РТЖБП мамандарының кәсіптік деңгейін қолдау
№ п/п
|
Модульдердің атауы (тақырыптар, пәндер)
|
1
|
ӘҚҚ және ӘҚБ АЖ радиотехникалық жүйесі. Нормативтік-техникалық құжаттама. Күтпеген жағдайдағы іс-қимылдар.
|
2
|
Әуе қозғалысына қызмет көрсету және ұшу қағидалары
|
3
|
Аэронавигациялық және метеорологиялық ақпарат қызметі
|
4
|
Ұшу теориясы және ӘК туралы жалпы білім
|
5
|
Адамдық фактор (қауіп факторлары мен қателерді бақылау қағидаттарымен қоса)
|
6
|
Қауіпсіздікті бақылау
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына 93-қосымша
Ұшуды электртехникалық қамтамасыз ету мамандарын (маман, әуежайлар мен әуеайлақтардың электр жарық техникалық жабдығын пайдалану жөніндегі инженерлік-техникалық персонал)
№ п/п
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Халықаралық, ұлттық ұйымдар мен стандарттар.
|
Ұлттық және халықаралық авиациялық ұйымдар мен ассосациялар, халықаралық стандарттар және ұсынылатын тәжірбие, халықаралық және ұлттық әуе құқығы, еңбек заңнамасы, еңбек қорғанысы және қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау.
|
2.
|
Азаматтық авиация қызметімен танысу
|
Әуе кеңестігін пайдаланушылар мен тапсырыс берушілер, әуе қозғалысын ұйымдастыру, эшелондау нормалары және соқтығыстарды алдын алу, метеорология элементтері, атмосфера және атмосфералық үдерістер, метеорологиялық құбылыстар, метеорологиялық аспаптар және жабдықтар, биіктікті өлшеу және ұшу эшелонын белгілеу, конструкция және ӘК борттық жабдығы. CNS/ATM жүйесінің тұжырымдамаларымен танысу: сөздік байланыс, "әуе – жер – әуе" байланысы, "жер – жер" байланысы,ақпаратты тіркеу, радионавигациялық құралдар, спутниктік жүйе, борттық жүйе, ұшу кезінде тексеру, бақылау және радиолокациялық жүйелер, жердегі қозғалысты басқару, автоматты тәуелді бақылау, желілер, қашықтық мониторингі. Әуеайлақтар, жарық беретін және жарық жабдықтары, әуежайлар мен әуеайлақтардың жабдықтарына қатысты ИКАО талаптары.
|
3.
|
Мамандандыру
|
Азаматтық авиация объектілерін энергиямен қамтамасыз ету, электртехникалық негіздер, аккумуляторлар мен аккумуляторлық станциялар, үздіксіз электрмен қоректендіру көздері, дизель-генераторлар,электрмен қамтамасыз ету желісі, резервті енгізу аппаратурасы, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ақпараттық технологиялар, компьютерлік техника элементтері.
|
4.
|
Қауіпсіздікті қамтамасыз ету
|
Авиациядағы қауіпсіздік, ұшу қауіпсіздігі саласындағы бағдарламалар және қағидаттар, авиациялық қауіпсіздік.
|
5.
|
Қауіп факторлары мен қателерді бақылаумен қоса адам мүмкіндіктері
|
Адами факторларға кіріспе, жұмыста алған білім мен дағдылар, психологиялық факторлар, медициналық аспектілер, ұйымдастыру және әлеуметтік факторлар, коммуникация, күйзеліс, адамның қатесі, жұмыс әдістері.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына 94-қосымша
Азаматтық авиация ұйымдарының және авиациялық оқу орталықтарының басшыларын кәсіптік даярлау
№ п/п
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
Минималды көлемі, оқу сағаты.
|
1.
|
Халықаралық және ұлттық стандарттар
|
Ұлттық және халықаралық авиациялық ұйымдар және ассоциациялар, халықаралық стандарттар және ұсынылған тәжірибе, ұлттық және халықаралық әуе құқығы, еңбек туралы заң, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны қорғау.
|
4
|
2.
|
Персоналды басқару
|
Қазіргі заманға менеджмент жүйесіне сай қызметкерлерді басқару, авиация персоналын басқару жүйесі, кадрлық саясат және персоналды басқару стратегиясы, жалдану, бейімделу және и босату, оқыту және дамыту, еңбек қызметін талаптандыру және ынталандыру, әдепті басқару.
|
8
|
3.
|
Қауіпсіздікті бақылау жүйесі
|
Авиациядағы қауіпсіздікті басқару қағидаттар, ұшу қауіпсіздігі саласындағы бағдарламалар мен қағидаттар, қауіп тұжырымдамасы және қауіпті бағалау қағидаттары, ұшу қауіпсіздігінің деңгейін бағалау үдерісі, аэронавигация жүйесі шегінде қауіптер топтамасының схемасы, функционалдық істен шығу қауіпін бағалауды үдерісін сипаттау, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында реттеу, авиациялық қауіпсіздік.
|
8
|
4.
|
Жалпы және стратегиялық басқару (бөлімдерге бөлінуі мүмкін).
|
Қазіргі заман компаниясы: тиімді басқару жүйесін құру, жоғарғы-менеджменттің бизнес-қызметін және жұмысын ұйымдастыруға жүйелі көзқарас. Ұйымды құрылымдау, басқару қағидаттары, ақпараттар, қызметкерлері ынталандыру. Қарамағындағылардың қызметін оңтайлы ұйымдастыру құралдары. Ресурстарды пайдалану. Стратегия және тәсілдер. Іскерлік қатынастағы байланыс, келіссөздерді жүргізу.
Құқық қорғау органдарының қызметкерлерінің ұйымның жұмыс орынына келу себебі және тексеру. Құқық қорғау органдарының қызметкерлерінің ұйымға жіберген ақпарат пен құжатты ұсыну туралы сұраныстары: олардың заңға сәйкестілігі, жауап бермегені үшін жауапкершілігі. Ұйымды тексеру барасындағы жылдам-іздестіру іс шаралары, тексеру барысындағы іс шаралар: жайды, ғимаратты, құрылысты, жергілікті учаскелерді және көлік құралдарын тексеру, құжаттарды және заттарды алып қою және зерттеу, тұлғалардан жауап алу және тексеру барысындағы басқа да жылдам-іздеу іс шаралары. Құқық қорғау органдарының қызметкерлерінің уәкілеттілігі: құқық қорғау органдарының қызметкерлерінің тексеру барысында бласшылыққа алатын нормативтік актілері.
|
8
|
5.
|
Сапаны басқару жүйесі
|
Сапа жүйесін басқарудағы саясат, толық стандарттар, құжаттар, аудит үдерісі, сәйкес келмеу туралы есептер және түзеу шаралары, нұсқаулар, сертификаттау кезеңдері.
|
8
|
6.
|
Ұйымды басқару кезінде адам факторлары, қауіп факторлары мен қателерді бақылау
|
Кіріспе. Адам факторына қатысты басшының рөлі, жұмыста алған білімі мен дағдысы, авиация персоналының қате жіберуіне ықпал ететін аспектілер, психологиялық факторлар, медициналық аспектілер, ұйымдастыру және әлеуметтік факторлар, байланыс, күйзеліс, адам жіберетін қате, жұмыс әдістері, қауіп факторларын және қателерді бақылау.
|
8
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына 95-қосымша
Теңіз қондырғысына тікұшақты қондыру бойынша мамандарды кәсіптік даярлау жөніндегі пәндердің тақырыбы
Оқу пәнінің атауы
|
Оқу пәнінің қысқаша мазмұны
|
Әуе құқығы.
|
1) Халықаралық заңнама: конвенциялар, келісімдер мен ұйымдар;
2) ҚР АА нормативтік-құқықтық актілер;
3) Теңіздегі тікұшақ айлақтары. Пайдалану, физикалық сипаттамалар және элементтер.
4) Жарық сигналдық, апаттық-құтқару және өртке қарсы жабдық. Авариялық-құтқару жұмыстары нұсқаулығы;
5) Ұшу қауіпсіздігі;
6) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдар.
|
Ұшу сипаттамаларын есептеу, жоспарлау мен жүктеу үдерістері.
|
ӘК жүктемесінің әсері және ұшу-техникалық сипаттамаларына массаны бөлу. Масса мен центрлеуді есептеу.
|
Адамның мүмкіндіктері
|
Қауіп-қатерлер факторлары мен қателер факторларын бақылау қағидаларын қоса алғанда, авиациялық станция операторының міндеттеріне қатысты адамның мүмкіндіктері.
|
Метеорология.
|
1) Авиациялық метеорология және авиацияның метеоқамтамасыз етуді регламенттейтін құжаттар;
2) Азаматтық авиацияда метереологиялық қамтамасыз етудің негізгі міндеттері;
3) Маршрут бойынша ұшып көтерілу, ұшу және қону жағдайларына әсер ететін ауа-райының ерекше құбылыстарының туындауы және сипаттамалары;
4) Кодтар мен қысқартулар;
5) Метеорологиялық аспаптар. Автоматты метеорологиялық станциялар;
6) Метеорологиялық ақпаратты алу мен пайдалану ережелері.
|
Пайдалану ережелері.
|
1) Аэронавигациялық құжаттаманы пайдалану;
2) Қарапайым және қауіпті жүкті тасымалдаудың пайдалану үдерістері;
3) Тікұшақпен жолаушыларды, багаж бен жүкті тасымалдауға құжаттарды ресімдеу;
4) Тікұшақ операциялары кезінде жолаушыларды отырғызу және түсіру, багаж бен жүкті тиеу және түсіру бойынша жұмыстарды үйлестіру;
1) Сыртқы ілгішпен жүкті қабылдау және жөнелту;
2) Теңізге тікұшақ айлағын және ӘК қондыру және ұшыруды қамтамасыз ету үшін жабдыққа техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу.
|
Радиобайланыс.
|
1) Әуе кемелерімен және тиісті жердегі станциялармен байланыс жүргізу ережелері;
2) ӘК экипажын ұшуды қауіпсіз жоспарлау мен орындау үшін, сондай-ақ теңізде тікұшақ айлағынан ӘК ұшыру және қондыру үшін қажетті ақпаратпен қамтамасыз ету.
|
Байланыс пен навигацияның радиотехниқалық құралдары.
|
1) Радионавигациялық жабдық пен авиациялық электрбайланыс құралдарының жұмыс істеуінің негіздері және қағидалары.
2) Теңізде тікұшақ айлақтарында орналасқан байланыс құралдарын баптауды, тексеру мен басқаруды, ұшу мен жарық-сигналдық жабдықпен радиотехникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыру.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
96-қосымша
Теңіз қондырғысына тікұшақты қондыру жөніндегі нұсқаушыны кәсіптік даярлаудың тәртіптер тақырыбы
Оқу пәнінің атауы
|
Оқупәнінің қысқаша мазмұны
|
Тәжірибелік үйрету әдістемесі
|
1) Тиімді оқыту элементтері;
2) Тағылымдаманы ұйымдастыру және өткізу;
3) Нұсқаушылар мен тағылымдамадан өтушілердің өзара қатынасы;
4) Білім деңгейін бағалау және тексеру;
5) Талдау және қателерді түзету.
|
Әуе құқығы.
|
1) Халықаралық заңнама:
конвенциялар, келісімдержәне ұйымдар;
2) ҚР ААнормативтік-құқықтық акттері;
3) Теңіздегі тікұшақ айлақтары. Пайдалану, физикалық сипаттамалары мен элементтері.
4)Қатты жарық, апаттық-құтқару және өртке қарсы жабдықтары.Апаттық-құтқару жұмыстарды басқару;
5) Ұшу қауіпсіздігі;
6) Авиациялық оқиғалар мен қақтығыстар.
|
Ұшу сипаттамаларын есептеу, жоспарлау менжүктеурәсімдері.
|
ӘК жүктемесінің әсері және ұшу-техникалық сипаттамасына массаны бөлу.Масса мен центрлікті есептеу.
|
Адамның мүмкіндіктері
|
Қауіп-қатерлік факторлары мен қателер факторларын бақылау қағидаттарын қоса алғанда, теңіз қондырғыларына тікұшақты қондыру жөніндегі маманына қатыстыадамның мүмкіндіктері.
|
Метеорология.
|
1) Авиациялық метеорология және авиацияның метеоқамтамасыз етілуін реттемелейтін құжаттар;
2) Азаматтық авиацияда метеорологиялық қамтамасыз етудің негізгі міндеттері;
3) Маршрутбойыншакөтеріліп ұшу, ұшу және қону жағдайларына әсер ететін ауа-райының ерекше құбылыстарының туындауы және сипаттамалары;
4) Кодтар мен қысқартулар;
5) Метеорологиялық аспаптар. Автоматты метеорологиялықстанциялар;
6) Метеорологиялық ақпаратты алу және пайдалану ережелері.
|
Пайдалану ережелері
|
1) Аэронавигациялық құжаттаманы қолдану;
2) Қарапайым және қауіпті жүкті тасымалдаудың пайдалану рәсімдері;
3) Тікұшақпен жолаушыларды, жолжүктерді және жүктерді тасуға арналған құжаттарды рәсімдеу;
4) Тікұшақтық операциялары кезінде жолаушыларды отырғызу жіне түсіру, жолжүктермен жүктерді тиеу және түсіру жұмыстарын үйлестіру;
5) Сыртқы ілгішпен жүкті қабылдау және жөнелту;
6) Теңіздегі тікұшақ айлақтар мен ӘК көтеріліп ұшды және қондыруды қамтамасыз ететін жабдықтарға техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу жүргізу.
|
Радиобайланыс
|
1) Әуе кемелерімен және тиісті жердегі станциялармен байланыс жүргізу ережелері;
2) ӘК экипажі ұшуды қауіпсіз жоспарлау және орындау үшін, сондай-ақ теңіздегі тікұшақ айлақтан ӘК ұшу және қону үшін қажетті ақпаратпен қамтамасыз ету.
|
Радиотехникалық байланыс және навигация құралдары.
|
1) Радионавигациялық жабдық пен авиациялық электрбайланыс құралдарының жұмыс істеудің негіздері мен қағидаттары;
2) Теңіздегітікұшақайлақтарда орналасқан байланыс, ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын және жарықкүшті жабдықтарды күйге келтіру, тексеру және басқару.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
97-қосымша
Теңіз қондырғысына тікұшақты қондыру жөніндегімаман көмекшісінің кәсіптік даярлаудың тәртіптер тақырыбы
Оқу пәнінің атауы
|
Оқупәнінің қысқаша мазмұны
|
Теңіздегітікұшақайлақтары
|
1) Теңіздегітікұшақайлақтарды пайдалану. Дабылдыжарықтар, апаттық-құтқаружәнеөрткеқарсыжабдықтар. Тікұшақтық операциялары кезінде қауіпті секторлар;
2) Тікұшақтықоперациялары кезіндегі дабылдар мен байланыс;
3) Жолаушылардың тікұшаққакіруменшығаруындағы жұмыстардың координациясы, тікұшақтық операциялары кезіндежолжүктерпенжүктердітиеужәнетүсіру;
4) Тікұшақтықоперацияларыкезінде төтенше жағдайлар кезіндегі әрекеттер.
|
Пайдалануережелері
|
1) ӘКұшу-техникалықсипаттамасына массаныжүктеуменжөнелтудіңәсері.
2) Қарапайымжәнеқауіптіжүктердітасымалдаудыңпайдаланурәсімдері;
3) Сыртқыілгішпенжүктіқабылдаужәнежөнелту;
4) ТеңіздегітікұшақайлақтарменӘКкөтеріліпұшдыжәнеотырғызудықамтамасызету үшінжабдықтарғатехникалыққызметкөрсетужәнеағымдағыжөндеу.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
98-қосымша
Кабиналық экипажды бастапқы даярлау бағдарламасына енгізілген міндетті тәртіптер тізбесі
№ р/р
|
Атауы
|
Мазмұны
|
1.
|
Нормативтер
|
Ұлттық жәнехалықаралық
Пайдаланушы
|
2.
|
Авиациялықережелер
|
Кабиналық экипажға қатысты ережелер және уәкілетті органдарының рөлі
|
3.
|
Кабиналық экипаждың жұмысына қатысты авиация негіздері
|
Авиациялық терминология
Ұшу теориясы саласында жалпы білімі
Жолаушылар кабинасында жолаушыларды бөлу
Қызмет аясында
Кабиналық экипаждың қызметтік міндеттерін реттемелеуші басшылық және басқа құжаттарға түзету мен қосымшаларды уақытылы енгізу
Ұшу теориясы
Әуе кемесінің негізгі элементтері
Метеорология және ӘК үстіндегі қабаттардың (қар, мұз) салдары
ӘК үрлеу жүйесі
Салмағыжәнетеңгерімі (центрлік)
ӘК массасы мен центрлігіне сәйкес жолаушыларды дұрыс орналастырудың мағынасы
Турбуленттік
Әуе кемесінің байланыс жүйелері
Әуе қозғалысын басқару
|
4.
|
Биіктік физиологиясы
|
Адам ағзасына ұшуда кабиналық экипаждың міндеттерін атқару барысында шаршағандықтың, соның ішінде жұмыс пен ұшу уақытын шектеу факторларының және демалуға қойылатын талаптарының әсері
Қырағылық, шаршағандықтың физиологиялықәсеру, ұйқы физиологиясы, циркадты ырғақжәне сағаттық белдеудің өзгерістері
Биіктіктің әсері
Гипоксия
ӘК оттегілік жүйелері және оларды пайдалану
Газды кеңейту
Ашылып кетуі
Декомпрессиялық ауру
|
5.
|
Стандартты жұмысрәсімдері (SOP)
|
SOP философиясы, құрылымы және қолдану
Кабиналық экипаждың қызметтік міндеттерін пайдаланушының ұшуды орындау бойынша басшылыққа сәйкес орындалуы
Үйлестіру және экипажбен байланыс
Кабиналық және ұшу экипажының аралығында тиімді өзара әрекеттестігі
Қарым-қатынастық әдістер
Жалпы араласу тіл және терминология
Нұсқамалық, ұшу алдындағы / ұшудан кейінгі міндеттер
Қауіпсіздікті қамтамасыз етуде авариялық кестесі мен кабиналық экипаж мүшелерінің әрекеттерін анықтауүшін кабиналық экипаждың ұшу алдындағы даярлығын жүргізу
Функционалдық міндеттерін орындауында оларға қатысы бар ұшу қауіпсіздігі жөнінде қажетті ақпаратты беру
Пилоттардың кабинасына рұқсат және пилоттық кабинаның стерильдігі
Жолаушыларды қабылдау және орналастыру
Жолаушылардың арнайы санаты және білекті жолаушылардыавариялық шығыстарда эвакуациялағандакабинадағы экипажғакөмектесу үшін орналастырудың қажеттілігі
Қол жүгін орналастыру
Кабинадағы жолаушылар үшінтәуекелсіз және құтқаратын жабдықтар мен авариялықшығыстарды немесе олардың зақымдануын пайдалануда қиыншылық жағдайлардышығарумақсатындажүкті және сервистік жабдықты қауіпсіз орналастыру ережелері
Ұшуда электрондық аппаратураны пайдалану
ӘК бортында малды тасымалдау ережелері
Кабиналық экипаждың ұшуда функционалдық міндеттері, авариялық жағдайларда жедел іс-қимыл жасау
Турбуленттілік / кабиналық экипаждың турбуленттілігі, соның ішінде жолаушылар салонында қауіпсіздікті қамтамасыз ету жағдайдақабылданатын іс-қимылдар
Жолайшылары бар бортта жанармай құю
Экипаж мүшесінің әрекетке қабілетсіздігі
|
6.
|
Авиациялық қауіпсіздік
|
Лаңкестік. Қауіптің сипаттамасын және дәрежесін талдау
Пилоттар кабинасының қауіпсіздігі.
Өзара іс-әрекет жәнеэкипаждағыбайланыс
ӘК тексеру рәсімдері
Жарылғыш қондырғылар
Тәртіпсіз жолаушылар
Алкогольді немесе есірткелік масаю күйінде немесе агрессияшыл ниеттенген жолаушыларды танып білу және басқару
ӘК басып алу, айдап кету
|
7.
|
Қауіпті жүктерді тасымалдау
|
Жалпы қағидалар
Тасымалдау үшін тыйым салынған жүктер
Белгілеужәне таңбалау
Декларацияланбаған қауіпті жүктерді тану
Жолаушылар мен экипажға қатысты ережелер
Авариялықрәсімі
|
8.
|
Биіктік разгерметизация
|
Экипажға және жолаушыларға әсер ету
Бітеме ашылған жағдайдағы іс-қимылдар
|
9.
|
Гигиена, авиациялық медицина жәнеалғашқы жәрдемді көрсету
|
Тәуліктік ырғақжәне десинхроноз
Жеке гигиена, екпелер
Борттағы гигиена
Жұқпалы аурулар
Жұқпалы аурулармен қарым-қатынас тәуекелі және ұқсас тәуекелдерге жол бермеу (қарсы) құралдары
ӘК дезинфекциясыжәне дезинсекциясы
Клиникалыққалдықтарды өндеу
Борттағы өлім
Авиациялық медицина және аман қалу мәселелері бойынша жалпы дайындық
Ұшудың физиологиялық әсері, соның ішінде: гипоксия, оттегінің қажеттілігі, евстахий түтігінің қызметі, сондай-ақ атмосфералық жарақат
Мына көрсетімдер бойынша алғашқы медициналық көмек:
Ауалық ауру;
Ішек-қарын жолының бұзылуы;
гипервентиляция;
күю;
жара;
естен тану;
сынықтар және жұмсақ ет тіннің бұзылуы
Ұшуда жедел медициналық көмекжәне алғашқы көмекті мына жағдайларда көрсету:
астма;
күйзеліс және и аллергиялық серпіліс;
шок;
диабет;
тұншығу;
қояншық;
инсульт; және жүрек ауруы
Алғашқы медициналық көмек көрсету үшін тиісті жабдықтарды, оттегіні қоса алғанда пайдалану
Жан сақтау іс-қимылдарын қоса алғанда, борттағы алғашқы дәрігерге дейінгі жәрдем:
Қабиналық экипаждың әрбір мүшесін арнайы манекенді пайдалану арқылы және ӘК конфигурациясының ерекшеліктерін ескере отырып жүрек-өкпе реанимациялауды (жүрек пен өкпені жанама уқалау, қолдан дем алу) тәжірибелік үйрету
Жарақат
ӘК бортында босану
Толтыруға арналған құжаттама
Борттық дәрі қобдишалары (құрамы және қолдану): алғашқы жәрдем дәрі қобдишасы және авариялық медициналық қор
| |
10.
|
Штаттантысжәнеавариялықжағдайлардағыіс-қимылтәртібі
|
Авариялықжағдайлардакабиналық экипаждың іс-қимылдары
ӘК бортындағы өрттер
Түтін мен өртті жою, сондай-ақ өрттің нақты ошағын анықтау үшін іс-әрекеттер
Ықтимал өрт қаупі бар аймақтарды, соның ішінде әжетханалар мен түтін датчиктерді, тұрақты тексеру
Тұтану сипаттамасын сыныптау, тұтанудың әр бір типы үшін жарамды, қолайлы өшірутипті заттары менрәсімдерінқолдану
Өшіру заттарын пайдалану әдістері, өрт сөндіру құралдарын дұрыс пайдаланбаудың салдары мен оларды жабық кеңістікте пайдалану, соның ішінде өрт жағдайларда іс-әрекеттерді, авиацияда қолданылатын түтіннен қорғау жабдықтарды кию және пайдалануды тәжірибелік үйрету
Әуеайлақтардағы жердегі авариялық қызметтердің жалпы рәсімдері
Түтіндеу жағдайлардағы іс-әрекеттер
Өрт немесе түтінуді тапқан кезде ұшу экипажына шапшаң ақпарат беру, сондай-ақ үйлестіру және жәрдемдесу үшін қажетті іс-әрекеттер
Құрлыққа/суға авариялық қондыруға дайындық
Авариялық жағдайларда көшіру және басқа әрекеттер туралы шешім қабылдау қажет болған жағдайдакабиналық экипаж мүшелерінің жауапкершілігі мен бастамасы
Құрлыққа/суға дайындалған эвакуациялау
Авариялық эвакуациялауды жеделдету үшін қажетті жолаушыларды сендіру және көпшілікті басқару
Құрлыққа/суға дайындалмаған эвакуациялау
Шұғыл медициналық жағдайлар
Аман қалу
Дұшпандық ортада аман қалу қағидаттары (мысалы, поляр ендіктер, шөл, джунгли, теңіз)
Суда құтқару жилетін шындығында киюді және пайдалануды, құтқару салды немесе ұқсайтын жабдықты пайдалануды, сондай-ақ сол жабдықты тәжірибелік пайдалануды қамтитынсуда аман қалу үшін дайындық
|
11.
|
Кіріспе курс
Авиациядағы адам факторлары
және
Экипаж жұмысын оңтайландыру
(CRM)
|
Авиациядағы адамдық факторға қатысты жалпы ақпарат;
CRMқағидаттары мен мақсаттарына, адам өнімділігі мен шектеулеріне қатысты жалпы нұсқаулар;
Кабиналық экипаждың жеке әр мүшесіне қатысты:
Дербес өзгешеліктерді, адам қауіп-қатерлері мен тұрақтылық, көзқарасы мен қылықтарын, бағалауды түсіну;
Күйзелу және күйзелісті басқару;
Шаршағандықжәне қырағылық;
Сенім, ситуациялықхабардар болу, ақпарат жинаужәне өндеу;
Пайдаланушының типын ескере отырып экипаж жұмысын оңтайландыру;
ӘК типын ескере отырып экипаж жұмысын оңтайландыру.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
99-қосымша
Экипаж жұмысын оңтайландыру курсы
бойыншакабиналықэкипажды(CRM) даярлау
Экипаж жұмысын оңтайландыру (CRM)бойынша міндетті элементтер
|
CRM бойынша пайдаланушы даярлау курсы
|
ӘК үлгісін есепке ала отырып даярлау курсы
|
Жыл сайынғы кезеңдік даярлау
|
Кабиналық экипаждың (SCC) аға мүшесін даярлау курсы
|
Жалпы қағидаттар
|
Авиациядағы адам факторы
CRM негізгі қағидаттары мен мақсаттары
Адамның жұмысқа қабелеттілігіжәне мүмкіндігінің жоғары шегі
|
Талап етіледі
(егер бастапқы даярлау курсына кірмесе)
|
Талап етілмейді
|
Талап етілмейді
|
Шолу
|
Әрбір кабиналық экипаж мүшесі үшін жеке
|
Жеке психологиялық шамасы, адам жіберетін қателер және сенімділік, қарым қатынас пен әрекет, өзін өзі бағалау.
Күйзеліз және күйзелісті басқару.
Шаршаужәне қырағылық.
Өзіне деген сенімділік, жағдайды қадағалау, ақпаратты қабылдау және өңдеу
|
Талап етіледі
(егер бастапқы даярлау курсына кірмесе)
|
Талап етілмейді
|
Шолу
(3 жылдық цикл)
|
Талап етілмейді
|
Жалпы барлық ӘК экипажына
|
Қателерді анықтау және алдын алу
|
Тереңдетіп оқу
|
ӘК үлгісіне (үлгілеріне) сәйкес
|
Шолу
(3 жылдық цикл)
|
Терңдетіп оқу
(кабиналық экипаждың аға мүшесінің міндеттеріне қатысты)
|
Жағдайды бірігіп қадағалау, ақпаратты жинау және өңдеу
|
Жұмыс жүктемесін бөлу
|
Тағылымдамадан өтушілермен қоса, барлық экипаж мүшелері арасында өзара тиімді іс-қимыл жасау және іс-қимылды үйлестіру, мәдениет айырмашылығы
|
Жетекшілік қадір-қасиет, ынтымақтастық, бірлескен іс-қимыл, шешім қабылдау, өкілеттікті беру
|
Жеке және топтық жауапкершілік, шешім қабылдау және іс-қимыл
|
Көпшілікті басқару, күйзелісті басқару, дауларды шешуді қосқанда жолаушылардан тұратын адам факторын анықтау және басқару,
медициналық фактор
|
ӘК үлгілеріне қатысты ерекшеліктер (тар/кең, фюзеляжды, бір/көп палубалы), ұшу және кабиналық экипаждың құрамы және жолаушылардың саны
|
Талап етіледі
|
Тереңдетіп оқу
|
Пайдаланушыға және ұйымға
|
Компанияның қауіпсіздік мәдениеті, стандартты жұмыс процедуралары (SOPs), ұйымдастыру факторлары, пайдаланушының қызмет түрімен байланысты факторлар
Компанияның және жердегі қызметтердің персоналымен тиімді қарым-қатынас және үйлестіру
Борттағы қауіпсіздікке байланысты оқиғалар мен жанжалдар туралы ақпарат беруге қатысу
|
Тереңдетіп оқу
|
ӘК үлгісіне (үлгілеріне) сәйкес
|
Шолу
(3 жылдық цикл)
|
Терңдетіп оқу
(кабиналық экипаждың аға мүшесінің міндеттеріне қатысты)
|
Оқиғаларды зерделеу және әдістемелік талдау
(Тақырыптық зерттеу)
|
Талап етіледі
|
Талап етіледі
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
100-қосымша
ӘК үлгісін есепке ала отырып кабиналық экипажды даярлау бағдарламасына кіретін міндетті пәндердің тізбесі
№ п/п
|
Атауы
|
Мазмұны
|
1
|
ӘК сипаттау:
|
ӘК үлгісі
Негізгі мөлшері
ӘК фюзеляжының нысаны: тар немесе кең, бір палубалынемесеекі палубалы;
Жылдамдық, биіктік, ауқым;
Жолаушылар сыйымдылығы;
Жолаушылар креслоларықауіпсіздік белдіктері
Ұшу экипажының саны және кабиналық экипаждың минималды қажетті саны;
Бортсеріктің жұмыс станциясы және қауіпсіздік белгілері
Есіктердің/кабинадан шығудың орналасқан жері және табалдырық биіктігі;
ӘК жүк бөліктері және саңылаусыз бөліктері;
Кабиналық экипаждың міндеттеріне қатысы бар ӘК жүйесі:
Буфеттік-ас үйлік тіректер жүйесі
ӘК жарық беру жүйесі
Әжетхана бөлмелері:
есіктер, жүйелер, сигналдар және белгілер
Ұшу экипажының кабинасы:
Жалпы таныстыру
Пилоттардың креслоларының механизмі және авариялық шығыстар
Ұшу экипажы кабинасының есігін пайдалану
Авиациялық жабдық бөліктеріне кіру
Болжамды жарылатын қондырғыны орналастыру үшін ең қауіпсіз орын.
|
2
|
Авариялық-құтқару жабдығы және бортқа орнатылған ӘК жүйесі
|
Басқыштар және олар орнатылмаған жерлерде кез келген көмекші эвакуация құралын пайдалану
Құтқару салдары және құтқару салдарына қосымша және оның құрамындағы жабдықтармен қоса авариялық басқыштар.
Оттегі жүйесі, кабинада оттегі беру (бір жолғы оттегі бетперделері)
Әуе кемесі, байланыс құралдары жүйесі
|
3
|
Есіктер мен шығыстарды пайдалану
|
Штаттық және авариялық режимде түрлі типтегі немесе түрлендірілген негізгі және авариялық шығыстарды әрбір кабиналық экипаж мүшесінің пайдалануы және нақты ашуы.
Пилот кабинасының терезесінен авариялық шығуды қосқанда басқа да шығыстарды пайдалана алуды көрсету.
|
4
|
Өртке қарсы және түтіннен қорғау жабдығы
|
Өртке қарсы және түтіннен қорғау жабдығын қолдану
|
5
|
Эвакуация әдістерін үйрету
|
Авариялық басқышты пайдалануға үйрету
|
6
|
Пилоттардың есінен айрылуы
|
Пилоттардың есінен айрылуы кезінде жабдықты пайдалану
|
7
|
Экипаж жұмысын оңтайландыру (CRM)
|
ӘК үлгісін ескере отырып экипаж жұмысын оңтайландыру (Кесте –18-қосымша)
|
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
101-қосымша
Пайдаланушыны даярлау бағдарламасына кіретін міндетті пәндердің тізбесі
№ п/п
|
Атауы
|
Мазмұны
|
1
|
Описание конфигурации кабины
|
«Станция» кабиналық экипажының негізгі және қосымша орны –орналасқан жері (шолуы қосқанда), қозғалысты шектеу жүйесі (байлау белдемшелері), басқару панельдері
Жолаушылар креслосы – жалпы елестету, пайдаланушы ӘК ілеспелі сипаттамалық ерекшеліктері және жабдық
Жүктер мен басқа да заттардың орналасу аймағын белгілеу
Әжетханалық бөлмелер–ерекшелік сипаттмлары, осы пайдаланушыға тән аталған ӘК үлгісіне қосымша орнатылған жабдықтар мен жүйелер
Буфеттік-ас үйлік жабдық–орналасқан орны, борттық ас үй аспаптары, суды өшіру механизмімен қоса сумен жабдықтау және ағызу жүйесі, раковиналар, суағар, заттарды орналастыру аймағы, басқару панелдері, хабарлау сигналдары мен белгілері
Экипаждың демалу аймағы (егер ӘК жабдықталған болса) –орналасқан орны, жүйе, басқару құралы, авариялық-құтқару жабдығы;
Кабинаның бөлу қалқалары, бөлу перделері;
Лифттің орналасқан жері, пайдалану, басқару құралы;
Қоқыстарды/қалдықтарды орналастыру аймағы (қоқыстардың орны және орналастыру);
Жолаушылық тұтқа/қоршау жүйесі (егер ӘК жабдықталған болса) немесе балама құралдар
|
2
|
Авариялық-құтқару жабдықтары
|
Ересек жолаушылар мен балаларға арналған құтқару жилеттері және жүзетін құтқару құралдары;
Алғашқы көмек көрсету, оттегі берудің қосымша жүйелерімен қоса кабинада оттегі беру жүйесі
Өртсөндіргіштер
Түтіннен қорғайтын оттегі капюшон (PBE)
Балта
Авариялық тасымалданатын шамды қоса авариялық жарық беру
Мегафондарды қоса байланыс құралы;
Авариялық басқыштар, құтқару салдары және оларға қосымша авариялық-құтқару жынақтары
Пиротехника (нағыз немесе жаттығу құралы)
Алғашқы көмекке арналған аптечкалар, медициналық көмек жинақтарыжәне олардың құрамы
Басқа да тасымалданатын авариялық-құтқару жабдығы (егер көзделсе)
|
3
|
Стандартты жәнеавариялық рәсімдер
|
Жолаушыларға нұсқаулық жүргізу, қауіпсіздік бойынша нұсқаулықты көрсету және кабинаны тұрақты тексеру
Қатты әуе турбуленттілік
Саңылаусыздандыру, баяу немесе кенеттен декомпрессия, әрбір кабиналық экипаж мүшесінің жеке тасымалданатын оттегі жабдығын пайдалануын қосқанда
Ұшу кезіндегі басқа да штаттан тыс оқиғалар
|
4
|
Көпшылыкты басқару (CrowdControl)
|
Ұшу және кабиналық экипаж арасындағы байланыс әдістері және түтінге толған ортада үйлестіру қиындығын қосқанда барлық байланыс құралдарын қосқанда
Ауызша командалар
Басқыш бойынша жолаушыларды эвакуациялауға көмек көрсету үшін қажетті физикилық күш салу
Жарамсыз есіктерден/шығыстардан жолаушыларды басқа жаққа жіберу
Эвакуациядан кейін жолаушыларды ӘК-ден қауіпсіз қашықтыққа жіберу
Мүмкіндігі шектеулі жолаушыларды қоса жеке санаттағы жолаушылар эвакуациясы
Өкілеттік пен көшбасшылық
|
5
|
Өрт сөндіру және түтін толған кеңістікте іс-қимыл жасау бойынша даярлау
|
ӘК кабинасындағы нақта өртті сөнлдіру
Өрт пен түтіннің нақты көзін анықтау үшін түтінге толған ортада «PBE» түтіннен қорғау капюшонын кию және пайдалану
|
6
|
Эвакуация рәсімдері
|
Мына жағдайларда пайдаланушының рәсімдері:
эвакуацияға дайындалған (құрғаққа/суға)
эвакуацияға дайындалмаған (құрғаққа/суға)
|
7
|
Пилоттардың есінен айрылу кезіндегі рәсімдер
|
Пилоттардың есінен айрылуына қатысты рәсімдер
|
8
|
Экипаж жұмысын оңтайландыру (CRM)
|
CRMпайдаланушыларды әзірлеу курсы (Кесте –60-қосымша)
|
9
|
Түрлендіруді ескере отырып даярлау
|
Қауіпсіздікті қамтамасыз етуге арналған жабдық
Қауіпсіздікті қамтамасыз етуге арналған жабдықтың және авариялық жабдқтың орналасан орны
Стандартты және авариялық рәсімдер
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
102-қосымша
Кабина экипажын кезеңдік даярлау бағдарламасына кіретін
міндетті пәндер тізбесі
р/с №
|
Әрбір 12 ай сайын кезеңдік даярлау бойынша міндетті пәндер тізбесі
|
Мазмұны
|
1.
|
Нақты қолданбай, ӘК әрбір пайдаланылатын үлгісі мен түрінің негізгі және авариялық шығыстарын пайдалануды көрсету
|
2.
|
Бортта орнатылған немесе тасымалданатын барлық авариялық-құтқару жабдығын орналастыру және пайдалану
|
3.
|
Құтқару жилетін, тасымалданатын оттегі баллонын және түтіннен қорғайтын құрылғыны (PBE) пайдалану
|
4.
|
Стандартты жұмыс рәсімдері (SOP):
|
Жолаушылар салонында заттардың орналасуы
ӘК үстінде қабат болған жағдайда қолданылатын рәсімдер
|
5.
|
Авариялық рәсімдер:
|
Түтін шыққан жағдайдағы іс-қимылдар;
ӘК бортындағы өртті сөндіру;
Биікте саңылаусыздану;
Пилоттардың есінен айырылу кезіндегі рәсімдер;
Жолаушылардың басқару әдістері.
|
6.
|
Ұшу орындалатын әрбір үлгі үшін авариялық кесте
|
7.
|
Ұшу орындалатын әрбір үлгі үшін ӘК нұсқаларының ерекшеліктері (бар болса)
|
8.
|
Эвакуациялау рәсімдері:
|
Құрлыққа авариялық қондыруға дайындау;
Құрлықта дайындалып эвакуациялау;
Құрлықта дайындалмай эвакуациялау
|
9.
|
Қақтығыстар мен оқиғаларға шолу жасау
|
10.
|
Экипаж жұмысын оңтайландыру (Кесте –18-қосымша)
|
11.
|
Авиациялық медицина аспектілері және тиісті жабдықты қолдана отырып, алғашқы көмек көрсету
|
12.
|
Авиациялық қауіпсіздік рәсімдері
|
13.
|
Қауіпті жүктерді тасымалдау (әрбір 24 сағат сайын дайындық)
|
|
Әрбір 36 ай сайын кезеңдік даярлау бойынша
қосымша міндетті пәндер
|
14.
|
Кабина экипажының әрбір мүшесінің оқу-жаттығу құрылғысында немесе қолданыстағы ӘК штаттық және авариялық режимде ӘК әрбір үлгісі немесе түрінің негізгі және авариялық шығыстарын пайдалануы және нақты ашуы
|
15.
|
Кабина экипажының әрбір мүшесінің оқу-жаттығу құрылғысында немесе қолданыстағы ӘК штаттық және авариялық режимде ұшу экипажы кабинасының құрышпен қапталған есіктерін, пилот креслосын теңшеу тетігін нақты пайдалануы, сондай-ақ пилот есінен айырылған жағдайда қауіпсіздк белдігін және оттегі жабдығын пайдалануы
|
16.
|
Авариялық жағдайда шыққан кезде пилот кабинасындағы желкөзді қоса, барлық басқа шығыстарды пайдалануды көрсету
|
17.
|
Ұшу экипажының бақылау-тексеру парақтарын пайдалануды тәжірибелік көрсету (2 пилоттан тұратын ұшу экипажы үшін)
|
18.
|
Түтін пердесын құратын жабық ортада түтіннен қорғайтын құрылғыны (PBE) қолдана отырып, тұтану түрлерін/типтерін сөндіру.
|
19.
|
Борттағы барлық өртке қарсы жабдықты пайдалануға шынайы және тәжірибелік пайдалануды үйрету
|
20.
|
Эвакуациялау рәсімдері:
|
Құрлыққа/суға авариялық қондыруға дайындау
Құрлықта/суда дайындалып эвакуациялау;
Құрлықта/суда дайындалмай эвакуациялау
|
21.
|
Ыңғайына қарай, құтқару қайығын немесе үрлемелі басқышты пайдалануды көрсету
|
22.
|
Пиротехниканы (көрнекі құрылғыларды) қолдану
|
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
101-қосымша
Кабина экипажының аға мүшесін даярлау бағдарламасына кіретін
міндетті пәндер тізбесі
р/с №
|
Атауы
|
Мазмұны
|
1.
|
Ұшар алды брифингін өткізу
|
Кабина экипажының жұмысын ұйымдастыру
Кабина экипажының ішінде авариялық кесте бойынша міндеттерді және орындарды бөлу Рейс бойынша ақпарат (ӘК үлгісі, авариялық-құтқару жабдығы, ұшу ұзақтығы, жолаушылардың жекелеген санаттарын, сәбилерді, атап айтқанда мүмкіндігі шектеулі жолаушыларды, оның ішінде тасымалдау үшін тасығыш қолданылатын жолаушыларды есепке алу).
|
2.
|
ӘК экипажымен өзара іс-қимыл
|
Экипажда басқару тәртібі, міндеттері және желілік құрылым
Экипаж ішінде үйлестіру және өзара іс-қимыл жасау маңыздылығы;
Пилоттардың есінен айырылуы
|
3.
|
Азаматтық авиация саласындағы нормативтік құжаттар мен пайдаланушы талаптарын шолу
|
Жолаушылар нұсқамасы, жолаушылар нұсқаулықтарының картасы;
Буфет-асүй жабдығын бекіту;
Салонда қол жүгін орналастыру;
Борттағы электрондық құралдарды қолдану;
Бортта жолаушыларымен толтырып құю рәсімдері;
Турбуленттілік;
Ұшу құжаттамасын жүргізу
|
4.
|
Қақтығыстар мен оқиғалар туралы есептілік
|
5.
|
Адами фактор және экипаж жұмысын оңтайландыру (CRM)
|
«Кабина экипажының аға мүшесін даярлау курсы» (Кесте – 60-қосымша)
|
6.
|
Ұшу және жұмыс уақытын шектеу және тынығуға қойылатын талаптар (FTL)
|
Ұшулар қауіпсіздігін қамсыздандыруға
қатысатын авиациялық қызметкерлерді
кәсіби дайындаудың үлгілік
бағдарламаларына 102 қосымша
Ұшуларды әуеайлақтық қамсыздандыру бойынша қызметкерлерді теориялық дайындаудың тәртіп тақырыптары
Р/с №
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1
|
Ұшулар қауіпсіздігін басқару жүйесі
|
ICAO тәжірибесі ұсынған және стандарттар талаптары мен ұшулар қауіпсіздігін қамсыздандыратын мемлекеттік нормативтік-құқықтық актілер талаптары. Әуежайлардың ҰҚБЖ.
|
2
|
Ұшуларды әуеайлақтық қамсыздандыруды ұйымдастыру, мақсаты мен міндеттері
|
Азаматтық авиация әуеайлақтарының жұмыс істеуінің негізгі ережелері. Әуе кемелерін ұшуды қолдаудың негізгі міндеттері.
Әуеайлақтарының ұшу алаңдарының пайдалану мазмұны (жұмыс құрамы, терминдер мен анықтамалар). Ағымдағы және күрделі жөндеу жұмыстары. Ұшуларды әуеайлақтық қамсыздандыру бойынша қызметтің міндеттері.
|
3
|
Әуеайлақтардың жоспарлық шешімдері
|
Жасанды жамылғылар мен әуеайлақтардың жер элементтерін рельефке қойылатын нормативтік талаптары.
Жасанды жамылғылар мен әуеайлақтардың жер элементтерін рельефке қойылатын геометриялық параметрлердің бақылауы.
|
4
|
Әуеайлақтық жабулар
|
Қолданыстағы техникалық деңгей және жасанды әуеайлақтық жабулар конструкцияларын жетілдірудің негізгі бағыттары. Қатаң және қатты емес әуеайлақ жабуларын орналастыру туралы нормативтік құжаттардың негізгі қағидалары. Әуеайлақтық жабулардың жаңа перспективті конструкциялары ( жоғары мықты бетоннан және фибробетоннан, қалпына келтірілген асфальт бетоннан және т.б.). Әртүрлі әуеайлақтық жабуларды қолдану аясы.
Әуеайлақтық жабуларды күшейтудің негізгі себептері. Күшейту конструкциялары: мықты жабуларды мықтылармен; мықты жабуларды асфальтобетоном; мықты емес жабуларды мықтымен; мықты емес жабуларды мықты емес жабулармен. Әуеайлақ жабуларын күшейту конструкцияларының түрлерін қолдану аясы.
Әуеайлақ жабуларында әуе кемелерін пайдалану мүмкіндігін бағалау үшін ACN-PCN әдісі.
ACN-PCN әдісін пайдалану облысы мен мәні. ACN-PCN әдісі бойынша әуеайлақ жабуларының салмақ салатын қабілеттеріен кодтау. ACN-PCN әдісін пайдалану үлгілері.
Әуеайлақтық жабулар бетіне және әуеайлақтардың жер элементтеріне қойылатын пайдалану талаптары.
Пайдалану кезеңінде әуеайлақтық жабулар мен әуеайлақ жер элементтерінің үстіңгі жағдайының негізгі көрсеткіштері: үстіңгі беттің тегістігі, оның тазалығы (лас, құм, басқа да заттардың болмауы), атмосфералық жауын-шашындардың болуы, сондай-ақ фрикциондық құрамдар. Бұл көрсеткіштердің ұшу-қону операцияларының өндіріс қауіпсіздігіне әсері. Жоғарыда көрсетілген көрсеткіштерге нормативтік құжаттардың талаптары.
|
5
|
Әуеайлақта ұшулар қауіпсіздігін қамсыздандыратын, құрылыс жұмыстарының технологиялары мен ұйымдастыру
|
Әуеайлақ жабуларын (замануи материалдар, механизмдер) жөндеу жұмыстарының технологиясы. Жұмыс сапасын бақылау.
Әуеайлақ жабындарын пайдалану мерзімі. Әр түрлі әуеайлақ жабындарының бұзылу түрлері.
Әуеайлақ жабындарын ағымдағы жөндеу. Әуеайлақ жабындарын күнделікті жөндеуге арналған материалдар мен жабдықтар.
Жұмыстарды орындау технологиясы. Әуеайлақ жабуларын жоспарлы және күрделі жөндеулері.
Жұмыстың сапасын оперативті және қабылдау бақылауы.
Қолданыстағы әуежай шартында ұшу алаңдарын жөндеу элементтері мен реконструкциялау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру.
Қолданыстағы әуежай шартында ұшу алаңдарын жөндеу элементтері мен реконструкциялау бойынша жұмыстарды ұйымдастыруға талаптар. Өзге тараптармен ұшу алаңында жұмыстарды орындауда әуежай қызметтерінің өзара әрекеті.
|
6
|
Әуеайлақты пайдалану талаптары
|
Әуеайлақтың ұшу алаңын тексеру. Әуеайлақтың жай-күйінің параметрлерін өлшеу. Әуеайлақ ұшу алаңдары элементтерінің жай-күйін бақылау және бағалау.
Ұшу алаңын тексеріп қараудың жиілігі. Әуеайлақ жабуларының үстіңгі жай-күйін және әуеайлақ жер элементтерін тексеру. Ұшу алаңдары жай-күйінің параметрі, оның өлшемдері, есебі мен бақылауы.
Әуеайлақ жабуымен ұшақ дөңгелектерінің тартылу коэффициенті және оның ұшу – ұону операцияларының қауіпсіздігіне әсері. Тартылу коэффициентін бақылау әдістері мен құралдары.
Қосылу коэффициенті әуеайлақтың рейстерге жарамдылығының маңызды көрсеткіші болып табылады. Тартылу коэффицентінің физикалық мәні мен оның көлеміне әсер ететін факторлары. Әуеайлақ жабуларының үстіңгі түрлі жағдайларында ұшақтың ұшу-қону операциялары өндірісінің қауіпсіздігіне тартылу коэффицентінің әсер ету механизмдері.
Нормативтік
Тартылу коэффицентінің сандық мағыналарының градациясы.
Отандық техникалық құралдарды пайдалану арқылы тартылу коэффициентін өлшеу тәртібі, тұрақтылығы мен әдістемесі.
ИКАО-ның түрлі техникалық құралдармен ұшу-қону жолағына қосылуын өлшеу принциптерін біріктіру туралы қабылданды. Заманауи техникалық өлшеу құралдары: DBV, SFT, страдограф, скидометр, таплиметр және т.б.
Ұшақ дөңгелектерінің глиссирлеу және оған қарсы күресу әдістері.
Ұшақтар дөңгелектерінің глиссирлеу түрлері. Тұтқыр, динамикалық және бу сырғуының пайда болуының физикалық мәні мен шарттары.
Ұшақтардың ұшу-қону операцияларының қауіпсіздігін төмендететін фактор дөңгелектерді глиссирлеу болып табылады. Ұшақтар дөңгелектерінің глиссерлеуімен күрестің арнайы әдістері: әуеайлақ жабындарының кедір-бұдырлы және көлденең беткейлерінің артуы, дренаждық ойықтарды кесу, дренажды асфальтбетонды жабындарды қолдану және т.б.
Жазғы кезеңде әуеайлақ жабындарын ұстау.
Әр түрлі ластанудан (шаң, кір, құм, металл және басқа да бөтен заттардың, төгілетін отын мен майлардың, резеңке қабаттардың және т.б.) әуеайлақ жабу жұмыстарын механикаландыру әдістері мен құралдары. Әуеайлақ жабындарын құю және жуу. Әуеайлақ жамылғыларында таңбалау белгілерін сызу, кесінділердің тығыздығын қалпына келтіру (пайдаланылатын материалдар, қабылдау және жұмыстарды механикаландыру құралдары).
Әуеайлақты қысқы ұстау.
Қардан әуеайлақ жамылғыларын тазалаудың механикалық және жылулық әдістері (техниканы және механикаландыру құралдарын). Патрульді және көлемді қар тазалау. Перрондарда және ТО қар тазалау жұмыстары өндірісінің ерекшеліктері.
Механикалық, жылулық және химиялық әдістері әуеайлақ жабуларында мұздың пайда болуын ескертеді; пайда болған мұзды жылулық және химиялық әдістермен жояды (жұмыстарды механизациялау технологиясы мен құралдары). Жылытатын әуеайлақ жабындарын пайдалану преспективасы. Қар-мұз қатқақтарын жою әдістері. Әуеайлақтың жер элементтерін қысқы мазмұныныңерекшеліктері. Әуеайлақты қысқы ұстау туралы халықаралық тәжірибе ақпараты.
Әуеайлақтың су бөлу және дренаждық жүйелеріне техникалық қызмет көрсету және жөндеу.
Су бөлу және дренажды конструкцияларды сыртқы заттардан, ластардан тазарту. Су тарту және дренаждық конструкцияларды бұзылуы және түзелмеуінің пайда болу себептері мен түрлерінің сипаттамалары. Оларды жөндеу әдістері. Пайдаланылатын жөндеу материалдары.
|
Ұшулар қауіпсіздігін қамсыздандыруға
қатысатын авиациялық қызметкерлерді
кәсіби дайындаудың үлгілік
бағдарламаларына 103 қосымша
Ұшуларды орнитологиялық қамсыздандыру бойынша қызметкерлерді теориялық дайындаудың тәртіп тақырыптары
Р/с №
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1
|
Ұшулар қауіпсіздігін басқару жүйесі
|
ICAO тәжірибесі ұсынған және стандарттар талаптары мен ұшулар қауіпсіздігін қамсыздандыратын мемлекеттік нормативтік-құқықтық актілер талаптары. Әуежайлардың ҰҚБЖ.
|
2
|
Жабайы табиғатты басқаруды ұйымдастыру, мақсаттары мен міндеттері, соның ішінде ұшуларды орнитологиялық қамтамасыз ету
|
Жабайы табиғатты басқару проблемасының сипаты мен дәрежесін түсіну және авиация контекстінде қауіпті анықтау.
Жабайы табиғатты басқарудың негізгі түсініктері мен міндеттері (жұмыс құрамы, терминдер мен анықтамалар). Жабайы табиғатты басқару бойынша қызметтер мен мамандардың міндеттері.
ИКАО ұсынатын тәжірибесі мен стандарттары, ұшулардың орнитологиялық қамсыздандыруды қоса алғанда, жабайы табиғатты басқару саласында инструктивті материал ұлттық заңнаманың талаптары.
Жабайы табиғатты басқару бойынша әуежай бағдарламасы (үлгілі тәжірибемоделін пайдалану).
|
3
|
Жабайы табиғаттың жергілікті экологиялық және биологоялық ерекшеліктері
|
Наблюдения за дикой природой и идентификации ее представителей, включая использование соответствующих справочников;
редкие виды, находящиеся под угрозой исчезновения, сохранение которых вызывает особую обеспокоенность, а также касающаяся этих видов политика эксплуатанта аэропорта;
Орнитологическое обследование района размещения аэропорта
|
4
|
Жабайы табиғат өкілдерінің қалдықтары
|
Әуе кемелерімен соқтығысу нәтижесінде қаза болған жабайы табиғат өкілдерінің қалдықтарын жинау және сәйкестендіруге қатысты саясат пен ресімдер.
|
5
|
Жабайы табиғатты бақылау шаралары
|
Әуежай және оның айналасындағы территорияларда қмір сүру ортасын, жабайы табиғат өкілдерін тарту объектілерін анықтау, өсімдіктерге қатысты саясат, аэронавигациялық құралдарды қорғау, су қоймаларын ұйымдастыру бойынша дренаждық жүйелер мен практикалық шараларды қоса алғанда бақылаудың ұзақ мерзімді (пассивті) шаралары;
Жабайы жануарлардың өкілдерін жою және таратудың тиімді әдістерін, сондай-ақ оларды бақылау әдістерін қолданатын қысқа мерзімді (белсенді) тактикалық шаралар.
Жер үстіндегі қару-жарақтар мен қауіпсіздік, соның ішінде жеке қорғану құралдарын пайдалану.
|
6
|
Құжаттаманы жүргізу
|
Жануарлар дүниесiн қорғау жөнiндегi iс-шараларды есепке алу, бақылау шаралары мен есептілік рәсiмдерi (жануарлар дүниесiн басқарудың әуежай жоспары), жабайы табиғатты басқару бойынша әуеайлақ басшылығы
|
7
|
Жабайы табиғат өкілдерімен қақтығысу тәуекелі
|
Жабайы табиғат өкілдерімен соқтығысу қаупін және мұндай тәуекелдерді басқару қағидаларын және олардың әуежайларда қауіпсіздікті басқару жүйесіне қалай кіріктіретінін бағалау
|
Ұшулар қауіпсіздігін қамсыздандыруға
қатысатын авиациялық қызметкерлерді
кәсіби дайындаудың үлгілік
бағдарламаларына 104 қосымша
Әуе ЖЖМ қамсыздандыру бойынша қызметкерлерді теориялық дайындаудың тәртіп тақырыптары
Р/с №
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1
|
Ұшулар қауіпсіздігін басқару жүйесі
|
ICAO тәжірибесі ұсынған және стандарттар талаптары мен ұшулар қауіпсіздігін қамсыздандыратын мемлекеттік нормативтік-құқықтық актілер талаптары. Әуежайлардың ҰҚБЖ.
|
2
|
ЖЖМ қызметін ұйымдастыру, мақсаттары мен міндеттері
|
Әуежайлардағы ЖЖМ қоймаларын пайдалану бойынша негізгі жағдайлар. ӘуеЖЖМ қамсыздандырудың негізгі міндеттері.
ЖЖМ қоймаларын пайдалану (жұмыс құрамы, терминдер мен анықтамалар). Әуежайлардағы ЖЖМ қызметінің міндеттері.
|
3
|
Авиациялық жанар-жағармай материалдары
|
Авиациялық отынның салыстырмалы сипаттамасы, нормативтік құжаттың талаптары. Экологиялық талаптар. Еуропалық, халықаралық стандарттар. Отынға арналған қоспалар.
ӘуеЖЖМ түрлері (Jet A1 маркалы керосинін қоса алғанда) және арнайы сұйықтықтар (ПОЖ, ПВКЖ), оны пайдалану құрамдары мен оның ұшулар қауіпсіздігіне, ұшақтың функционалдық жүйесі жұмысының сенімділігі мен тиімділігіне әсері.
|
4
|
Отынмен қамсыздандыруды заманауи технологиялық жабдықтау
|
Отандық және әлемдік тәжірибе, әуеЖЖМ мен арнайы сұйықтықтарды сақтау тәртібі. ӘК әуеЖЖМ және арнайы сұйықтықпен қамсыздандыруға дайындық.
Әуежайдың отынмен қамсыздандыру кешенін технологиялық жабдықтауды пайдалану және қызмет көрсету.
Қауіпсіздік күзеті мен ортаны қорғау.
|
5
|
Әуе ЖЖМ сапасын бақылау
|
Заманауи лобараториялық база. ӘуеЖЖМ сапасын бақылаудың түрлері. Әуе ЖЖМ сапасының төмендеу себептері. Сапаны әуеайлақтық бақылауы. Отандық және шетелдік тәжірибе.
|
6
|
Қоршаған ортаны қорғау
|
Отынмен қамсыздандыру объектілерінде қоршаған ортаны қорғауды ұйымдастыру мен міндеттері. Инновациялық технологиялар. Халықаралық тәжірибе.
|
7
|
Реттейтін құжаттар
|
Басшылыққа алынатын құжаттар мен нормативтік-техникалық құжаттама. Әлем елдері бойынша салыстырмалы талдау.
|
Ұшулар қауіпсіздігін қамсыздандыруға
қатысатын авиациялық қызметкерлерді
кәсіби дайындаудың үлгілік
бағдарламаларына 105 қосымша
Достарыңызбен бөлісу: |
