Қазақстан республикасы білім және ғылым министірлігі

19 
 
студенттердің  ӛзбетінше  орындалатын  жұмыс  тапсырмалары  арқылы  толықтырылып, 
жетілдіріледі.  Академиялық  оқу  сабақтарында  нақты  тапсырмалар  белгілі  уақыт  кӛлеміне 
жоспарланады, бұл уақыт аралығында ең негізгі базалық білім негіздері игеріледі [2].  
СӚЖ - студенттің тәжірибелік сабақтарға дайындалу мақсатында оқытушы бағыттаған 
теориялық ақпараттар мен мәліметтер, педагогикалық суреттер негізінде және әдебиеттермен 
кітапханалардағы  жұмыс,  сонымен  қатар  оқытушы  ұсынған  әртүрлі  графикалық  бейнелеу 
тәсілдері  мен  жолдарына  арналған  СӚЖ  тақырыптарына  сай  ӛзбетінше  орындалатын 
тәжірибелік  тапсырмалар  жұмыстары  болып  саналады.  Студенттің  ӛзбетінше  жұмысы    - 
студенттердің  оқу  жұмысының  маңызды  құрамдас  бӛлігі  болып  табылады.  Оқу  үрдісіндегі 
студенттің  тәжірибелік  білік  дағдылары  мен  машықтану  деңгейлерін  жетілдіру,  студенттің 
бейнелеу техникасын меңгерудегі мүмкіншіліктерін қалыптастыру және шығармашылық ой 
қабілетін  дамыту  бағытында  СӚЖ  тапсырмалары  студенттің  пән  бойынша  қызығушылығы 
мен  пәннің  қажеттілігін  түсінудегі  кӛзқарасын  қалыптастырады.  СӚЖ  тапсырмалары  -  ол, 
қойылған  мақсат-міндетке  байланысты  сауаттылық  негіздерін  ӛздігінен  ізденіс-зерттеу 
жұмыстары  арқылы  ойластырыла  отырып  орындауға  бағытталған  теориялық  материалдар 
және  тәжірибелік  жұмыс  түрлері  бойынша  қарастырылған  тапсырмалар  болып  табылады. 
Сондықтан  да  СӚЖ  тапсырмалары  -  әр  уақытта  студенттің  шығармашылық  бағытта 
ӛзбетінше  ой  қабілетін  дамытуға,  практикалық  дағды  негіздерін,  бейнелеу  шеберлік 
негіздерін игеру бағытындағы барлық мүмкіншіліктерін жетілдіріп отыруға арналған жұмыс 
түрлері  болып табылады.  Студенттердің  ӛзбетінше  жұмысы  /СӚЖ/  -  оқу  үрдісінің  сапасын 
интегральды  бағалаудағы  маңызды  факторы  болып  табылады.  СӚЖ  -  білім  алушылардың 
ӛзбетінше білімін жетілдіру бағытында қажетті білімдерді, кәсіби тәжірибелік дағдылар мен 
машықтарын игеруде қажетті білімді игеруіне ықпал етеді.  
Студенттің  ӛзбетінше  жұмысы  -  оқу  жұмыстарының  арнайы  бір  формасы,  сонымен 
қатар ол - танымдық қабілеттерін қалыптастыру жолдарының бір түрі болып есептеледі. Пән 
бойынша  СӚЖ  ұйымдастыру  және  оның  дұрыс  жоспарлануы  -    пәннің  спецификалық 
ерекшеліктерін  ескере  отырып  міндетті  түрде  игертілу  қажеттілігіне  байланысты  арнайы 
білім, дағды, машықтану қабілеттерін дамытуда міндетті жұмыс түрлері мен тапсырмаларды 
сауатты және жүйелі құрастыруды қажет ететін үрдіс. СӚЖ ұйымдастырудағы негізгі талап - 
пән  негіздерін  сапалы  оқытудағы  әдіс-тәсілдерді,  білім  меңгерту  үрдісінде  студенттің 
қажетті білімді ӛздігінен зерттеу-ізденіс жұмыстарын жүргізу арқылы жетілдіру, толықтыру 
және  дамытуға  бағытталады.  Сондықтан  да  СӚЖ  -  студенттің  нақты  тапсырманы  орындау 
барысында  ӛзіндік  іс-әрекетінің  дербестігін  арттырады,  ізденімпаздық  қабілетін  дамытады, 
интелектуалды  қызметінің  белсенділігі  артады,  соның  негізінде  пән  бойынша  тәжірибелік 
білік  пен  дағды  қалыптасуына  ықпал  туа  отырып,  бейнелеу  іс-әрекетінің  саналы  түрде 
сауаттылық негіздері жүйелі түрде игеріледі. Сондықтан да "Академиялық сурет 1" оқу пәні 
бойынша  оқытушының  жұмыс  оқу  бағдарламасын  құрастыру  барысында  пәннің 
спецификалық  ерекшелігіне  сай  оның  негізгі  мақсат-міндетін,  негізгі  орындалатын  жұмыс 
түрлеріне  сәйкес  тақырыптары  мен  тапсырмалар  түрлерін,  жұмыс  материалдары  мен 
бейнелеу  құралдары  және  жабдықтарын,  нақты  тапсырманы  орындауға  бӛлінетін  уақыт 
бюджетін  дұрыс  белгілеу,  жұмысты  орындау  және  тапсыру  мерзімін  бақылау  графигіне 
студенттің  мүмкінщіліктерін  ескере  отырып  енгізу  бағытындағы  тиянақты  ойластырылған 
түрдегі  жұмысын  қажет  етеді.  "Академиялық  сурет  1"  пәні  бойынша  1-курста  СӚЖ 
тапсырмалары  жұмыс  оқу  бағдарламасында  қарастырылған  модуль  тақырыптары  мен 
аудиториялық  оқу  тапсырмаларымен  тығыз  байланыстағы  тақырыптық  жұмыс  түрлері  мен 
тапсырмалары  жоспарланады.  СӚЖ  тапсырмалары  -  жұмыс  оқу  бағдарламасында 
қарастырылған  тақырыптарға  сай  студенттің  аудиториялық  сабақ  тақырыптарын  игеру, 
бекіту,  толықтыру  және  ӛзбетінше  ізденіс  жұмыстарын  орындау  бағытына  арналып 
ұсынылатын  тақырыптарға  сәйкес  белгіленген  графикалық  материалдар  мен  бейнелеу 
негіздеріне арналған жұмыс түрлерінен тұрады.  
Студенттің  оқытушымен  ӛзбетінше  жұмысы  -  бұл  студенттің  оқытушы  жетекшілігі 
және  нұсқауымен  сабақ  тапсырмасының  мақсат-міндеттерін  шешуде  тәжірибелік  білім 

20 
 
деңгейін  жетілдіру  бағытындағы  жұмыс  формасы.  СОӚЖ  кезіндегі  оқытушымен  кеңес 
(консультациялар) - бұл студенттің ӛзбетінше орындайтын тапсырмаларын орындауда үлкен 
кӛмек  беретін  жұмыс  үрдісі.  СОӚЖ  пән  оқытушысының  студенттерге  ыңғайлы  уақытқа 
сәйкестендіріп,  арнайы  сабақ  кестесімен  байланыстырыла  белгіленіп,  қойылады.  СОӚЖ  - 
«Академиялық  сурет  1»  пәні  бойынша  дайындалған  жұмыс  оқу  бағдарламасы  мазмұнында 
қарастырылған  тақырыптарға  байланысты  жұмыс  тапсырмаларын  орындауға  бағытталған. 
СОӚЖ  үрдісінде  студенттер  аудиториялық  тәжірибелік  сабақ  кезінде  орындалатын 
жұмыстарды толықтыру, қатемен жұмыс, графикалық бейнелеу тәсілдеріне (техникаларына) 
арналған  жаттығу  жұмыстарын  орындау,  дидактикалық  және  кӛрнекілік  материалдар 
негізінде  ұсынылатын  жұмыс  түрлері  бойынша  ауызша  және  тәжірибелік  тапсырмалар 
орындайды.. 
Мамандық  бойынша  1  курста  оқытылатын  негізгі  арнайы  оқу  пәні  болып  табылатын 
"Академиялық  сурет  1"  оқу  курсы  бойынша  пәндік  құзіреттілік  негіздерін  қалыптастыру 
бағытында студентердің ӛзбетінше жұмыстарына қойылатын негізгі талаптар: 
-  пән  бойынша  игерілетін  теориялық  білім  негіздерін  игеру  бағытында  арнайы  оқу-
әдістемелік материалдарды зерттеу, талдау; 
-  пән  бойынша  сауаттылық  негіздерін  құрайтын  терминологиялық  сӛздіктер  мен 
анықтамалар бойынша глоссарий орындау; 
-  пән  бойынша  бейнелеу  тәсілдерін  (техника)  зерттеу  бағытында  орындалатын 
әдістемелік кӛшірме жұмыстарын орындау; 
-  пән  бойынша  бейнелеу  дағдыларын  жетілдіру  бағытында  орындалатын  сызықтық 
және ӛңдік жұмыстар (долбар-нобайлар) орындау; 
- 
пән  бойынша  графикалық  бейнелеу  құралдары  мен  әртүрлі  бейнелеу 
материалдарының  техникалық  мүмкіншіліктері  және  технологиясымен  танысу  бағытында 
әртүрлі зерттеу-жаттығу жұмыстарын орындау; 
- пән бойынша шеберлік негіздерін қалыптастыру бағытында нұсқадан қысқа мерзімдік 
жаттығу жұмыстарын орындау; 
-  пән  бойынша  композиция  заңдылықтарын  игеру  бағытында  натюрморт  жанрында 
тақырыптық композициялар құрастыру бағытында жаттығу жұмыстарын орындау; 
-  пән  бойынша  игерілген  сауаттылық  негіздерін  кӛрсету  бағытында  кӛркем 
шығармашылық бағытта бірнеше сеанстық тақырыптық жұмыс орындау, т.б. 
Сонымен  қатар,  оқу  материалдарын  ӛзбетінше  дәптерге  қысқаша  конспектілеу, 
суретшілер  шығармаларымен  танысу,  оқу-әдістемелік  материалдарды  арнайы  таблицаларға 
енгізу,  оқу  әдебиеттерінен  қосымша  қажетті  әдістемелік  ақпараттарды  және  оқытушының 
негізгі  қателіктер  бойынша  ескертулерін  белгілеп  жазып  алу    -  бұл  да  студенттің  қажетті 
мәліметтермен  жұмыс  жасау,  қажетті  ақпараттарды  ұқыпты  пайдалану  қабілетін 
қалыптастыруға  мүмкіндік  жасайды.  Аталған  талаптардың  барлығы  -  оқу  үрдісінің  барлық 
формаларының біртұтас мақсат-міндетін, пән бойынша игерілетін білім бойынша қойылатын 
талаптардың,  жалпы  алғанда  пәндік  құзіреттілік  негіздерін  қалыптастыру  бағытында 
қойылатын заңдылықтарын айқындайды.  
 
Әдебиеттер тізімі:  
1.
 Айдарова З., Дирксен Л. Бейнелеу ӛнері.  Аст., Фолиант, 2010. - 216 бет.   
2. 
Асанова Б., Жақсыбергенов А., Данилушкина С. Рисунок и графика.  Аст., Фолиант, 
2008. -360 с.   
3. Қаржаубаева С., Амандықова Д. Бейнелеу сауаттылығының негіздері. Аст., Фолиант. 
2010. -272 бет. 
Аннотация 
«Академиялық сурет 1» оқу пәні бойынша орындалатын студенттердің ӛзбетінше жұмысы оқу 
үрдісіндегі  оқу  жұмыстарының  бір  формасы  болып  табылады.  Мақалада  1-курста  жүргізілетін 
«Академиялық  сурет  1»  оқу  пәні  бойынша  ӛтілетін  СӚЖ  –на  қойылатын  негізгі  талаптар 
қарастырылады.