3 Пәннің мазмұны
3.1 Пәннің тақырыптық жоспары
№ р/с
|
Тақырыптар атауы
|
Сабақ түрлері бойынша қарым-қатынастық сағаттар саны
|
дәріс-тер
|
практи-калық (сем)
|
Зертха-налық
|
студия-лық
|
жеке
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе. Қазақстан халқының мәдени тарихы, ғылыми мәдениеттану пәні ретіндегі мінездемесі.
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
2
|
Мәдениет пен культурогенез ұғымдарының анықтамасы
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
3
|
Қазақстандағы саяси этникалық қоғамның басты кезеңнің қалыптасуы (революцияға дейінгі кезең)
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
4
|
Қазақстандағы саяси этникалық қоғамның басты кезеңнің қалыптасуы (тәуелсіздік алу кезең мен кеңес уақытындағы кезең)
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
5
|
Қазақстан Республикасының кеңестік кезеңнен кейінгі қазақ халқының және басқа этностардың рухани байлығы.
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
6
|
ХХ ғ. басында қазақ қоғамының әлеуметтік-мәдени тенденциясының дамуы.
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
7
|
ХХ-ХХІ ғ. Қазақстандағы халықтың шаруашылығы мен мәдени іскерліктің байланысы мен өзара ықпалы.
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
8
|
Интеграция үрдісіндегі мінездеме, Қазақстан халықтарының мәдениеті. Жалпы кеңестік, еуропалық және әлемдік мәдениет.
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
9
|
Қазақстан Республикасының ұлттық саясатының заңды базасы
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
10
|
Қазақстан халықтарының Ассамблеясының институты.
|
1,5
|
1,5
|
-
|
-
|
-
|
6
|
БАРЛЫҒЫ :
|
15
|
15
|
|
|
|
60
|
3.2 Пән тақырыптарының мазмұны
1. тақырып. Кіріспе. Қазақстан халқының мәдени тарихы, ғылыми мәдениеттану пәні ретіндегі мінездемесі.
Қазақстан халқының мәдени тарихының мақсаты. Методика мен метадология курсының зерттеу әдістері. Курстың басты дерекнамасы. Бұл курстың басқа мәдени пәндермен байланысы( өлкетану, Павлодар қаласының тарихы, этнография)
2. ТАҚЫРЫП. Мәдениет пен культурогенез ұғымдарының анықтамасы. Культурогенезді қозғаушы күш.
Культурогенезбен мәдениеттің басты түсінігі, яғни (мәдениет, этникалық және археологиялық мәдениет, дәстүр мен инновация)
3. ТАҚЫРЫП. Қазақстандағы саяси этникалық қоғамның басты кезеңнің қалыптасуы (революцияға дейінгі кезең)
Қазақстандағы этникалық халықтардың хронологияның жаңа түрінің қалыптасуы. Қазақстанның Ресей құрамына кіруі. Столыпиннің аграрлық реформасы. Қазақстан территориясына Ресей шаруашылығының көшуі. Қоғамгың этнолокальды, этноконфессиональды және этнотеррриториалық қалыптасуы. Дисперлі және компакиіге көшу. Қазақстан территориясындағы саны аз этникалық топтар.
4. ТАҚЫРЫП. Қазақстандағы саяси этникалық қоғамның басты кезеңнің қалыптасуы (тәуелсіздік алу кезең мен кеңес уақытындағы кезең)
Қазақстан КСРО-ның құрамында. Индустриализация,урбанизация және коллективизация.Екінші ҰОС кезінде Қазақстандағы этникалық топтардың департациясының әсері. ҰОС кезіндегі Қазақстандағы еуропалықтардың эвакуациясы. Целинді бірлестік және оның демографиялық салдары.ХХ ғ Қазақстанның этникалық топтардың динамикалық саны және мекені. Қазақстанның Тәуелсідігін алу кезені мен суверенитеті.
5. ТАҚЫРЫП. Қазақстан Республикасының кеңестік кезеңнен
кейінгі қазақ халқының және басқа этностардың рухани байлығы.
Қазақстандағы тұратын және заманауй халықтардың этникалық дәстүрлі формасы. Корейлер, немістер, татарлар және славян халқының этноспецификасының нормасы.
6. ТАҚЫРЫП. ХХ ғ. басында қазақ қоғамының әлеуметтік-мәдени тенденциясының дамуы.
ХХ ғ 90 жылдары Қазақстандағы миграционды процесс халықтың динамикалық саны және этномәдениеттегі рөлі.
7. ТАҚЫРЫП. ХХ-ХХІ ғ. Қазақстандағы халықтың шаруашылығы мен мәдени іскерліктің байланысы мен өзара ықпалы
Қазақстандағы ұлтаралық бірлестікпен конфециоаралық түрде бекітілген: (мысалы: Павлодар қаласының Кіші ассамблеясы және Павлодар қаласындағы Достық үйі). Қазақстандағы қоғамның діни конфессиясының консолидациясындағы рөлі.
8. ТАҚЫРЫП. Интеграция үрдісіндегі мінездеме, Қазақстан
халықтарының мәдениеті. Жалпы кеңестік, еуропалық және әлемдік мәдениет.
Ұлттық мәдениеттің табиғи және әлеуметтік -этникалық шарт. Заманауи мәдениеттің жалпы қоғаммен және ұлттық байланысы. Ұлттық мәдениеттің тарихи талғауы.
9. ТАҚЫРЫП. Қазақстан Республикасының ұлттық саясатының заңды базасы.
Азамат пен бос адамның тепе тең принципі енқұқығы. Қазақстан Республикасының конституциясы алдында тең құқылы. 1992 ж 15 қаңтар Қазақстан Республикасында шығарылған заң « Діни бірлестіктер мен дінге сенушілердің бостандығы» Қазақстан Республикасының әрбір азаматы өз туған тілінде сөйлеуіне, білім мен шығармашылығын дамытуға, өз құқықтарын қорғауға арналған заң 1997 ж 11 шілдеде қабылданды «Қазақстан Республикасының тіл туралы заң». Қазақстан Республиканың өзгешілігін қорғау туралы заң « мәдениет туралы» (1997 ж)
1997 ж 26 аусымда Қазақстан Республикасының қауіпсіздік туралы заң қабылданды.Қазақстан Республикасының оқу сферасындағы этникалық заң « Білім туралы» 1999ж 7 маусымда бекітілген. Қазақстан Республикасындағы заңындағы мемлекеттегі қызметкерлердің жай азаматтық бірегейлігі (1999 ж 23 маусым) « Мемлекеттік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының призедентінің жарлығы № 806 2002 ж 26 сәуір « Қазақстан халықтарының ассамблеясы туралы» халықаралық бірлігін және ішкі саяси тұрақтылық туралы сұрақтар 2030 стратегиясының приоритеті.
10. ТАҚЫРЫП. Қазақстан халықтарының Ассамблеясының институты
Қазақстан Республикасының заңы « Қоғамдық қосылу». (ҚХА) Қазақстан Республикасының Президентінің кеңесі. Қазақстан Халықтарының Ассамблеясының жұмысының мақсаты, міндеті, принципі , структурасы. Қазақстан халықтарының Кіші Ассамблеясы (ҚХКА). Мәдениет ағартушылық кеңестік комуникативтік, тәрбиелік функиялар (ҚХА).
3.3 Практикалық сабақтардың мазмұны және тізімі
Тақырып 1. Кіріспе. Қазақстан халқының мәдениет тарихының жалпы сипаттамасы ғылыми мәдениеттанулық пән ретінде.
Қазақстан халықтарының мәдениет тарихы адамзат пен өркениеттің және халықтың рухани байлығының қайнар көзі ретінде.
Қазақстан халықтарының мәдениет тарихы қоршаған ортаны және адамның ішкі әлемін игерудің, ұлттар мен ұрпақтардың дәстүрлерін сақтаушысы ретінде және дүниетанымдық мәселелерді түсінудің әдістемелік алғышарты ретінде
Тақырып 2. Мәдениет пен культурогенез ұғымдарының анықтамасы. Культурогенездің қозғаушы күші.
«Мәдениет» ұғымының әртүрлілігі.
Мәдениет жалпы философиялық ұғым ретінде.
Мәдениеттің бағалы табиғаты.
Культурогенездің әртүрлілігі: іскерлік, ойындық, мәдениеттің пайда болудың символикалық концепциясы.
Тақырып 3. Қазақстандағы полиэтникалық қоғамның қалыптасуының негізгі кезеңі (революцияға дейінгі кезең)
Қазақстанның этникалық топтарының қазіргі заманғы территориалдық орналасуының хронологиялық шектері
Ресей құрамына Қазақстанның кіруі. ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басындағы Ресейдің европалық бөлігінен Қазақстанға халықтың жаппай көшудің себептері.
Столыпиннің аграрлық реформасы. Қазақстан территориясына Ресей шаруашылығының көшуі.
Көші-қон басқарудың қызметі.
5. Этнолокальды, этноконфессиональды топтар мен этнотерриториалдық қоғамдастықтардың құрылуы. Дисперсиялық және тұтас қоныстану.
6. Қазақстан территориясындағы саны аз этникалық топтар.
ТАҚЫРЫП 4. Қазақстандағы полиэтникалық қоғамның басты кезеңнің қалыптасуы (тәуелсіздік алу кезең мен кеңес уақытындағы кезең)
1. Индустриализация, урбанизация және ұжымдастыру. Екінші Ұлы Отан Соғысы кезінде халықтардың депортациясы және оның Қазақстандағы этникалық топтардың санына және орналасуына тигізген әсері. Ұлы Отан Соғысы жылдары КСРО европалық бөлігінен қазақстанға халықты эвакуациялау.
2. Тың кампаниясы және оның демографиялық зардаптары
3. ХХ ғасырда Қазақстанның этникалық топтарының саны мен қоныстануының өсімі
4. Қазақстанның тәуелсіздікті алу кезеңі (1992 ж.). Қазіргі кездегі Қазақстанның этникалық топтарының саны мен территориалдық орналасуына әсер ететін негізгі факторлар.
5. Қазіргі заманғы көші-қон жағдайы. Территориалдық және ұлттық-мәдени автономияның мәселелері.
ТАҚЫРЫП 5. Кеңес уақытынан кейінгі кезеңдегі қазақ халқының және Қазақстан Республикасын қоныстанған басқа халықтардың рухани байлығы.
Тілдік мәдениеттің жағдайы және ғылым мен мәдениет, ел мен аймақтар салаларының шектеріндегі мәдени ынтымақтастықтың потенциалы
Мәдени мұраның және оның институттарының даму болашағы.
Қазіргі заманғы Қазақстанда қоныстанған этникалық топтардың тарихи тағдыры (мәдениеттанулық аспект)
ТАҚЫРЫП 6. ХХ ғ. аяғындағы қазақстандық қоғамның әлеуметтік -мәдени дамудың тенденциясы.
Коммерциялизация және нарықтық қарым-қатынасқа көші кезіндегі Қазақстан халықтарының мәдениеті.
Қазақстан халықтарының мәдениеті әрекетт пен тәрбиенің басты, арнайы жасалынған реттеу жүйесі ретінде..
3. Қазақстанның қоғам әлеуметтік мәдени жүйе ретінде.
ТАҚЫРЫП 7. ХХ-ХХІ ғ.ғ. шаруашылық және мәдени саласындағы Қазақстан халықтарының өзара ықпалы мен өзара байланысы.
Қазақстан Республикасының диаспораларының БАҚ сипаттамасы (мәденеиттанулық аспект)
Түркі және славян мәдениетінің идеялық қайнар көздері.
ТАҚЫРЫП 8. Қазақстан халықтар мәдениетінің жалпы кеңестік, европалық және әлем мәдениеттермен интеграциялау үрдісінің сипаттамасы.
Қазақстан халықтарының мәдениетіндегі ұлттық болмыстың, мәдениеттің және өнердің қайта өрлеуі – адамгершіліктің, жеке шығармашылықтың және өзара сенімнің бекітілуі ретінде.
Қазақ халқының және қазақстан территориясында мекен ететін ірі қазіргі заманғы этникалық топтарының құндылық бағыттарының табиғаты мен құрылымы.
ТАҚЫРЫП 9. Қазақстан Республикасының Ұлттық саясатының заңды базасы
Адам мен азаматтың құқық және бостандықтың теңдік ұстанымдары; 1995 ж. Қазақстан Республикасының Конституциясында заң мен сот алдында барлығының теңдігі.
1992 ж. 15 қаңтарынан «Дінге сену бостандығы және діни бірлестіктер туралы» Қазақстан Республикасының Заңында дінге сенудің бостандығына азаматтардың құқықтарын іске асыру кепілдігі.
3. Қазақстан Республикасының әрбір азаматының туған тілде сөйлеу, қарым-қатынастың, тәрбие берудің, оқытудың және шығармшылықтың тілін бос таңдау, 1997 ж. 11 шілдеден «Қазақстан Республикасында тілдер туралы» Қазақстан Республикасының Заңында тілдерді мемлекеттік қорғауды қамтамасыз етудің Декларациясы. «Мәдениет туралы» Қазақстан Республикасының Заңында ҚР халықтарының мәдени өзіндік құқықтарын қорғау.
4. 1998 ж. 26 маусымнан Қазақстан Республикасының «Ұлттық қауіпсіздік туралы заң»
5. Қазақстан Республикасының 1999 ж. 7 маусымнан «Білім беру тіралы» заңында білім беру саласындағы этникалық топтардың құқықтарын қамтамасыз ету.
6. Қазақстан Республикасының Президентінің 2002 ж. 26 сәуірден №856 «Қазақстан халықтарының Ассамблеясы туралы» жарлығы.
Тақырып 10. Қазақстан халықтарының Ассамблея (ҚХА) институты
1. Қазақстан Республикасының заңы «Қоғамдық бірлестіктер туралы».
2. (ҚХА) Қазақстан Республикасының Президентегі кеңес беру және кеңесші мүшесі ретінде
3. Қазақстан Халықтарының Ассамблея жұмысының мақсаты, міндеттері, ұстанымдары мен құрылымы.
4. Қазақстан халықтарының Кіші Ассамблеясы (ҚХКА). ҚХА ағартушылық, тәрбиелік, коммуникативтік, кеңес беру және кеңесшілік функциялары.
3.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны
3.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру нысаны
|
Бақылау түрі
|
Сағатқа шаққандағы көлемі
|
1
|
Дәріс сабақтарына дайындалу
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
20
|
2
|
Практикалық сабақтарға
дайындалу (сабақ тақырыбы бойынша материалды меңгеру, тапсырмаларды шешу және т.б.)
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
20
|
3
|
Аудиториялық сабақтың мазмұнына кірмеген материалды меңгеру
|
Конспект
(және т.б.)
|
Коллоквиум
(және т.б.)
|
10
|
4
|
Бақылау шараларына дайындалу
|
|
1 МБ, 2 МБ , коллоквиум, бақылау жұмысы, тестілеу және т.б.
|
10
|
Барлығы
|
60
|
3.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі
1 тақырып. Культурогенезді қозғаушы күш. [1,10]
2 тақырып. Қазақстандағы саяси этникалық қоғамның басты кезеңнің қалыптасуы (революцияға дейінгі кезең) [3,7]
3 тақырып. Екінші ҰОС кезінде Қазақстандағы этникалық топтардың департациясының әсері. [2,5,9]
4 тақырып. Корейлер, немістер, татарлар және славян халқының этноспецификасының нормасы.[4,6,10]
5 тақырып. ХХ ғ 90 жылдары Қазақстандағы миграционды процесс халықтың динамикалық саны және этномәдениеттегі рөлі.[3,7,11]
6 тақырып. Қазақстандағы ұлтаралық бірлестікпен конфессияаралық түрде бекітілген: (мысалы: Павлодар қаласының Кіші ассамблеясы және Павлодар қаласындағы достық үйі). [2,5,9]
7 тақырып. Заманауи мәдениеттің жалпы қоғаммен және ұлттық байланысы. ұлттық мәдениеттің тарихи талғауы.[6,9,13]
8 тақырып. 1997 ж 26 аусымда Қазақстан Республикасының қауіпсіздік туралы заң қабылданды. Қазақстан Республикасының оқу сферасындағы этникалық заң «Білім туралы» 1999ж 7 маусымда бекітілген.[4,10,11]
9 тақырып. Қазақстан халықтарының кіші ассамблеясы (ҚХКА). мәдениет ағартушылық кеңестік комуникативтік, тәрбиелік функциялар (ҚХА). [1,4,9]
Мамандық(тардың) жұмыс оқу жоспарынан көшірме
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/32
|
5В020400-Мәдениеттану мамандығының жұмыс оқу жоспарынан көшірме
«Қазақстан халықтарының тарихы мен мәдениеті» пән атауы
Оқу нысаны
|
Пәннің көп еңбекті қажет етуі
|
Семестр бойынша бақылау нысандары
|
Семестр
|
Семестр бойынша студенттердің жұмыс көлемі
|
кре-дит-тер
|
академиялық сағат
|
кре
дит
тер
|
Аудиториялық сабақ
(ак. сағат)
|
СӨЖ
(ак. САғат)
|
Бар-лығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
емт
|
сын
|
КЖ-а
|
КЖ-с
|
бар-
лығы
|
дәр
|
пр.
|
зерт
|
бар
лығы
|
ОСӨЖ
|
ЖОБ база-сындағы іштей
|
2
|
90
|
30
|
60
|
5
|
|
|
|
5
|
2
|
90
|
15
|
15
|
|
60
|
30
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кафедра меңгерушісі _________ Ахметова Г.Ғ. 20 ж. «___» ________
(қолы)
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:
Негізгі:
Назарбаев Н. В сердце Евразии. Астана, 2005г.
О. Дымов Тепло казахстанской земли., «Арыс», Алматы, 1999г., 270с.
Шаханова Н. Мир традиционной культуры казахов (этнографические очерки). – Алматы, 1998г.
Арутюнов С.А. Народы и культуры: развитие и взаимодействие. М., 1989г.
Арутюнян Ю.В., Дробижева Л.М. Сусоколов А.А. Этносоциология. Учебное пособие для вузов. М., 1999г.
Бромлей Ю.В. Очерки теории этноса. М., 1983г.
Крюков В.М. Еще раз об исторических типах этнических общностей // СЭ, 1986г. №3. Дискуссия по теме: Советская этнография (СЭ), № 3, 4, 5, 1986г., статьи Першица, Решетова, Бромлея, Арутюнова, Козлова.
Левин М.Г., Чебоксаров А.Н. Хозяйственно-культурные типы и историко-культурные общности // СЭ, 1955г., № 4.
Солдатова Г.У., Шлягина Е.И., Шайгерова Л.А. Нарушение этнической идентичности у русских эмигрантов // Социологический журнал. 1994г. N3.
Гуревич П.С. Философия культуры. М.,2001г.
Космагамбетова Р. Искусство Казахстана. А-А., 1993г.
Мифы народов мир. Т.1, М., 1987г.
Қосымша:
Шалабаева Г. Постижение культуры: мировоззренческие парадигмы и
исторические реалии Казахстана. А., 2001г.
Чумаков А.И. А.И. Глобализация. Культура целостного мира. М., 2005г.
Ионин Л.Г. Социология культуры. – М., 1996г. – 362 с.
Бердяев 1I.A. Смысл истории, - M., 1990г.
Сорокин 11. Человек. Цивилизация. Общество. - М., 1992г.
Тонной А. Постижение истории. - М.,1991г.
Ясперс К. Смысл и назначение истории. - М.. 1991г.
Сравнительное изучение цивилизаций. Хрестоматия. Сост.
Б.С . Ерасов. М.: Аспект Пресс, 1999г.
Листвина Е.В. Современная социокультурная ситуация: сущность
и тенденции развития. - Саратов, 2001г.
Мосалев Б.Г. Социокультурное многообразие: Опыт целостного осмысления. - М., 1998г.
Зиммель Г. Кризис культуры //Зиммель Г. Избранное. В 2 т. - М.,
1996г.
Шлягина Е.И., Карлинская И.М. Толерантность как условие позитивного межэтнического общения // Психология общения: проблемы и перспективы. – М., 2000г.
Достарыңызбен бөлісу: |