Жұмыссыздың құқықтық мертебесі

Жұмыссыздың ұғымын берудің алдында бөрінен бұрын жұмыссыздың құқықтық мәртебесін толық ашу үшін тиісті үғымдар аппаратын анықтау қажет. Құқықтық мәртебе деген, біріншіден ясүмыссыздың құқықтары мен міндеттер жиынтығы.

Жұмыссыздық - экономикалық түрғыдан белсенді халықтың бір бөлігінің еңбек рыногында қажет болмай қалуына байланысты элеуметтік-экономикалық қүбылыс.

Экономикалық түрғыдан белсенді халық (жұмыс күші) - еңбекке жарамды жастағы адамдар (экономикада жұмыспен қамтылғандар және жұмыссыздар).

Экономикалық түрғыдан енжар халық - экономикалық түрғыдан белсенді халықты есепке алу үшін белгіленген жасқа толмаған адамдарды да қоса алғанда, жұмыс күші құрамына кірмейтін халық, жұмыс істемейтін және жұмыс іздемейтін азаматтар, оның ішінде: Үй шаруасындағы әйелдер, жұмыс істемейтін мүгедектер, жұмыс істемейтін зейнеткерлер, оқушылар мен студенттер, күндіз оқыту нысанындағы бөлімдердің тыңдаушылары мен курсанттары (магистратура мен аспирантураны қоса алғанда), рантье, сондай-ақ жылжымалы немесе жылжымайтын мүлікті жалға беруден кіріс алатын өзге де түлғалар.

Сонымен қоса, заңнамалар үзаққа созылған жұмыссыздықты бөліктейді, яғни 12 және одан да көп айға созылған жұмыссыздық. Сонымен, жұмыссыздар - жұмысы, табысы (кірісі) жоқ, лайықты жұмыс іздеп жүрген және оған кірісіп кетуге өзір, еңбекке жарамды жастағы азаматтар.

Жұмыс тапқысы келетін жұмыссыз азаматтар уәкілетті орган-ға және жеке жұмыспен қамту агенттігіне жұмысқа орналасуына жәрдемдесу туралы өтініш жасай алады.

Жұмыс іздестіруге өтініш жасаған жұмыссыз азаматтарды тіркеу үшін мынадай құжаттар қажет: жеке куәлігі (паспорты), елеуметтік жеке кодының берілгені туралы куөлік (ӘЖК), еңбек қызметін куәландыратын құжаттар, салық төлеушіні тіркеу нөмірі (СТТН).

Шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар, бүларға қоса шетелдіктің ықтиярхатын және азаматтығы жоқ адам түрғылықты жері бойынша тіркелгендігі туралы белгі соғылған куелігін табыс етеді.

Жоғарыда көрсетілген құжаттар табыс етілген күннен бастап он күнтізбелік күннен кешіктірмей, уәкілетті орган мен жеке жүмыспен қамту агенттігі нысанын орталық атқарушы орган бекі-тетін дербес есеп карточкасына (деректердің компьютерлік базасы) мәліметтер енгізу арқылы азаматтарды тіркейді.

Жұмыс іздестіріп жүрген жұмыссыз азаматтар түрғылықты жері бойынша уәкілетті органда тіркеледі.

Уәкілетті органда тіркелген жұмыссыз азаматтар - күнтізбелік он күн ішінде кемінде бір рет уәкілетті органда, ал селолық елді мекендерде тұратын жұмыссыздар айына кемінде бір рет поселке, ауыл (село), ауылдық (селолық) округ әкімінде белгіленуге тиіс.

Уәкілетті орган жұмыс іздестіруге өтініш жасаған азаматтар мен жұмыссыздардың аймақтық деректер базасына тізеді.

Уәкілетті орган жұмыссызды мынадай жағдайларда:

лайықты жұмыстың үсынылған екі түрінен жазбаша түрде бас тартқанда;

уәкілетті орган жолдама берген күннен бастап бес жұмыс күні ішінде дөлелсіз себептермен үсынылған жұмысқа орналасу немесе оңу орнына келмегенде;

шақыру бойынша жұмысқа, оқуға жолдама алу үшін екі жұмыс күні ішінде дәлелсіз себептермен уәкілетті органға келме-генде;

жұмыссыз уәкілетті органның жолдамасы бойынша қоғамдық жұмысқа қатысуды немесе оқуды дәлелсіз себептермен өз бетінше тоқтатқанда;

жұмыссыздар тиісті Заңның 15-бабының 6-тармағында көзделген уәкілетті органға келіп түру мерзімдерін дөлелсіз себеп-термен бүзғанда;

жұмыссыз басңа жерге көшкенде;

жұмысқа орналасқан немесе тиісті Заңға сәйкес жұмыссыз" адам жұмыспен қамтылған деп танылғанда;

жұмыссыз бас бостандығьшан айыру түріндегі жазамен сотталғанда не сот шешімі бойынша мөжбүрлеп емдеуге жіберілгенде;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес зёйнетақы тағайындалғанда, есептен шығарады.

Лайықты жұмыстың үсынылған екі түрінен жазбаша түрде

Тіркелген жұмыссыздардың міндеттері:

Халықты жұмыспен қамту Заңың сақтауға;

уәкілетті органдарға келіп түрудың тәртібін, шарттарын және мерзімдерін сақтауға;

уәкілетті орган берген жұмысқа жолдаманы алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде жұмысқа орналасу мөселесі бойынша жұмыс берушіге өтініш жасауға;

уәкілетті органға:

түрғылықты жерін ауыстыруды;

тұрақты, уақытша, маусымдық жұмысқа, азаматтың-құқықтык сипаттағы шарттар бойынша жұмысқа орналасуды; кәсіпкерлік қызметпен шүғылдануды;

ұйымдық құқықтық нысаны мен меншік нысанына қарамастан, ұйымға қүрылтайшы (ортақ қүрылтайшы) болуды;

мүгедектік тобын белгілеуді немесе оның өзгеруін;

зейнетақы тағайындауды және езге де табыстарды қоса алғанда, жұмыссызбен алдағы уақытта жұмыс істеутәртібіне ықпал ететін өзгерістер туралы мөліметтерді дер кезінде (бес жұмыс күні ішінде) табыс етуге міндетті.

Жоғарыда аталған мәліметтерді жасырған немесе көрінеу жалған мөліметтер немесе жасанды құжаттар табыс еткен жағдайда, жұмыссыздар тіркеуден шығарылады және Қазаңстан Республикасының заң актілеріне сәйкес жауапқа тартылуы мүмкін.

Тіркелген жұмыссыз азаматтар үшін көсіби даярлығына, еңбек стажына және бұрынғы мамандығы бойынша жұмыс тәжірибесіне, соңғы жұмыс орнының жағдайларына (ақы теленетін қоғамдық жұмыстарды қоспағанда), денсаулық жағдайына, жаңа жұмыс орнына көліктің қолайлылығына сәйкес келетін жұмыс лайықты жұмыс деп есептеледі. Келіктің қолайлылығын тиісті атқарушы орган айқындайды.

Бірінші рет жұмыс іздеп жүрген, бірақ кәсібі (мамандығы) жоқ, сондай-ақ, екі жылдан астам уақыт бойы жұмысы болмаған адамдар үшін - алдын-ала кәсіптік даярлықты талап ететін жүмысты, ал ондай жұмыс беру мүмкін болмаған жағдайда, азаматтардың жас және өзге де ерекшеліктері мен еңбек туралы зақдардың талаптары ескерілетін басқа ақы төленетін жұмысты (уақытша сипаттагы жұмысты қоса алғанда) лайықты жұмыс деп есептеуге болады.

Мемлекет жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғаудың мынадай түрлерін керсетеді:

1) жұмысқа орналасуға жердемдесу;

жұмыссыздар үшін көсіби даярлау, біліктілікті арттыру, қайта даярлау және қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру;

қоғамдық жұмыстарда істейтін жұмыссыздардың еңбегіне ақы төлеу;

табысы аз азаматтарға жататын жұмыссыздарға заң актілеріне сәйкес мемлекеттік атаулы елеуметтік кемек көрсету.

Заңнамаларға сәйкес жұмыссыздар еңбек нарығы сүранысын ескере түра белгіленген төртіпте мемлекеттік бюджеттің қаржы-сынакәсіби даярлау, біліктілікті арттыру, қайта даярлауға; қоғам­дық жұмыстарға қатысу; мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмекке құқықтары бар.

Заңнамаларда қызметкерлердің жұмыс берушіге, уәкілетті органга не жеке жұмыспен қамту агенттігіне тікелей өтініш жасау арқылы жұмыс орнын еркін таңдауға құқықтары бекітілген. Жұмысқа орналасу шешімі жұмыс беруші және жұмыс іздеп жүрген азаматтың арасындаға өзара келісім негізінде қабылданады. Еңбек шартын жасасуының тәртібі және жағдайлары еңбек заңнамаларымен реттеледі. Дербес түрде жұмысқа орналасудан Республика аумағында түратьш ер азамат арнайы органдар тарапынан жұмысқа орналасуда көмегін алуға құқығы бар.

Еңбек делдалдығы - уәкілетті органның, сондай-ақ жеке жүмыспен қамту агенттігінің жұмысқа орналастыру ісінде халыққа көрсететін жөрдемі; жұмыспен қамту мөселелері жөніндегі уәкілетті орган - жергілікті атқарушы органдардың аймақтық деңгейде халықтың жұмыспен қамтылуына жәрдемдесу ісін және жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғауды қамтамасыз ететін қүрылымдық бөлімшесі.

Бүл жағдайда еңбек делдалдығы жұмыс іздеп жүрген адамдарға, оны іздестіру және жұмысқа орналастыруда көрсетіледі, ал кадрларда мүқтаж барлық меншік түрлерінің кәсіпорындарға, мекемелерге, ұйымдарға оларды іздестіріп және қажетті дайындықтан өткізу.

Заңдарға сәйкес еңбек делдалдығымен белгіленген түрде тіркелген әр түрлі меншікті кез-келген заңды жеке түлғалар айналыса алады.

Азаматтардың құқық өкілеттігі ішінде уәкілетті органдардан және халықты жұмысқа орналастыруға жөрдемдесетін жеке жұмыспен қамту агенттігінен консультация және ақпарат алуға, мемлекеттік органдардың, жеке агенттіктердің және олардың лауазымды адамдарының шешімдеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) орталық атқарушы органға немесе сотқа шағымдануға құқықтарын көрсету керек.

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:

«Халықты жұмыспен қамту туралы» ҚР заңына жалпы мінездеме берініз.

Жұмыспен қамтылу ұғымы. Кім жұмыспен қамтылған деп есептеледі?

3. Лайықты жұмыс деген не?

4. Жұмыссыз ұғымы. Кім жұмыссыз деп танылуы мүмкін
емес?

Жұмыспен қамту және жұмысқа орналастыру саласындағы азаматтардың құқықтары.

Жұмыс қамту органдары, олардың құқықтары мен міндеттері.

7. Жұмысқа орналасу жолдары

Халыңты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік саясатының негізгі қағидаттары және бағыттары.

Халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік кепілдіктер.

Жұмыссыз азаматтарды тіркеу және есепке алутәртібі.

Жұмыссыздың қандай міндеттері болады? Жұмыспен қамту саласындағы бақылау мен есептілік

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

Жоспары:

1.3. Еңбек құқығының қағидаттары.

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

Жоспары:

2)Жұмыс берушілер еңбек құқығының субъектілері ретінде

3) Еңбек ұжымдары еңбек құқығының субъектілері ретінде

4) Кәсіптік одақтар

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

1. Еңбек шартының ұғымы және маңызы.

3. Еңбек шартының қолданылу мерзімі

4. Еңбек шартын тоқтату мен бұзу
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

5. Жұмыс уақытының режимі және есебі, оны орнату тәртібі.

6. Мерзімнен тыс жұмыстардың ұғымы және оларды рұқсат
ету тәртібі.
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

3. Еңбек демалыстары және олардың үзақтығы.

4. Әлеуметтік бағыттағы демалыстар.

5. Жалақы сақталмайтын демалыстар.

6. Оқу демалыстары.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

Жоспары:

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

Жоспары:

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

1. Еңбектәртібінің ұғымы және мазмүның қалай түсінесіз?

2. Еңбектәртібін қамтамасыз ететін қандай әдістерді
білесіздер?

3. Ішкі еңбек тәртібінің ұғымы және элементтері .

4. Жұмыстағы табыстар үшін мадақтаудыц қандай түрлерін
білесіз?

5. Тәртіптік теріс қылық деп нені түсіну керек?

6. Тәртіптік жауапкершіліктің қандай түрлерін білесіздер?

7. Тәртіптік жазаларды салу тәртібі.

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

І.Еңбек шарты тараптарының материалдық жауапкершілігі ұғымы.

2. Материалдық жауапкершіліктің туындау жағдайлары.

3. Қызметкерлердің ұйымға келтірген зиян үшін материалдық

4. Толық материалдық жауапкершілік жағдайларын көрсетіңіз.

5. Толық заттық жауаптылық оқиғаларын келтіріңіздер.

6. Еңбек міндеттерін атқару кезінде қызметкердің өмірі мен

7. Зиянды материалдық жауапкершілікте өтеу

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

Жоспары:

2. Еңбекті қорғаудағы мемлекеттік басқару.

4. Жазатайым оқиғаларды рәсімдеу және тіркеу.

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

Жоспары:

3. Еңбек даулары жөніндегі келісі комиссиясы

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

Жоспары:

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

Жоспары:

1. 
   Еңбекті қорғау ұғымы және қағидаттары
   
2. 
   Еңбекті қорғаудағы мемлекеттік басқару
   
3. 
   Жазатайым оқиғалардың тексерілуі.
   

1. Қағазов Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2011.

2. Айымханова Қ.Р. Еңбек құқығы., Алматы 2012

3. Кузярина А.С., Берешев С.Х. Трудовое законодательство РК в вопросах и ответах. Алматы: ТОО Баспа, 2008. – 88с.

Семестрдің барысында семинар (практикалық) сабақтыра өткізіледі. Семинар ол оқу жұмысының белсенді формасы болып келеді, онда студенттердің өздік жұмыстарының нәтежиесі мен алған білмідері бекітіліп, бір – бірін жетілдіріп отырады.

Семинар сабағының мақсаты: студенттердің теориялық дәрежелерін жетілдіру, зерттеген тақырыпты терең түсіну, сонымен қоса теорияда алған білімдерін іс – жүзінде қолдана білу икемдерін арттыру. Семинар барысында студенттер өз ойларын тұйіңдеп, өз ойларын аудиторияға жеткізе білуіне үйренеді.

Семинар сабақтарының сапасы негізінен студенттің дайындық дәрежесіне негізделеді, сол себептен семинар сабақтарына дайындалуда ең алдымен арнайы және негізгі әдбиеттермен танысып алу қажетті. Семинар барысында студенттер әр сұрақты жан – жақты қарастырып, талдап, қорытындылайды. Студенттердің белсенділіктерін арттыру үшін, семинар сабағының жоспары бойынша құқықтық мәселерді шешіп, қарастырады.

Практикалық сабақтарының түрлерінің бірі, ол студенттерді тесттер арқылы тексеру (сұрақтары төменде келтірілген)

4 КУРСТЫҚ ЖҰМЫС/ЖОБА оқу жоспары бойынша қарастырылмаған.
5 БІЛІМАЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ

Қазақстан Республикасының еңбек құқығы

пәнi бойынша тест сұрақтары
1.Еңбек құқығының субьектiсiн атаңыз.

А) жұмысшылар.

В) азаматтар.

С) жұмыс берушiлер.

D) мемлекеттiк биліктің жоғарғы органдары.

Е) барлық жауап дұрыс.

2.Азаматтардың еңбектiк құқық субьектiлiгi неше жастан бастап белгiленедi?

А) 15 жасан.

В) 14 жастан.

С) 13 жастан.

D) 16 жастан.

Е) 17 жастан.

3.Азаматты кәмелеттi жас қай жастан басталады ?

А) 14 жасан.

В) 16 жастан.

С) 18 жастан.

D) 20 жастан.

Е) 20 жастан.

4.Жұмыс берушi:

А) еңбекпен қамтамсыз етушi тұлға.

В) еңбек шартын жасасқан заңды тұлға

С) Ұйыммен шарт жасасқан тұлға.

D) жеке тұлға мен қоғамдық Ұйымдар.

Е) дұрыс жауап жоқ.

5.Заңды тұлға дегенiмiз:

А) азаматтар және коммерциялық Ұйымдар.

В) коммерциялық және коммерциялық емес Ұйымдар.

С) мемлекеттiк органдар.

D) жеке тұлғалар.

Е) азаматтығы жоқ адамдар.

6.Кооператив түрлерiн атаңыз:

А) мемлекеттiк және өндiрiстiк.

В) шаруашылық және өндiрiстiк.

С) тұтынушы және өндiрiстiк.

D) құрылтайшы және тұтынушы.

Е) құрылтайшы және мемлекеттiк.

7.Еңбек құқығың пәнi не болып табылады?

А) қоғамдық қатынас.

В) еңбек дауларын қарау барысындағы қатынас.

С) еңбектiк қатынас.

D) өзіндік еңбек.

Е) тұлғаның қоғамға қауiптi әрекеттi жасауына байланысты

қатынастар.

8.Азаматтардың еңбекке қабiлеттiлiгiн тiкелей жүзеге асырумен байланысты әрекет, ол:

А) еңбек құқығының пәнi.

В) еңбек құқығың обьектi.

С) жалдамалы еңбек.

4. 
   өзіндік еңбек.
   
5. 
   Еңбек құқығың институты.
   

А) кооператив.

В) фермерлiк шаруашылық.

С) еңбек Ұжымы.

4. 
   кәсiпорын әкiмшiлiгi.
   
5. 
   Дұрыс жауап жоқ.
   

А) мастер.

В) әкiмшiлiк басшысы.

С) кәсiпорын жетекшiсi.

4. 
   бигадир.
   
5. 
   Еңбек коллективi.
   

А) кәсiпорын әкiмшiлiгi.

В) кәсiподақ.

С) кооператив.

D) басқару.

Е) еңбек коллектвi.

12.Кәсiпорын басшысының өкiлеттiгi немен анықталады?

А) жарғымн.

В) шартпен.

С) мiндеттiлiкпен.

D) кәсiподақ шешiмiмен.

Е)ңЕңбек туралың Заңмен.

13.Жұмыс уақытының қалыпты Ұзақтығы аптасына неше сағат ?

А) 41 сағат.

В) 45 сағат.

С) 4 сағат.

D) 29 сағат.

Е) 35 сағат.

14.Зиянда жұмыстардағы жұмыс уақытының Ұзақтығы аптасына неше сағаттан аспауы керек ?

А) 40 сағаттан.

В) 38 сағаттан.

С) 36 сағаттан.

D) 34 сағаттан.

Е) 24 сағаттан.

15.Демалуға және тамақтануға берiлетiн Ұзiлiс :

А) 0,5 сағат.

В) 1 сағат.

С) 1,5 сағат.

D) 2 сағат.

Е) 3 сағат.

16.ЖҰйелi еңбек тҰрi дегенiмiз не ?

А) әртҰрлi саладағы жұмысшылар еңбегi.

В) жеке меншiк иелерiнiң және меншiгi жоқ адамдардың Ұжымдық

еңбегi.

D) бiр мамандықтағы жұмысшылар еңбегi.

Е) дұрыс жауап жоқ.

17.Жалдамалы еңбек дегенiмiз не ?

А) меншiк иелерiнiң еңбегi.

В) Ұжымдар мен Ұйымдардың еңбегi.

С) коммерциялық кәсiпорындағы еңбек.

D) жеке меншiгi жоқ адамдардың еңбегi.

Е) дұрыс жауап жоқ.

18.ұйымдастырушы – басқарушының құқықтық қатынасардың

мақсаты :

А) еңбектi Ұйымдастыру мәселелерi бойынша актiлер шығару және

қабылдау.

В) еңбек шартын бекiту.

С) Ұжымдық шарттың орындалуын бақылау.

D) еңбекке ақы төлеудi Ұйымдастыру.

Е) барлық жауап дұрыс.

19.Кәсiподақ комитетi кiмнiң мүддесін қорғайды ?

А) жұмыс берушiлердiң.

В) Ұйымдардың.

С) жалдамалы жұмысшылардың.

D) кәсiподақ мҰшелерiнiң.

Е) ҚР – ның азаматтарының.

20Кәсiподақтың негiзгi атқаратын қызметi:

А) еңбек адамдарының мүдделерiн қорғау.

В) Ұйымдардың мүдделерiн қорғау.

С) жұмыс берушiлердiң мүдделерiн қорғау.

D) мемлке мүддесін қорғайды.

Е) әдiлдiктi қалпына келтiредi.

21.Еңбек Ұжымы дегенiмiз :

А) бiр – бiрiмен ортақ мүдделерi арқылы байланыстағы адамдар тобы.

В) өзiн- өзi басқару өкiлеттiгi бар өзіндік құқық субьектiсi.

С) еңбек даулары бойынша комиссия мҰшелерi.

D) әртҰрлi топ өкiлдерi.

Е) дұрыс жауап жоқ.

22.Еңбек шарты:

А) Заң еңбек қатынастарының туындауын, өзгеруiн немесе

тоқтатылуын байланыстыратын жағдайлар.

В) еңбектi Ұйымдастыру, нормативтiк анықтау және әрекет етушi еңбек жағдайын қолданумен

С) еңбек қатынастарының туындауының негiзi.

D) Ұжымдық шарт тҰрiндегi қҰжат.

Е) мәмле.

23.Еңбектi халықаралық - ққықтық реттеудiң негiзгi қайнар көзi:

А) Еуропалық еңбек одағының актi.

В) халықаралық ақша қоры актiсi.

С) ҚР Конституиясы.

D) халықаралық еңбектi Ұйымдастыру актiсi.

Е) Бұұ актiсi.

24.Еңбек аумағындағы адамдардың негiзгi құқықтары :

А) еңбек ету құқығы.

В) еңбектегi меңдiк.

С) ассоциацияға құқығы.

D) еңбек жағдайына құқығы.

Е) барық жауап дұрыс.

25.Жұмысшының еңбек шартында белгiленген еңбек қызметiн орындағаны Үшін төленетiн ақы:

А) еңбек ақы.

В) жәрдем ақы.

С) сый ақы.

D) вознаграждение.

Е) зейнетақы.

26.Белгiленген қалыпты немесе қысқартылған жұмыс уақыты ұзақтығының бөлiгi :

А) Ұзiлiс.

В) толық емес жұмыс уақыты.

С) демалыс.

D) кезекшiлiк.

Е) дұрыс жауап жоқ.

27.Заңмен белгiленген жұмыс кұндерiнiң iшiндегi жұмыстан бос уақыт

А) каникул.

В) демалыс.

С) бос уақыт (отгул ).

D) ақысыз демалыс.

Е) демалыс кұн.

28.Квалификациялық разрядтар және разрядтарға сәйкес тарифтiк коэффициенттер жиынтығы :

А) тарифтiк разряд.

В) тарифтiк сетка.

С) есептiк ведомст.

D) тарфтiк таблица.

Е) дұрыс жауап жоқ.

29.Еңбек заңында белгiленген демалыс түрлері :

А) жыл сайынғы еңбектiк, айлық, дҰйсенбiлiк.

В) еңбектiк, ақысыз, декреттiк.

С) жылдық, жеңiлдiк, арнайы.

D) жоғарыда аталғандардың барлығы.

Е) дұрыс жауап жоқ.

30.Жұмыс берушi жұмысшыны еңбек қызметiн тиiмдi жүзеге асыру Үшін қажеттi еңбек жағдайымен қамтамаыз етуге мiндетi, ал жұмысшы мемлекеттiк актiлерде блгiленген жән сол актiлеу негiзiнде жұмыс берушi белгiлеген тәртiп ережесiн қатаң сақтауға мiндеттi, бҰл

А) еңбек тәртiбi.

В) тараптар келiсiмi.

С) субьективтiк құқықтар.

D) гбьективтi құқықтар.

Е) еңбек шарты.

31.Жұмысшының материалдық жауапкершiлiгi- жұмыс берушiге келтiрiлген шығынды өтеу мiндетiмен тҰрады, материалдық жауапкершiлiктiң түрлерін атаңыз:

А) ақшалай және заттай тҰрiнде.

В) ашық жән жабық.

С) сот тәртiбiнде белгiленген тәртiпте.

D) шектелген және толық.

Е) мҰлiктiк және ақшалай.

32.Еңбек құқығын реттеудiң обьктiсi :

А) еңбек қызметi барысында кездесетiн мҰлiктiк қатынастар.

В) жұмыс берушi мен жалдамалы жұмысшы арасында өндiрiс барысында кездесетiн қоғамдық қатынастар .

С)еңбек нарқын реттеу, жалдамалы еңбектi Ұйымдастыру және қолдану процесiнде кездесетiн қоғамдық қатынастар.

D) жоғарыда аталғандардың барлығы.

Е) дұрыс жауап жоқ.

А) арнайы мемлекеттiк және кәсiподақ органдары.

В) Ұйым әкiмшiлiгiн құратын лауазымды тұлғалар.

С) тәуелсiз сарапшылар.

D) сотқызметкерлерi.

Е) жоғарыда аталғандардың барлығы барысында.

34.Еңбек дауларын қарау барысында кiмдер қатысушылар болып табылады?

А) жұмысшы – жұмыс берушi.

В) еңбек Ұжымы.

С) еңбек дауларын қарайтын орган.

D) келiсiм комиссиясы.

Е) жоғарыда аталғандардың барлығы.

35.Еңбек қатынастарын сипаттайтын кейбiр ерекшелiк белгiлердi

атаңыз:

В) жұмысшы нақты бiр ұйымның еңбек Ұжымының

құрамында болады.

С) жұмысшы еңбек ұжымының құрамына енгiзу ерекше заңды

факт арқылы жүзеге асады.

D) жұмысшы мен жұмыс берушi арасындағы қатынас.

Е) барлық жауап дұрыс.

36.Кiмдер еңбек дауларының қатысушысы болып табылады?

А) әйелi, күйеуі.

В) жұмысшы, жұмыс берушi.

С) еңбек Ұжымы.

D) жұмысшы, еңбек Ұжымы.

Е) жұмысшы және кәсiподақ.

37.Оқушылық бойынша құқықық қатынас нег байланысты туындайды?

А) жұмыс берушi мен азамат арасында ерекше шарт жасасу арқылы.

В) Оқытушы тұлғалар өздерiне оқшылар дайындау мiндеттемесiн алатын ерекше шарт жасасу арқылы.

С) Оқушының жоғарғы оқу орнына тҰсуiмен байланысты.

D) барлық жауап дұрыс.

Е) дұрыс жауап жоқ.

38.Аптасына қалыпты норма 40 сағат болғанда, кұнделiктi жұмыс уақытының Ұзақтығы неше сағаттан аспауы керек?

А) 8 сағаттан.

В) 7 сағаттан.

С) 10 сағаттан.

D) 9 сағаттан.

Е) 12 сағаттан.

39.Ұстеме жұмыстардың мөлшерi әр жұмысшыға бiр кұнтiзбелiк кұн iшiнде неше сағаттан аспауы керек?

А) 1 сағаттан.

В) 2 сағаттан.

С) 30 минуттан.

D) 1,5 сағаттан.

Е) 2,5 сағатан.

40.үстеме жұмыстарға неше жастан бастап жiберiледi ?

А) 14 жастан.

В) 15 жастан.

С) 16 жастан.

4. 
   18 жастан.
   
5. 
   20 жастан.
   

А) 16 сағаттан.

В) 14 сағаттан.

С) 12 сағаттан.

D) 10 сағаттан.

Е) 8 сағаттан.

42.Жұмысшыны жұмыс берушiнiң ұнұсқауымен еңбек мiндеттерiн орындау Үшін тұрақта жұмыс орнынан басқа жерге жiберу.

А) iссапар.

В) басқа жұмысқа жiберу.

С) жұмыс уақыты.

D) демалыс уақыты.

Е) дұрыс жауап жоқ.

43.Еңбек демалысын қатарынан қанша уақыт бермуге тиым салынады?

А) 6 ай.

С) 1,5 жыл.

D) 2 жыл қатарынан.

Е) дұрыс жауап жоқ.

46. Жыл сайынғы еңбек демалысына құқық беретiн еңбектегi стажына мына аталғандардың қайсысы қосылады ?

А) бос жүрген уақыт

В) декреттiк демалыста болған уақыт

С) жұмыс жылы iшiнде нақты жұмыс iстеген уақыт

Д) ақысыз демалыстағы уақыт

Е) жоғарыда аталғандардың барлығы.

47. Жыл сайынғы еңбек демалысы бөлiнiп берiлуi мүмкін бе?

А) мүмкін емес

В) тек көсiпорын басшысына ғана берiлуi мүмкін

С) тек 18 жасқа толған тұлғаларға берiлуi мүмкін

Д) қызметкердiң келiсiмi бойынша бйынша берiлуi мүмкін

Е) дұрыс жауап жоқ.

48. Жалақының түрлері

А) уақытша

В) қосымша

С) айлық

Е) жоғарыдағының барлығы

49. Тәртiптiк жазалардың түрлері

А) арест

С) айыппҰл

Д) шығынның орнын толтыру

Е) дұрыс жауап жоқ.

50. Еңбек дауларын қарауды қай орган жүзеге асырады?

А) сот

С) кәсiподақ

Д) жоғарыдағы аталғандардың барлығы

Е) дұрыс жауап жоқ.

51. Тәртiптiк жазаны қолданудың мерзiмiоны қолданған кұннен бостап қанша уақыттан аспауы

А) 12 айдан

В) 9 айдан

С 8 айдан

Д) 7 айдан

Е 6 айдан

52.Субьектiнiң еңбектегi құқық және әрекет қабiлетi, ол :

А) құқық субьектiлiк.

В) құқықтыар мен мiндетке ие болу қабiлетi.

С) құқықтарға ие болу қабiлетi.

D) мiндеттерге ие болу қабiлетi.

Е) барлық жауап дұрыс.

53.Еңбек құқығың субьктiлрiнiң құқықытық мәртебесiнiң мазмҰнына не жатпайды?

А) еңбек құқығы және әрекет қабiлеттiлiгi.

В) құқығымен мiндеттерi.

С) құқығымен мiндеттiнiң кепiлдерi.

D) құқығымен мiндетiнiң қорғалуы.

Е) дұрыс жауап жоқ.

54.Еңбек қарым - қатынастары қандай қайнар көздiң нормаларымен реттеледi ?

А) ҚР Қылмыстық Кодексi.

В) Қаз.ССР – нiң 1991 ж. “ Еңбек туралы Кодексiң.

С) ҚР Азаматтық Кодексi.

D) КОБС РК.

Е) 1999 ж. еңбек туралың Заң.

55.өмендегi көрсетiлген шаралардың қайсысы өндiрiп алу шарасына жатпайды ?

А) сөгiс.

В) қатаң сөгiс.

С) белгiлi қызметен босату.

D) басқа қызметке ауыстыру.

Е) дұрыс жауап жоқ.

56.Материалдық жауапкершiлiктiң пайда болу шартын көрсет.

А) келiскен еңбек ақыны пайдалану.

В) еңбек мiндеттерiн орындамау.

С) құқыққа қайшы залал келтiру.

D) еңбектiк терiс қылық жасау.

Е) дұрыс жауап жоқ.

57.Сыйақы төлеу немен шартталған ?

А) қосымша жетiстiктерге жету.

В) жұмысшының жоғарға мамандануы.

С) бiрнеше лауазымды iстей алуы.

D) белгiленген норманы артық орындау.

Е) түнгі уақытта жұмыс iстеу.

58.Еңбек шары жасалады:

А) белгiлi бiр уақытқа.

В) 3 жылға дейiнгi белгiсiз уақытқа.

С) белгiлi бiр жұмысты орындау уақытына.

D) барлық жауап дұрыс.

Е) дұрыс жауап жоқ.

59.Еңбек шарты қандай формада жасалуы мүмкін?

А) ауызша.

В) жазбаша тҰрде.

С) вербальды тҰрде.

D) нотариалды тҰрде.

Е) барлық жауап дұрыс.

60.Төмендегiлердiң қайсысы жұмыспен қамсыздандыру органдарының басты мiндетi болып табылады ?

А) жұмыссыздыққа жәрдемақы төлеу.

В) өтiнiшпен келген азаматты тiркеу.

С) мамандығына сай жұмыс iздестiру.

D) жұмысшыны мамандығына сай жұмысына ауыстыру.

Е) жұмыссыздық туралы статистика жҰргiзу.

61.Жұмыспен қамсыздандыру жҰйесi ненi бiлдiредi ?

А) жәрдемақы төлеу жҰйесi.

В) азаматтың еңбекке деген құқығыкепiлiнiң бiрi.

С) қамсыздандыру қызметiнiң жиыны.

D) Еңбек министрлiгi және әлеуметтiк қорғау.

Е) барлық жауап дұрыс.

62.Бiрiншi кезекте еңбек дауларын қарау.

А) еңбек даулары туралы комиссиямен.

В) прокурормен.

С) еңбек Ұжымымен.

D) сотпен.

Е) кәсiпорын әкiмшiлiгiмен.

63.Жұмысшылар және қызметкерлер еңбек даулары бойынша комиссияға қандай мерзiмде хабарласа алады ?

А) 1 жыл iшiнде.

В) 5 ай iшiнде.

С) 6 ай iшiнде.

D) 3 ай iшiнде.

Е) 3 жыл iшiнде.

64.Кезектi демалыс Ұзақтығы төмен болмауы керек.

А) 30 кұн.

В) 25 кұн.

С) 20 кұн.

D) 15 кұн.

Е) 18 кұн.

65.Еңбекке орналастыру принципi ненi болжайды?

А) барлығын еңбекке орналастыруды қамтамасыз ету.

В) сегiз сағаттық кұн тәртiбi.

С) тиiмдi еңбекпен қамтамасыз ету.

D) еңбекке құқық.

Е) жұмыстан босату құқығы.

66.Еңбекақы төленедi әр бiр:

А) жарты йда.

В) айда.

С) бiр жарым айда.

D) екi айда.

Е) кварталда.

67.Еңбек Ұжымының өкiлеттiлiгiн беру мәселесi қайда шешiледi ?

А) Ұжымдық келiсiмде.

В) Актiде.

С) БҰйрықта.

D) Қаулыда.

Е) Еңбек келiсiмiнде.

68.Еңбек шартының диффернциациялық типi :

А) жеке және қоғамдық.

В) салалық, субьектiлiк, территориалдық.

С) салалық және подетальдi.

D) саларалық және iшкi салалық.

Е) орталықтандырылған және локальды.

69.Еңбек қатынасының обьектii болып не табылады ?

А) жұмысшы.

В) жұмыс.

С) жұмыс берушi.

D) қызмет көрсету.

Е) кәсiподақ.

А) өзіндік және жалдамалы еңбек.

В) өзіндік және Ұжымдық.

С) Ұйымдасқан және Ұйымдаспаған.

D) ерiксiз және өзіндік.

Е) дұрыс жауап жоқ.

А) қылмыстық.

В) әкiмшiлiк.

С) тәртiптiк.

D) барлық жауап дұрыс.

Е) дұрыс жауап жоқ.

72.Қазiргi еңбек құқығың жҰйесiне қандай институт кiрмейдi ?

А) жұмыспен қамсыздандыру.

В) материалдық жауапкершiлiк.

С) қылмыстық жауапкершiлiк.

D) еңбек келiсiмi.

Е) Ұжымдық келiсiм.

73.Аталған қандай бөлiмдер еңбек құқығың жҰйесiне кiрмейдй ?

А) жалпы.

В) басты (генеральная).

С) ерекше.

D) атқарушы.

Е) дұрыс жауап жоқ.

74.Еңбекпен қамтылмағандарға кiмдер жатады ?

А) жалдап алу бойынша жұмыс iстейтiн азаматтар.

В) әскери қызметкерлер.

С) жалпы бiлiм беру мектептердегi, колледждегi, вуздағы оқитындар.

D) жоғарыда айтылғандардың барлығы.

Е) дұрыс жауап жоқ.

75.Жұмысшының еңбек қызметiнiң негiзгi қҰжаты болып не табылады?

А) сынақ кiтапшысы.

В) чек кiтапшасы.

С) еңбек келiсiмi.

4. 
   еңбек кiтапшасы.
   
5. 
   Жазу кiтапшасы.
   

А) Жұмысқа тұру органына азаматтардың жҰгiну мерзiмiнен.

В) Азаматтардың жұмысқа тұру мерзiмiнен бастап.

С) Жұмысшының жұмыстан шығу мерзiмiнен бастап.

D) еңбек кiтапшасын толтыру мерзiмiнен бастап.

Е) бiрiншi жұмыс кұнiнен бастап.

77.Қай кезде еңбек даулары сотта қаралады?

А) егер комисстя дауды шеше алмаған жағдайда.

В) жұмысшының қалауы бойыншы.

С) егер жұмысшы не қызметкер еңбек даулары бойынша комиссяның шешiмiмен келiспесе.

D) егер кәсiподақ жұмысшы құқығын қорғаудан бас тартса.

Е) дұрыс жауап жоқ.

78.Еңбек құқық қатынастарының өзгеруi не тоқтатылу жағдайлары қалай заңда аталады ?

А) заңды айғақ.

В) еңбек келiсiмi.

С) құқық әрекетi.

D) жете алмайтын кҰш.

Е) дұрыс жауап жоқ.

79.Заңдылыққа сәйкес жұмысшыны басқа жұмысқа ауыстыру тек келiсiм бойынша мҰмкi :

А) жұмысшы мен кәсiподақ.

В) жұмысшы мен жұмыс берудi.

С) жұмысшы мен кәсiподақ комитетi.

D) тек қана жұмысшылар.

Е) дұрыс жауап жоқ.

80.Жұмысшы ретiнде еңбектiк мiндеттердi жүзеге асыруға кеткен жұмысшының уақытының календарлық санауда көрсетiлуi:

А) жұмыс уақыты.

В) демалыс уақыты.

С) еңбек стажы.

D) демалыс кұнi.

Е) дұрыс жауап жоқ.

81. Егер жеке еңбек шартында оның әрекетету мерзiмi көрсетiлмесе, шарт неше жылға бекiтiлген болып есептеледi?

А) 3 жылға

В) 1 жылға

С) 6 айға

D)3 айға

Е) дұрыс жауап жоқ

82. 
    Неше жасқа толған азаматтармен еңбек шарты жасалады?
    

В) 15 жасқа

С) 16 жасқа

D) 18 жасқа

Е) дұрыс жауап жоқ

82. 
    Жұмысшы қанша жұмыс берушiмен отыруға еңбек шартына құқығыбар?
    

В) 2-жұмыс берушiмен;

С) 3-жұмыс берушiмен;

D) 4-жұмыс берушiмен;

Е) жоғарыда көрсетiлген барлығымен.

82. 
    Жұмысшы еңбек жағдайының өзгерiлуi туралы жазбаша тҰрде қанша мерзiмде хабарлануы керек?
    

В) 15 кұн iшiнде

С) 2 ай iшiнде

D 3 ай аралығында

Е) 6 ай аралығында

82. 
    Жұмыс берушiнiң Ұсынуы бойынша жеке еңбек шарты мынадай жағдайларда бҰзылуы мүмкін.
    

В) жұмысшылардың қысқартылуы

С) еңбекке уақытша жарамсыздығы туралы 2 айға дейтiн

жұмыста болмауы

D) жұмысшының босқа жеңiл жұмысқа ауыстырудан бастартуы

Е) жоғарыда көрсетiлгенiң бәрi

82. 
    Жысшылардың қысқартылуына байланысты еңбек шартының бҰзылуын жұмыс берушi еңбек келiсiм шартының бҰзылуы туралы жазбаша тҰрде жеткiзуге мiндеттi
    

В) 1,5 ай аралығында

С) 15 кұн iшiнде

D) 3 ай аралығында

Е) 6 ай аралығында

82. 
    Жұмысшы еңбек шартының тоқтатылуы туралы жұмысберуге ескертуге құқылы:
    

В) 15 кұнде

С 1 ай аралығында

D) 1,5 ай аралығында

Е) 3 ай аралығында

82. 
    Бұрынғы жұмысына қайта орналастырған жұмысшыға жеке еңбек шартының заңсыз бҰзылуына байланысты:
    

В) мәжбiрлеу бос жүрген уақытының барлығына орташа еңбек ақылы төленедi

С) ешқандай ақы төленбейдi

D) уақытынан бұрын демалыс беру

Е) дұрыс жауап жоқ

82. 
    Жұмысшы әскерй қызметке шақырылған жағдайда жеке еңбек шарты қанша мерзiмiге тоқтатылады:
    

В) 15 кұнге

С) 10 кұнге

D) 3 кұнге

Е ) 7 кұнге

90.Жұмыс берушi жұмысшыны қандай жағдайда жұмыстан босатуға мiндеттi?

А)жұмысқа мас кҰйiнде келген жағдайда

В)себепсiз жұмыста болмаған жағдайда

С)ауырған жағдайда

D)жұмысшы жұмыстан шаршаған жағдайда

Е)дұрыс жауап жоқ

91.Жұмысшыны жұмыстан босатқан кезеңге жұмысшының жалақыс

ы сақтала ма?

А)сақталады

В)сақталмайды

С)жартылай сақталады

D)жұмысшыны бiр ай мерзiмге жұмыстан босатқан жағдайда сақталады

Е)дұрыс жауап жоқ

92.Жұмысшыны жұмыстан босату мынандай мерзiмдерде жүзеге асырылады?

А)белгiсiз мерзiмге

В)Ұш айға

С)бiр айға

D)он бес кұнге

Е)босатуға негiз болған себептi анықтағанға дейiн

93.ұжымдық шарттың құрамына қандай ережелер енгiзiледi?

А)жұмысшылардың реквизиттерi туралы

В)әрбiр жұмысшы туралы анықтамалар

С)еңбек даулары туралы

D)оның әрекет ету мерзiмдерi туралы

Е)дұрыс жауап жоқ

94.ұжымдық шарт тоқтатылуы мүмкін:

А)мерзiмнiң өтуiне байланысты

В)жұмысшының бiреуiнiң Ұсынысы бойынша

С)кәсiподақтың өтiнiшi бойынша

D)жұмыс берушiнiң жұмыстан босатылуына байланысты

Е)дұрыс жауап жоқ

95.ұйымның меншiк иесi ауысқан жағдайда Ұжымдық шарттың әрекет етуi:

А)бiр айға дейiн сақталады

В)бiр жарым айға дейiн сақталады

С)алты айға дейiн сақталады

D)Ұш айға дейiн сақталады

Е)сақталмайды

96.Маусымдық жұмысқа қабылдау барысында жұмысшының оған тапсырылған жұмысқа икемдiлiгiн тексеру мақсатында белгiленетiн сынақ мерзiмi:

А)7 кұн

С)15 кұн

Е)белгiленбейдi

97.Еңбек шартын бҰзатын жағдайда маусымдық қызметкер бҰл туралы жұмыс берушiге қанша уақыт бұрын ескертуге мiндеттi?

А)бiр ай бұрын

В)бiр жарым ай бұрын

С)он бес кұн бұрын

D)жетi кұн бұрын

Е)он кұн бұрын

98.Жұмыс берушiнiң Ұй шаруашылығында қызмет көрсетуге еңбек шартын бекiткен жұмысшылар қалай аталады?

А)Ұй қызметкерлерi

В)кҰтушiлер

С)вахта жұмысшылары

D)маусымдық қызметкерлер

Е)дұрыс жауап жоқ

99.Вахтаның Ұзақтығы неше кұннен аспауы керек?

А)25 кұннен

В)15 кұннен

С)10 кұннен

D)30 кұннен

Е)45 кұннен

100.Он алтыдан он сегiз жас аралығындағы жұмысшылар Үшін қалыпты жұмыс уақытының Ұзақтығы:

А)40 сағат

В)24 сағат

С)36 сағат

D)30 сағат

Е)дұрыс жауап жоқ

101.ұжымдық шарт кiммен жасалады?

А)Кәсiпорынның барлық қызметкерлерi және жұмысшыларымен

В)тек кәсiпорын әкiмшiлiгiмен

С)тек кәсiпорын жетекшiсiмен

D)кәсiподақ мҰшелерiмен

Е)тек еңбек шартына отырмаған адамдармен

102.ұжымдық шарт бойынша мiндеттердiң орындалуына бақылауды кiм жүзеге асырады?

А)кәсiпорынның кәсiподақ комитетi

В)кәсiпорын әкiмшiлiгi

С)кәсiпорын Ұжымы

D)кәсiпорын жетекшiсi

Е)Қазақстан Республикасының прокуратурасы

103.Егер еңбек шартының мерзiмi аяқталса да,iс жҰзiнде қҰкықтық қатынастар ары қарай жалғасып, оның тоқтатылуын тараптардың ешқайсысы талап етпесе, онда шарттың әрекет етуi:

А)тоқтатылған болып есептеледi

В)белгiсiз мерзiмге Ұзартылған болып есептеледi

С)бiр жылға Ұзартылған болып есептеледi

D)екi жылға Ұзартылған болып есептеледi

Е)дұрыс жауап жоқ

104.Бiр-бiрiмен жақын туыс адамдар (ата-анасы,балалары,жҰбайы,ағасы,апайы және т.б.) ,егер олардың қызметi тiкелей бағыныштылық немесе бiрiн-бiрi бақылаушы қызметте болса, бiр кәсiпорында бiрге қызмет iстеуiне:

А)жол берiледi

В)тек мемлекеттiк органдарда жол берiледi

С)тиым салынады

D)рҰқсат арқылы жол берiледi

Е)дұрыс жауап жоқ

105.Жұмысқа қабылдау қандай қҰжатпен ресiмделедi?

А)кәсiпорын жетекшiсiнiң қаулысымен

В)кәсiпорын жетекшiсiнiң шешiмiмен

С)кәсiпорын жетекшiсiнiң нормативтiк актiсiмен

D)кәсiпорын жетекшiсiнiң бҰйрығымен

Е)кәсiпорын жетекшiсiнiң жарлығымен

106.Еңбекке уақытша жарамсыздық кезеңi сынақ мерзiмiне есептеле ме?

А)есептеледi

В)медициналық мекеме анықтамасын көрсеткен жағдайда

С)егер емделудi емханада алған болса есептеледi

D)егер емделу бiр айға созылған болса

Е)есептелмейдi

107.Басқа кәсiпорынға жұмысқа ауыстырылғандағы сынақ мерзiмi:

А)10 кұн

С)30 кұн

Е)сынақ белгiленбейдi

108.Егер сынақ мерзiмi өтiп,ал жұмысшы немесе қызметкер жұмысты жалғастыра берсе, ол:

А)сынақтан өткен және жұмысқа қабылданған болып есептеледi

В)сынақтан өтпеген, тек уақытша шартқа отырған болып есептеледi

С)стажер болып есептеледi

D)жұмыссыз болып есептеледi

Е)жас маман болып есептеледi

109.Сынақ қорытындысы қанағаттандырғысыз болған жағдайда жумыстан босату қалай жүзеге асырылады?

А) кәсiпорының кәсiподақ комитетiнiң келiсiмiмен кәсiподақ әкiмшiлiгi арқылы

В) кәсiпорының кәсiподақ комитетiнiң келiсiмiнсiз кәсiподақ әкiмшiлiгi арқылы

С) Ұжымның келiсiмi арқылы кәсiподақ әкiмшiлiгi жүзеге асырады

D) сынақтан өтушi адамның келiсiмi арқылы кәсiпорын әкiмшiлiгi

Е) дұрыс жауап жоқ.

110. Еңбек кiтапшасына қандай мәлiметтер енгiзiледi?

А) жұмысшының орындайтын жұмысы туралы

В) жұмыстағы жетiстiгi Үшін берiлетiн поощрение

С) жұмыстағы жетiстiгi Үшін марапаттау туралы

D) жұмыста алған ескертулер туралы

Е) барлық жауап дұрыс.

111. Кәсiпорын әкiмшiлiгi жұмысшыдан ненi талап етуге құқығыжоқ?

А) жұмысқа кешiкпей келудi

В) қажет болған жағдайларда мерзiмнен тыс жұмыстарды

С) еңбек шартында көрсетiмеген жұмыстарды

D) еңбек шартында белгiленген мiндеттердi

Е) техникалық қауiпсiздiктi сақтау Үшін әртҰрлi шаралар қолдануды.

112. ЖҰктi әйелдердi түнгі жұмысқа тартуға жол берiле ме?

А) жол берiлмейдi

В) сағат 24.00-ден бастап жол берiледi

С) тек түнгі 03.00- ден бастап жол берiледi

D) тек өздерiнiң келiсiмi арқылы жол берiледi

Е) тек жҰбайының келiсiмi арқылы жол берiледi.

113. Жұмыс режимiнен және еңбек жағдайымен, жұмысты орындау барысындағы келтiрiлген шығынды қайтарумен байланысты ақшаны төлеу:

А) орташа еңбек ақы

В) орташа айлық көрсеткiш

С) жәрдем ақы

D) демалыстық ақы

Е) төлем ақы

114. "Еңбек туралы " заңның әрекет етуi кiмдерге қолданылмайды?

А) Қ.Р-ның аумағында жұмыс iстейтiн Қ.Р-ның азаматтарына

В) Құрылтайшылары шетел азаматтары болып табылатын Қ.Р-ның аумағында орналасқан Ұйымның жұмысшыларына

С) Қ.Р-да еңбек қызметтерiн жүзеге асыратын азаматығы жоқ тұлғаларға

D) Қ.Р-ның аумағынан тыс жерлерде жұмыс iстейтiн Қ.Р-ның азаматарына

Е) Қ.Р-ғы жолдамалы жұмысшыларға.

115. Еңбек шартының талаптары бiр жақты тәртiпте өзгеруi мүмкін бе?

А) мүмкін

В) мүмкін емес

С) мүмкін, егер келесi тарапты енгiзiлген өзгерiстер туралы жазбаша хабарландырса

D) тек кәсiпорын әкiмшiлiгi арқылы өзгеруi мүмкін

Е) тек жұмысшы өзгертуi мүмкін.

116. Жұмысшы құқылы:

А) кәсiпорында тегiн тамақтануға

В) жалақыға Ұнемi Ұстемақы алуға

С) демалуға

D) мезгiлсiз сыйақы алуға

Е) ең жоғарғы мөлшердегi жалақыны талап етуге.

117. Жұмысшы мiндеттi:

А) еңбек тәртiбiн сақтауға

В) " Еңбек туралы " Заңды жатқа бiлуге

С) еңбек шартының орындалуына қадағалау жасауға

D) кәсiпорын Ұжымымен жақсы қарым- қатынаста болуға

Е) жұмыс кұнi аяқталмағаннан кейiн өз уақытында жұмыс орнынан кетуге.

118. °ЖК дегенiмiз

А) °леуметтiк жәрдемақы қоры

В) °леуметтiк жеке кәсiпорын

С) °леуметтiк жәрдем клубы

D) Арнайы жеке код

Е) °леуметтiк жеке коды.

119. Жұмыс берушi жұмысшының өтiнiшi бойынша жалақы мөлшерi туралы анықтаманы қанша кұнде беруге мiндеттi?

А) 1 кұнде

В) 2 кұнде

С) 3 кұнде

D) 4 кұнде

Е) 5 кұнде.

120. Жұмысшының еңбекке уақытша жарамсыздығы салдарынан қанша уақыт жұмыста болмау еңбек шартының бҰзылуына негiз болуы мүмкін?

А) 1 ай

С) 3 ай

Е) 5 ай.

А) еңбек қабiлеттiлiгiн қалпына келгенше сақталады

В) сақталмайды

С) егер ол жұмысшының орнына ешкiм өзiн Ұсынбаса сақталады

D) егер орнына ауыстыратын басқа адам болса, сақталмайды

Е) жұмыс берушi жұмыс орнын сақтауға мiндеттi емес.

А) 1 апта

В) 10 кұн

С) 1 ай

Е) сынақ белгiленбейдi.

123. Маусымдық жұмыстармен айналысатын тараптың жеке еңбек шартын өз қалауы бойынша мерзiмiнен бұрын бҰзу Үшін екiншi тарапты қанша уақыт бұрын ескертуi керек?

А) 3 кұн бұрын

В) 1 апта бұрын

С) 10 кұн бұрын

D) 1 ай бұрын

Е) 3 сағат бұрын

124. Маусымдық қызметкермен жеке еңбек шарты жұмыс берушiнiң бастамасымен қандай жағдайларда бҰзылуы мүмкін?

А) қызметкер екi аптадан артық уақытша еңбекке жарамсыз болғанда

В) жұмыс берушi екi аптадан артық еңбекке жарамсыз болғанда

С) жұмыс берушiдегi жұмысты өндiрiстiк сипаттағы себептер бойынша екi аптадан астам мерзiмге тоқтатқанда

D) екi апта бойына қатты ауа-райы бҰзылғанда

Е) дұрыс жауап жоқ

125. Түнгі жұмыстарға неше жастан бастап жiберiледi?

А) 14 жастан

В) 15 жастан

С) 16 жастан

D) 17 жастан

Е) 18 жастан

126. Мерзiмнен тыс жұмыстарға жұмысшының келiсiмiнсiз қандай жағдайларда жол берiледi?

А) белгiленген жоспарды орындамаған жағдайда

В) елдiң қорғанысы Үшін қажеттi жұмыстарды жҰргiзу кезiнде

С) халықтың қажеттi тауар өндiруде

D) науқан кезiнде

Е) барлық жауап дұрыс

127. ґндiрiс жағдайлары бойынша қызметкерлердiң белгiлi бiр санаты Үшін белгiленген апта сайынғы жұмыс уақытының сақталуы мүмкін емес Ұздiксiз жұмыс iстейтiн Ұйымдарда қалыпты жұмыс сағаттары мерзiмiнен аспауға тиiстi жағдайда:

А) жұмыс уақытының жиынтық есебiн жҰргiзуге жол берiледi

В) жұмыс уақытының болiмдiк есебi жҰргiзiледi

С) жұмыс уақытының көбейту есебi жҰргiзiледi

D) жұмыс уақытының алымдық есебi

Е) дұрыс жауабы жоқ