Қазақстан Республикасы тарихы кафедрасы 6М011400 – Тарих мамандығы бойынша кредиттік

Дәріс мазмұны:

4. 
   Тарихты оқытудағы деректердің маңызы.
   
5. 
   Дерек ұғымы және оның түрлері.
   
6. 
   Негізгі деректер.Оқиға. Құбылыс. Процесс. Термин. Сөз этимологиясы.
   

Тарихи білім берудің ең басты элементі – ол білім. Білім адамзаттың әлеуметтік тәжірибесені жинақтаған тарих саласындағы мәлімет, танымдардан құралады. Білім қоғамның дамуы туралы ғылыми түсінік қалыптастырады, тарихи шындық және адамзаттың оған қол жеткізу жолдары туралы дүниетанымды негіздейді.

Дерек қайталанбайды, оны бақылау, қайта қалпына келтіру мүмкін емес. Бұл оның өзіндік ерекшелігі. Тарихты тану процесінде деректің маңызы зор, ол тарихи байланыстарды айқындау, салыстыру және жинақтауда аса қажет. Деректерді жинақтау және жүйелеу – тарихи танымның құралы.

Оқиға дегеніміз жалғыз –жарым дерек. Оған Аңырақай шайқасы, кенесары көтерілісін жатқызуға болады. Бұл оқиғалар нақты жағдайда, нақты адамдардың қатысуымен белгілі бір уақыт пен кеңістіктің шегінде болған.

Құбылыс деп нақты дерекке қатыссыз, орынды қатысушыларды, уақытты көрсетілмеген жалпы ұғымдарды айтамыз. Бұл жағдайда революция – қоғамдық дамудың сапалық өзгерісі, ал көтеріліс – бұқараның қарулы бас көтеруі. Тарихи құбылыстар белгілі бір тарихи кезеңнің немесе дәуірге тән сипатты белгілерін танытады.

Процесс дегеніміз – даму жағдайының бірізділікпен ауысуы. Тарихи процесс уақытпен тығыз байланысқан деректер тізбегі, оның байланыстырушысы себеп пен салдар. Мысалы, өнеркәсіптік төңкеріс – мануфактурадан машиналы өнеркәсіпке өтуді сипаттайтын процесс.

Әдебиеттер:

1. 
   Омарбеков Т.О. ХХ ғасырдағы Қазақстан тарихының өзекті мәселелері. А.,2001.
   
2. 
   Шаймерденова К.Ш. «Қазіргі сабақ және өзекті мәселелері». Алматы, Кітап, 1990 ж.
   
3. 
   Ысқақов Ә. «Лекция сабақтарын өткізудің кейбір жолдары». Қазақстан мектебі, №8, 1985.
   
4. 
   Ысқақов Ә. «Пысықтауды ұйымдастыру». Қазақстан мектебі.Алматы, №1, 1987.
   
5. 
   Ақназаров Б.С. Методическая разработка к практическим и лабораторным занятиям по методики преподавания по истории Казахстана. Алматы, 1997 г.
   
6. 
   Ақназаров Б.З. Некоторые вопросы обучение истории Казакстана в школе. А.,1997г.
   
7. 
   Төлеубаева К.Т. Тарих факультетінің жоғары курс студенттерінің оқу-тәрбиелік практикасын өткізу және ұйымдастыру. Әдістемелік талқылама. Алматы, 1997.
   
8. 
   Сарсекеев Д.С. «Задания для самостоятельной работы учащихся по истории Казахстана». А, 1991.
   
9. 
   Төлеубаева К.М. «Отаншылдық рухы әлсіремесін десек». Қазақ тарихы, А, №2, 1998.
   
10. 
    Төлеубаева К.М. «Отаншылдық рухы әлсіремесін десек». Қазақ тарихы, А, №2, 1998.
    
11. 
    Ысқақов Ә. «Лекция сабақтарын өткізудің кейбір жолдары». Қазақстан мектебі, №8, 1985.
    
12. 
    Ысқақов Ә. «Пысықтауды ұйымдастыру». Қазақстан мектебі.Алматы, №1, 1987.
    
13. 
    Ақназаров Б.С. Методическая разработка к практическим и лабораторным занятиям по методики преподавания по истории Казахстана. Алматы, 1997 г.
    
14. 
    Төлеубаева К.Т. Тарих факультетінің жоғары курс студенттерінің оқу-тәрбиелік практикасын өткізу және ұйымдастыру. Әдістемелік талқылама. Алматы, 1997.
    

Дәрістің мазмұны:

1. 
   Тарих сабақтарында оқу картинасымен жұмыс істеу тәсілдері.
   
2. 
   Тарихты оқытудағы шартты көрнекілік.
   

3. Тарихта оқу картиналарының жіктелуі.

Оқу картиналары оқиғалық, типологиялық және мәдени-тарихи болып бөлінеді. Оқиғалық картиналар нақты жеке оқиғалар туралы түсінік береді. Олар тарихтағы шешуші кезеңді бейнелейді.

Тұрпатты картиналар көп қайталанатын тарихи деректерді, сол дәуірге тән типтік оқиғаларды көз алдына елестетеді.

Мәдени-тарихи картиналар тұрмыстық заттармен, материалдық мәдениет ескерткіштерімен таныстырады. Ондағы сәулет ескерткіштері, мүсін өнері олардың орындалу ерекшеліктері мен механизмдері бейнеленуі мүмкін. Бір процестің сырын ашу үшін бірнеше картинаны қатар қолдануға болады.

Шартты кескіндемелік көрнекілік тарихи процестің сандық және сапалық мазмұнын ашып, қоғамдық құбылыстардың басты белгілерін, даму бағыттарын айқындап, тарихи ұғымдардың, заңдылықтардың себеп-салдарлы байланыстарын игеруге көмектесетін рәміздік бейнелердің жиыны. Шартты кескіндемелік көрнекілікке сұлба, кескіндеме, диаграмма, аппликация, сұлбалық суреттер жатады. Олар тарихи оқиығаның мәні мен байланыстарын, даму динамикасын айқындауда жекелеген, шектеулі ұғымдарды қалыптастыруда қолданылады.

Сұлбалық карта заттың ең басты ерекшеліктерін көрсету арқылы ұғым қалыптастыруға көмектеседі.

Аппликация-қағаз немесе кртоннан сол кезеңде қолданылған заттың кескінін, силуэтін, рәміздерін жасау.

Әдебиеттер:

1. 
   Г. Назарбаева, Х.Әбжанов. Қазақстан : тарих, тұлға, теория. Алматы, 2004. 126-152 бб.
   

2. Тұрлығұлов Т. Тарих сабағын жетілдіру жолдары. Алматы, Мектеп, 1984. 87-96 бб.

3. 
   Омарбеков Т.О. ХХ ғасырдағы Қазақстан тарихының өзекті мәселелері. А.,2001.
   
4. 
   Шаймерденова К.Ш. «Қазіргі сабақ және өзекті мәселелері». Алматы, Кітап, 1990 ж.
   
5. 
   Ысқақов Ә. «Лекция сабақтарын өткізудің кейбір жолдары». Қазақстан мектебі, №8, 1985.
   
6. 
   Ысқақов Ә. «Пысықтауды ұйымдастыру». Қазақстан мектебі.Алматы, №1, 1987.
   
7. 
   Ақназаров Б.С. Методическая разработка к практическим и лабораторным занятиям по методики преподавания по истории Казахстана. Алматы, 1997 г.
   
8. 
   Ақназаров Б.З. Некоторые вопросы обучение истории Казакстана в школе. А.,1997г.
   
9. 
   Төлеубаева К.Т. Тарих факультетінің жоғары курс студенттерінің оқу-тәрбиелік практикасын өткізу және ұйымдастыру. Әдістемелік талқылама. Алматы, 1997.
   
10. 
    Сарсекеев Д.С. «Задания для самостоятельной работы учащихся по истории Казахстана». А, 1991.
    
11. 
    Төлеубаева К.М. «Отаншылдық рухы әлсіремесін десек». Қазақ тарихы, А, №2, 1998.
    

№8 дәріс

Тақырып: Теориялық оқу материалын оқып үйрену.

жүктеу 0,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: