Қазақстан республикасы 45minut kz – 45minut org Ұстаздарға арналған басылым редакциясы

Сабақты 
пысықтау
(10 минут)
                          
   «ОЙЛАН ТАП» КЕСТЕМЕН ЖҰМЫС 
Сұрақтар 
Сұрақтар 
Жауабы 
Менің салмағым 1300-1400 г. 
Менің салмағым 1300-1400 г. 
ми 
Ми қайда орналасқан 
Ми қайда орналасқан 
 Бас сүйек қуысында 
Адам миы неше бөліктен тұрады 
Адам миы неше бөліктен тұрады 
                3 
Мишықтың жұқа үстіңгі қабаты
Мишықтың жұқа үстіңгі қабаты
 
 
 Қыртыс 
Қай бөлім зақымданса нейрондар 
Қай бөлім зақымданса нейрондар 
тіршілігін жояды  
тіршілігін жояды  
Сопақша ми мен  көпір 
Жарық пен дыбысқа жылдам реакция 
Жарық пен дыбысқа жылдам реакция 
көрсетеді
көрсетеді
 
 
Ортаңғы ми 
Оның ядролары әртүрлі ішкі мүшелер 
Оның ядролары әртүрлі ішкі мүшелер 
жұмысын үйлестіреді
жұмысын үйлестіреді
 
 
Аралық ми 
Жұмыс істеген кезде ми қанша энергия 
Жұмыс істеген кезде ми қанша энергия 
жұмсайды
жұмсайды
 
 
                  25% 
Ол зақымданса адамның тепе-теңдігі 
Ол зақымданса адамның тепе-теңдігі 
бұзылады
бұзылады
 
 
      Мишық 
Ө
з
Өзін-өзі 
бағалау 
парағына 
белгілеу.
Рефлекси
я
(3 минут)
Сабақта 

Мен білдім........................

Мен үйрендім...................

Маған ұнады....................

Менің көңіл күйім............. 
Қорытын
дылау 
(3минут)
Оқулы
қ 
Үйге тапсырма: 1. Ми құрылысының суретін салу      2. Кесте толтыру 
Мұғалімні
ң бағалауы.
ОҚО Қаратау ауданы. Таскен тұрғын алабы № 103  жалпы орта мектебі
2 сынып, пәні: Дүниетану Бастауыш  сынып  мұғалімі:  Абдуразакова  Г.
Сабақтың  тақырыбы:  Мәдени өсімдіктер
Сабақтың  мақсаты:
Білімділік:оқушылардың  мәдени өсімдіктер  туралы  білімдерін молайту, табиғатты  қорғау  әр  адамның  міндеті  
екенін  ұғындыру;
Дамытушылық: ойлау  қабілеттерін, оқушылардың  мәнерлеп   оқу, әңгімелесу    дағдыларын  арттыру; 
Тәрбиелік: мәдени  өсімдіктерді  тани білуге, табиғатты  сүюге, бағалай  білуге   тәрбиелеу.   
 Сабақтың  әдісі: түсіндіру,сұрақ -жауап
Сабақтың  түрі: аралас   сабақ 
Сабақтың  көрнекілігі: суреттер,  плакаттар 
І. Ұйымдастыру  кезеңі Оқушыларды  түгелдеу Назарларын  сабаққа  аудару
Психологиялық  дайындық:
                                                      Күнім  күлім  қағады,
                                                      Шуағын маған шашады.
                                                      Қуан, қуан, алтын  күн,
                                                       Қуан, қуан, жер – көгім.
               Қолдарына  жемістерді  ұстаған   балалар  дөңгелене  тұрып бір – біріне  жылы  лебіздерін  білдіреді.
Үй  тапсырмасын  сұрау:
1.
Өткен  сабақта қандай  тақырыппен   таныстық ? Тұқым  мен жеміс 
2.
Үйге  қандай тапсырма берілді ? Жемістердің  суреттерін  салу
4-5 оқушыдан үй  тапсырмасын  сұрау ( 15  мин)
Сергіту  сәті
                                  Тербеледі  ағаштар,
                                  Алдыңнан жел  соғады.
                                  Кіп – кішкентай  ағаштар,
                                  Үп- үлкен  боп өседі.
Жаңа  сабақ Жұмбақ  шешу
Көк лағым  көгенде   тұрып  семіреді                                                          Қарбыз
Аласа  ғана  бойы бар,   Тоғыз қабат тоны бар                                           Пияз
24

Сусыз піскен  ас көрдім Домаланған  бас көрдім                                            Қауын
Кішкене  ғана  құтша Іші  толған миқша                                                      Анар
Мәдени өсімдіктер
Адамдар  ерте  кезден –ақ  өз  қажеті   үшін   жабайы   өсімдіктерді   қолда   өсіріп,  мәдени  өсімдіктерге  
айналдырды.  Өз  қажетіне  жаратады. Жабайы  өсімдіктер өздері  өсіп,  өздері   көбейе   береді.  Жел  арқылы  
тұқымдары  шашылады. 
Бекіту:

Мәдени өсімдіктерге  қандай  өсімдіктер  жатады ?

Май  алатын  өсімдіктерді  ата . 

Астық  дақылдарынан  қандай  тағамдар  пісіреді ?

Мәдени  өсімдіктердің  адамдарға  тигізетін  қандай  пайдасы  бар  ?
Үйге  тапсырма: “Мәдени өсімдіктер” тақырыбын  оқу, өсімдіктердің  суреттерін  салу.
Бағалау.
* * * * *
Батыс Қазақстан облысы. Казталов ауданы, Жұлдыз ауылы
А.Хұсайынов атындағы ОЖББМ қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Ғиниятова Дана Сапарғалиқызы
Қазақ әдебиеті 8- сынып
Сабақтың тақырыбы: Жүсіп Баласағұни  «Құтты білік» дастаны.
Мақсаты: а) білімділік: Ж. Баласағұнидің өмірі, шығармашылығы, «Құтты білік» кітабының негізгі тақырыбы, идеясы, 
мемлекеттік, адамның кемелдену жолдарының қағидалары туралы А. Йассауи, Абай шығармаларымен үндестігін түсіндіру;
ә) тәрбиелік: оқушыларды адамгершілікке, имандылыққа, саналы білім алуға тәрбиелеу, жаман қасиеттерден жиренуге 
шақыру, ғылым-білімді игеруге тәрбиелеу;
б) дамытушылық:  сұрақтар, тапсырмалар, ізденістерге негізделген жұмыс түрлерін өз бетімен орындауға дағдыландыру,
бірін-бірі тыңдау, сыпайы және сенімді, әдеби тілде сөйлеуге үйрету.
Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгерту.
Әдіс- тәсілдер: сұрақ- жауап, баяндау, түсіндіру, мәнерлеп оқу, талдау.
Көрнекілік: портрет, сызбалар, интерактивті тақта, слайд, карточкалар.
Сабақтың барысы:
I.
Ұйымдастыру кезеңі.
II.
Үй тапсырмасын сұрау.
III.
Жаңа сабақ.
               Ж. Баласағұни 1015-1016 жж. Баласағұн қаласында туған. Сол кездегі ірі мәдениет орталығы болған Қашқарда 
туған. «Құтты білік» еңбегін 54 жасында он сегіз ай жазып, Қашқарда , 1069-1070 жылдары аяқтаған. Кітап 85 тараудан 
тұрады.  Кітапты шығыс патшалары көшіртіп алып оқитын болған. Иранның ұлы ақыны Фирдаусидің «Шахнамасымен» 
қатар қойып, «Түрік Шахнамасы» деген атақ берген. Кітабын Қашқар билеушісі Табғаш Қара Бұғраханға сыйға тартып, 
«сарай министрі» («Хас хаджиб») деген атақ алған.
              Поэма туралы түсінік:
10.
Үш қолжазбаның сақталуы,  «Құтадғу біліг»яғни білімдер жинағы. Стамбулда 1943 жылы басылған.
11.
85 тараудан тұруы. Грек ойшылдарының жолын қуып, солар сияқты төрт негізгі принципке негізделуі. 
12.
Поэманың ақыл-нақылға, білімге, адамгершілікке толы үні, ғылымның өмірдегі орнын жыр етуіне құрылуы. 
Адамда оның мүмкіндігін, ақыл-ойдың жоғарылығын марапаттауы.    Дастан -  мемлекетті басқару әдістерін, адамгершілік 
принциптерін, қоғамдағы саяси мәні бар түрлі ережелер мен заңдарды, әдет-ғұрыптар нормаларын қамтитын 
энциклопедиялық дәрежеде жазылған көркем туынды.
 Мағынаны тану.
«Түсініктеме күнделігі» әдісі.
«Білік» - білім, билік ету, басқару.
«Құтадғу» - құт, бақыт.
«Блум» кестесі бойынша әртүрлі сұрақтар және жауабын дайындату.
1.
Білім. Кітапқа негіз болған төрт асыл қасиетті атап беріңіз.
2.
Түсіну. Тақтада «Құтты білік» дастаны бойынша кесте ілінеді:
Жырдағы  кейіпкерлер
Жырдағы 4 асыл қасиеттің бейнесі
Күнтуды (патша)
Әділет
Айтолды (уәзір)
Бақыт немесе Дәулет
Өгдүрміш (уәзірдің баласы)
Ақыл
Одғұрмыш (уәзірдің туысы)
Қанағат
3.
Талдау.  Нақыл сөздерге қай сөздерді жатқызуға болады?
( Ақыл, тіл, даңқ, әділет, сараңдық).
4.
Салыстыр.  а) Әйелдер туралы ойлары қазіргі заманға сай келе ме?   
ә)  Ж. Баласағұни  ойы  Абаймен үндесе ме?
5.  Қолдану.   1. Құтты білік» дастанынан бір үзінді алып, мазмұнына байланысты жоспар құрыңдар.
Жоспар:
1.
Қашық болар бес нәрсе:   а) ұшқалақтық; ә) сараңдық;   б) ашу;  в) надандық;   г) өтірік.
      2.  Екі түрлі достық:    адал және амал.
      3.  Ақыл, білім тілмашы – тіл.
25