306
2 - тип Бала топты қандайда бір мақсаттарға жетуге ықпал ететін құрал
ретінде қабылдайды. Сонымен бірге, топты бала ―пайдасы‖ жағынан
бағалайды. Кӛмек кӛрсете алатын, қиын мәселелерді шеше алатын немесе
қажет ақпараттың кӛзі ретінде топтың беделділерімен араласуға тырысады. Бұл
―прагматикалық‖, яғни ―пайдакүнем‖ тип.
3 -тип Бала топты дербес құндылық ретінде қабылдайды. Бүтіндей топқа
ортақ және оның жеке мүшелерінің мәселелері бірінші жоспарда. Топтың әрбір
мүшесінің жетістігіне қызығушылық таныту және топтың біріккен іс-әрекетіне
ӛз үлесін қосу әрекеттері кӛзге түседі. Жұмыстың ұжымдасқан түрлеріне
қажеттілігі басым. Бұл ―ұжымдық ‖ топ.
Жоғарыда анықталған үш типтің негізінде зерттелінуші жеке баланың
топты қабылдауының басым типін анықтауына жағдай жасайтын арнайы анкета
құрастырылған [5].
Топты зерттеу нәтижесінде алынған жауаптардың негізінде жеке баланың
топты қабылдаудың әрбір үш типі бойынша ұпайлары есептелінді.
Зерттеудің нәтижелері кестеде берілген. Мысалы:
Жеке балаңың топты қабылдау типі.
№
Сыналушының аты жӛні
Дербес
Прагматикалық
(пайдакүнем)
ұжымдық
Тип
1
.
Баймурзаев Аслан
9
1
4
Д
2
.
Шаменова Айжан
5
2
7
Ұ
3
.
Ермекбай Мӛлдір
7
4
3
Д
4
.
Шатпықова Зере
11
1
12
Д
5
.
Қайдарова Айнур
3
3
8
Ұ
6
.
Есімжанова Жадыра
5
5
4
Д+П
7
.
Бакирова Жансая
8
4
2
Д
8
.
Баймурзаева Әйрегім
6
3
5
Д
Индивидтің топты қабылдауының ұжымдық типі 2 адамда байқалды (25%),
Дербес тип 5 адамда (65 %), прагматикалық (пайдакүнем) жоқ адамда
байқалады.
Сонымен
қатар
аралас
типтер
де
кездесті:
дербес
прагматикалық(пайдакүнем). 1 ( 10 %) адамды қамтыды [7].
Қорыта келе:
Психологиялық зерттеулерді жүргізу кезінде зерттеу
әдістерін нақтылы методикаларды сондай-ақ нәтижелерін сандық жағынан
ӛндеудің әдістерін тура таңдай білудің маңызы зор. Алайда, әдіс қаншалықты
сәтті және дұрыс тандалып алынғанымен әдістер жүйесін пайдаланған жӛн.
Мұндай жағдайда неғұрлым толық, терең мазмұнды, ал ең бастысы объективті
иәтижелер алуға мүмкіндік туады.
Балалар психологиясының негізгі зерттеу әдістеріне жалпы сипаттама
беруде бір қарағанда біздің әрқайсымызға оңай, тіпті таныс сияқты болып
307
кӛрінетін жәйт күнбе-күнгі психикалық ӛмірімізге мұқият үңіліп қарасақ, ӛзіне
тән заңдылықтары бар аса күрделі қасиет екендігі, психикалық ӛмірді де
атомның құрылысы сияқты жай кӛзбен қарап ажырату қиын.
Адамның психологиялық ерекшеліктерін білу үшін, осы ғылымның
зерттеу әдістерімен танысуымыз керектігі, әр ғылымның ӛзіндік ерекшелігіне
қарай дербес зерттеу әдісінің болуы, осы әдістер арқылы сол ғылымның сан
алуан заңдылықтарын зерттеуге мүмкіндік тууы, егер ғылымда ӛзіне тән әдіс,
яғни зерттеу әдістері болмаса, ол нағыз ғылым болудан қалатыны, басқа да
ғылымдар тәрізді психология ғылымының да ӛзіне тән әдістері бар екендігі, бұл
әдістер осы ғылымның кӛп жылғы даму жолында түрлі тексерулерден ӛтіп,
сұрыпталу арқылы қалыптасқаны, психикалық әрекетті де белгілі мақсатқа
байланысты жоспарлап, арнайы белгіленген және мұқият ұйымдастырылған
әдістер арқылы зерттелінуі, зерттелінетін адамның кӛп рет қайталанған іс-
әрекеттері мен қылықтары, сӛз саптауы мен бет пішініндегі мәнерлі
қозғалыстары да, бізге оның ойлауы мен сӛйлеуінің, сезімі мен еркінің,
темпераменті мен мінезінің ерекшеліктерін білуге біршама жәрдемдеседі.
Әдебиеттер:
1.Жарықбаев К. «Психология», Алматы 1993 жыл
2.Жарықбаев «Жантану негіздері» Алматы, 2002 жыл
3. Исмайлова Д.А., Абишева Ж.А. Развитие личности ребенка в процессе
предшкольной подготовки. А., 1998.-с.6.
4. Бодалев А.А. Общение и развитие психики. М., 1986.
5. Давыдов В.В. Проблемы развивающего обучения: опыт теротического и
экспериментального психологического исследования. -М., 1986.
6. Лисина М.И. Общение, личность и психика ребенка. М.,1997
7. Ковалев А.Г.Личность и пути ее формирования. М.,1970.
ИНДИВИДУАЛЬНЫЙ МАРШРУТ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ
СЕРТИФИЦИРОВАННОГО УЧИТЕЛЯ
Саворовская Татьяна Юрьевна,
Тренер ЦУП ФАО НЦПК «Ӛрлеу»
Институт повышения квалификации
педагогических работников по Павлодарской
области, Казахстан, Павлодар, tipo_ipk@mail.ru
«Успех это сумма небольших усилий, повторяющихся изо дня в день», -
говорил американский писатель Роберт Кольер. Все значительные
профессиональные достижения наших сертифицированных учителей это
результат непрерывного каждодневного педагогического творчества.
Наиболее впечатляющих результатов достигают ученики тех педагогов,
которые умеют определять масштабные, но реальные цели своего
профессионального роста, прокладывать свой индивидуальный маршрут
совершенствования. Успешные ученики могут быть только у успешного
308
учителя.
В любой профессиональной деятельности должен быть ощутимый,
весомый результат. Не стоит полагаться на волю случая: попросят ли учителя
выступить на педагогическом совете, пригласят ли на научно-практическую
конференцию.
Профессиональную
вершину
легче
покорить,
если
запланировано ее покорение и рассчитаны все шаги по пути к ней.
Чтобы запланировать результат, надо взвесить на что «тянет» ваш опыт
практической деятельности: на статью, доклад на научно-практической
конференции, на обобщение опыта или на публикацию в открытом
профессиональном сообществе. Если определили, какой нужен результат,
определяем
необходимые
шаги
для
реализации
цели,
составляем
индивидуальный маршрут совершенствования.
Например,
как
этот,
составленный
учителем
математики:
https://cloud.mail.ru/public/D4ip/ibfDNsRue.
Любые шаги по совершенствованию своей педагогической практики
должны вытекать из анализа исследования на практике и мониторингов своей
деятельности.
Критерии и показатели состояния своего преподавания [2, с.32] можно
мониторить по следующим индикаторам:
1. Гуманизация учебного процесса:
• доступность;
• создание благоприятного психологического фона;
• соблюдение прав и свобод обучаемых.
Индикатор: отсутствие жалоб и нареканий со стороны детей и родителей.
2. Здоровьесберегающая направленность учебных занятий:
• учет возрастных особенностей аудитории;
• создание благоприятного психологического климата;
• использование приемов, способствующих появлению и сохранению
интереса к учебному материалу;
• создание условий для самовыражения обучающихся;
• инициация разнообразных видов деятельности.
Индикатор: количество заболеваний за год.
3. Развитие компетенций (развивающая направленность учебных
занятий):
• исследовательские;
• мыслительные;
• речевые;
• общекультурные;
• ценностно-смысловые.
Индикатор: количество участвующих в олимпиадах, конкурсах и сетевых
проектах, их достижения.
4. Результативность методической работы:
• использование мультимедийных дидактических материалов;
• интегрированность учебного материала;
Достарыңызбен бөлісу: |
