквизиттар
Оқытылуы осы пәнге сүйеніп жүргізілетін шектес пәндердің тізімі: «Еңбекті қорғау», «Тіршілік әрекеті қауіпсіздігі», «Өндірістік жарақаттану және кәсіби аурулар», «Еңбек физиологиясы мен психологиясы» пәндерін оқу барысында және өндірістегі техникалық қауіпсіздік инженерлері практикалық жұмыстарында қажет болады.
3 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
3.1 Оқу жұмысының жоспары
Тақырып атаулары
|
Көп еңбекті қажет ететін пән,сағат
|
Оқу түрі
|
күндізгі
|
Күндізгі қысқ.
|
Сырттай
|
Сырттай қысқ.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Дәрістік сабақ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Тақырып 1. Өндірістік санитария пәні және оның тапсырмалары. Негізгі терминдер мен ұғымдар. Басқа ғылымдарымен байланысты. Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың классификациясы. Жұмыстың ауырлығына байланысты классификациясы
|
2
|
|
1
|
|
Тақырып 2. ҚР санитарлық заңнамалары. Заңнамалардың құқықтық нормалары. Санитарлық ережелер мен нормалардың орындалуы бақылау, қадағалау.
|
2
|
|
|
Тақырып 3. Өндірістік ғимараттардың микроклиматы. Өндірістегі метеорогиялық жағдайдың ерекшеліктері. Ағзаның терморегуляциясы.
|
2
|
|
|
Тақырып 4. Шаңдану және өндірісте онымен күресудің шаралары. Шанның физика – химиялық қасиеті. Өндіріс орындарының ауа қабатындағы шаңның құрамы. Шаңның жұмыс бөлмелеріндегі рұқсат етілген мөлшері. Шаңның ағзаға әсері.
|
2
|
|
1
|
|
Тақырып 5. Өндірістік улар. Улар туралы жалпы түсініктер Удың ағзаға әсері . Кәсіби уланумен күресудің жалпы шаралары .
|
2
|
|
|
Тақырып 6. Өндірістік жарықтандыру. Негізгі түсініктер және жарық бірліктері. Көз және жарықтандыру. Өндірістік ғимараттарды жарықтандыруға қойылатын талаптар мен санитарлық нормалар . Табиғи жарықтандыру . Жасанды жарықтандыру.
|
2
|
|
|
Тақырып 7. Шу мен вибрация негізгі түсініктер және бірліктері. Ағзаға әсері, алдын алу шаралары.
|
2
|
|
1
|
|
Тақырып 8. Өндірістік өнеркәсіпорындарын жобалаудағы санитарлық нормалар. Негізгі нормативтік құжаттар. Өндірістік өнеркәсіп орындарының жылыту, желдету және ауа сәйкестендіргішіне, сумен жабдықтау жүйесінің талаптары.
|
1
|
|
|
Зертханалық сабақтар
|
1. Тұрғын үй құрылыстарында санитарлық және гигиеналық талаптар. Сабақтың мақсаты: студенттерді қала типтес тұрғын үй ғимараттарын жобалауды және гигиеналық талаптармен таныстыру
жобаға жалпы тұжырым.
|
3
|
|
1
|
|
2. Ғимараттардың микроклиматына гигиеналық баға беру.Ғимарат ішінің ауа қысымын; температурасын анықтау; ауа ылғалдылығын; ауа қозғалысының жылдамдығын өлшеу; температураның тиімділік әдісімен микроклиматқа топтық баға беру.
|
3
|
|
|
1
|
2
|
3
|
5
|
3. Атмосфера ауасының , тұрғын және өндірістік ғимараттардың ауасының ластануына баға беру. ауа құрамындағы СО2 мен шаңды анықтай білу , гигиеналық нормаға сәйкес ауаның ластану дәрежесін бағалау. ауа ортасының шаңдануын таразалық әдіспен анықтау; ауаның СО2 –мен ластануын жедел әдіс тәсілімен анықтау
|
3
|
|
|
4. Ғимараттың табиғи және жасанды жарықтауына, инсоляциялық (сәулелену) режиміне гигиеналық баға беру. Ғимараттарды әртүрлі функционалдық мәндер бойынша табиғи және жасанды жарықтандыруды қадағалау және бағалауды үйрену ғимараттарды табиғи жарықтандыру көрсеткіштерін анықтау және баға беру; а – жарықтық коэффициент;
б – светтің саңылау көзі мен түсу бұрышы
есептеу тәсілімен жасанды жарықтандыруға баға беру ;
|
3
|
|
|
5. Жұмыскерлердің еңбектерін қорғау мен профилактикалық шаралар жүйесі . Өндірістік желдетуге баға беру. Адамдар мен еңбек қорғау бағытталған шараларды жүйелендіру ; өнеркәсіптік желдету түрлерін үйрену ; нақты өндірістік жағдайда олардың қайсысын қолдануды білу. өндірістік саладағы зиянды еңбек жағдайындағы алдын алу шаралары көрсетілген үлгідегі есептерді шешу; нақты өндірістік жағдайда желдету жүйесін таңдаудың үлгідегі есептерін шешу;сорып желдету жүйесінің өнімділігін анықтайтын үлгідегі есептерді шешу; ғимараттағы ауаалмасу ықшамдылығын анықтайтын үлгідегі есептерді шешу.
|
3
|
|
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өздік жұмысы
|
Бөлмедегі табиғи жарық мөлшерін анықтау туралы теориялық материалды қарастырып келу; Лабораториялық жұмысты орындау әдістемесін меңгеру.
|
2
|
|
|
|
Бөлмедегі жасанды жарық мөлшерін анықтау туралы теориялық материалды қарастырып келу; жұмысты орындау әдістемесін меңгеру.
|
2
|
|
|
|
Динамометрия. Бұлшық ет физиологиясы туралы теориялық материалды дайындау; Лабораториялық жұмысты орындау әдістемесін меңгеру
|
2
|
|
|
|
ЖДНҚ, оның негізінде жатқан нерв процестері, түрлері туралы теориялық материалдарды қарастыру;
|
2
|
|
|
|
Шаң сынамасын алу әдістері Лабораториялық жұмысты орындау әдістемесін меңгеру
|
2
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Шудың деңгейін өлшеу әдістері Лабораториялық жұмысты орындау әдістемесін меңгеру
|
2
|
|
|
|
Дірілдің деңгейін өлшеу әдістері Лабораториялық жұмысты орындау әдістемесін меңгеру
|
2
|
|
|
|
Негізгі алмасуды анықтау
|
2
|
|
|
|
Ауа ылғалдылығын өлшеу, әдіс реті Тақырып бойынша теориялық материалды қарастыру
|
2
|
|
|
|
Атмосфера ауасының , тұрғын және өндірістік ғимараттардың ауасының ластануына баға беру. ауа құрамындағы СО2 анықтау
|
2
|
|
|
|
Танымдық видиофильмдер көрсету, талдау.
|
2
|
|
|
|
Студентердің өзіндік жұмыстары шегінде берілген тақырыптар бойынша мультимедиялық презентацияны жасау
|
2
|
|
|
|
Студентердің өзіндік жұмыстары шегіндегі жұмыстарды қорғау
|
4
|
|
|
|
Рейтинг (бақылау жұмысы)
|
2
|
|
|
|
Студенттің өздік жұмысы
|
Өндірістік санитария пәні, мазмұны, басқа ғылымдармен байланысы, оқу-тәрбие жұмысындағы маңызы
|
2
|
|
1
|
|
Өнеркәсіп орындарындағы санитарлық тәртіп пен еңбек гигиенасының нормасы.
|
2
|
|
1
|
|
Өндірісте қолайлы метеорологиялық жағдай қамта масыз ету.
|
2
|
|
1
|
|
Өндірісте заттардың зияндылығы мен улануды ескерту.
|
2
|
|
1
|
|
Электромагниттік сәуле лердің адам ағзасына әсері. Санитарлық нормалары
|
2
|
|
1
|
|
Өндірістегі иондану сәулелері , сақтану шаралары
|
2
|
|
1
|
|
Өндірістік ғимараттарды жасанды және табиғи жарықтандыру
|
2
|
|
1
|
|
Өндірістік шу және вибрация. Санитарлық нормалары
|
2
|
|
1
|
|
Өндірістегі ультрадыбыс пен инфрадыбыс .
|
2
|
|
1
|
|
Өндірістік шаң,оның зияндылығы Өндірісте шаң әсерінен пайда болатын кәсіби аурулар
|
2
|
|
1
|
|
Өндірістік қалдық суларды тазарту жолдары
|
2
|
|
1
|
|
Жоғары атмосфералық қысымдарда жұмыс істеу
|
2
|
|
1
|
|
Өндірістегі ультракүлгін сәулелер , санитарлық нормалары. Өндірістегі лазерлі сәулелер , сақтану шаралары , санитарлық нормалары
|
2
|
|
1
|
|
Төменгі атмосфералық қысымдарда жұмыс істеу
|
2
|
|
1
|
|
Ғимараттардың өндірістік желдету , сәйкестендіру және жылыту
|
2
|
|
|
|
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Андреева – Галанина Е.Ц.,Буркова Л.Я. Гигиена труда и промышленная санитария – Л., « Медицина», 1986 – 261 с.
2. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда.-М.: Медицина, 1988.-576с.
3. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А., Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда: Учебно-методическое пособие.-Караганда, САНАТ-Полиграфия, 2008г.-562с.
4. Гурова А.И., Горлова О.Е. Практикум по гигиене. М., университет дружбы народов , 1991 – 168 с.
5. Каспаров А.А, Гигиена труда и производственная санитария – М ., «Медицина» ; 1981-368 с.
6. Луковников А.В., Шкрабах В.С. Охрана труда , раздел « Основы производственной санитарии». М., «Агропромиздат », 1991 – 47 – 79 с.
7. Пчелинцев В.А., Коптев Д.В., Орлова Г.Г. Охрана труда в строительстве. Раздел II «Производственная санитария и гигиена труда ». М., «Высшая школа », 1991-29-100 с.
8. Санитарное законодательство Республики Казахстан. Санитарные правила и нормы по гигиене труда в промышленности , в 3-х частях / под ред. Козловского В.А./. Омск ,ИПК « ОМИИ» , 1995 Г.
9. Трушкина Л.Ю., Грушкин А.Г., Демьянова Л.М. Гигиена и экология человека . Ростов –на-Дону «Феникс» , 2003 г.
10. Навроцкий В.К. Гигиена труда. М., « Медицина », 1974-439 с.
11. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда / Под ред. Проф. Шефченко А.М./. Киев , 1986 -336 с.
12. Методы оценки производственной среды промышленных предприятий./ Под ред. Н.Ф.Измерова ,Ю.Г. Широкова /. М., « Медицина », 1980-208 с.
13. Гигиена. /Под ред. Акад. РАМН Г.И. Румянцева/. М ., ГЕОТАР – «Медицина» - 2001 -608 с.
14. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Труд как неотъемлемая часть существования человека и его положительное и отрицательное влияние на здоровье человека ./ кн. Гигиена и основы экологии человека. / .М., «Академия», 2004 -311-395 с.
15. Рохлов В.С. Практикум по анатомии и физиологии феловека. – М.: 1999.
16. Гуминский А.А. Руководство к лабораторным занятиям по общей и возрастной физиологии. М., 1990г.
Достарыңызбен бөлісу: |