§ 389. Такелажшы
3-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Тікелей және көлденең орналастыру, құрастыру, ажырату және фундаментқа платформаны немесе машинаның арбасын, механизмдерді, станоктарды және массасы 5 т. 25 т. дейін өзге де жүктерді қондыру бойынша телажды жүмыстарды орындау. Ерекше сақтықты талап ететін жүктер: пианино, рояль, лабороториялық жабдықтарды және т.б. түрлі қабаттарға ауыстыру, көтеру және түсіру. Жүк көтергіштігі 10 т. дейінгі блоктар, тальдер, якорьлар, дінгектерді және полиспасттерді қондыру, жинақтау және бөлшектеу. Расчалка және оттяжкаларды алу және бекіту. Шпалдан жасалған уақытша торларды құру. Орман балқытқыш такелаждар – шынжыр, арқан, якорьлерді түсіру, құру және оны тікелей салда жөндеу. Платформаға жеңіл автокөліктерді орнату. Диаметрі 25 мм. дейінгі металды тростарды және 40 мм. арқандарды тұтастыру. Жүк асып қоятын арқандардың барлық түрлерін әзірлеу. Қажетті слесарлық және ағаш ұсталық жұмыстарды орындау.
Білуге тиіс: түрлі жүктер, машиналар және станоктарды қондыру және орналастыру үшін жүк көтергіш механизмдер мен такелажды тәсілдердің құрылымы және ережесі; тростар, арқандар, шынжырлар және такелажды құралдардың рұқсат етілген жүктеме нормасы; такелажды тораптар, жүк асып қоятын арқандар және қармауыштардың түрлері; шпалдан жасалған уақытша торлардың құрылыс ережелері; такелажды түсіру, жөндеу және орнату тәсілдері; такелажды жұмыстарды өндіруге қойылатын Мемлекеттік қалалық техникалық басқылаудың негізгі талаптары.
§ 390. Такелажшы
4-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Тікелей және көлденең орналастыру, құрастыру, ажырату және жобалы белгілерге, фундаментқа машиналарды, механизмдерді, массасы 25 т. жоғары 50 т. станоктарды қондыру бойынша телажды жүмыстарды орындау. Жүк көтергіштігі 10 т. дейінгі блоктар, тальдер, якорьлар, дінгектерді және полиспасттерді қондыру, жинақтау және бөлшектеу. Жүк асып қоятын арқандарды әзірлеу, сына бекітпелер мен сгондарды бітеу. Тростар, арқандар, шынжырлар және басқа да такелажды құралдарды тексеру және сынау. Эстакадалар мен шпалдан жасалған торларды құру. Диаметрі 25 мм. дейінгі металды тростарды және 40 мм. арқандарды тұтастыру.
Білуге тиіс: жүк көтергіш механизмдер мен такелажды тәсілдерді құру және қолдану ережелері, оларды сынау және жабдықтау әдістері; тозу мерзімдері және арқандарды сынау ережелері; жабдықтар, машиналар, механизмдер, станоктар және бұйымдарды көтеру және орналастыру ережелері.
§ 391. Такелажшы
5-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Такелажшыдан ерекше дәлділікті, жауапкершілікті және жұмыстағы жинақылылықты талап ететін, крандарды, шығырларды, тальдерді және өзге де арнаулы құралдарды қолданумен арқылы тікелей және көлденең орналастыру, құрастыру, ажырату және жобалы белгілерге, фундаментқа машиналарды, механизмдерді, массасы 50 т. жоғары станоктарды қондыру бойынша телажды жүмыстарды орындау. Орналастырылатын және құрастырылатын құрылымдар мен агрегаттардың массасын және салмақ орталығын анықтау. Жүктің массасы мен кескініне сай тростар, арқандар, шынжырлар және арнаулы құрылғыларды іріктеу және сынау.
Білуге тиіс: түрлі жүк көтеруші механизмдер мен такелажды тәсілдердің құрылымы; ерекше жауапкершілікті ауыр жүктерді, агрегаттарды және құрылымдарды оларды орналастыру, құрастыру, бөлшектеу және жоба белгісіне немесе фундаменке қондыру барысындағы ережелер мен ілмектеу тәсілдері; жердің түрлі жағдайлары мен жүктің жағдайында аса күрделі такелажды жұмыстарды орындау ережелері; көтеріліп және орналастырылып жатқан бұйымдар, құрылымдар және ғимараттардың массасын және салмақ орталығын анықтау тәсілдері; жүктің массасы, ауқымдылығы және кескініне сай тростарды, арқандарды, шынжырларды және арнулы құрылғыларды іріктеу және сынау ережелері.
§ 392. Тракторист
2-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Түрлі жүктер, машиналар, механизмдер, металлды конструкторлерді, түрлі массалы және габаритті ғимараттарды тіркемелі құралдар мен құрылымдарды қолдану арқылы тасымалдау барысында сұйық отынмен жұмыс істейтін, қозғалтқыш қуаты 25,7 кВт дейінгі (секундына 35 л. дейін) тракторды басқару. Тасымалданушы жүктердің түсірілуін, бекітілуін және тиелуін бақылау. Тракторға отын қую және трактор мен барлық тіркемелі құрылғыларды майлау. Трактор жұмысындағы ақаулықтарды анықтау және жою. Ағымдағы жөндеу жұмыстарын жүргізу және қызмет көрсетілетін тракторлар мен тіркемелі құрылғыларды жөндеу жұмыстарының барлық түрлеріне қатысу.
Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін трактордың жұмыс істеу қағидасы және құрылысы; көшедегі қозғалыс ережелері; түрлі жүктерді тиеу, қалау, ілмектеу және түсіру ережелері; тіркемелі құрылғылар және құрылымдармен жұмыс жүргізу ережелері; трактор жұмысындағы ақаулықтарды анықтау тәсілдері; қызмет көрсетілетін қозғалтқыштың қуатын және тіркемелі құрылғылардың шеткі жүктемесі; тасымалданып отырылған жүкке немесе орындалған жұмысқа қабылдау-тапсыру құжаттарын дайындау реті.
Қозғалтқыш қуаты 25,7 жоғары 44,1 кВт дейінгі (секундына 35-ден 60 л. дейін) тракторды басқаруда - 3-разряд;
Қозғалтқыш қуаты 44,1 жоғары 73,5 кВт дейінгі (секундына 60-дан 100 л. дейін) тракторды басқаруда - 4-разряд;
Қозғалтқыш қуаты 73,5 кВт жоғары (секундына 100 л.) тракторды басқаруда - 5-разряд.
Ескертпелер. 1. Бульдозерлер жүргізушілері нағыз бөлім бойынша тарифтенбейді. Олар орындалатын жұмыстардың сипаттамасына байланысты БТБА -ның «Құрылыстық, жинақтау және жөндеу-құрылыстық жұмыстар» мен «Таулы және таулы-күрделі жұмыстардың жалпы мамандықтары» бөлімдері бойынша тарифтенеді.
2. Ірі блоктарды тасымалдау барысында кемелер салудың технологиялық үрдісімен, құрылысты-жинақтаушы жұмыстармен, скважина бұрғылаумен, мұнай және газ өндірісінде, геологиялық-қорықтық және баспалық-геодезиялық жұмыстарда, пошта вагондары арқылы пошта тасымалдау және алмасу жұмыстарында, жүк көтерімдігі 100 т.жоғары трайлерлермен ірі габаритті, ауыр жүктерді қала бойынша тасымалдаумен жұмыс істейтін трактористер қызмет көрсетілетін трактордың сол қуатында бір разрядқа жоғары тарифтенеді.
3. Қамыс шабысынды жұмыс істейтін трактористер БТБА -тің нағыз бөлімі бойынша тарифтенбейді: олар БТБА -тің «Қамысты даярлау және өңдеу» бөлімі бойынша тарифтенеді.
4. Жер қыртысын даярлау, егу, отырғызу бойынша кешенді қызмет атқаруда, жасыл отырғызуларды егу мен оларды күтуде, оларды улы химикаттар және аэрозольдармен өңдеумен, қала даңғылдарының, тротуарларын, жолдарын, саябақтарын, скверлерін тиісті қалыпта күту жұмыстарымен қамтамасыз етілген трактористер 5 разряд бойынша тарифтенеді.
§ 393. Транспортерші
2-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Түрлі транспортты механизмдерге, баулы, червягты және норияның бұрандалы, шөмішті элеваторлы түрінен басқа конвейерлерге қызмет көрсету. Конвейрлі механизмдердің ақаулықтарын тексеру. Оларды жүргізу және тоқтату. Түрлі шикізат, жартылай өңделген өнімдердің, дайын өнімдер мен материалдардың қажетті мөлшерде, технологиялық үрдістің бұзылуына жол бермей, өндіріске уақытында жіберілуін қамтамасыз ету. Орман материалдарын тасымалдау бойынша бөрене тасуды жүргізу. Механизмдердің түзу қалпын бақылау, жылдамдықтарды ретеу, шынжырларды тарту, қайыстар мен бауларды қайта тігу. Мезанизмдер жұмысындағы ұсақ ақаулықтарды жою. Механизмдердің тоқталуын және артық жүктелуін жою. Қызмет көрсетілетін жабдықты тазарту және майлау.
Білуге тиіс: электротехника бойынша негізгі мәліметтер; қызмет көрсетілетін аймақтарға материалдарды жеткізудің мерзімдері мен ережелері; жұмыс істеу қағидасы және қызмет көрсетілетін транспорты механизмдердің құрылымы; механизмдердің жұмысында ақаулық тудыратын себептерді және оларды жою тәсілдері; майлау материалдарының түрлерін және оларды қолдану.
Бұрандалы конвейерлер мен норияның шөмішті элеваторлы типіне қызмет көсретуде - 3-разряд.
§ 394. Тасымалдаушы
2-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Жұмыс орындарына түрлі өндірістік жүктерді: шикізаттарды, жартылай өңделген өнімдерді, бөлшектерді, құралдарды, аспаптарды және т.б. сақтықты талап етпейтін түрлі өндірістік жүктерді, сонымен қатар сусымалы материалдарды ауысымды тапсырмаға сай жұмыс орындарына тростар көмегімен, қолымен көтеру және арбамен, вогонеткалармен, электропневмотальдармен және басқа тасымал әдістерімен тасымалдау. Көрсетіліп отырылған жүктерді қоймалар мен ОТК-ға тапсыру-қабылдау мен жолдама құжаттарының сәйкесінше ресімдеуімен жеткізу және тапсыру. Химиялық материалдар мен бояуларды таразыныңқыдан оларды даярлау орнына жеткізу. Жартылау өңделген өнімдерді, бөлшектерді, бұйымдарды, басқа цехтар мен бөлімдердегі келімді операцияаралық өңдеулерді табыстау және сандық қабылдау. Тасымаладанып жатқан жүктерді қалау және сұрыптау.
Білуге тиіс: көтеріліп және тасымалданып жатқан жүктердің атаулары; қызмет көрсетілетін аймақтардың өндірістік мақсаттыр және жұмыс орындарының тиелі графигі; материалдар, бөлшектер, тораптарды өңдеудің технологиялық бір ізділігі; жүктерді тиеу және тасымалдар ережелері; жүктерді қалау және қатарлау тәсілдері; ыдыстың құрылымы және тасымалданып жатқан жүктерді бекіту тәсілдері; қабылдау-тапсыру және жолдама құжаттарын ресімдеу ережелері.
§ 395. Тасымалдаушы
3-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Жұмыс орындарына түрлі өндірістік жүктерді: шикізаттарды, жартылай өңделген өнімдерді, бөлшектерді, құралдарды, аспаптарды және т.б. сақтықты талап ететін, зиянды, өрт-жарылыс апатты заттарды ауысымды тапсырмаға сай қолымен көтеріп, арбалармен, вагонеткалармен және басқа тасымал әдістерімен тасымалдау. Көрсетіліп отырылған жүктерді қоймалар мен ОТК-ға тапсыру-қабылдау мен жолдама құжаттарының сәйкесінше ресімдеуімен жеткізу және тапсыру.
Білуге тиіс: көтеріліп және тасымалданып жатқан жүктердің атаулары; қызмет көрсетілетін аймақтардың өндірістік мақсаттары және жұмыс орындарының тиелі графигі; материалдар, бөлшектер, тораптарды өңдеудің технологиялық бірізділігі; жүктерді тиеу және тасымалдар ережелері; зиянды, өрт-жарылыс апатты заттарды тасымалдау ережелері, оларды қалау тәсілдері; қабылдау-тапсыру құжаттарын ресімдеу ережелері.
§ 396. Тасымалдаушы
4-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Жұмыс орындарына аса жауапкершілікті, қуатты, көркемдік, мүсіндік шығармаларды, теңдесіз декоративті бұйымдарды, күрделі модельдерді, істегі макеттерді, сонымен қатар аса сақтықты талап ететін жүктерді қолымен көтеріп, арбалармен, вагонеткалармен және басқа тасымал әдістерімен тасымалдау.
Білуге тиіс: аса жауапкершілікті бұйымдар мен жарылыс қауіпті заттарды көтеру мен тасымалдау ережелері, оларды қалау тәсілдері; қабылдау-тапсыру құжаттарын ресімдеу ережелері.
§ 397. Қоқысты тастайтын жерді тазалаушы
1- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Қоқысты жинайтын қоқысты жинау бөлмесі мен қоқысты қабылдайтын камераларды, олардың өткелдері мен сатыларын кір – қоқыстан және қоқыстарды тиеу қақпаларынан жинау, тазалау және жуу. Қоқыстарды және оларды камераға қояды және қоқысты жинап, көшіру камераларынан шығару. Қоқысты тастайтын жерлерді, қоқысты қабылдайтын камера және қоқыстарды жинайтын дұрыс жағдайды қамтамасыз ету, оларды жұқпасыздандырады, қоқысты тастайтын жерлердің бағанын ластанудан жояды. Қоқысты тастайтын жерлердегі бағананың ауа алмастыруын реттеу.
Білуі тиіс: Қоқысты тастайтын жерлерді ұстау және пайдалану ережесін, бағандарды, бункелерді тазалау тәсілін және осы жұмыстарды орындаған кезде техникалық қауіпсіздік ережесін; қоқыстарды тастайтын жерлерді ұстау жөніндегі санитарлық және гигиеналық ережесін.
Он бір және одан да жоғары қабатты үйлерді немесе үй астындағы бөлмелер мен төменгі қабаттарда қоқысты қабылдайтын камералар мен қоқысты қабылдайтыны бар болған кезде қоқысты жинау бойынша жұмыстарды орындау кезінде – 2 – ші разряд.
§ 398. Өндірістік және қызмет бөлмелерін тазалаушы
1- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Бөлмелерді, коридорларды, сатыларды жинайды. Жиһаздан, кілем бұйымдарынан шаңды жояды, сыпырады және қолмен жуады қабырға, еден, терезе және т.б. машинаның көмегімен тазалайды. Белгіленген орынға сыпырынды мен қоқысты жинау және тасымалдау. Душ, гардероб және басқа жалпы пайдаланатын орындарды тазалау және жұқпасыздандыру. Жуу және жұқпасыздандыру ерітіндісін дайындау. Жуу құралдарын, инвентарь және сүртетін материалдарды алу. Жиналған бөлмелерде санитарлық және гигиеналық ережені сақтау.
Білуі тиіс: жиналатын орындарды ұстау бойынша санитарлық және гигиеналық ережені, қызмет көрету жабдықтары мен лайықты пайдалану ережесі мен құралын; жинау ережесін; жуу және жұқпасыздандыру құралдарын тағайындау және топтау; санитарлық – техникалық жабдықтарды пайдалану ережесін.
Өндірістік бөлмелерді сонымен қатар өндіріс, санитарлық қорап және жалпы дәретханалардың қоқыстарын жинау жөнінде жұмыстар орындау кезінде – 2- ші разряд.
§ 399. Аумақты тазалаушы
1- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Жүру жолдарының бөлігін, көше тротуарларын сыпыру, оларды қардан, мұздан тазалау, құм себу. Су ағып кету үшін каналды және науаны қазу және тазалау. Оларға еркін кіру үшін өрт құдықтарын қардан және мұздан тазалау. Төселген тротуарларды, жас көшеттерді, клумб және көгал алаңдарын суару. Көшедегі құл – қоқыс салатын жәшіктерді (урна) кезеңді жуу және жұқпасыздандыру, оларды қоқыстан тазалау. Аумақта қызмет көрсету санитарлық жағдайын қадағалау.
Білуі тиіс: көшелерді ұстау жөніндегі санитарлық ережесін; жинау жұмыстарын орындау кезінде қауіпсіздік ережесін.
Орталықтаға елді мекенде, көліктің және елдің интенсивті қозғалыс орындарында аумақты жинау жөніндегі жұмысты орындау кезінде-2-ші разряд.
§ 400. Салушы- ораушы
1-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Таразыға салу, өлшеу және безендірусіз жартылай өңделген және дайын өнімдерді немесе оның бөлек компонеттерін ыдыстарға – пакетке, будаға, банкаға, сауытқа, ампулаға, бөтелкеге, қораптарға, қаптарға т.б. қолымен салу, жиынтық немесе ерекшелігі бойынша жинақтаумен бұйымдарды, бөлшектерді және өнімдерді қағаз, ағаш, қытырма қағаз, металды және басқа ыдыстарға қолымен қалау, түрлі орама материалдарына орау. Қаланушы бөлшектерді, өнімдерді және бұйымдарды қағазға, мақтаға, целлофанға және басқа материалдарға орау, майлау, қысымдалған ауамен үрлеу және сүрту. Затбелгілерді жапсыру. Орауыш материалдарды таңбалау. Қағазды, шпагатты, хатбелгілерді, фольгаларды және т.б. дайындау. Тапсырылған параметрлер мен шаблон бойынша буып-түйетін материалдарды қолымен пішу және кесу. Қорап ұяшықтарына бөтелкелерді, сауыттарды орналастыру және олардың қатарларының арасына қағаздарды, қатырма қағаздарды, мақтаны, жоңқаларды, үгінділерді және басқа оқшаулағыш материалдарды салу. Буып-түйетін ыдысты оқшаулағыш материалдармен қаптау немесе төсемелерді қалау, жәшіктерді орау-қағу, қаптарды жабу, желімдеу, тігу, металл ыдыстардың қақпақтарын қолымен немесе техникалық жағдайларға сәкес станокпен вальцтеу. Оралған өнімге түрін, сортын, сапасын, артикулын, мөлшерін, көлемін және т.б. көрсетумен фактураларды жазу. Күрделі бөлшектерді және қымбат бұйымдарды орау және қалауға жоғары білікті салушы-ораушымен бірге қатысу. Қойма ішінде ыдыстарды, орама материалдарын және оралған бұйымдарды қолымен немесе көтеруші-тасымалдаушы жабдықтарды қолдану арқылы орналастыру. Толтырылған бөтелкелерді, сауыттарды, тубаларды қолымен түрлі тығындармен тығындау. Ыдыстың мойындарын қара маймен құю, бөтелкелерді, сауыттарды жуу және сүрту. Тығындаудың герметикалылығын және тығындарды қағудың тереңдігін бақылау.
Білуге тиіс: номенклатура, сорттар, жиынтық мазмұны, қаланатын бөлшектер мен бұйымдардың массасы мен көлемі; жинақтау мен ораудың тәсілдері және ережелері; коррозиямен күрес әдістері; буып-түйме құжаттарын толтыру реті және оралған бұйымдарға есеп жүргізу, жүктерді көтеру, орналастыру ережелері және көтерме-тасымалдаушы құралдарды пайдалану барысындағы сигнал беру; қалау және орауда қажетті жұмысшы, бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарының қолдану ережелері мен міндеттері; бөтелкелерді, сауыттарды және тубаларды тығындау әдістері; дайын өнімге және бөлшектеп салу сапасына қойылатын талаптар.
§ 401. Салушы- ораушы
2-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Түрлі қатты, сусымалы, сұйық және даналы тауарлардың тапсырылған көлемі, массасы немесе саны бойынша жартылай өңделген және дайын өнімдерді немесе оның бөлек компонеттерін ыдыстарға: пакеттерге, будаларға, банкаларға, тубаларға, сауыттарға, ампулаларға, қаламсауыттарға, целлофанды жіптерге, бөтелкелерге, жәшіктерге, қаптарға және т.б. бөлшектеп салу және дозалау. Ірі габаритті және ауыр дайын бұйымдарды (гранит, мәрмәр, әк тас және басқа) қолымен немесе көтеру механизмдері (крандар, электротальдер) көмегімен қалау. Жатқызылған бөлшектерді, бұйымдарды және өнімдерді техникалық жағдайларға сәйкес орау. Кондитерлік бұйымдарды қолымен бір уақытта бірнеше қағаздарға (орама, фольга, затбелгі, целлофан және т.б.) затбелгінің суретін таңдаумен, шектеуліктерді және басқа да арнаулы талаптарды сақтаумен көркемдеп орау. Бөлшектеп салынған сүт және ет өнімдерін қалау және орау. Оралған бөлшектер, бұйымдар және басқа өнімдерді есептеу. Белгіленген құжаттамаларды жүргізу. Берілген көлемдер немесе шаблон бойынша буып-түйетін материалдарды автоматты станоктарда пішу және кесу. Станокты тазалау, майлау, ағымдағы жөндеу және реттеу.
Білуге тиіс: жартылай дайын, жайын өнімдерді немесе оның бөлек компонеттерін бөліп салу және дозалау ережесі; бөліп салушы жартылай автоматтың немесе автоматтың жұмыс істеу қағидасы және оның бөліктерінің өзара әрекеттесуі, бөліп салынған және дозаланған өнімге мемлекеттік стандарттар мен техникалық жағдайлар; ірі габаритті және ауыр дайын бұйымдарды орау, ыдысқа бекіту және қалау ережелері; есеп беруді жүргізу ережелері; оранып жатқан бұйымдардың, бөлшектердің және тауарлардың әр түріне арналған ыдыстың формасы мен мөлшері; оңашалаушы және ораушы материалдың тіреуінің түрлері, сорттары және мөлшерлері.
§ 402. Салушы- ораушы
3-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Ірі габаритті өңделген бұйымдарды түсі, текстурасы, нөмірі бойынша алдын ала іріктеп жинаумен қалау. Сынғақ, қымбат, улы, зиянды, агрессивті, өрт-жарылыс қауіпті жүктерді қалау. Ыдыста аса күрделі бекітумен, сақтықпен тасымалдауды талап ететін сезімтал дәл құралдарды қалау. Техникалық жағдайларына сай жинақталған өнімдерді орау.
Білуге тиіс: автоматтық желіде жартылай дайын, жайын өнімдерді немесе оның бөлек компонеттерін бөліп салу және дозалау ережесі; бөлшектеп өлшеу автоматтық желісінің агрегаттарын қондыру және олардың бөлшектерінің өзара әрекеттесуі; оратылып жатқан жүктердің техникалық сипаттамасы; буып-түйетін материалдың шығын нормалары; жинақтау ережелері; сынғақ, қымбат, улы, зиянды, агрессивті, өрт-жарылыс қауіпті жүктерді қалаудың техникалық жағдайлары.
§ 403. Салушы- ораушы
4-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Антибиотиктерді автоматтардың бункерлеріне тиеу. Технологиялық үрдіс барысын бақылаушы-өлшеуші аспаптар арқылы және көзбен бақылау. Автоматтардың және жұмыс барысындағы олардың бөлек тораптарын дербес жөндеу. Электро-аналитикалық таразылардағы дозировкаларды тексеру. Жұмыс көрсеткіштерін өндірістік журналда жазып отыру. Жабдықтардың ағымдық жөндеу жұмыстары. Қуатты, көркемдік, мүсіндік шығармаларды, теңдесіз декоративті бұйымдарды, күрделі модельдерді, істегі макеттерді орау, арнаулы ыдыстарды даярлау және басқа да ұқсас жұмыстарды орындау.
Білуге тиіс: буып-түйетін автоматтардың құрылымын; автоматтардың және олардың бөлек тораптарын жөндеу ережелері; бөлшектеп өлшеудің технологиялық үрдісі және оны реттеудің ережесі; жұмысты қабылдаулар; стерильді жағдайда жұмыс істеудің ережелері; антибиотиктердің техникалық жағдайлары және оларға қойылатын талаптар; аса жауапкершілікті қуатты, көркемдік, мүсіндік шығармаларды, теңдесіз декоративті бұйымдарды, күрделі модельдерді, істегі макеттерді орау ережелері; аса жауапкершілікті буып-түю барысындағы арнайы ыдысты даярлаудың ережелері мен формасы.
§ 404. Форсуншы
2-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Тапсырылған технологиялық тәртіп және жабдықтардың қалпына сәйкес форсундар арқылы қазанның оттықтарында және пеште жану үшін қажетті ауа мен отынның түсімін реттеу. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін бақылау. Форсундар мен олармен байланысты коммуникацияларды тазалау және айырбастау.
Білуге тиіс: пештің, форсундардың, бу-ауа өткізгіштерінің және мұнай өткізгіштерінің құрылымы, олардың жұмысын реттеу әдістері; форсундарды шешу және қондыру, оларды тазалау тәсілдері; форсундарды тазалаушы құрылғылардың қолдану ережелері мен құрал-саймандарының құрылымы.
§ 405. Тазартушы
1-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Бөлшектердің шешілуін талап етпейтін машиналарды, резервуарларды, құрылғыларды, цистерналарды, ыдыстарды және т.б. тазалау, майлау, булау және дизинфекциялау. Қолмен және механикалық тәсілдермен бөлшектерді, тораптарды, қаңылтырларды, ұсақ ыдыстарды щеткалармен, қырнауыштармен, егеуіштермен, өңпаралармен, таутанмен тазалау. Тазалау үшін жабдықтар мен көмекші керек-жарақтарды даярлау. Түрлі жуушы төмен концентратты қышқылдар мен сілтілі ерітінділерді даярлау. Жуу заттарынын сыпыру, қағу, қыру, сүрту. Тазалағаннан кейін машиналар мен жабдықтарды тапсыру.
Білуге тиіс: қолданылып отырылған жабдықтар туралы негізгі мәліметтер; тазалау ережелері және тазалау сапасына қойылатын талаптар; механикалық құрылғыларды қолдану ережелері және міндеттері; ерітінділерді даярлау және еріткіштер мен ерітінділерді қолдану ережелері; еріткіштер мен ерітінділердің қасиеттері.
§ 406. Тазартушы
2-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Машиналарды, резервуарларды, құрылғыларды, цистерналарды, ыдыстарды және т.б. тораптарды қара майдан, даттан, қақтан, өнім қалдықтарынан және т.б. қолмен және механикалық тәсілдермен бөлшектерді жарым-жартылай шешу арқылы тазалау және майлау. Машиналар мен жабдықтарды стерильдеу. Ультадыбысты қондырғылардағы коррозияға қарсы жабындарды және қарапайым аз габаритті бөлшектерді қабыршықтардан, коррозиялардан, шлактардан, және өнім қалдықтарынан тазарту. Тазалау заттарын ауамен, сумен немесе қысым астындағы ерітінділермен өңдеу. Қатты және сұйық отындардың әр түрінде жұмыс атқаратын түтіндіқ құбырларды, түтін өткізгіштерін және және жағылатын пештерді, өндірістік-технологиялық мақсаттағы қазандық қондырғылардың ошақтарын күл мен даттан тазарту, тексеру. Тазалау және бітеу орындарында тесік тесіп шығару. Тесіктерді бітеу үшін байланыстырушы ерітінділерді даярлау. Түтін өткізгіштеріндегі үйінділерді жою. Белгіленген рецепт бойынша түрлі жууышы, сілтілі, қышқылды және улаушы ерітінділерді даярлау. Құбырлар мен түтін өткізгіштерін даярдауда қолданылатын құралдарды жөндеу.
Білуге тиіс: қолданылып отырылғын жабдықтардың жұмыс істеу қағидасы; бөлек машиналар мен жабдықтарды шешу және қондыру ережелері; тазалаудың техикалық тәртіптері; өңделіп жатқан машиналар мен бөлшектердің бетіне қойылатын талаптар; қолданылып отырылған мехникалық құрылғылардың құрылымы; ерітінділерді пайдалану ережелері және олардың қасиеттері; түтін құбырлары, түтін өткізгіштерін тазалау ережелері және мерзімдері, олардың құрылымы және орналастырылуы; түтін құбырлары мен түтін өткізгіштеріне қойылатын техникалық өртке қарсы талаптары; кірпіштік қалау ережелері және құбырлардағы тесіктерді бітеуге арналған ерітінділерді даярлау тәсілдері; датты күйдіру ережелері және тәсілдері.
§ 407. Тазартушы
3-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Машиналарды, құрылғыларды, тораптарды, резервуарларды, цистерналарды, ыдыстарды және т.б. шаңнан, даттан, қақтан, өнім қалдықтарынан және т.б. қолмен щеткалармен, таутандармен және механикалық тәсілдермен бөлшектерді шешу арқылы тазалау және майлау. Түрпілі үгіндімен бункер арқылы сүйрету тәсілімен дәнекерлеуші сымды тазалау. Машиналар мен жабдықтарды бөлшектерді шешу арқылы стерильдеу. Жуушы ерітіндінің рецептурасын таңдау. Ультрадыбысты қондырғыларда жентектелгеннен кейін металлды ұнтақтар мен жапырақтың күрделі және жауапкершілікті бөлшектерін тазалау. Жабдықтар мен бакты аппаратураның қалпын бақылау. Бункерлерді көмір, концентрат және өндірістік қалдықтардан тазарту. Бункерлердегі газ құрамын өлшеу. Қолданылып отырылған машиналар мен жабдықтардың аңымдағы жөнжеу жұмыстары. Қатты және сұйық отынның түрлі түрінде жұмыс атқаратын газды жағылатын қондырғылардың және системаларды, нан пісіруші пештерді, ресторан типіндегі плиталарды, өндірістік күйдіруші пештерді, бройлерлі және кептіріші қондырғыларды, өндірістік-технологиялық бағыттағы орталық булық жылытушы бу өткізгі және газ өткізгіш қазандақ қондырғыларды, пештің отығын, бу құбырларын тексеру, дат пен күлден тазалау және күйдіру. Калориферлерді, өндірістік типтегі газді тоңазытқыштарды, өндірістік желдетпе каналдарын, шаң ұстаушы құрылғыларды тазалау. Түтін өткізгіштерін, газ өткізгіштерін және желдетпе каналдарын өткізгіштікке, оғаштыққа және тығыздыққа тексеру. Пештің оттығы, қазаны, өндірістік пештері, газ өткізгіштері, түтін өткізгіштері және өндірістік желдетпе жүйесі туралы жазбаша қорытындылар құру.
Білуге тиіс: қолданылып отырылған жабдықтын құрылымы; машиналар мен жабдықтардың бөлшектерін шешу мен қондыру ережелері; мехникалық құрылғыларды пайдалану ережелері; өңдірістік типтегі газды тоңазытқыштарды және калорифтерді, ресторанды плиталарды, кептіруші, күйдіруші, нан пісіруші пештерді, газды жылытушы қондырғыларды, өндірістік желдетпе каналдарын, өндірістік-технологиялық бағыттағы орталық булық жылытушы бу өткізгі және газ өткізгіш қазандақ қондырғыларды, пештің оттықтарын, бу құбырларын тазалау мерзімдері мен ережелері; түтін өткізгіштерін, газ өткізгіштерін және желдетпе каналдарын өткізгіштікке, оғаштыққа және тығыздыққа тексеру тәсілдері; пештің оттығы, пештер, газ өткізгіштері, түтін өткізгіштері туралы техникалық құжаттарды рәсімдеу ережерелі; газ тәріздес отынның қасиеттері және жарылу қауіпі бар қоспалардың пайда болу себептері; бу өткізгіш жүйесіндегі үйінділерді жою тәсілдері; қазандарды айналдыра қалау мен футерлеу әдістеру мен ережелері, машиналар мен жабдақтарды жөндеу ережелері.
Достарыңызбен бөлісу: |