3. Құрылымдық – карталық бұрғылау ұңғымаларында және гидрогеологиялық ұңғымаларда геофизикалық зерттеулер
35. 7, 8 кестелерде (2 Қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) құрылымдық – карталық және гидрогеологиялық ұңғымаларда 1:500 (1:200) масштабында жалпы геофизикалық зерттеулерге уақыт мөлшерлемелері ұсынылған.
Уақыт мөлшерлемелері ұңғымаға әр түрлі шығу санында жұмыс түрлеріне және әр қосымша әдіс үшін және негізгі кешенге бөлек түрлі тереңдіктерде ұңғымаларды зерттеуге отряд – кезеңде беріледі.
36. Ұңғымалардың дебитометриясы әдісімен және ұңғыма қозуының әр түрлі амалдарда ұңғыманың 1000 м зерттеуіне оряд – кезеңде резистивиметрия (дебитометрия, (9 кесте, 2 қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) әдісімен арнайы гидрогеологиялық жұмыстарға уақыт мөлшерлемелері берілген және тіркелетін қисығының (резистивиметрия) санына тәуелді (10 кесте, 2 қосымша, 4 бөлім, 1 тарау).
37. Гидрогеологиялық ұңғымалардағы (11 кесте, 2 қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) 1:200 масштабының бөлшектеу зерттеулеріне уақыт мөлшерлемелері ұңғыманың 1000 м бөлшектеуге есептелген, әр түрлі қосынды аралықта бөлшектеу зерттеулерінде әр ұңғымада және әр зерттеудің әдісіне және түріне бөлек бөлшектеу зерттеулерінің әр түрлі қосынды аралығында болады.
38. Жұмыс өндірісінің құрамы, мазмұны және шарттары «Жалпы ережелерде» келтірілген.
39. Тарифті – білікті және орындаушылардың лауазымды топтары бойынша еңбек шығындарының мөлшерлемелері КПЗ өндіргіштік жүктеме коэффициентіне сәйкес 20 және 21 кестелерде (4 қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) берілген.
40. Негізгі жабдық және аппаратуралық – техникалық амалдар тізімі 12 кестеде (4 Қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) ұсынылған.
4. Көмірге, кенге және минералды шикізаттың өзге түрлеріне ұңғымаларда геофизикалық зерттеулер
41. 13, 14, 15 кестелерде (3 Қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) көмірге, кенге және минералды шикізаттың өзге түрлеріне бұрғыланатын ұңғымаларда 1:500 (1:200) масштабтағы жалпы геофизикалық зерттеулерге уақыт мөлшерлемелері келтірілген.
Отряд – кезеңде уақыт мөлшерлемелері ұңғымаға шығыстардың әр түрлі санында жұмыс түрлері мен әр қосымша әдіске және негізгі кешен үшін әр түрлі тереңдіктегі ұңғымалардың 1000 м зерттеуге бөлек есептелген.
42. 1:50 және 1:20 масштабтарының бөлшектеу зерттеулерінің уақыт мөлшерлемелері отряд – кезеңде әр әдіс пен зерттеу түріне (16, 17 кестелер, 3 қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) бөлек бөлшектеу аралығының әр түрлі орташа тереңдікте бөлшектеу жұмыстарының қосынды аралықтарында ұңғыманың 1000 м бөлшектеуге есептелген.
Бүйірлі ататын топырақ тасығыштар және ПГ – 10 көмегімен жыныстар үлгілерін алуға мөлшерлемелер жыныстардың 100 үлгісіне беріледі
43. Жұмыс өндірісінің құрамы, мазмұны және шарттары «жалпы ережелерде» келтірілген.
44. Еңісті бұрғылау ұңғымаларында инклинометриялық жұмыстарды өткізу жағдайларында ұйымдастырушылық – техникалық шарттарда келтірілгендерден өзгеше аралығымен 13 кесте уақыт мөлшерлемелеріне (3 Қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) сәйкес тереңдік ұңғымасы үшін бұрғытәж отрядының әр келесі шығу үшін 1,05 коэффициенті қолданылады.
45. Тарифті – білікті және орындаушылардың лауазымды топтары бойынша еңбек шығындарының мөлшерлемелері КПЗ өндіргіштік жүктеме коэффициентіне сәйкес 20 және 21 кестелерде (4 қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) берілген.
46. Негізгі жабдық және аппаратуралық – техникалық амалдар тізімі 18, 19 кестелерде (3 Қосымша, 4 бөлім, 1 тарау) ұсынылған, қара металдарға, түсті металдарға, радиобелсенді элементтерге, сирек және шашыранды элементтерге, химиялық шикізат және құрылыс материалдарына, көмірге, геологиялық таспаға түсіру ұңғымаларына бөлек келтірілген, бұрғытәж қондырғыларының түрлері бойынша дифференциалданған және кешенді пайдаланылады.
2-тарау. Электр барлау
1. Жалпы ережелер
1. Уақыт мөлшерлемелері (жасап өтулер) және еңбек шығындары келесі электр барлау жұмыстарының әдістеріне және түрлеріне келтірілген:
табиғи электрлік өрістің (ЕП);
зарядтың (МЗ);
электрпрофилдеу (ЭП);
тік электрлік зондау (ВЭЗ);
шақырылған поляризация (ВП);
магнитотеллургиялық зондау (МТЗ, КМТЗ, ГМТЗ);
электр магнит өрісінің қалыптасуымен зондтау (ЗС, ЗС-ЗИ, ЗС-МП);
жиіліктік электрмагнитті зондтау (ЧЗ-ВП);
жерлендірілмеген ілмешектің (НП) төмен жиілікті индуктивті әдіс, онда фазалық – жиілікті сипаттамаларды өлшеумен;
өтпелі процестер (МПП);
камералды жұмыстар
2. Электр барлау жұмыстарын орындау үшін бір немесе бірнеше отрядтары бар электр барлау партиялары ұйымдастырылады, олар аппаратура, жабдықтар топтамасымен, көлік амалдарымен және материалдармен қамтылған, ұйымдастырушылық жағынан дербес өндірістік бірлік болып табылады немесе кешенді экспедиция және партия құрамына кіреді.
Электр барлау отрядымен алғашқы өндірістік бөлімшелер аталады, олар бір электр барлау жабдық, бекет, зертхана немесе аппаратура топтамасы көмегімен электр барлау әдістерінен жұмыстарды орындау үшін ұйымдастырылады.
3. Орындалған жұмыстың табиғи бірлік өлшемі ретінде таспаға түсірудің 1 км2 немесе профильдің 1 км қабылданады, оларда осы мөлшерлемелермен алдын – ала көзделген сан мөлшерінде, жұмыс өндірісінің (зерттеліп жатқан параметрлерді өлшеу, электродтарды жерлендіру, қоректендіру қондырғысының құрылғысы, бақылау желілері, қиындық дәрежесі, қондырғы өлшемдері және т.б.) белгілі ұйымдастырушылық – техникалық шарттарда нақты бақылаулар орындалған.
ЕП, МЗ, ВЭЗ, ВП, НП, МПП әдістерінде нақты бақылаумен (нақты нүктелер) координатты бақылау бекеттерінде аяқталған өлшеу кешендері аталады.
Қалған әдістер үшін (МТЗ, КМТЗ, ЗС, ЭС, ЗС-ЗИ, ЗС-МП, ЧЗ-ВП) нақты бақылау түсініктері сәйкес тарауларда беріледі.
Барлық қондырғыны орын ауыстырмай (қайта шешу) координатты бекетте орындалған қайта бақылау, нақты бақылаулар санына қосылмайды.
4. Уақыттың есептік бірлігіне отряд – кезең қабылданған, оның аралығында бір электр барлау отряды нақты бақылауларда жасап өту мөлшерлемесін орындайды, мөлшерлеме 40 сағаттық алты күндік жұмыс аптасында 7 сағаттық жұмыс күніне орнатылған (дала шарттары үшін). Материалдарды камералды өңдеу бес күндік 40 – сағаттық жұмыс аптасында өндіріледі.
5. Технологиялық және ұйымдастырушылық – техникалық шарттарда келесі мөлшерлемеленген электр барлау жұмыстарын орындауға уақыт мөлшерлемелері есептелген:
электр барлау отрядын жөнделген аппаратура және жабдықтар кешенімен, қажетті жабдықтармен, бұйымдармен және көлік амалдарымен , негізгі материалдармен, сонымен қатар тапсырылған жұмысқа қажетті құжаттамамен қамтамасыз ету;
сериямен шығарылатын электр барлау жабдықтар, аппаратура және бекеттерді сәйкес өндірісте игерілген және енгізілген өзге аппаратура және жабдықтар түрінің кешенімен пайдалану;
отрядты жұмысшылармен және инженерлі техникалық қызметкерлермен жабдықталу;
қолданыстағы ережелер талаптарына жауап беретін сапалы дала материалдарын алу;
жұмыстарды өткізу уақыты – жазғы аралық ауаның күндізгі орташа температурасы +300С дейін.
6. Мөлшерлемелерден тыс шарттарда электр барлау жұмыстарын жүргізгенде уақыт мөлшерлемелеріне 1 кестеде келтірілген (1 Қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) түзету коэффициенттері қолданылады.
7. Бірнеше түзету коэффициенттерді бір уақытта пайдалану қажеттілігінде соңғылары көбейтіледі және алынған еселік сәйкес уақыт мөлшерлемелеріне пайдаланылады.
2. Жұмыстарды ұйымдастыру
8. Мөлшерлемелермен қиындықтардың төрт дәрежесі алдын – ала көзделеді, олардың әр қайсысы даладағы электр барлау жұмыстарының жағдайлар сипаттамаларынан тұрады. Партияның (отрядтың) барлық аумақ жұмысын немесе дербес профильдерін сол немесе өзге қиындық дәрежесіне жатқызу келесі негізгі факторлар жиынтығы бойынша өндіріледі: жергілікті жердің орогидрографиясы, қозғалып отыру жағдайлары және қолданылатын көлік түрі.
Күрделіліктің I дәрежесі. Жұмыс жазық жергілікті жер усағатткесінде өндіріледі, жер бедері әлсіз бөлшектелген, дербес төмпешіктері бар, олардың жартас тіктілігі 100 аспайды, соның ішінде:
орман алқапты және өріс аймақтар аумақтарында, оның 20 пайызына дейіні орманмен немесе құрылыс салынған немесе 50 пайызына дейінгі жерді егістіктер және жиналмаған егін алып жатады;
жартылай шөл сахара және сахара аймақты аумақтарда, олардың 20 пайызына дейінгі жерлерді берік құмдар және бархандар алып жатады.
Аппаратураны (бекетті) және жабдықты жұмыс жасап болыған бақылау бекеттен келесіге орын ауыстыру жүріп өтумен профиль бойынша автокөлікте өндіріледі, арақашықтықтар бекеттер арасында 20 пайызға дейін құрайды.
Күрделіліктің IІ дәрежесі. Жұмыс әлсіз төмпешіктері бар усағатткеде орындалады, онда терең емес ойықтар мен су тоғандарының дамыған желілері бар жеке төмпешіктері бар, олардың жартас тіктілігі 20 0 аспайды, соның ішінде:
орман алқапты және өріс аймақтар аумақтарында, оның 40 пайызына дейіні орманмен немесе құрылыс салынған немесе 70 пайызына дейінгі жерді егістіктер және жиналмаған егін (бақшалар) алып жатады;
жартылай шөл сахара және сахара аймақты аумақтарда, олардың 20 пайызына дейінгі жерлерді бос құмдар және бархандар алып жатады.
Аппаратураны (бекетті) және жабдықты жұмыс жасап болыған бақылау бекеттен келесіге орын ауыстыру жүріп өтумен профиль бойынша автокөлікте өндіріледі, арақашықтықтар бекеттер арасында 70 пайызға дейін құрайды.
Күрделіліктің IІІ дәрежесі. Жұмыс қатты қиылысқан жергілікті жер усағатткесінде өндіріледі, онда терең ойықтар, су тоғандары, дербес төмпешіктері бар, олардың жартас тіктілігі 250 аспайды, соның ішінде:
орман алқапты және өріс аймақтар аумақтарында оның 70 пайызына дейіні орман, батпақты жерлер, құрылыс алып жатыр немесе 70 пайызынан аса жерді егістіктер және жиналмаған егін алып жатады;
жартылай шөл сахара және сағара аймақты аумақтарда, олардың 40 пайызына дейінгі жерлерді бос құмдар және бархандар алып жатады;
өзен алғаптарында, олар қатпаған беттері бар бұталармен өсіп кеткен, ағындар мен су қоймаларында;
60 пайызына дейінгі мөлшері суармалы жер шаруашылығымен пайдаланылатын немесе қатпаған сорлармен жабылған жерлер.
Жұмыс жасап болған бекеттен келесі бекетке аппаратура (бекеттерді) және жабдықтарды тасымалдау жоғары өту қабілеттілігіне ие автокөлікте өндіріледі, ол төмендетілген жылдамдықпен қозғалып отырады немесе өлкен айналып өтулермен қозғалады, соңғылары бақылау бекеттері арасындағы қашықтықтың 70 пайызынан көбін құрайды.
Күрделіліктің IV дәрежесі. Жұмыс келесілерде орындалады:
таулы аймақ усағатткесінде, оның шеңберінде дербес биіктіктер жартастардың 300 дейінгі тіктілігіне ие;
толығымен орман жабылған жергілікті жерлерде, онды бұталар жаппай өсіп, барлық аумақты қамтиды;
жартылай шөл сахара және сахара аймақтарда, оның аймағы жаппай мол бос құмдардан және барғандардан құралған;
толығымен суармалы егін шаруашылығымен пайдаланылатын аудандарда.
Жұмыс жасап болған бекеттен келесі бекетке аппаратура (бекеттерді) және жабдықтарды тасымалдау шынжырлы көлікпен не болмаса әуе көлігімен өндіріледі.
9. Күрделіліктің IV дәрежесі шарттарында жұмыстарды жүргізгенде және генераторлы қондырғыдан (және қабылдағыштан, қажет болған жағдайда) қоректендіру желісіне, жерлендірілмеген ілмешекке (қабылдағыш желісіне) өткізетін сымжелілерді төсеу қажеттілігінде жергілікті жер бойынша екі – төрт өткізгіштігі бар келтіру желілерін төсеуге уақыт шығындары, сәйкес күрделілік дәрежесінің, 2 кестеде (1 Қосымша, 4 Бөлім, 2 тарау) келтірілген уақыт мөлшерлемелері бойынша анықталады.
10. Уақыт мөлшерлемелері нақты бақылаулар және оларды өңдеу өндірісін қосатын жұмыс құрамдарына есептелген.
11. Геологиялық тапсырманы шешу үшін қажетті электр барлау жұмыстарын орындауға отряд – кезеңдегі уақыт шығындары таспаға түсірудің негізгі және бөлшектелген аудандардың (профильдер) шаршы километрлерінің қосынды көлемінен, немесе дала жұмыстары өндірісінің шарттарымен жобалануға сәйкес уақыт мөлшерлемелері бойынша нақты бақылаудың жалпы көлемі негізінде анықталады.
12. Таспаға түсіру усағатткелерінде батпақтар, көлдер, жартастар, өзендер, үйінділер, құрылыс аумақтары және т.с.с. болған жағдайларда электр барлау жұмыстарының көлемін анықтағанда таспаға түсірудің әр шаршы километріне бақылау нүктелерінің сан мөлшерін азайтуға (құрастырылған геологиялық тапсырмаларды шешуді қамтамасыз ету жағдайларында) жол беріледі, бірақ осы мөлшерлемелермен алдын – ала көзделген сан мөлшерден қысқартулардың көлемі 10 пайыздан аспау керек.
Әр шаршы километрге 10 пайыздан асатын көлемді құрайтын, электр барлау түсірілімдерін жүргізу мүмкін болмайтын усағатткелер жағдайларында осы усағатткелер жұмыстардың жалпы көлемінен алып тасталуға жатады.
13. АВ пайдаланылатын желі немесе ілмешек ұзындығы осы жинақта келтірілгендермен сәйкес келмеген жағдайларда, АВ желілерінің (ілмешектерінің) ұзындығы (өлшемі) бойынша анағұрлым жақын мөлшерлемелерді пайдаланған жөн. АВ (ілмешек) орташа шамалары арасында орташа мәнге ие болатын АВ ұзындығы бар (ілмешек өлшемімен) қоректендіру желісін пайдаланғанда АВ (ілмешек) азы үшін мөлшерлемелермен пайдаланған жөн.
Мысал: АВ=625м ВЭЗ үшін АВ=500м үшін алдын – ала көзделген мөлшерлемелер қолданылады, ВЭЗ АВ=630м үшін АВ=750 м үшін алдын – ала көзделген мөлшерлемелер қолданылады.
14. В 1км2 (км) нақты бақылаулардың жобалық сан мөлшері осы мөлшерлемелермен алдын – ала көзделген сан мөлшерінен өзгеше болған жағдайларда сәйкес жұмыс өндіріс шарттары үшін уақыт мөлшерлемелері 1 шаршы км. (пог. км.) бақылау нүктелерінің жобаланған тығыздығына ропорционал түзетілуге жатады, мұнда уақыт мөлшерлемелері сәйкес коэффициенттерге көбейтіледі, соңғыларына осы бөлімнің 12 т. көрсетілген жағдайлар ғана кірмейді.
Мысалы: таратуоары АВ=100 ВЭЗ әдісімен жұмыс жасағанда таспаға түсірудің 10 км отряд – кезеңде, жергілікті жер күрделілігі 1 дәрежелі, 200*25 м тор бойынша уақыт мөлшерлемесін анықтау талап етіледі. 250*25 м тор үшін жақын мөлшерлеме берілген және таспаға түсірудің (1600 нақты бақылаудың) 10 кв.км. 67,5 отряд – кезең құрайды. Осы мысалда таспаға түсірудің 10 км кв. үшін 200*25 м торға негізгі бақылау нүктелерінің сан мөлшері келесіні құрайды: (1000:25)*(1000:200)*10=2000 ф.т. Уақыт мөлшерлемелеріне түзету коэффициент 2000 ф.т. тең:1600 ф.т.=1,25. 200*25 м. тор үшін уақыт мөлшерлемесі 67,5отр.см.*1,25=84,38 отряд – кезеңге тең болады.
15. Жұмысшылардың немесе инженерлі - техникалық қызметкерлердің толық емес құрамы, жабдықпен немесе көлік амалдарымен қабілетсіздік не болмаса өзге разрядтағы (өзге біліктіліктегі) жұмысшылардың жұмысты орындауы, соңғылары тарифті – біліктілік торымен алдын – ала көзделген, сонымен қатар еңбекті және өндірісті ұйымдастыру кемшіліктері мөлшерлемелерді өзгертуге негіз бола алмайды.
16. Уақыт мөлшерлемелерін анықтағанда таспаға түсірудің масштабын анықтайтын бақылау бекеттері мен профильдер арасында электр барлау жұмыстарының тәжірибелері үшін анағұрлым тән қашықтықтар алынған.
17. Саналған есептік бірліктердің көлеміне алдын – ала жұмыстарға және партия (отряд) базасын жұмыстар аймағының ішінде орын ауыстыруға сәйкес отряд – кезең саны қосылады.
Электр барлау партиясының жобалық отрядтар саны отряд – кезеңдердің қосынды санын жұмыс күндерінде орнатылған дала жұмыстарының ұзақтылығына бөлумен анықталады.
18. Электр барлау аппаратурасын және жабдығын тексеру және алдын – ала қызмет көрсетулері үшін дала аралығында жұмыстардың кезеңділігіне тәуелсіз алдын – алу жұмыстарына келесі уақыт мөлшерлемелері орнатылады:
ВЗЭ әдістері бойынша жұмыс жасағанда (электр барлау бекетінен), ЧЗ-ВП, НП, МТЗ, КМТЗ, ГМТЗ, ЗС, МПП, ВП, және МЗ – айына 2 отряд кезең (уақыт мөлшерлемелеріне түзету коэффициенті 1,085);
ЕП, ЭП, ВЭЗ әдістері бойынша жұмыс жасағанда (тасымалданатын аппаратурамен) және АЭ-72 аппаратурасымен МЗ – айына 1 отряд – кезең (уақыт мөлшерлемелеріне түзету коэффициенті 1,04);
19. Жұмыс аумағының ішінде (бір усағатткеден екінші усағатткеге) партияны (отрядты) қайта шоғырландыруға қажетті уақыт көшіп – қону қашықтықтарына тәуелді есептеледі: бірінші 100 километрге 1 отряд – кезең салынады, әр келесі 100 километрге 3 кестеден (1 Қосымша, 4 Бөлім, 2 Тарау) уақыт мөлшерлемелері қосылады.
20. Осы мөлшерлемелермен келесілер ескерілмеген және оларғы шығындар қосымша дәлелденеді:
Бақылау және қиылсу бақылауларын орындау;
тәжірибелі және тәжірибелі - әдістемелік жұмыстарды өткізу;
метрологиялық қамтамасыздандыру;
электр барлау жұмыстарына топографо-геодезиялық қызмет көрсету;
жерлендіру (ЗС әдісінде) қондырғысы үшін ұңғымаларды бұрғылау;
электрлік қасиеттерін анықтау үшін тау жыныстарының және кендердің үлгілерін алу;
базалық электрбекетін, дала электрбекетін ұстап тұру және радиомачта құрылысы, оған жанар – жағар май жеткізу.
3. Табиғи электрлік өріс әдісі және тұрақты ток әдісі
Параграф 1. Табиғи электрлік өріс әдісі (ЕП)
21. ЕП әдісіне уақыт мөлшерлемелері келесі технология бойынша АЭ–72 түріндегі аппаратурамен жұмыстарды өткізуді алдын – ала көздейді:
бір немесе екі қабылдау желілерімен потенциал тәсілімен;
градиент тәсілімен.
22. Мөлшерлемелермен потенциалдар айырмасын және электродтарды жерлендіру құрылғысының қалыпты өлшеу шарттары ескерілген. Потенциалдар айырмасын және электродтарды жерлендіру құрылғысын өлшеу жағдайларының күрделенуінде уақыт мөлшерлемелеріне (4 кесте, 2 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) 1 кестеде келтірілген (1 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) түзету коэффициенттері қолданылады. Потенциалдар айырмасын өлшеудің күрделену шарттарына ПС тұрақсыз токтарда ∆U өлшеу жатады, электродтарды жерлендірудің күрделену шарттарына – таулы жыныстарды, үйінділерде және құрғақ жерлерде жерлендіру жатады.
23. Жұмыстар құрамы: өрістенбейтін электродтардың жерлендіру құрылғысы; бақылауларды өндіру; бақылау нәтижелерін жазу және ЕП графигін тұрғызу.
24. Уақыт мөлшерлемелері 4 кестеде, еңбек шығындарының мөлшерлемелері – 5 және 6 кестелерде, аппаратура және негізгі жабдықтардың тізімі және сан мөлшері – 7 кестеде, көлік мөлшерлемелері – 8 кестеде келтірілген (2 Қосымша, 4 бөлім, 2 тарау).
Параграф 2. Заряд әдісі (МЗ)
25. Мөлшерлемелер заряд әдісімен жұмыс жасауға есептелген, онда бастапқы электр өрісінің (МЗ ЭП) сипаттамалары өлшенеді, соның ішіне ВПС-63, СВП-74 бекеттерімен, "Диапир", ЭВП-801, АЭ-72 аппаратурасымен оның ұсақ масштабты түр өзгерісі де (ММЗ ЭП) кіреді; қысқа аралықты әр түрлі өрісті ток импульстарымен зарядтау тәртібінде ВПС-63, СВП-74 бекеттерімен, "Диапир" аппаратурасымен екінші электрлік өріс (МЗ ВП, ММЗ, ВП) сипаттамаларын өлшеумен және ВП-Ф, ЭВП-203 бекеттерімен; "Лазурит" түріндегі аппаратурамен магнит өрісінің (ММЗ МП) сипаттамаларын өлшеумен.
26. Бірінші электр өрісінің сипаттамаларын өлшеумен заряд әдісі үшін мөлшерлемелер бір немесе екі қабылдау желілерімен потенциал тәсілімен және потенциалдар градиенттерінің тәсілімен, екінші ретті электр өрісі (ВП заряд) сипатын өлшеумен – градиенттер тәсілімен жұмыс жасауға есептелген.
27. Магнит өрісі сипаттамаларын өлшеумен заряд әдісі үшін мөлшерлемелер өрістің белгілі мәндерімен (фаза белгілері) бір нүктеге қатысты магнит өрісінің үш құрамдас бөлігінің амплитудаларын өлшеуге есептелген.
28. Мөлшерлемелермен потенциалдар айырмасын және қоректендіргіш электродтардың жерлендірулерін қалыпты өлшеу шарттары алдын – ала көзделген. Өлшеудің шарттары күрделенген жағдайда және электродтардың жерлендіру шарттары қиындағанда уақыт мөлшерлемелеріне 1 кестеде келтірілген (1 Қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) түзету коэффициенттері қолданылады.
Өлшеу шарттарын қалыпты және қиын деп жатқызғанда 37 және 56 тармақтар басшылыққа алынады.
29. Жерлендіру шарттары «В» қоректенуші желі соңында (9 кесте, 3 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) жерлендірілген электродтар санымен анықталады.
30. Градиенттер тәсілімен МЗ ВП, ММЗ ВП аудандық таспаға түсіруде мөлшерлемелермен бір уақытта екі қабылдағыш қондырғыларда (барлық түрдегі бекеттерді пайдаланғанда) бір уақытта өлшеумен жұмыстар алдын – ала көзделген.
31. Қорек желілерін құрастыру және тарату негізгі жұмыс түрлерін орындайтын дала отрядының күштерімен өндіріледі. Қорек желісін құрастыруға және таратуға уақыт мөлшерлемелері 28 кесте бойынша (4 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) және 54 кесте бойынша (6 қосымша, 3 бөлім, 2 тарау) анықталады.
32. Жұмыстар құрамы:
Усағатткеде дайындау – қорытынды жұмыстар: бақылау профилін (пикетін) айқындау; аппаратураны, жабдықтарды және саймандарды тиеп - түсіру; аппаратураны орнату, тексеру және жұмысқа дайындау; келтіретін және қабылдайтын желілердің сымжелілерін шешу – орау (осыларға қорек желілерін құрастыру мен таратуды және бекет (аппаратура) тұрағының орнынан және 4 күрделілік дәрежесі шарттарында (2 кесте, 1 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) бақылау нүктелерінің келтіру желілерінің жетектерін және қорек желілерін құрастыруды және таратуды жатпайды); қабылдау желілерінің жерлендірулерін құрастыру және тарату.
Өлшеулерді өндіру: ток өткізу, осциллографиялық жазбаны немесе басапқы электрлік өрісінің (МЗ ЭП, ММЗ ЭП) потенциалдар айырымын немесе екінші ретті электр өрісінің (МЗ ВП, ММЗ ВП) ток күшін және ВП ∆U шақырылған потенциалдар айырымын көзбен есептеулерін жазу; үш құрамдас бөлшекті магнит өрісінің (МЗ МП) амплитудаларын өлшеу; ток күшіне потенциалдар айырмасының қатынасын есептеу, графиктер тұрғызу.
33. Қорек желісін құрастыру және тарату бойынша жұмыстар құрамы: жабдықтарды және саймандарды тиеу және түсіру, тапсырылған ұзындыққа шалғай жерлендіруге сымжелілерді шешу (орау); жер бетінде «шексіздікте» «В» жерлендіру электродтарын құрастыру – бөлшектеу (28 кесте, 4 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау), ұңғымада бір заряд нүктесіне «А» электродын дайындау және қондыру және оны жер бетіне алып шығу (17 кесте, 3 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау). Бір зарядтан көп зарядттарды ұңғымада орнатқан жағдайда (немесе әр түрлі ұңғымаларда) уақыт мөлшерлемелеріне (17 кесте, 3 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) коэффициенттер қолданылады 2 зарядты орнатқанда – 1,15; 3 зарядты орнатқанда – 1,20, 4 зарядты орнатқанда – 1,30.
34. Уақыт мөлшерлемелері 9 -17 кестелерде, еңбек шығындары – 18 – 20 кестелерде, аппаратура және негізгі жабдықтардың тізімі мен сан мөлшері – 21 кестеде, көлік мөлшері – 22 кестеде (3 Қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) келтірілген.
Параграф 3. Электропрофилдеу әдісі (ЭП)
35. Мөлшерлемелер келесі аппаратураларда жұмыс жасауға есептелген: АЭ-72 түріндегі және АНЧ түріндегі, қондырғылар сұлбалары бойынша: симметриялық – AMNB, AA’MNB’B және AA’A” MNB”B’B, бір жақты, үш электродты - AMN (B → ∞), AA’MN (B’ B → ∞) және AA’A”MN (B” B’ → ∞), аралас үш электродты – AMN (C → ∞) MNB AA’MN (C’ C → ∞)MNB’B, бір жақты екі өрісті – A’AMN, A”A’AMN, A”’A”A’AMN, екі жақты екі өрісті – A’AMNBB’ және A”A’AMNB’B”, электр өрісін жанаспай өлшеу әдісі бойынша (БИЭП) ЭРА түріндегі аппаратурамен орташа градиентті (СГ) жерлендірілмеген жұмыс желілерімен орташа градиенттерді орнатумен (жерлендірілген, сыймдылықты немесе индуктивті қоректендіру желісімен) және A’AMN сұлбасы бойынша екі өрісті.
36. Мөлшерлемелермен потенциалдар айырымы және электродтардың жерлендіру құрылғысының қалыпты өлшеу шарттары алдын – ала көзделген. ∆U күрделі өлшеу шарттары жағдайында және қоректендіру электродтарының күрделендірілген шарттарында уақыт мөлшерлемелеріне 1 кестеде (1 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) келтірілген түзету коэффициенттері қолданылады.
37. Потенциалдар айырмасының өлшеу шарттары келесі белгілермен сипатталады:
қалыпты – кедергілердің төмен деңгейінде ∆U өлшеу;
қиын – индустриялық кедергілер болғанда, тұрақсыз полярлық құбылыстарында, өрістің қалыптасудың ұзақ процесінде, табиғи жер токтарының қарқынды көріністерінде ∆U өлшеулері орындалады, кедергілердің деңгейі пайдалы белгі деңгейімен өлшенеді; нүктеде кем дегенде үш қайталанатын өлшеулер өндіріледі.
38. Қоректендіру электродтардың жерлендіру шарттары:
қалыпты – жерлендіру төмен омды бос шөгінділерде өндіріледі, АВ/2 таратуда 1-3 электордтар қолданылады;
күрделендірілген – жерлендіру қиыршықтаста немесе топырақта өндіріледі, ол 0,5 м дейін қатқан, АВ/2 таратуда 4 және одан көп электродтар пайдаланумен жүзеге асырылады.
39. АЭ-72 және АНЧ аппаратурамен орташа градиенттердің (СГ) орнатуымен жұмыстарды орындағанда жартылай ілмешектерде АВ желі жетегін таратқанда 1,25 коэффициенті қолданылады.
40. Жұмыс құрамы (23, 24, 25 26, 27 кестелеріне, 4 қосымша, 4 бөлім, 2 тарау). Профилде дайындау – қорытынды жұмыстар: аппаратураларды, жабдықтарды және саймандарды тиеу және түсіру; жұмысқа аппаратураны тексеру және дайындау; келтірілетін, қоректендіргіш желілер сымжелілерін шешу (орау) («шексіздік» желілерін қоспағанда).
Нүктеде жұмыс: жерлендіруді қондыру, ағып кетуге қоректендіру желілерін тексеру, бір, екі, үш және төрт қоректендіру желілерінде бақылауларды өндіру – орнату сұлбасына тәуелді болжамды кедергіні есептеу және графиктерді құрастыру.
41. «шексіздік» желілерді орнату және тарату жұмыстардың негізгі түрлерін орындайтын дала отрядының күштерімен өндіріледі.
42. Жұмыстар құрамы (40 тармағын қараңыз) жабдықтар мен саймандарды тиеп - түсіру; «шексіздік» желі сымжелілерін шешу және орау, электродтардың жерлендіруін қондыру және тарату.
43. Уақыт мөлшерлемелері 23-28 кестелерде, еңбек шығындарының мөлшерлемелері – 29 – 31 кестелерде, аппаратура және негізгі жабдықтардың тізімі және сан мөлшері – 32 кестеде, көлік мөлшерлемелері – 33 кестеде (4 Қосымша, 4 бөлім, 2 тарау) келтірілген.
Достарыңызбен бөлісу: |