Қазақстан республикасы білім және ғылым

Сурет-80. Оңтайлы қарым-қатынас жасау кезеңдері

жүктеу 4,42 Mb. бет 216/260 Дата 03.03.2023 өлшемі 4,42 Mb. #41578 түрі Оқулық

Навигация по данной странице:

• Көзін

Сурет-80. Оңтайлы қарым-қатынас жасау кезеңдері Қарым-қатынас – педагогикалық іс-әрекеттің маңызды кәсіби құралы. Педагогикалық қарым-қатынас әлуметтік-психологиялық процесс ретінде сипатталады: тұлғаны тану; ақпаратпен алмасу; іс-әрекетті ұйымдастыру; өзін- өзі тану. Мұғалімнің коммуникативтік іс-әрекетінің қызметі белгіленген: ынталандырушы; жауап беруші; бақылаушы; ұйымдастырушы. Ұжымның жалпы ахуалы оның мүшелерінің интеллектуалдық, сезімдік және мінездерінің жігерлілік белгілеріне тәуелді болып келеді. Жекелеген педагогтердің танымдық белсенділігі, өнертапқыштығы ұжымды инновациялық қызметті дамытып, жаңа технологиялар іздестіруге жұмылдырады. Жігерлі педагог-жетекші соңынан өзгелерді ерте алады. Егер ұжым мүшелерінің ақыл- ойы, сезімі, ерік-жігері педагогикалық қызметке жұмылдырылса, онда табысқа жету қиын болмайды. Жеке адамның ұжымға және оның әлеуметтік-психологаялық ахуалына ықпал жасайтын негізгі әдістері – көзін жеткізу, сеңдіру, жеке үлгі көрсету. Көзін жеткізу адамдардың бағасын, пікірін, қалыптасқан мінез-құқық нормалары мен ережелерін нақты адамнын көз жеткізетін тұлғаның түсінігіне сәйкес өзгертуге бағытталады. Осы жағдайда көз жеткізуші факторлардың қуатын, қисыны мен дәлелді пайдаланып, тек ақыл-ойға ғана емес, әңгімелесушінің сезіміне де әсер етеді. Сендіру процесінде бір адамның екінші адамға немесе тұтас ұжымға әсері ырықты немесе ырықсыз түрде іске асады. Сендірудің көмегімен педагогикалық ұжымда көңіл-күйі қалыптасып, идеялар, педагогикалык құндылықтар орнығады. Ұжымдағы жағымды әлеуметтік-психологиялык ахуалдың қалыптасуынсыз жеке тұлғаның жасайтын ықпалының тиімді әдісі жеке үлгі көрсету болып табылады. Ол үлгі адамның өз еңбегіне, әріптестеріне, ұжымдык пікірге қатынасы болуы мүмкін. Үлгі барлық кезде де нақты, ол әрекет пен мінез-құлықтың үлгісін береді, көңілдегі мен өмірдегіні салыстыруға мүмкіндік береді. Жағымды психологиялық ахуал қалыптастыруға кедергі жасайтын факторлардың катарына ұжымдағы келіспеушілікті немесе «ахуалдық ауытқуды» атауға болады. Әлеуметтік-психологиялык келіспеушілікті көптеген мамандар адамдардың тікелей қарым-қатынасы саласында пайда болатын карама-қайшылықтын шиеленісіп кетуі ретінде қарастырады. Педагогикалық ұжымда пайда болатын келіспеушіліктер өз табиғатында тұлғааралық келіспеушілік болып табылады. Ондай жағдайда адамдар іс- әрекеттің мақсатына келіспейді немесе оған қол жеткізудің әдістері мен құралдары туралы әртүрлі пікірде болады. Келіспеушіліктер әртүрлі себептердің салдары болуы мүмкін. Педагогикалық ұжымдағы тұлғааралык келіспеушіліктер бірлескен педагогикалық әрекет процесінде орныққан өзара байланыстың бұзылуына байланысты туындайды. Ол педагогикалық қызметке байланысты мұғалімдер, басшылар арасыңдағы іскерлік сипаттағы байланыс болуы мүмкін. Педагогикалық ұжымда орын алатын келіспеушіліктің негізгі үш тобын бөліп көрсетуге болады. Бірінші топ – кәсіптік-педагогикалық әрекетті максатқа жетуге кедергі келтіретін, іскерлік байланыстардың бұзылуынан туындайтын кәсіптік келіспеушіліктер. Бұндай келіспеушіліктер жұмыстағы ынтасыздықтан, мұғалімдердің әрекет мақсатын түсінбеуінен және өз ісін жете білмеуінен туындайды. Екінші топ – педагог мінез-құлқының өзара қатынас нормаларына сай келмеуіне, сол сияқты мінез-құлық пен іс-әрекеттің ұжым мүшелерінің бір- бірінен күткен талаптарына сай келмеуінен туындайды. Ол педагогтың өз әріптестеріне және оқушыларға көрсеткен әдепсіздігі, кәсіптік этика нормаларының бұзылуы, ұжым талабын орындамау және т.б. түрінде көрініс береді. жүктеу 4,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз