Қазақстан республикасы білім жəне ғылым

жүктеу 5,38 Mb.

бет	105/241
Дата	12.11.2023
өлшемі	5,38 Mb.
	#44224
түрі	Оқулық

1 ... 101 102 103 104 105 106 107 108 ... 241

Бидайбеков-Е.Ы.-Информатиканы-оқыту-əдістемесі

11-ТАРАУ

АҚПАРАТТЫҚ ҮДЕРІСТЕР МАЗМҰНДЫҚ ЖЕЛІСІН ОҚЫТУ ƏДІСТЕМЕСІ

Ақпаратты сақтау үдерісі

Ақпараттық үдерістер мен ақпарат ұғымдары информатика курсының негізгі ұғымдары болып табылады. Ақпараттық үдерістер ретінде ақпаратпен орындалатын кез келгенəрекет түсіндіріледі. Бізге күнделікті кездесетін ақпараттық үдерістер мысалдары: баспасөз ақпарат құралдарынан ақпарат алу, оқыту, басқару шешімдерін қабылдау, техникалық жобаны дайындау, кəсіпорындағы құжат алмасу, емтихан тапсыру жəне т.б. Кез келген күрделі үдерістерде құраушы ретінде кездесетін ақпараттық үдерістердің үш негізгі типі бар. Бұл ақпаратты сақтау, ақпаратты тасымалдау, ақпаратты өңдеу. Алдымен бұл үдерістерді компьютерге қатыссыз қарастыру керек, яғни адамның қолданысы тұрғысынан. Содан соң, ЭЕМ архитектурасын оқып-үйренуде компьютерлік ақпараттық тех- нологиялар, ЭЕМ көмегімен ақпараттық үдерістерді жүзеге асыру туралы сөз болуы керек.

Ақпаратты сақтаумен келесі ұғымдар байланысты: «ақпаратты тасымалдаушы (жады)», «ішкі жады», «сыртқы жады», «ақпаратты сақтау орны».
Ақпаратты тасымалдаушы – бұл ақпаратты сақтайтын физикалық орта. Адам үшін ақпаратты негізгі тасымалдаушы өзінің биологиялық жады болып табылады (адам миы). Адамның жадын оперативті жады деп атауға болады. Мұнда «оперативті» сөзі
«жылдам» сөзінің синонимі болып табылады. Жинақталған білімді адам бірден айтады. Біз өз жадымызды «ішкі жады» деп айта аламыз, оның тасымалдаушысы – ми.
Ақпаратты тасымалдаушылардың барлық басқа түрлерін сыртқы деп атауға болады (адамға қарым-қатынас). Бұл тасымалдаушылардың түрлері уақыт өтуіне байланысты өзгереді: ертеде тас, ағаш, папирус, тері жəне т.б. Б.э.д. ІІ ғасырда Қытайда қағаз жасалып шықты. Бірақ Еуропаға ХІ ғасырда келді. Содан бері қағаз негізгі ақпаратты тасымалдаушы болып табылады. Ақпараттық
техниканың дамуы магнитті, оптикалық жəне басқа қазіргі ақпарат тасымалдаушылар түрлерін жасауға əкелді.
Ақпаратты сақтаушы – бұл сыртқы тасымалдауда арнайы ұйымдастырылған, ұзақ уақыт сақтауға жəне күнделікті пайдалануға арналған ақпарат. Сақтаушы мысалдары құжаттар мұрағаттары, кітапхана, анықтамалықтар, картотекалар болып табылады. Сақтаушының негізгі ақпараттық бірлігі арнайы физикалық құжат болып саналады: сауалнама, кітап, іс, жинақ, есеп жəне т.б. сақтауды ұйымдастыру ретінде арнайы құрылымның болуы түсіндіріледі, яғни реттелген, сақталынатын құжаттардың жіктелуі. Мұндай ұйымдастыру сақтауды енгізудің ыңғайлылығы үшін қажет: жаңа құжаттармен толтыру, керек еместерін алып тастау, ақпаратты іздеу жəне т.б.
Ақпаратты сақтаушының негізгі қасиеттері: сақталынатын ақпараттың көлемі, сақталу беріктілігі, қолжетімділік уақыты (яғни, қажетті мəліметтерді іздеу уақыты), ақпаратты қорғаудың болуы.
Компьютер жады құрылғысында сақталынатын ақпаратты мəліметтер деп атау келісілген. Компьютерде мəліметтерді сақтаудың сипаттамасы үшін тасымалдаушы, мəліметтерді сақтаушы, мəліметтерді ұйымдастыру, қолжетімділік уақыты, мəліметтерді қорғау ұғымдары пайдаланылады. Компьютердің сыртқы жады құрылғысында мəліметтерді ұйымдастырылған сақтаушыны база жəне мəліметтер қоры деп атау ұсынылған.
Оқыту нəтижесінде оқушылар:

«ақпараттық үдеріс», «ақпарат тасымалдаушы», «берілгендер»

ұғымдарын, «ақпаратты тасымалдаушылар» түрлерін білуі керек;

əртүрлі ақпарат тасымалдаушыларға мысалдар келтіре білуді

жүктеу 5,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 101 102 103 104 105 106 107 108 ... 241

Қазақстан республикасы білім жəне ғылым

11-ТАРАУ

Ақпаратты сақтау үдерісі