Бөлім 3 . Құрылыс конструкциясының сараптамасы

Бөлім 3 . Құрылыс конструкциясының сараптамасы

Құрылыс конструкцияларының экспертизасын салалық немесе әдейіленген нормативті құжаттардың тақырыптары бойынша ғимараттың талап ететін өртке төзімдік дәрежесін анықтаудан басталады.Осылай өндіріс ғимараттарының отқа төзімділік дәрежесі ғимараттың қабаттылығы мен ауданына, өрт жарылыс қауіптілігінің категориясы және де ғимараттарды автоматты өрт сөндіру құрылғыларының болуына тәуелді нормалар бойынша анықталады. Технологиялық бөлімімен өндірістің технологиялық сызбасын оқиды, зат және материалдың жарылыс қауіпті қасиеттерін анықтама бюросы бойынша қолданылатын заттар мен материалдардың өрт қауіпті қаситеттерінің санды және сапалы сипаттамаларымен танысады және норма бойынша ғимараттың және бөлмелердің категориясын анықтайды. Ғимараттардың ауданың бірінші қабатының жобасы бойынша анықтаған жөн, ал ғимараттың қабаттылығын көлденең фассадпен және көлденең қима бойынша жасалуы тиіс. Кейде барлық берілгендер бірінші қабаттың жобасында берілген жобаның бас бөлімді (паспортты парақта) парақта немесе түсіндіру хатында беріледі.

Талаптық қоғамдық ғимараттардың отқа төзімділік дәрежесі қабаттылығы мен сыйымдылығынан, қабаттың ауданынан, тағайындалуынан шыға отырып нормалармен анықталады.

Талапты тұрғын ғимараттардың отқа төзімділік дәрежесі құрылыс ауданынан ғимараттың қабатынан және өртке қарсы қабырғаларының болу шартынан нормалар бойынша анықталады.

Ғимараттың талапты өртке төзімділік дәрежесін біле отырып әдейіленген және салалық құжаттардың сәйкес келетін пунктерімен нормативті құжаттардың тараулары бойынша құрылыс конструкциясының талапты өрт төзімділік шектерін және конструкция бойымен өрттің таралуын анықтайды, ал егерде берілген құжаттарда бұл берілген құжатта бұл берілгендер жоқ болса, онда талапты отқа төзімділік дәрежелері және өрттің таралу шектері (19) әдебиетінің 1 – кестесі бойынша анықталады. Құрылыс конструкцияларының экспертиза кестесінде (3.1 кестесі) ғимараттағы барлық құрылыс конструкциялары енгізіледі. Конструкция саны және олардың қысқаша сипаттамасы жобаның түсіндірме хатынан, сызбалардан (ғимараттың қималарынан, жобаларынан бөгеттермен жапқыштар жобасынан) және де ғимараттың фрагменттерінен және ғимарат конструкцияларынан алынады. Бір қатар жағдайларда жобаның архитектуралы-құрылыс бөлігінің сызбаларынан басқа экспертиза кезінде конструкциялардың, бөлмелердің т.б. бұйымдардың есіктердің т.б. каталогтардың қолдану, жүгіну жасалынатын түсіндіру хатында немесе жобаның жұмыс сызбаларындағы сериялар мен номерлерге. Көп жағдайды бір ғимаратта унифицерленген бір типті конструкциялар қолданылады, сондықтан олардың әр цех және әр жеке бөлмеге сәйкестігін тексеруінің қажеті жоқ. Ерекшелік ретінде жоғарлатылған өрт қауіпті бөлмелер болады.

Жобалық материалдардың экспертизасы кезінде біріншіден тексеріске ұшырайтын:

1.Ішкі және сыртқы қабырғалар және де сатылы торлардың қабырғалары.

2. Каркасты қабырғалар: бағандар, ригельдер, каркастың толтырылуы каркасты қабырғалардың элементтерін тексеру түйіндері.

3. Қанқалы қалқа.

4. Бағандар колонналар.

5. Жабындылар, (подвалдың бетінде, қабатаралық, шатырлы): тасушы элементтер, жылытқыш, едендер.

6. Сатылар: алаңдар, марштар, косоуры, баспалдақтар.

7. Сатылы элементтердің, жабындылардың, бөгеттердің, ішкі қабырғалардың қапталуы.

8. Тасушы қаптағыштар: тасушы элементтері (балкалар, фермалар, погондар, аркалар), настилдер, жылытқыш, жабын.

9. Ілінбелі төбелер: каркас, каркасты толтыру, жылытқыш.

10. Есіктер (есікті маталар және қораптар): ішкі қабырғаларда және бөгеттерде, сыртқы қабырғаларда, сатылы торлардың қабырғаларында шатырға кіруде, өртке қарсы бөгеттерде.

11. Терезелі ойықтарды толтыру: сыртқы, ішкі қабырғаларда және бөгеттерде, сатылы торлардың қабырғаларында, өртке қарсы бөгеттерде.

Конструкциялардың тактикалық отқа төзімділік шегін және оттың таралу шектерін анықтау пунктарымен кестелер арқылы жүзеге асады (19). Құрылыс корпустарының отқа төзімділік шектері тек конструкциялардың бөлек түрлеріне көбіне мінезді көптеген факторларға тәуелді. Қабырғалармен бөгеттердің фактикалық отқа төзімділік шектері материалдарға, қалыңдыққа, конструктивті орындалуына отқа төзімділік қабаттың қалындығына (алғаш конструкциялары үшін) тәуелді және пасобие бойынша анықталады:

- бетонды және темір бетонды бөгеттер үшін 3 кесте бойынша;

- бетонды және темір бетонды қабырғалар үшін 4 кесте бойынша;

- тас бөгеттермен қабырғалар үшін 10 кесте бойынша;

- ағаш бөгеттермен қабырғалар үшін 12 кесте бойынша ;

- ілгіш панельдермен парақтардан тұратын бөгеттермен қабырғалар үшін 14 кестесімен. Бағандар мен столбтардың отқа төзімділік шектері материалдарға, көлденен қиманың көлеміне, қыздыру тәсіліне, арматура өсіне дейінгі арақашықтыққа (темір бетонды бағандар үшін) оттан қорғау қабатының қалындығына тәуелді және пасобиямен анықталады.

- 10 кесте бойынша кірпішті столб үшін;

- 11 кесте бойынша метал бағандар үшін;

- 12 кесте бойынша темір бетонды баған үшін;

- 2 кесте бойынша темір бетонды баған үшін;

Темір бетонды балкалар үшін өртке төзімділік шектері балканың көлденең қимасының кеңдігіне, арматура өсіне дейін арақашықтығына, арматура класына, балка қабырғасының кеңдігіне тәуелді және пособиялармен анықталады.

(19) – ауыр бетонды балка үшін 6 кестесі бойынша;

- жеңіл бетонды балка үшін 7 кесте бойынша (п.п. 2.18, 2.20, және 2.21 талаптарының шарттары бойынша); Бір беттік қыздыру кезінде балканың отқа төзімділік шегі темір бетонды плита үшін және жабындылар мен жапқыштар үшін қабылданады.

Темір бетонды плиталардың және жабындылар мен жапқыштардың отқа төзімділік шегі олардың түрінен (көлденең қимасынан, көп бос аралықты, қабырғалы), тірелу әдісінен (екі жағынан), суластыру контурынан, бетон түрінен (жеңіл, ауыр), арматура классына тәуелді және (19) пособиясынан анықталады: - 8 кесте бойынша бір қабатты плиталар үшін;

- екі қабатты плиталар үшін (жеңіл және ауыр бетоннан) 9 кесте бойынша п.п. 2.18, 2.21 талаптарын есепке ала отырып.

Қабырғалармен төмен қараған қабырғалы темір бетонды плита үшін отқа төзімділік шегі балға секілді 6 және 7 кестелері бойынша алынады, бұдан қабырға қалыңдығы ретінде қосылған екі плита қабырғаларының қалыңдығы алынады.

Темір бетонды ферма мен аркалардың отқа төзімділік шегі конструктивті элементтің көлденең минималды қимасының кеңділігінен, бетон түрінен (жеңіл немесе ауыр) арматура өсіне дейінгі арақашықтығынан, арматура классына тәуелді және 5(19) кестесі бойынша анықталады.Болат және ағаш фермалардың, рамалардың, аркалардың, ағаш және болат балкалар бойынша жабындылардың отқа төзімділік шегі материалдың жасалуынан, элементтердің және түйіндердің отқа төзімділік әдісіне тәуелді, 11,12, (19) кестелері бойынша анықталады.

Себебі өндіріс корпусы от жарылыс және өрттің қауіпсіздігі бойынша «Б» категориясына жатқызылады, сонымен қатар ғимараттың ауданы – 3636м², ол ғимаратттың отқа төзімділігі талап бойынша -ІІ дәрежелі болуы қажет.

Кесте 3