178
Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың 2030 стратегиялық бағдарламасының «Қазақстан мұраты»
деп аталатын бөлімінде – еліміздің тұтастығын, оның тыныштығын, яғни мемлекетімізге
қауіп төндіретін қандай да болмасын ішкі және сыртқы күштерден сақтау міндетінің өзі,
жастарымызды Отаншылдық, елжандылық, патриоттық рухта тәрбиелеуді жүктейді,- деген
болатын.
Қарастырылған мәселе бойынша мынадай ұсыныстар жасауға болады:
1. Оқу-тәрбие үдерісі арқылы жастардың ұлтжандылық қасиеттерін қалыптастыруды
аудиториядан тыс іс-шараларды мақсатты түрде ұйымдастыру үшін, зерттеу барысында
негізделген теориялық қағидалармен әдістемелік ұсыныстарды жоғары оқу орындарының
дайындық бөлімінің бағдарламаларына енгізу қажет. Бұл патриоттық тәрбиені жүзеге
асыруда педагог кадрлардың біліктілігін, құзыреттілігін арттырады.
2. Жастардың бойында патриоттық қасиеттерді қалыптастыру үшін оқу үдерісін
тәрбие үдерісімен тығыз байланыстыру қажет және оқу пәндерінің бағдарламалары мен
мазмұнына патриоттық мазмұндағы материалдарды жан-жақты терең кіріктіру әдістемелерін
жетілдіру керек.
3. Патриотизмді насихаттайтын патриоттық мазмұндағы компьютерлік ойындарды,
электрондық оқулықтарды, интерактивті тақталар арқылы көрсететін әртүрлі көмекші
дидактикалық материалдарды даярлау қажет.
Ұсынылып отырған мәселе өте күрделі болғандықтан, оның көптеген салаларын
қамтып шығу мүмкін емес және ол оқу-тәрбие үдерісі арқылы жастардың патриоттық
қасиеттерін қалыптастыру мәселесін онан әрі жетілдіруді қажет етеді.
Әдебиеттер
1. Табылдиев Ә. Халық тағылымы, – Алматы:, Қазақ университеті, 1992 ж.
2. Ұзақбаева С.А. Тамыры терең тәрбие. – Алматы: Білім, 1995 ж.
3. HTTP://KHABAR.KZ/KZ/NEWS/KOGAM-KZ/ITEM/90809
4. «https://egemen.kz/article/kitap
179
ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР: ТАРИХ, ӘЛЕУМЕТТАНУ,
ФИЛОСОФИЯ, ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС, ЭКОЛОГИЯ, ВАЛЕОЛОГИЯ
СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНЫЕ НАУКИ: ИСТОРИЯ, СОЦИОЛОГИЯ,
ФИЛОСОФИЯ, СОЦИАЛЬНАЯ РАБОТА, ЭКОЛОГИЯ, ВАЛЕОЛОГИЯ
Р.С. Тұрысбек
Астана қ. (Қазақстан)
ҰЛТ ҚҰНДЫЛЫҚТАРЫ ҺӘМ РУХАНИЯТ
(РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ ЖАЙЛЫ ОЙЛАР МЕН ТОЛҒАНЫСТАР)
Арғы арналардың қайсыбір тұсына назар аударсақ, ел бірлігі, азаттық мұраттары,
руханияттың асыл өзегі басым бағыт алғанын аңғарар едік. Ол, әсіресе ұлт құндылықтары мен
руханият төңірегіндегі жауҺар жәдігерлер, дәстүр өнегелері мен тарихи тамырластық, тәрбие
негізіне келіп саяды. Ел-жер мәні, отан мен отбасы құндылықтары, тарих пен таным, дін мен тіл
мұраттары да ұлттық кодтың ажырамастай бөлігі ретінде маңызды орын алады.
Ұлт тарихының арғы-бергі кезеңдеріне назар аударсақ, елдік мүдде, дәстүр-дін мұраты,
діл мен тіл сабақтастығы, отан мен отбасы байланысы, білім-ғылым жүйесі, таным арналары,
татулық пен тұтастық, достық сырлары, тәлім-тәрбие иірімдері көңілді баурап, жанды
жадырата түседі. Ел бірлігінің беріктігі, байтақ жеріміз бен тамырлы тарихымыздың өзіндік
өзгешеліктері де жан-жүрегімізді тербеп, көңілді кернеп, мадақ сезімге бөлейтіні анық. Туған
жердің – тұғыр, ел бірлігі – мақтаныш, отан мен отбасының басты құндылық, дәстүр мен дін,
тарих пен таным, тәлім-тәрбие – ұлт руханиятының алтын өзегі екені де бар қырынан жарқырай
көрінетін тұсы да осы. Осы реттен келгенде, Елбасының: «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру»
атты мақаласы ел бірлігі мен тарих тағылымын, ұлттық рух пен руханият арналарын, дәстүр
өнегелерін, өмір ағынын, уақыт бедерін, даму үрдістерін негізге алады. Бүгін мен болашаққа
барлау, талдаулар жасалады. Таяу жылдардағы міндеттер мәні, бағыты айқындалады [1].
Мақаланың «Кіріспе» бөлімінде Қазақстанның үшінші жаңғыруы басталғаны, оның басым
бағыттары: саяси реформа мен экономикалық дамуы кең өріс алғаны көтеріңкі көңіл, мадақ
сезіммен негізгі назарға алынады. Ел бірлігі, адам факторы, еңбек мәні, өмір ағыны, даму
үрдістері кең өріс алады. Осының негізінде әлемдегі дамыған – 30 елдің қатарына қосылу басты
мақсат етіледі. Мұның мәнісі, негізгі өзегі, атап айтқанда: «Мақсатқа жету үшін біздің санамыз
ісімізден озып жүруі, яғни одан бұрын жаңғырып отыруы тиіс». Демек, өмір мұраты айқын,
еңбегіміз мәнді болумен бірге, бастысы сананың ашықтығы, зейінді зерденің басым бағыт алуы
қажет-ақ. Бұл тұста, сөз жоқ өзіндік ұстанымымыз берік, бәсекеге қабілеттілік жоғары,
болашаққа сеніммен қадам басу – жеңіске жетудің жолы, нәтижеге қол жеткізудің басты
көрсеткіштерінің бірі екені анық. Дәуір дидарына жіті қарап, замана сынына төтеп беріп,
жаҺандық үдерістерді негізгі назарға алып, осының негізінде озық дәстүрлерді алға шығарып,
ұлттық-рухани арналардан нәр алу – болашақ бағдары, рухани жаңғырудың алтын арқауы, асыл
өзегі болары шындық.
Ел дамуы мен тарихындағы жаңа кезең болып табылатын бұл тұста, сөз жоқ қоғамдық
құбылыстарға мән беріп, замана шындығы мен уақыт тынысын терең сезінген жөн.
Жасыратыны жоқ, дүние диданында, жер жаҺан мен планета тынысында мазасыздық,
тынышсыздық бары байқалады. Әлемдегі халықаралық терроризм жаҺандық зұлматқа, қаҺарлы
сипатқа ие болуда. Бұған миллиондаған босқындар шоғырын, террорлық агрессия салдарынан
жазықсыз адамдардың қырылуын, қалалардың қирауын, мәдени-тарихи ескерткіштердің
жойылуын қоссақ, сөз жоқ толеранттылыққа бару, келісім мен диалог алаңын құру қажет-ақ.
Осы тұста, әрине Елбасының «Әлем. ХХІ ғасыр» манифесінің маңызы арта түседі. Терроризм
мен экстремизмге қарсылық – адамзат алдында тұрған басты міндеттердің бірі. Осы орайда,
