6.1-сурет. Автокөліктің қозғалыстағы уақыт құрамы[4]
жалғаса береді. Аялдамада тоқтап тұру уақыты автобустың қозғалыстағы уақытына кірмейді.
Т е х н и к а л ы қ ж ы л д а м д ы қ (Vт) деп автомобильдің қозғалыс уақытындағы (tдв) шартты түрде алынған орташа жылдамдығын айтады[4]:
t
V lм ,
т (6.16)
дв
Қ а т ы н а с ж ы л д а м д ы ғ ы (Vс) деп бастапқы бекеттен соңғы бекетке дейінгі автокөлік қозғалысының орташа жылдамдығын айтады:
мұндағы tдв – рейстегі автобустың қозғалыстағы уақыты, сағ;
nпо – маршруттағы аралық аялдамалар саны;
tпо – автобустың аралық аялдамада тоқтап тұру уақыты, сағ.
П а й д а л а н у ( э к с п л у а т а ц и я л ы қ ) ж ы л д а м д ы ғ ы (Vэ) деп автомобильдің нарядта болған (Тн) уақытындағы шартты түрде алынған орташа жылдамдығын айтады[4]:
Т
V Lобщ
э , (6.18)
н
мұндағы Lобщ – автомобильдің тәуліктегі жалпы жүрісі, км;
Тн – автомобильдің нарядтағы уақыты, сағ.
Бір рейстегі пайдалану жылдамдығы[4]:
Vэ
tдв
lм
lм
tр
. (6.19)
Жолаушылардың ауысымдық коэффициенті
Ж о л а у ш ы л а р д ы ң а у ы с ы м д ы қ к о э ф ф и ц и е н т і (ηсм) деп бір рейсте бастапқы бекеттен соңғы бекетке дейінгі тасымалданған жалпы жолаушылар санының (Qр) автобус номиналды сыйымдылығына (q) қатынасын айтады[2]:
см
Qp
q
, (6.20)
мұндағы Qр – бір рейсте тасымалданған жалпы жолаушылар саны, жолаушы;
q – көлік құралының номиналдық сыйымдылығы, жолаушы.
Жолаушылардың ауысымдық коэффициентін маршрут ұзындығын (lм) осы маршруттағы жолаушылардың орташа жүрісіне (lср) бөлу арқылы анықтауға да болады[3]:
l
см
lм .
ср
(6.21)
Сонымен, жолаушылардың ауысымдық коэффициенті дегеніміз бір рейсте автобустағы бір орынмен қанша жолаушы тасымалданғанын білдіретін көрсеткіш болып табылады.
Жолаушылардың ауысымдық коэффициенті (ηсм) белгілі болған жағдайда, олардың рейстегі жалпы санын (Qр) төмендегі өрнектен анықтайды:
Qр =qγηсм. (6.22)
Жылжымалы құрамның сыйымдылығын пайдалану коэффициенті
Әрбір нақты уақытта автобустың ішіндегі нақты жолаушылар саны (Qф) автобустың номиналды сыйымдылығынан (q) кем де, артық та болуы ықтимал. Сондықтан автобустың қаншалықты дәрежеде жолаушыға толғандығын с ы й ы м д ы л ы қ т ы п а й д а л а н у (немесе толу) к о э ф ф и ц и е н т і (γ) жәрдемінде бағалайды. Сыйымдылықты пайдалану коэффициенті с т а т и к а л ы қ және д и н а м и к а л ы қ болып бөлінеді[4].
С т а т и к а л ы қ с ы й ы м д ы л ы қ т ы п а й д а л а н у к о э ф ф и ц и е н т і :
мұндағы Qф – нақты уақытта автобустың ішіндегі нақты жолаушылар саны;
q – автобустың номиналды сыйымдылығы.
Д и н а м и к а л ы қ с ы й ы м д ы л ы қ т ы п а й д а л а н у к о э ф ф и ц и е н т і
Qфlср
Qфlср Pф ,
см ср м воз
яғни, динамикалық сыйымдылықты пайдалану коэффициенті нақты орындалған ( Рф) жұмыстың сыйымдылық толық пайдаланған жағдайда орындалуы мүмкін болған ( Рвоз) жұмысқа қатынасымен анықталады.
Егер барлық жолаушылар маршруттың бастапқы бекетіңде көлікке отырып, аралық аялдамаларда олардың бірде-біреуі көліктен түспестен, барлығы маршруттың аяғына дейін барып, ең соңғы бекетке дейін тасымалданған жағдайда lcр= lм болады да, динамикалық және статикалық коэффициенттер өзара тең болады, яғни[4]:
(6.25) өрнекті пайдалана отырып, автобустағы кез келген нақты уақыттағы нақты жолаушылардың санын төмендегіше анықтауға болады:
Qф = qγс.
Жылжымалы құрамның өнімділігі
Тасымалдау процесінде жолаушылар белгілі бір (lеп) арақашықтыққа жеткізіледі, нәтижеде (Р) тасымалдау жұмысы (жолаушы айналымы) атқарылады.
Автомобильдің өнімділігі тасымалдау процесінің негізгі көрсеткіші болып табылады. А в т о м о б и л ь д і ң ө н і м д і л і г і деп уақыт бірлігінде орындалған тасымалдау жұмысын айтады[3].
Достарыңызбен бөлісу: |