Білімалушыладың оқытушымен орындайтын өздік жұмыстарын (жеке дара өздік жұмыстарын) тиімді ұйымдастыру үшін нұсқамалар

Материалды пысықтауға кірісу кезінде қажет:

• 
  дәрістердің конспектісі болуы;
  
• 
  курс бағдарламасының болуы;
  
• 
  ұсынылған әдебиеттердің болуы (оқулық, оқу құралы, есептер жинағы), қажетті жағдайда керекті құралдардың, материалдардың және құрылғылардың болуы;
  

• 
  дәріс материалдарын мақсатты түрде пысықтау;
  
• 
  конспектпен жұмыс жасау барысында әдебиеттерге сілтеме жасау тиімді болады (бұл емтиханға дайындалған кезде қажет болады) және қеректі толықтырулар, ал қажет жағдайда өзгерістер енгізу тиімді болады;
  
• 
  тақырыппен жұмыс жасау, материалды толық түсінгенге және есте сақтағанға дейін жалғасуы тиіс;
  
• 
  тақырыппен жұмыс жасау, оқулықтарда және оқу құралдарында келтірілген мысалдар мен есептерді талықлаумен және оларды шешудің әдістерін толық игергеннен кейін аяқталады;
  
• 
  егер тақырыппен жұмыс жасағаннан кейін түсініксіз сұрақтар туындаса, оларды оқытушымен келесі дәрісте талқылау қажет.
  

• 
  мұндай тапсырмаларды орындауды тек қана берілген тақырып бойынша материалды пысықтағаннан кейін бастауға болады;
  
• 
  есептерді шығаруға кіріскен кезде оның шарттарын мұқият оқып шығу қажет;
  
• 
  шығарудың жоспарын ойластыру;
  
• 
  есепті шығару кезінде пайдаланылуға тиісті нормативтік-құқықтық актілерді анықтау;
  
• 
  есептің мазмұнына кіретін жағдайдың (ситуация) мәнін қайталап мұқият қарау;
  
• 
  алғашқыда есепті шығаруды жалпы түрде жүзеге асыру, содан кейін заңның бабын анықтау;
  
• 
  тиісті құқық нормаларының мазмұнын жүзеге асыру;
  
• 
  шешімнің дұрыстығының анализін жасау.
  

дәрежесін бағалау үшін кейбір пәндер бойынша колоквиум (әңгімелесу) өткізіледі. Соған байланысты колоквиумға ұсынылатын сұрақтар бойынша теоретикалық материал тағы да қайталануы тиіс.

• 
  студенттердің ағымдағы білімдерін тексеру;
  
• 
  студенттің дайындығын анықтау;
  
• 
  үлгерімі төмен студенттермен жұмыс жасау әдістемесін ұйымдастыру.
  

• 
  бақылау жұмысының тақырыбын білу;
  
• 
  естегі теориялық материалды және берілген тақырып бойынша есептер шешімінің негізгі әдісін жаңарту;
  
• 
  оқулықтардағы қарастырылған мысалдар мен есептерді және тәжірибелік сабақтарда қарастырылған есептерді қайта қарау.
  

• 
  тапсырманы орындауды өзіндік жұмыстардың орнатылған кестесінен кеш мерзімнен бастамау;
  
• 
  егер тапсырманы орындау кезінде қиындықтар туындайтын болса, онда курстың тиісті тақырыбына қайтып келіп, оны қайта жасап және содан кейін тапсырманы орындауға қайта кірісу керек;
  
• 
  егер бұдан кейін қиындықтар туындаса, онда оқытушыға консультацияға келу керек;
  
• 
  қабылданған шешімді талдау;
  
• 
  тапсырманы қорғауға дайындалу барысында теорияның тиісті жағдайларын тексеру және кейбір мәліметтердің өзгеруіне байланысты шешім ойластыру;
  
• 
  тапсырманы орындау барысында пайдаланылған әдістерді түсінгендігіне көз жеткізу;
  
• 
  тапсырма кестеде орнатылған мерзімнен кешіктірілмей қорғалуы керек, басқа жағдайда ол академиялық қарыз болып есептеледі.
  

         Берілген жұмыс түрі студенттің білімін аралық немесе қорытынды бағалау, үшін оқытушының жеке сұрағына немесе тапсырмасына жазбаша жауап.

         Студент дербес тақырып мәнін ашуға тиісті. Бақылау жұмысын орындау кезінде оқу құралдарынан басқа өзге де қайнар көздерді пайдаланып, оларға сілтеме жасалса, жауаптың сапасы мен оның бағасын жоғарлатады.

Эссе жазудың әдістемелік нұсқауы.
Эссе дегеніміз (фр. тіл. essai -тәжірбие, лат.т. exagium – құрау ) – философиялық, әдеби, тарихи, публицистикалық, әлеуметтанулық, саяси және тағы басқа саладағы ғылыми емес, автордың жеке көзқарасын білдіретін прозалық мәтін. Жанр ретінде енгізген 1580 ж. Мишель Монтень болатын, ал «эссе» сөзін бірінші рет қолданып, осы жанрда 1597 жылы Френсис Бэкон кітаптарын жазып шығарды.

Эссе екіге бөлінеді: 1) субъективті; негізгі мақсаты – авторды жан жақты ашу, таныту. 2) объективті; негізгі мақсаты – белгілі бір ғылыми тақырып бойынша автордың көзқарасын ашу, таныту.

Жазылу көлемі: 500 сөз, 1-2 беттен 20 бетке дейін.

Эссе жазу кезеңдері: Проблеманы анықтау - ойлану–жоспарлау–жазу–тексеру

• Жеке көзқарастың көрінісі;

• Фактілі дәлелдер (аргументтер);

• Теоретикалық негіздеме;

• Терминдерді қолдану;

• Цитаталарды келтіру;

• Әртүрлі көзқарастарды мысалға алу;

• Логикалық заңдылықтың сақталынуы;

• Салыстыру және қорытындылау әдістерін қолдану;

• Сауаттылық (пункт., орфогр.);

• Юмор, сарказм;

• Қолданылатын ғылыми еңбектерге сілтеме жасау.

1. Кіріспе. Тақырыптың негізгі мәні мен негіздемесі тезис түрінде көрсетіледі;

Мыс. 1. Аргумент түсіндіру мысал (факт) байланыстырушы сөйлемдер.

2. Аргумент түсіндіру мысал (факт) байланыстырушы сөйлемдер;
3. Қорытынды. Жалпылау мен аргументтеріңіздің логикалық қорытындысы. «Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні”.

Жиі кездесетін қателіктер:

1. Проблема ашылмайды;

2. Автордың жеке позициясы көрінбейді;

3. Теоретикалық негіздемесі жоқ;

4. Терминдерді орынсыз, сауатсыз қолдану;

5. Тым қарапайым өмірдің мысалдары көп;

6. Ауызекі сөздер, диалект, сленг, жаргон сөздер;

7. Келтірілген мысалдар автор позициясына қайшы;

8. Қорытындылау, түйін шығару деген жоқ;

9. Логиканың болмауы.

Жоба таңдап алынған тақырыпқа бойынша өзекті ақпараттар, бірнеше әдеби қайнар көздердің негізінде дайындалады. Онда мәселенің негізгі концепциясы, мамандардың пікірлері, қолданылған ғылыми әдебиет тізімі көрсетіледі.

Жоба тақырыбын тандау студенттермен дербес жүзеге асырылады. Тақырып тандағаннан кейін және пән оқытушысымен кенескеннен кейін, студент тақырып бойынша кітаптардың, ғылыми мақалардың және анықтамалық құралдардың тізімін жасайды. Міндетті түрде тақырыпқа қатысты нормативті құқықтық актілердің, құқыққолданушылық және өзге құжаттардың бары анықталады.

     Жобада мәселе жағдайы, оның тенденциялары, ғылыми концепциялары мен көзқарастар, құжатта қайнар көздер мен практика материалдары анализденеді, негізгі ұғымдар мен жағдайлар көрсетіледі.

жұмыс мәтіні толық комьютерде басылып шығуы тиіс (WORD, 14 шрифт, 1,5 интервал, сол жақтан 2 см жол қалдыру) сондай-ақ:

алғашқы бет;

мазмұны;

кіріспе – жұмыстың тиянақты сипаттамасы, тақырыптың таңдалуы, мақсаты, жұмыстың жүзеге асырылған жері;

негізгі бөлім: зерттеудің жабдықталуы мен әдістері, экспериментті бөлімі, шыққан қорытындылар және талқылау;

әдеби ізденістер мен нақтылықтардың (отандық және шетелдік) зерттеу кезіндегі әсері;

қорытынды (нәтижелер мен ұсыныстар);

пайдаланылған әдебиеттер тізімі;

алғашқы бетте көрсетіледі:

жұмыс жүзеге асырылған ұйымның аты;

жұмыстың тақырыбы;

бағыты;

жұмыстың жетекшісі (аты-жөні, оқу дәрежесі, қызметі, жұмыс орны);

1. 
   ҚР-ның Президентін сайлау ерекшелігі.
   
2. 
   Қазақстанның Конституциялық дамуы және оның негізгі кезеңдері.
   
3. 
   1990ж. 25 қазандағы Қазақ КССР-ның мемлекеттік егемендігі туралы декларация.
   
4. 
   1991 ж. 16 желтоқсандағы ҚР-ның мемлекеттік тәуелсіздігі туралы ҚР-ның Конституциялық заңы.
   
5. 
   1993ж. ҚР Конституциясы (жалпы сипаттамасы).
   
6. 
   ҚР-ның Конституциялық құрылысы негізінің түсінігі.
   
7. 
   ҚР-сы қалыптасушы демократиялық, құқықтық, әлеуметтік және зайырлы мемлекет.
   
8. 
   ҚР-ның қоғамдық ұйымдарының конституциялық-құқықтық дәрежесі.
   
9. 
   ҚР-ның азаматтарының құқықтық дәрежесінің негізгі түсініктері.
   
10. 
    ҚР-ның азаматтығы: түсінігі мен принциптері.
    
11. 
    ҚР-ғы шет ел азаматтары мен азаматтығы жоқ азаматтардың құқықтық жағдайы (жалпы сипаттама).
    
12. 
    ҚР-ғы сайлау құқығы: түсінігі мен принциптері.