Алматы экономика және статистика академиясы академияның оқу-әдістемелік

74 
 
ProCutter  құралыбіріктіру  және  айыру  операцияларын  қолдану 
жолымен сақынаның түрліп бастапқы екі және одан да кӛп бульдік денелерді 
құруды қамтамасыз етеді. 
Берілген аспап келесі қасиеттерге ие:  

 
Бульдік дененің операциясын құру  бастапқы денелердің  әртүрлі  ӛзара 
әрекет  жасауға  негізделеді,  әрқайсына  дайындау  типі(түрі)  (Stock)  ие 
болуы  немесе,  кескін  типті  (Cutter)  ие  болуы  мүмкін,  сонымен 
дайындау  денесі  қалыптасатын  бульдік  денемен  қосылады,  ал  кескін 
денелер олардан алынып тасталады.  

 
Бастапқы  денелердің  қайсыбірі  тобы  үшін  сахнаның  бастапқы  денесі 
оларды  Pick  Cutter  ObjectsсвитогіндегіCutter  Picking  Parametrs 
біртіндеп  таңдау  жолымен  кесу  типтерін  иемдену  арқылы  жүзеге 
асырылады; 

 
осы свитоктағы Pick Cutter Objects біртіндеп таңдауы арқылы бастапқы 
денелер  тобы  үшін  дайындық  түрлерін  иемдену  арқылы  жүзеге 
асырылады; 

 
Құрал сайман бульдік денелерді ӛңдеудің, оны құру үрдісінде де және 
Modify  командалық  панелінде  редакциялауға  келесі  мүмкіндіктерін 
кӛрсетеді; 

 
бульдік  алгебра  операцияларының  орындалған  тізімін  редакциялау, 
соның ішінде: 
а)  таңдалған  бастапқы  дененің  бульдік  денемен  әсер  ету  ретін  ӛзгерту 
(Cutting Options үш жалауша ); 
б) берілген денені шығару (Extract Selected батырмасы); 

 
жаңа  бульдік  алгебра  операцияларын  қолдану  арқылы  бульдік  денеге 
басқа сахнаны қосу; 

 
бастапқы  денеден  бульдік  денеге  материалдарды  кӛшіру  арқылы 
әртүрлі варианттарды таңдау.  
Дененің бетіне  контурларды проекциялау 
Геометриялық    денелердің  әртүрлі  элементтердің  торлы  қабықшасының 
кӛмегімен      оның  пішінінің  кезкелген  ӛңдеуін  орындауға  болады.  Осындай 
ӛңдеуді  табысты  орындау  үшін  дененің  қабықшасының  талап  етілетін 
пішіннің аймағы болуы қажетті, ӛйткені мұндай жағдай әрқашан орындалады 
бермейді,  әсіресе  үлкен  ӛлшемді  оның  фейсі  мен  полигондарында. 
Программа  осындай  аймақты  ӛңделетін  дененің  бетінде  алдын  ала  жазық 
векторлы 
контурлар 
арқылы 
құрылған 
проекцирлеу 
жолымен 
қалыптастырады.  Осындай    проецирлеу  нәтижесінде  бастапқы  контурдың 
перпендикуляр  бағытта  жазықтықтағы  орналасуына  байланысты  ӛтетін 
болады, дененің қабықшасында жаңа қырлар пайда болады, ӛзара әрекет ету 
реті бар қырларды қолданумен берілуі мүмкін. 
Контурлардың  дененің  бетіндегі  проецирлеу  операциясы  келесі 
жағдайларда қолданылады: 

75 
 

 
Рельефті беттің денесінде берілген пішінде қалыптастыруға болады; 

 
Дененің қабықшасында әртүрлі тесіктерді қиюға болады; 

 
Дененің бетінің талап етілетін фрагменттерінде әртүрлі түске бояуға 
болады; 

 
Дененің бетінің белгілі участоктеріне түзетудің әртүрлі деңгейін 
қолдануға болады; 
Ереже:  Бұл  операция  ShapeMerge  (Пішіндерді  біріктіру)  құрал 
сайманының  кӛмегімен,Geometry  (Геометрия)  қосымша  бетінде  пайда 
болатын батырма арқылы Сгеаtе (Құру) панелінде Соmpound Objects (Құрама  
объектілер) пунктін таңдау арқылы орындалады . 
Денелерді біріктіру 
Анықтама.Сахнаның 
бірнеше 
бастапқы 
денелерінен 
тұтас 
денемодельдеу аралықтарды бар, шлюз деп аталатын функцияның кӛмегімен 
орындалады. 
 
Денені шлюзмен біріктірудің екі тәсілі қарастырылады: 

 
Connect  (Соединить)→Gometry→Create→Compound  Objects  құрал 
саймандарымен; 

  EditPoly (Редактировать полисетку) модификаторымен;  
Денелердің пішінін келісу 
Осындай  келісудің  мағынасы  бірінші  дененің  торлы  қабықшасының 
тӛбелері  (Wrapper)дене  орауыш  деп  аталатын,  шаблон  (Wrap-To)  деп 
аталатын  екінші  дене  бетінепроецирлеуінде.  Осындай  түрлендіру 
нәтижесінде  дене  орауыш  немесе  оның  кейбір  бӛліктері  осығанға  дейін 
экранда жасырынған шаблон денеге жақындай түседі. 
Ереже:Дененің  пішіндерін  келісу  операциясы  Соnform    (Согласовать) 
құрал сайманының кӛмегімен,Geometry (Геометрия) қосымша бетінде пайда 
болатын бастырмаСгеаtе (Создать) командалық панелінде Соmpound Оbjects 
(Составные  объекты)  таңдау  арқылы  осы  қосымша  беттің  жоғары  тізімінен 
орындалады. 
Морфинг  объектілерін құру 
Морфинг  (morphing)  үрдісімен  сахнаның  анимирленген  пішіндерінің 
біртіндеп  ӛзгеруі  түсіндіріледі,  кезкелген  геометриялық  дене  немесе 
контурлы объект қолданылады. Морфинг   морфингобъектісі деп аталатын 
морфинг объектілерді құру жолымен орындалады. Осындай кезкелген  объект 
екі қасиетке ие: 

 
Ол  екіден  кӛп  ӛзара  ерекшелінетін  оның  пішіндерінен  тұрады, 
мақсатты деп аталатын сахнаның бастапқы кӛшірмесі;  

 
Морфинг 
объектілерді 
анимирлеусахна 
кадрларының 
әртүрлі 
жағдайына келтіріледі, оның пішіндерінің үлгілерінен біріктірулерінен.  
Ереже: 
Морфингтік 
объектілерGeometry→Create 
→ 
Compoundқосымша бетіндеMorph (Морфингтік)құрал сайманның кӛмегімен 
құрылады.  

76 
 
Морфинг  объектісі  бүтін  объектілерден  құрылатын  келесі  шарттарға 
жауап береді: 

 
Дене үшін полисетка немесе жай торды, немесе векторлы контур үшін 
сплайн немесе виртуальдықаңқалы дене ұсынады; 

 
Бірдей тӛбе саны бар болуы; 

 
Әртүрлі пішін бар болуы. 
Программадаморфинг объектілерді құрудың үш тәсілі кӛрсетіледі: 
1.  бастапқы объектінің дубликатын ӛңдеу; 
2.  басқа  объектінің  бастапқы  объектінің  тӛбелерімен  бірдей  
құрылуымен; 
3.  бастапқы  дененің  басқа  дененің  дубликат  пішіндерімен  келісу 
Бастапқы объектінің. 
 Бастапқы  объектінің  дубликаттарын  ӛңдеумен  морфингті  келісімдеу 
(бірінші тәсіл) 
Пішіні  кейін  ӛзгертілетін  бастапқы  объектіден  берілген  дубликат-
кӛшірме  құрылады.  Одан  ары  қарай  барлық  объектілер  анимация  кілтімен 
сахнаның  керекті  кадрларын  құру  жолымен  анимирленуі  мүмкін  морфинг 
объекті қалыптасады. 
Бірінші мақсатты объект ретінде қолдануға  жіберілетіндер: 

 
геометриялық дене; 

 
бір қисығы немесе фигурасы бар, контурлы объект; 

 
бір  қисығы  немесе  фигурасы  бар  контурлы  объектіден  құралған 
виртуальдықаңқалы дене. 
Ереже:  Бұл  тәсілді  талап  етілетін    пішіндердің  үлгілері  морфингтік 
объектілерді анимирлеу үшін қолмен ӛңдеу жолымен мақсатты объектілердің 
торлы  қабықшасы  жеңіл  алынатын  жағдай    қажет  болғанда,  немесе  оларға 
модификаторларды қолданғанда.  
        Морфингті объектінің тӛбелерімен бірдей етіп құру (екінші тәсіл) 
Әртүрлі пішінді бірнеше мақсатты объекті қалыптасады және морфингті 
объекті    бірдей  тӛбелеімен  құрылады.  Бұл  объектіні  кейін  анимация  кілтін 
құру арқылы анимирлеуге мүмкінкіндік бар.  
Кезкелген мақсатты объект ретінде қолдануға  жіберілетіндер: 

 
тек бір қисығы немесе фигурасы бар контурлы объект; 

 
виртуальды  қаңқалы  дене,  осындай  контурлы  объектіден  құрылған 
объект. 
Ереже: Бұл тәсілді виртуальды қаңқалы денені анимирлеу қажет болған 
жағдайда  оған  әртүрлі  стандартты  пішінді  біртіндеп  беру  жолымен 
қолданады.  
Бастапқы дененің дубликатының пішінімен келісілген  морфинг құру 
(үшінші тәсіл) 
Әртүрлі  пішінді  бірнеше  дене  қалыптасады  (оларда  тӛбе  саны  әртүрлі 
болуы мүмкін), олардан біреуі бірінші мақсатты объект ретінде, ал қалғаны –