104
«ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНЕ ЕНДІРУ-САПАЛЫ БІЛІМ НЕГІЗІ»
атты аймақтық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары
16 ақпан 2018ж
ыл
жаһандық мәселеге әлем ғалымдары мынадай анықтама береді: инклюзивтік білім беру
дегеніміз - барлық балаларды, соның ішінде мүмкіндіктері шектеулі балаларды жалпы білім
үрдісіне толық енгізу.
Кілттік сөздер: инклюзивті білім беру, жаһандық мәселе, білім үрдісі.
В данной статье основное внимание уделяется инклюзивному образованию, в
котором основное внимание уделяется всему мировому сообществу, в котором
учитываются индивидуальные потребности и особенности детей,
включая полное
вовлечение
окружающей среды с вовлечением семьи в процесс образования. Мировые
ученые делают этот глобальный вопрос ясным: инклюзивное образование означает
полное включение всех детей, включая детей-инвалидов, в общий образовательный
процесс.
Ключевые
слова:
инклюзивное
образование,
глобальная
проблема,
образовательный процесс.
This article focuses on inclusive education, which focuses on the entire global
community, which takes into account the individual needs and characteristics of children,
including full involvement of the environment with the involvement of the family in the
education process. World scholars make this global issue clear: inclusive education means the
full inclusion of all children, including children with disabilities, in the overall educational
process.
Key words: inclusive education, global problem, educational process.
Қазіргі таңда барлық әлем жұртшылығының назарын аударып отырған мәселе
балалардың жеке сұраныстары мен ерекшеліктеріне ортаның, отбасының қатысуымен
білім беру үрдісіне толық қосуды қарастыратын инклюзивті білім беру. Осы жаһандық
мәселеге әлем ғалымдары мынадай анықтама береді: инклюзивтік білім беру дегеніміз -
барлық балаларды, соның ішінде мүмкіндіктері шектеулі балаларды жалпы білім үрдісіне
толық енгізу және әлеуметтік бейімдеуге, жынысына, шығу тегіне, дініне, жағдайына
қарамай, балаларды айыратын кедергілерді жоюға, ата-аналарын белсенділікке шақыруға,
баланың түзеу-педагогикалық және әлеуметтік мұқтаждықтарына арнайы қолдау, яғни,
жалпы білім беру сапасы сақталған тиімді оқытуға бағытталған мемлекеттік саясат.
Білім беру ұйымында «ерекше» балаларды біріктіру – арнайы білім беру жүйесін
дамытудың заңды кезеңі. Ол қоғам мен мемлекеттің экономикалық, мәдени, құқықтық
дамудың белгілі деңгейіне қол жеткізген әлеуметтік тапсырыс ретінде белгілеуге болатын
әртүрлі сипаттағы себептерге байланысты туындады. Бұл кезең мүгедектерге деген
көзқарасты қайта қарастырудан, олардың тек тең құқықтығын ғана емес, сонымен қатар
осындай адамдарды өмірдің әртүрлі салаларында, соның ішінде білім беру саласында тең
мүмкіндіктермен қамтамасыз ету міндеттерін түсінуіне байланысты. Мүмкіндігі шектеулі
(бұдан әрі – МШ) балалардың мәселелерін шешу – инклюзивті оқытуға арналған
бағдарлама.
Инклюзивті білім беру – әртүрлі мұқтаждықтарға бейімделу тұрғысынан барлығы
үшін қолжетімділікті болжайтын жалпы білім беру саласын дамыту үдерісі, бұл
сұраныстары ерекше балалардың оқуға қолжетімділігін қамтамасыз етеді. Ол барлық
оқушылардың балабақшаның, мектептің, институттың, мектепке дейінгі және мектеп
өміріне толық араласуына мүмкіндік береді. Қолжетімді мектеп құру мен бірлесе оқу
(«енгізілген» немесе «инклюзивті» білім беру) МШ балалардың әлеуметтік бейімделуіне,
олардың дербестігі мен тәуелсіздігіне ықпал етеді және қоғамдық пікірді өзгертеді,
қоғамның толыққанды азаматы ретінде оларға деген қарым-қатынасты қалыптастырады.
Білім берудің осындай тәсілінде баланы білім беру ортасына емес, керісінше білім беру
ортасын балаға бейімдеуге (лайықтауға) баса назар аударылады. Оқу үдерісі барынша
ыңғайлы болуы үшін барлық жағдай жасалады. Енгізілетін білім беру келесі
ұстанымдарға сүйенеді: Адамның құндылығы оның қабілеттері мен жетістіктеріне
байланысты емес. Әркім сезінуге және ойлауға қабілетті. Кез келген адам араласуға және