Академиялық Кеңес төрағасы

Защита в чрезвычайных ситуациях и ликвидация аварий

Protection of emergencies and emergency response

ZhChSLA 3210/

PEER 3210

БД/КП

Экз./

устно /

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Төтенше жағдай кезіндегі тіршілік қауіпсіздігінің негізгі құрылымдарымен таныстыру, төтенше жағдайлар классификациясымен таныстыру және одан қорғану тәсілдерін оқып үйрену.

4. Қысқаша мазмұны: Қауіпсіздік түсінігі мен табиғаттағы тосын жағдайлар. Адамның өзін-өзі ұстауының кейбір тәртіптері мен ерекшеліктері..«Адам - мекендеген орта» жүйесіндегі қауіптілікті анықтау, оларды топтау. Төтенше жағдайларды болжау әдісі. Төтенше жағдайлар, олардың түрлері бойынша топтасуы. Экстремальды жағдайдағы адамның өміртіршілігінің қауіпсіздігі.Техносфера мен адамның өзара байланысы. Қауіпті нысандардағы авариялар мен зақымдағыш құралдар қолдану кезінде жүргізілетін іс-шаралар. Азаматтық-құтқару ісі өндірістік кәсіпорындарындағы апаттарда адамдарды құтқаруды ұйымдастыруының ғылыми негіздері. «Азаматтық –құтқару ісінің» даму тарихы.Төтенше жағдайларда күштер мен құралдарды дайындау. Апаттық-құтқару жұмыстарды жүргізу тәсілдері мен амалдары

5. Құзіреттілігі: Төтенше жағдайларда күштер мен құралдарды дайындау және қолдану жөніндегі шараларды жобалау.Төтенше жағдай кезінде өзара көмек көрсету және зардап шеккен адамға алғашқы медициналық жәрдем жасауды үйрету.

6. Күтілетін нәтиже: Өндірістік нысандардың төтенше жағдайлар кезінде жұмыс істеу тұрақтылығын, құтқару мен кезек күттірмейтін басқа да жұмыстарды ұйымдастыру тәсілдерін толық білу.

Нұржанова Д.Б. магистр, оқытушы

Проблемы охраны труда

Occupational health

POT 3210/

OH 3210

БД/КП

Экз./

устно /

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы заңдары талаптарының сақталуын мемлекеттік қадағалау мен бақылау және тағыда сондай көкейкесті мәселелер жөнінде толық ақпарат алу.

4. Қысқаша мазмұны: Еңбекті қорғау бойынша негізгі заңнамасы. ЕҚ нормативтік-техникалық құжаттамасы. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары. Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілерін әзірлеу және қабылдау. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік, салалық (секторлық) және аймақтық бағдарламаларды әзірлеу. Еңбек жағдайларын, қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды әзірлеу мен жақсарту, қауіпсіз техника мен технологияларды әзірлеу және енгізу, еңбекті қорғау, қызметкерлердің жеке және ұжымдық қорғану құралдарын шығару жөніндегі қызметті экономикалық ынталандыру жүйесін құру және іске асыру. Өндірістің және еңбекті ұйымдастырудың қазіргі заманғы техникалық деңгейінде жойылмайтын ауыр жұмыс үшін және еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыс үшін өтемақылар.  Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында бірыңғай ақпараттық жүйенің жұмыс істеуін қамтамасыз етуге. 

5. Құзіреттілігі: Еңбекті қауіпсіздігін басқару жүйесінде еңбек жағдайлары туралы, сондай-ақ өндірістік жарақат, кәсіби ауру туралы және олардың салдары туралы мемлекеттік статистикалық есептілікті ұйымдастыруда құзіреті болуы тиіс.

6. Күтілетін нәтиже: Жұмыстардың ұйымдастырылуы және координациясы, жұмыстардың жоспарлануы. Еңбек қауіпсіздігі жүйесінің жағдайын бақылау және қадағалау принциптерін жетік білуі керек.

Основы спасательного дела

Fundamentals of business rescue

OSD 3210/

FBR 3210

БД/КП

Экз./

устно /

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Төтенше жағдайлардың зардабын жою және олардың алдын алу жөнінде апаттық-құтқару саласында ғылыми, жобалау, инженерлік қызмет ету үшін жоғары білімді мамандарды дайындау.

4. Қысқаша мазмұны: Құтқару жұмыс түрлері. Төтенше жағдайларда күштер мен құралдарды дайындау және қолдану жөніндегі шараларды жобалау. Апатты жағдайды барлау және есепке алу, байланыс, техникалық базасын, құтқару жұмыстарын және медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру. Құтқару жұмыстарын жүргізудегі күш пен құралдарды қолдану тәртібі. Аймақтардағы қауіпті табиғи объектілерді, құбылыстарды және потенциалды қауіпті объектілерді табу жөніндегі қызмет ету аудандарын зерттеудің әдісі.

5. Құзіреттілігі: Құтқару жұмыстарын жүргізудің әдістері мен амалдарын, төтенше жағдайлардың зардабын жою және зардап шеккендерді құтқару жөнінде ең жаңа әзірлемелерді, төтенше жағдайлардың себептерін сараптық бағалауды жүргізу әдістерін білу керек.

6. Күтілетін нәтиже: Төтенше жағдайларда және олардың зардабын жою кезінде зақымданғандарға жәрдем беру жөніндегі ең жаңа әзірлемелерді пайдалануда, апаттық-құтқару жұмыстарын жүргізуді ғылыми негізінде ұйымдастыруда дағдылары болуы қажет. Пәнді оқу нәтижесінде табиғи және техногенді сипаттағы апаттар кезінде тиісті іс-шараларды ұйымдастыра білуі қажет.

Метрология, стандартизация и сертификация

Metrology, Standardization and Certification

MSC 3211/

MSC 3211

БД/КП

Экз./

тест/

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау, Қоршаған орта мониторингі

3. Пәннің мақсаты: студенттердің терең ғылыми білім алуы және қолданатын әдістердің технологиялық процестерін жобалау, өндеу және бұйымдардың сапасын қадағалау.

4. Қысқаша мазмұны: Метрология, стандарттау және сертификаттау пәнінің негізгі мақсаттары мен міндеттері. Метрология, стандарттау және сертификаттау туралы негізгі анықтамалары және түсініктері. Стандарттау түрлері. Өлшеу құралдары. Өлшеуді табу. Өлшеу құралдары. Нақтылық топтары. Өлшем бірліктері. Сертификаттау түрлері.

5. Құзіреттілігі: Студенттерге ұйымдастырудың практикалық әдістерін және жұмыстарды стандарттауға, өлшеу құралдарынын тиімді түрін пайдалана отырып, өлшеуді дұрыс табуды және әртүрлі өлшеуіш құралдарымен бөлшек өлшемдерін анықтауды үйрету, практика түрінде нормативті-техникалық құжаттарды қолдану.

6. Күтілетін нәтиже: Өндірістің техникалық және экономикалық сұрақтарын шешкен кезде алған білімдерін қолдана білу, стандарттарды еңгізуді, өнімдерді сертификациялай білу.

Технология промышленного производства

Tech industrial production technology

TPP 3211/

TIPT 3211

БД/КП

Экз./

тест/

2.Постреквизиті: Еңбек қорғау, Қоршаған орта мониторингі

3.Пәннің мақсаты: Өнеркәсіп өндіріс технологиясына қойылатын негізгі талаптарымен танысып тәсілдері мен әдістерін үйрену.

4. Қысқаша мазмұны: Өнеркәсіп өндірісінің негізгі технологиялық процесі. Шикізатты, материалдарды немесе дүмбілзаттарды алу, өндеу не қайта өндеу тәсілдері мен әдістерінің жиынтығы. Олардың орындалу дәйектілігі, орындалатын жерлері, қолданылатын құралдары. Электрохимиялық процесс, биохимиялық процесс. Радиациялық-химиялық процесс. Өндірісті автоматтандыру және механизацияландыру, механизмдерді қолданудың қауіпсіздігін сақтау, жаңа бұйымдар дайындау және оларды қолдану қауіпсіздігінің талаптары, адамдар тасымалдау қауіпсіздігі, транспорт көлік көмегімен құрал – жабдықтарды тасымалдау қауіпсіздігі.

5. Құзіреттілігі: Казіргі заманға сай өнеркәсіп өндірісінің негізгі технологиялық процестерін жан жақты қолдану.

6. Күтілетін нәтиже: Стандарттарға сайкес керекті сапалы заттарды жасау технологиясын толық меңгеріп, алған білмдерін тәжірибеде қолдана білуге тиіс.

Безопасность производственных процессов

Trends in process safety

BPP 3211/

TPS 3211/

БД/КП

Экз./

тест/

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау, Қоршаған орта мониторингі

3. Пәннің мақсаты: Өндірістік үрдістер мен жабдықтарды жобалау кезінде және оларды пайдалану процесінде қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларымен танысып үйрену.

4. Қысқаша мазмұны: Өндірістік үрдістер мен жабдықтарға қойылатын жалпы талаптар. Өндірістегі қауіпсіздікті қамтамасыз ететін техникалық құрылғылар түрлері. Активті және пассивті қорғаныс түрлері. Машина және механизмдердің қауіпті аймақтары. Қауіпсіздік техникалық құралдарының топтасуы. Қорғаныс құралдарының топтасуы. Электргаздәнекерлеу жұмыстарының қауіпсіздігі. Көтеру-көлік машиналары мен механизмдерінің қауіпсіздігі. Олардың апаттарының себептері.

5. Құзіреттілігі: Қолданылатын жабдықтар мен өндірістік процесстердің қауіпсіздігін жоғарылату бойынша ұйымдастыру шешімдері кешенін әзірлеу кезінде құзыретті болуы керек.

6. Күтілетін нәтиже: Өндірістік және потенциалды қауіпті өнеркәсіптік процестердің қауіптілігін бағалауды, өндірістік жабдықтармн жұмыс жасағанда пайдаланатын құралдардың қауіпсіздігін бағалауды жасай білуі керек.

Физиология и психология труда

Physiology and psychology

PhPsiT 3212/

PhPsi 3212

БД/КП

Экз./

тест/

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау, Өнеркәсіптік экология

3. Пәннің мақсаты: Еңбек барысындағы еңбекшілердің функционалдық мүмкіндіктері мен жұмыс кезеңдеріндегі психологиялық көңіл-күйін, шаршау физиологиясының ерекшеліктерін таныстырып ұйрету.

4. Қысқаша мазмұны: Адам организмінің биоэнергетикасының жалпы проблемалары. Бұлшық ет жұмысының биоэнергетикасы. Кейбір физиологиялық параметрлердің функциясы ретіндегі жұмыстың қарқындылық деңгейі. Жұмыс қантамыр жүйесі және тыныс алу органдарының динамикалық, физикалық жұмыс кезіндегі жағдайы. Ой еңбегі және оның эмоционалды факторға әсері. Ағзадағы сұйықтықтардың құрамының жұмысқа әсері. Жүйкелік және химиялық регуляция

5. Құзіреттілігі: Еңбек физиологиясы жалпы физиологияның тарауы болып табылады және өндірістік медицинаның негізін құрайды. Еңбек физиологиясы еңбек процесінің адамға әсерін, адам организмінің жүйесі мен органдарына әсерін анықтау мақсатында жүргізілетін зерттеулерге негіздеу нәтижесінде адамға еңбектің қолайлы жағдайын жасау шараларын жетік білу.

6. Күтілетін нәтиже: Әртүрлі мамандықтарға жұмысшыларды іріктеу, оларды кәсіби оқытудың, жұмыс және демалыстың дұрыс режимін таңдау, шаршаумен күрес тәсілдері, жұмыс орны мен жұмыс ортасын ұйымдастыру ережесін қалыптастыруын,

өндірістің адамға және қоршаған ортаға зиянды әсерін, оның шамасы мен дәрежелерін білу қажет.

Промышленная санитария, гигиена труда и токсикология

Industrial sanitation, hygiene, protection and toxicology

PSGTT 3212/

ISHPT 3212

БД/КП

Экз./

устно /

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау, Өнеркәсіптік экология

3. Пәннің мақсаты: Ғылыми ретінде санитария, гигиена, токсикология туралы, оның іргелі негіздері, принциптері мен әдістемелерін санитариялық бақылаудың теориялық және қолданбалы аспектілерінің заңнамалық базасын игеру.

4. Қысқаша мазмұны: Гигиеналық нормаланудың ғылыми негіздері, қағидалары. Антропогендік факторлардың ауа, су, топырақ құрамына санитарлы-гигиеналық, токсикологиялық әсерін қарастырып, талдау жасап зерттеу. Өндірістегі жағымсыз факторлармен бірге өндірістік биологиялық, химиялық улар мен микроорганизмдердің еңбекшілердің жұмыс аймағына әсерін, санитарлық-гигиеналық тұрғыдан сипаттамасы мен санитарлық нормаларын қарастырады.

5. Құзіреттілігі: Теориялық және әдістемелік негіздерімен, өндірістік іс-әрекет, қоршаған орта фактрларының әсер ету табиғаты мен сипатын, улылығы мен уыттылығын, адам денсаулығына әсеріе зерттеу.

6. Күтілетін нәтиже: Санитариялық-эпидемиологиялық қызметті ұйымдастыру, негізгі нормативтік құқықтық актілер мен әдістемелік құжаттарды қолдана білу.

Эргономика и техническая эстетика

Ergonomics and technical aesthetics

ETE 3212/

ETA 3212/

БД/КП

Экз./

устно /

2. Постреквизиті: – Еңбек қорғау, Өнеркәсіптік экология

3. Пәннің мақсаты: Өнеркәсіптік кәсіпорынның өндірістік ортасыңда әр түрлі зиянды және қауіпті факторлардың «Адам-операторына» әсер етуіне байланысты технологиялық және техникалық шаралар жасап, «Адам-машина-өндірістік орта» жүйесінің элементтерің, сенімділік, дәлдік, тез әрекеттеу, кедергілерге тұрақтылық, техниканың жіберетін қателерін зерттеу, өндірістік орта жағдайына талдау жасау, оның өзектілік түйінді мәселелерін шешу бойынша студенттер білім мен іскерлік дағдыны меңгеруі.

4. Қысқаша мазмұны: Адам мен техниканың қарым қатынасы. Осы қатынастың дамуының басты этаптары. Эргономиканың басқа ғылымдармен байланысы. «Эргономикалық жүйе» туралы түсінігі. Ішкі жүйелік байланыстар классификациясы. Эргономикалық жүйенің құрылымы. «Адам-машина» жүйесіндегі ақпарат алмасу.

Ақпараттық алмасушы кеңістігіндегі қарастырылатын негізгі аспектілері. Адамның еңбек әрекетіндегі әлеуметтік-психологиялық және биологиялық құндылықтар. Сезім мүшелерінің шектері. Көру жүйесіндегі механизмінің функциясы.

5. Құзіреттілігі: «Өміртіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» бағыты бойынша тұғырлы қызмет жасауда өндірістік еңбек орындарын, машиналардың, басқару органдарының ұйымдастыру жағдайында эргономикалық талаптарына сәйкестігін анықтай білу қажет.

6. Күтілетін нәтиже: Эргономиканың зерттейтін нысаны - «Адам-машина- өндірістік орта» динамикалық жүйесінің. структуралық кестесімен элементтерін көрсетіп, технологиялық жабдықтар және қолданылып отырған техниканы пайдалану үшін теориялық білім дағдысы болуы керек.

Ресурсосберегающие технологии природного и техногенного сырья

Saving technologies of natural and man-made materials

RTPTS 3213/

STNMM 3213

БД/КП

Экз./

устно /

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау, Өнеркәсіптік экология.

3. Пәннің мақсаты: Табиғи және техногенді шикізаттардың қорсақтаушы технологиялар жөнінде кең ауқымды мәліметтермен таныстыру.

4. Қысқаша мазмұны: Қазіргі заманғы қорсақтаушы технологияларды тәжірибе күйінде пайдалану негізінде отын-энергетикалық ресурстарды тиімді пайдаланудың жаңа жолдарын қалыптастыру. Қуат үнемдеуші технологияларды білу мен енгізу энергоресурстарының өндірісіне тең эквиваленнті және де энергияға деген сұранысты қамтамасыз ететін ең рентабельді және экологиялық жауапты әдіс. Табиғи қорларды қорғаудың бүгінгі таңда дүниежүзілік маңызы. Қазақстандағы тектоникалық құрылымдардың ерекшелігі, геологиялық даму тарихының күрделілігі. Қазақстан минералдық қорлардың түрлері мен қоры. Қазақстанның географиялық орнының ерекшеліктеріне байланысты климаттық қорлары, су қорларының маңызы.

5. Құзіреттілігі: Қазіргі таңдағы табиғи және техногенді шикізаттардың қорсақтаушы технологияларды тәжірибе күйінде пайдалану негізінде отын-энергетикалық ресурстарды тиімді пайдаланудың жаңа жолдарын қалыптастыру жолдарын қарастыруында құзіреті болуы тиіс.

6. Күтілетін нәтиже: Қуат үнемдеуші технологияларды білу мен енгізу энергоресурстарының өндірісіне тең эквиваленнті және де энергияға деген сұранысты қамтамасыз ететін ең рентабельді және экологиялық жауапты әдістерін білуі керек.

Рациональное использование топливно-энергетических ресурсов

Rational use of Fuel and Energy Resources

RITER 3213/

RUFER 3213

БД/КП

Экз./

устно /

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау, өнеркәсіптік экология

3. Пәннің мақсаты: Өндірістің даму сатысында техника мен технология қолданылатын немесе қолданылуы мүмкін энергия тасымалдағыштар жөнінде, техника мен технологияның осы деңгейінде қоршаған ортаны қорғау талаптарын сақтай отырып, энергия ресурстарын тиімді пайдалануға экономикалық қол жеткізу әдістері мен тәсілдерін таныстырып үйрету.

4. Қысқаша мазмұны: Энергия тарату мен альтернативті көзіне қолдану проблемалары. Энергетикалық ресурстардың категориялары. Отын-энергетикалық балансы. Энергетикалық ресурстарды үнемдеу. Энергия өндірісінің қалдықтары. Күннің геотермальды энергиясын қолдану. Ғимараттар мен үймереттердің жылуының төмендеуі, жылу жүйесінің рационалды жұмысы. Отын-энергетикалық ресурс –осу даму сатысында техника мен технология қолданылатын немесе қолданылуы мүмкін энергия тасымалдағыш. Нысандарда ақауларды анықтап, талдаулар жасау үшін қолданылатын электрлі-магниттік сәулелер ағымын инфра-қызыл диапазонда аспаптық зерттеулер.

5. Құзіреттілігі: Отын-энергетика ресурстарын тиімді пайдалану мәселелерін анықтап, тиісті іс-шараларды ұйымдастыра білу. Қосалқы энергетикалық ресурстар – қосалқы өнім ретінде немесе негізгі өндірістің қалдығы ретінде алынатын энергетикалық ресурстар, техника мен технологияның осы деңгейінде қоршаған ортаны қорғау талаптарын сақтай отырып, энергия ресурстарын тиімді пайдалануға экономикалық қол жеткізуінде құзіреті болуы тиіс.

6. Күтілетін нәтиже: мекеменің немесе ұйымның энергетикалық шаруашылығын зерттеу, оның энергетикалық шығынын азайту мақсатында ұсыныстар мен техникалық шешімдер жасау, отын-энергетика ресурстарын тиімді және үнемді пайдалануға бағытталған ұйымдық, ғылыми, тәжиірбелік, ақпараттық шаралар жиынтығын білуі керек.

Средства защиты и контроля безопасности труда и жизнедеятельности

Means of protection and control safety and livelihoods

SZhCBTJ 3213/

MPCSL 3213

БД/КП

Экз./

устно /

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау, Өнеркәсіптік қауіпсіздік негіздері

3. Пәннің мақсаты: Еңбек және тіршілік қауіпсіздігінде бақылау және өлшеу әдістері мен құралдары – жұмыс орындарында қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсерінен адамды жеке қорғайтын құралдар, технологиялық үдерістерде пайда болып қоршаған орта мен адамдардың денсаулығына жағымсыз әсерін тигізетін зияндылықтарды бақылау және өлшеу әдістері мен құралдары, зиянды құрамдас бөліктерді сапалық және сандық жағынан бағалау туралы магистранттарға жүйелі білім беру.

4. Қысқаша мазмұны: Жұмысшыларды жеке қорғайтын құралдар. Олардың топтасуы, арналуы, сипаттамасы, әрекет қағидасы мен пайдалану ережелері. Жұмысшыларды жеке қорғайтын құралдармен жабдықтай тәртібі. Жеке қорғайтын құралдардың тиімділігін мен сапасын бағалау. Қорғаныс құрылғылар мен қауіпсіздік белгілері. Бақылау және өлшеу аппаратурасы. Олардың топтасуы, арналуы, сипаттамасы, әрекет қағидасы және пайдалану ережелері. Жеке қорғану құралдары өндірістің қауіпті және зиянды факторларының жұмысшыларға жағымсыз әсерінен сақтаңдыру шаралары.

5. Құзіреттілігі: оқулық және арнайы әдебиеттермен өздігінен жұмыс істеуге дағдылану, жеке қорғайтын құралдармен тәжірибелік жұмыстың дағдыларын қолдану, жеке қорғайтын құралдардың тиімділігін бағалауды жүргізуде дағдыны дамыту.

6. Күтілетін нәтиже: Еңбек жағдайларының өзгешелігін есепке алып, жеке қорғайтын құралдарды таңдап алуда, жеке қорғайтын құралдарды пайдалануда, құралдарға күтім жүргізуде, қажетті санын есептеуде, өндірістік ортаның сапасын және қауіпсіздігін нормалауда бақылаудың және өлшеудің қазіргі заманғы әдістерін, қағидаларын және тәсілдерін пайдалануды білу керек.

Промышленная экология

Industrial ecology

PE 3214/

БД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Қоршаған орта мониторингі

3. Пәннің мақсаты: Қоғам мен табиғат байланысының негізгі этаптарын, ластағыш заттардың бөлек және өнеркәсіп өндірісінің кешені ретінде классификциясы және олардың биосфераның түрлі компоненттеріне әсерін қарастырып үйрету.

4. Қысқаша мазмұны: Өнеркәсіптік ластанудың көздері, ластанудың түрі мен құрамы. Ластану деңгейінің нормативті көрсеткіштері. Өнеркәсіптің әртүрлі салаларының техногендік әсері. Шаңды айыру. Вибрациялық әсердің көздері. Электромагниттік әсердің көздері. Ресурсология. Өнеркәсіптік кәсіпорындар атмосферасы, ауаның құрамы және оның қасиеттері. Жұмыс аймағы микроклиматының сипаттамасы.

5. Құзіреттілігі: Өнеркәсіптік ластағыштардың тірі ағзаларға, соның ішінде адам денсаулығына әсері мен салдарының механизмдері, өнеркәсіптік уытты шығарындылардың көздерін шығару, қоршаған орта мониторингін жүргізу.

6. Күтілетін нәтиже: Әр түрлі өнеркәсіптік шығарындыларымен туылған биосфера компоненттерінің себептері мен салдарын шығару, алдын алу бойынша дағды алу.

Экологическая экспертиза

Ecological expertise

EE 3214/

БД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Қоршаған орта мониторингі

3. Пәннің мақсаты: Білім алушыларға экологиялық сараптама негіздерін, олардың маңыздылығын түсіндіріп үйрету.

4. Қысқаша мазмұны: Экологиялық сараптаманың мақсаттары мен принциптері. Мемлекеттік экологиялық сараптаманың негізгі міндеттері. Табиғат қорғау және жобалау бойынша мемлекеттік стандарттар. Экологиялық сараптама туралы заң мен ережелері. Сараптамаға қатысушылардың құқықтары мен олардың жауапкершіліктері.

5. Құзіреттілігі: Экологиялық сараптама міндетті сипатқа ие және барлық шаруашылық және басқару шешімдерінің қабылдануына ықпал жасауға мүмкіндік береді.

6. Күтілетін нәтиже: Өндіріс техникасы мен технологиясын дайындау және пайдалану кезіндегі экологиялық сараптама жасауды толық жетік білу.

Основы экспертизы

Fundamentals of expertise

OE 3214/

БД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Қоршаған орта мониторингі

3. Пәннің мақсаты: Білім алушыларға қоршаған ортаны қорғау және өміртіршілік қауіпсіздігі саласындағы сараптама негіздерін, олардың түрлерімен маңыздылығын, жүргізу әдістерін түсіндіріп үйрету.

4. Қысқаша мазмұны: Қауіпсіздік сараптамасы негіздерін үйрену. Өндіріс техникасы мен технологиясын дайындау және пайдалану кезіндегі қауіпті және зиянды факторлардың деңгейін есептеу. Қауіпсіздік сараптамасын дайындау. Қоршаған ортаға тигізелетін әсерді бағалау және сараптама жүргізу. Табиғатты пайдалануды нормалау пайдалану аумағы. Экологиялық сараптама. Экологиялық сараптама бөлімдерінің құрылымы және қызметтерінің негізгің бағыттары. Алғашқы және қайталанған сараптама. Сараптаманың жариялалығы. Жобаға вета қою жэне негізгі бағыттар.

5. Құзіреттілігі: ҚР сараптама жүргізілу ерекшеліктерін қарастырылуында, ҚР сараптама саласындағы зандарының орындалуын қадағалауында, және жобаланып отырған барлық шаруашылық және басқару шешімдерінің қабылдануына ықпал етуге мүмкіндік береді.

6. Күтілетін нәтиже: Мемлекеттік экологиялық сараптама, қоғамдық мемлекеттік сараптаманы, оларды жүргізуді ұйымдастыру формаларын, қаржыландыру мэселелерін, тапсырыс берушілердің қүқықтары мен міндеттерін, келіспеушіліктердің реттеу тәртіптерімен жасауды толық жетік білу.

Безопасность техники и технологии

Safety engineering and technology

BTT 3301/

SET 3301

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Өндіріс процесінде түрлі қауіпті жағдайлар пайда болу мүмкіндігі жоғары болғандықтан, еңбек қауіпсіздігін әр түрлі жолдармен қамтамасыз ету, сонымен қатар, ең перспективті жұмыс бағыты болып есептелінетін қауіпсіз техника мен технологияны құруына қойылатын талаптарын таныстырып үйрету.

4. Қысқаша мазмұны: Техника және технология қауіпсіздігінің жалпы талаптары. Өндірісті автоматтандыру және механизацияландыру. Элекрогаздәнекерлеу жұмыстарының қауіпсіздігі, көтермелі-транспорт көліктері мен механизмдерді қолданудың қауіпсіздігін сақтау, жаңа бұйымдар дайындау және оларды қолдану қауіпсіздігінің талаптары, адамдар тасымалдау қауіпсіздігі, транспорт көлік көмегімен құрал – жабдықтарды тасымалдау қауіпсіздігі, қысыммен жұмыс істейтін құрал қолданудың қауіпсіздігі жөнінінде түсіндіру, негізгі ережелерімен таныстырып үйрету.

5. Құзіреттілігі: Қоршаған ортаны қорғау және тіршілік әрекетінің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін, өндірістік процесстер мен жабдықтарды жобалау мәселелерінде, өнеркәсіпте қолданылатын технологиялардың және қауіпті өндірістік процестердің қауіпсіздігі деңгейін бағалауда, қолданылатын жабдықтар мен процестердің қауіпсіздігін жоғарылату бойынша ұйымдастыру шешімдері кешенін әзірлеу кезінде құзыретті болуы керек.

6. Күтілетін нәтиже: Қауіпсіздікті қамтамасыз ету әдістерін, қауіпсіздік шарттары бойынша өндірістік процестерді ұйымдастыру принциптерін, өндірістік жабдықтарға арналған қорғаныс құралдарының тағайындалуы мен қолданылуын білуі керек.

Электро- безопасность

Еlectrical safety

EB 3301/

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Қолдану шеңберіндегі өндірістік әрекетке дайындау, монтаж және жөндеу, сервистік қызмет көрсету және сынау, диагностика және өндірістегі қауіпсіздік, қызметкерлердің денсаулығын сақтау, қоршаған ортаны қорғау талаптарына сай профильді дайындыққа сәйкес электроэнергетикалық және электротехникалық құрылғылардың мониторингі болып табылады.

4. Қысқаша мазмұны: Электрлік токтың адам организміне әсері, зақымдану түрлері. Электрлік токтан қорғанудың ұжымдық және жекелеген қорғану құралдары және олардың қолданылу аясы. Қолданыстағы электр-құрылғылардың жұмысы. Электрлік токпен зақымданғандағы алғашқы көмек көрсету жолдары. Электр-құрылғылармен жұмыс кезіндегі адамға қауіпті бағалау критерийлері. Электрлік токпен зақымдану кезіндегі ұжымдық қорғаныс құрылғыларының есептеу әдісі, жерлендіру қорғаныс құрылғылары, нөлдік қорғаныс құралы. Электрқұрылғыларды қолдану кезіндегі қауіпсіздік пен қорғау құралдарын таңдау принципі. Электрлік ток электрқұрылғылармен жұмыс кезіндегі қауіпті және зиянды фактор. Нормативтік құжаттар, электрқауіпсіздікті регламенттеуші сұрақтар.

5. Құзіреттілігі: Монтаждау және жөндеу, сервистік қызмет көрсету және сынау, диагностикалық процестер кезінде өндірістегі электр-қауіпсіздігін сақтау, бақылау, қадағалауында құзіретті болуі тиіс

6. Күтілетін нәтиже: Электр-құрылғылармен жұмыс кезіндегі адамға қауіпті бағалау критерийлерін, электрлік токпен зақымдану кезіндегі ұжымдық қорғаныс құрылғыларының есептеу әдістерін білуі керек.

Надежность и устойчивость технических систем

Reliability and stability of technical systems

NUTS 3301/

RSTS 3301

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Анықтамалық құралдарды қолдануды, өлшемдердің дәлдік шектері мен қонымдылықтарын есептеу арқылы анықтауды, обьектілерді сынау, бақылау кезіндегі құжаттамалармен жұмыс жасауды, бақылау нәтижелерін статистикалық талдап, оларды өңдеу әдістерін меңгеруді, сонымен қатар сенімділік көрсеткіштерін басқару әдістерін, оларды өндірісте қолдану тәсілдерін үйрету.

4. Қысқаша мазмұны: Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігін бағалаудың және сенімділіктің құрылымы мен сипаттамасы. Машиналар мен конструкциялардың сенімділік теориясы. Зақымданулардың жинақталу модельдері. Жобалау сатысында болжамдау. «Адам-машина-орта» жүйесінің жағымсыз факторлары. Сенімділік көрсеткіштері, сенімділік пен істен шығудың математикалық модельдері. Сақталғыштық теориясы. Қауіптіліктерді талдау. Өндірістік қауіптіліктерді іске асыру механизмі. Техникалық және экологиялық жүйелер жұмысының сенімділігі.

5. Құзіреттілігі: техникалық жүйелердің сенімділігін және қауіпсіздігін бағалауға қатысты кәсіптік қызметте құзыретті болуы керек.

6. Күтілетін нәтиже: Апаттардың пайда болуының мүмкін еместігін бағалау әдістерін, сенімділік, сақталғандық теориясының негізгі ұғымдарын сенімділіктің сандық сипаттамаларын, сақталғыштығын және қауіпсіздігін дер кезінде бағалау әдістерін пайдалана білуі тиіс.

Основы химической и биологической безопасности

The study of chemical and biological safety

OHBB 3302/

SChBC 3302

БД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Өнеркәсіптік қауіпсіздік негіздері, Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: студенттердің инженерлік міңдеттерін анықтау кезінде қауіпсіздік басылымдықтары бойынша қалыптастыру; елді-мекендер мен жұмыс аймақтарында химиялық және биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі аспектілерін зерттеу.

4. Қысқаша мазмұны: Адамның тіршілік әрекетіндегі химиялық және биологиялық қауіпсіздік туралы жалпы ұғымдар. Зиянды заттар, олардың адам ағзасына әсер етуі және кәсіптік уланудың алдын алу шаралары. Химиялық және биологиялық улардың жіктелуі. Биосфера компоненттеріндегі және өндірістік ортадағы химиялық ластаушы заттардың шектеулі шақтамалы концентрациялары. Өндірістік және қоршаған ортаның химиялық және биологиялық ластану мониторингі. Химиялық және биологиялық заттар қолданылатын өндірістік процестердің негізгі технологиялық сұлбалары. Зиянды химиялық немесе биологиялық заттарды бейтараптандыру ұсыныстары, шаралары, әдістері мен тәсілдері.

5. Құзіреттілігі: Химиялық және биологиялық қауіпті заттармен қауіпсіз жұмыс істеуде, табиғи және өндірістік ортаның химиялық және биологиялық ластануын жою шараларын өңдеуде сарамандық жетістіктерге ие болу керек.

6. Күтілетін нәтиже: Пәнді оқу нәтижесінде химиялық үрдістердің физикалы-химиялық негіздерін, химиялық өнеркәсіп қалдықтарының жіктелуін, оларды залалсыздандыру, әдістері, биологиялық қауіпті және улы өндірістік факторларды, химиялық ластайтын заттардың әсер ету механизмін білу керек.

Комплексное использование промышленных отходов

Comprehensive utilization of industrial waste

CIPO 3302/

CUIW 3302

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Қоршаған орта мониторингі, Өнеркәсіптік қауіпсіздік негіздері

3. Пәннің мақсаты: Қалдықсыз технология өндірісінің негізгі бағыттары туралы мағлумат бере отырып, мамандардың бойында қоршаған ортаға жанашыр көзқарас қалыптастыру. Қоршаған ортаның өндірістік қалдықтармен ластану түрлеріне баға беру. Қалдықсыз технологияның негізгі бағыттарын меңгеріп, түсіну.

4. Қысқаша мазмұны: Қоршаған орта ластануының алдын алу шарасы. Өндірістік қалдықтарын жою тәсілдері. Қалдықтарды өңдеудің физикалық-химиялық әдістері. Қалдықсыз немесе аз қалдықты технологияларды өнеркәсіпте пайдалану тиімділігі

5. Құзіреттілігі: инженерлік экологияға қатысты мəселелердің мəнін білу жəне түсіну, практикалық жұмыста жəне ғылыми зерттеулерде алған білімді қолдана білу қажет.

6. Күтілетін нәтиже: антропоорталық жүйесі компоненттері, өндірістік сфера, əлеуметтік, ақпараттық жəне табиғи сферасының əсерінің салдары жөнінде түсінігі жəне пайымдауы болуы қажет. Өндірістік-технологиялық, жобалау-конструкторлық, ұйымдастыру-басқару және ғылыми-педагогикалық бағытта кәсіби маман ретінде алынған білімді қолдана білуі қажет.

Техника и технология защиты атмосферы

Engineering and technology protection of the atmosphere

TTZA 3303/ ETPA 3303

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау, Өнеркәсіптік қауіпсіздік негіздері

3. Пәннің мақсаты: Ғылыми ретінде санитария, гигиена, токсикология туралы, оның іргелі негіздері, принциптері мен әдістемелерін санитариялық бақылаудың теориялық және қолданбалы аспектілерінің заңнамалық базасын игеру.

4. Қысқаша мазмұны: Гигиеналық нормаланудың ғылыми негіздері, қағидалары. Антропогендік факторлардың ауа, су, топырақ құрамына санитарлы-гигиеналық, токсикологиялық әсерін қарастырып, талдау жасап зерттеу. Өндірістегі жағымсыз факторлармен бірге өндірістік биологиялық, химиялық улар мен микроорганизмдердің еңбекшілердің жұмыс аймағына әсерін, санитарлық-гигиеналық тұрғыдан сипаттамасы мен санитарлық нормаларын қарастырады.

5. Құзіреттілігі: Теориялық және әдістемелік негіздерімен, өндірістік іс-әрекет, қоршаған орта фактрларының әсер ету табиғаты мен сипатын, улылығы мен уыттылығын, адам денсаулығына әсеріе зерттеу.

6. Күтілетін нәтиже: Санитариялық-эпидемиологиялық қызметті ұйымдастыру, негізгі нормативтік құқықтық актілер мен әдістемелік құжаттарды қолдана білу.

Пожарная безопасность

Fire safety

PB 3303/

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Өндірістік нысаңдарда өрттер мен жарылыстарды болдырмау жөнінде шаралармен таныстырыу, өрт сөндіру құралдарын пайдалану жөнінде білім алушылардың білімдері, іскерлігі және дағдыларды жүйесін қалыптастыру, осы заманғы өрт сөндіру, өрт және жарылыс қорғанысы құралдарын зерделеу.

4. Қысқаша мазмұны: Өрт қауіпсіздігінің заңдылық, құқықтық және ұйымдастыру сұрақтары. Өрттің пайда болуы механизмі. Өнеркәсіптік нысандар мен қоршаған ортаның өрт қауіпсіздігі жүйелері. Өрттің шығу мүмкіншілігі, адамдарға қауіпті және зиянды факторларының әсерін болдырмайтын және материалдық байлықтарын қорғауын қамтамасыз ететін шаралар. Заттар мен материалдардың өрт және жарылыс қауіптілігі. Технологиялық үдерістердің, бөлмелердің ғимараттардың, құрылыстардың өрт қауіптілігі. Өрт, жарылыс – өрт қауіптілігі бойынша өндірістердің топтасуы.

5. Құзіреттілігі: Бірінші өрт сөндіру құралдарының сандарын есептеуде, жеке қорғану құралдарын қолдануда, құрамалардың, ғимараттардың және құрылыстардың от төзімділігін анықтауда құзіреті болуы тиіс.

6. Күтілетін нәтиже: Өрт шығу себептерін айқындауда, өрт қауіпсіздігі жөнінде шараларды құрастыруда, обьектілердің өрт және жарылыс қорғанышының инженерлік шешімдерін бағалауда, обьектілердің өрт және жарылыс қорғанышының материалдық шығындарын негіздеуді білуі керек.

Пыле-газоочистные установки

Dust-gas treatment unit

PGOU 3303/

DGTU 3303

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Өндірістегі әр түрлі технологиялық процестер нятижесінде пайда болатын шаң-газ қалдықтарынан ауаны қорғау мақсатында қолданатын құрылғылар жөнінде білім алушыларға толық мәлімет беріп таныстыру.

4. Қысқаша мазмұны: Қоршаған ортаны шаңнан және газдан тазартудың инженерлік жолдарын, адсорбциялау процестерін, қоршаған ортаға тасталған газдарды тазарту әдістері. Ауа құрамындағы зиянды шаң мөлшерін өлшеу приборлары, микроклиматтың, желдету жүйесінің, шаң-газ режимінің, шаң-газтұтқыш жүйелердің параметрлерін бақылауға арналған приборлармен жұмыс жасай білу тәсілдері.

5. Құзіреттілігі: Атмосфералық ауа сапасының санитарлық нормасын сақтауда жақсы нәтижеге жететін қолайлы инженерлік, экологиялық және ұйымдастыру шараларын жасай білу, шаң-газды қалдықтарды тазарту кезінде бағалы компоненттерді жинаудың және ұстаудың тиімділігін жоғарлататын технологиялық схемаларды қолдана білуі қажет.

6. Күтілетін нәтиже: Атмосфералық ауаны қорғау техникасы мен технологиясын толық зерттеп меңгеру.

Электро- безопасность производственных объектов

Electrical safety of production facilities

EBPO 3303/

ESPF 3303

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

Пәннің мақсаты: Өндіріс нысаңдардағы технологиялық процесстерге дайындау, монтаж және жөндеу, сервистік қызмет көрсету және сынау, диагностика және өндірістегі қауіпсіздік, қызметкерлердің денсаулығын сақтау, қоршаған ортаны қорғау талаптарына сай профильді дайындыққа сәйкес білім алушыларды электроэнергетикалық және электротехникалық құрылғыларды қауіпсіз пайдалану техникасымен, ережелер мен талаптармен таныстыру.

4. Қысқаша мазмұны: Электрлік ток қауіпсіздігінің критериялары. Әртүрлі электрлік желілер қауіпсіздігінің қауіпсіздігі. Электрқондырғыларында қолданылатын электрқорғауыш құрылғылар. Электр желілерінің түрлелі. Бірфазалы желі. Желі, жерден изолерленген. Жерлендіру құрылғыларын орындау. Үш фазалық желілер. Электрлік желі нейтральді режимде схемасын таңдау. Кернеу астында жұмыс істеу кезіндегі мүмкін қауіптерді сараптау, токпен атқылау себептері және оларды жою әдістері, пайда болу шарттары мен адамдар жұмыс істейтін орындағы кернеудің асырылуы мен ішкі мәндері, пайда болу шарттары және адамдардың жұмыс істеу орнындағы кернеу асырудың атмосфералық мәні.

5. Құзіреттілігі: Өндірістік объектілерінде электр токтан қорғанудың ұжымдық және жекелеген қорғану құралдары және олардың қолданылу аясын анықтауда; қолданыстағы электрқұрылғылардың жұмыс ұйымдары туралы; электрлік токпен зақымданғандағы алғашқы көмек көрсету жолдарын; электрқұрылғылармен жұмыс кезіндегі адамға қауіпті бағалау критерийлерін білуі тиіс.

6. Күтілетін нәтиже: Кернеу астында жұмыс істеу кезіндегі мүмкін қауіптерді сараптау, токпен атқылау себептері және оларды жою әдістері, пайда болу шарттары, электроқондырғыларға қызмет ететін персоналдарға қойылатын талаптар, персоналды үйрету, ережелер мен қағидалардың білуіне персоналды тексеру жөнінде білімі болуы керек.

Методы и средства контроля и измерения

Methods and tools for monitoring and measuring

MSCI3304/

MTMM3304

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Білім алушыларды өлшеу әдістері бойынша теориялық және практикалық даярлау, қоршаған ортаның ластануын, параметрлерді өлшеу мен бақылау бойынша аспаптармен жұмыс істеу дағдыларын иелену, тіршілік әрекетінің қауіпсіздігінде бақылау және өлшеу құралдарын пайдалану бойынша білім, ілім және дағылар жүйесін қалыптастыру.

4. Қысқаша мазмұны: Қоршаған орта объектілер және технологиялық процестерді талдау әдістері мен құралдары: хроматографиялық, электр-химиялық, оптикалық, масса-спектраметриялық, спектрлі-химиялық. Бақылау және өлшеу аппаратурасы. Олардың топтасуы, арналуы, сипаттамасы, әрекет қағидасы және пайдалану ережелері. Жеке қорғану құралдары өндірістің қауіпті және зиянды факторларының жұмысшыларға жағымсыз әсерінен сақтаңдыру шаралары.

5. Құзіреттілігі: Қоршаған ортаның сапасын анықтау мәселелерінде, қоршаған ортаны қорғау саласында бақылау құралдарын қолдану мәселелерінде құзыретті болуы керек.

6. Күтілетін нәтиже: Өндірістік ортаның сапасын және қауіпсіздігін нормалауда бақылаудың және өлшеудің қазіргі заманғы әдістерін, қағидаларын және тәсілдерін пайдалануды білу керек.

Жиенбаева Л.Б., аға оқытушы

Инженерные системы, сети и оборудование

Engineering systems, networks and equipment

ESSO3304/

ESNE3304/

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Еңбек қорғау нормаларының, ережелері мен стандарттарынын сақталуын бакылауды жүзеге асыратын, тіршілік әрекетінің қауіпсіздігін, қоршаған ортаны қорғауды, төтенше жағдайларда қорғауды жүзеге асыру үшін тағайындалған, инженерлік жүйелер, желілер мен жабдыктарды жобалау және пайдалану облысында білімнін кең спектрін меңгерген маманды даярлау.

4. Қысқаша мазмұны: Тұрмыста және өндіріс салаларында қолданылатын инженерлік жүйелердің құрылымын, оларды пайдалану, күтім көрсету тәсілдерін оқып үйрену. Әртүрлі желілердегі пайдаланылатын сұйық және газ тәрізді материялардың қозғалыс динамикасын меңгеру және сәйкесінше есептемелер жүргізе білу.

5. Құзіреттілігі: Пәнді оқу барысында алған білімін өндіріс саласында қолдана білу және техникалық қауіпсіздік, инженерлік жүйелер, желілер және жабдықтар құрылымдарын пайдалану, күтім көрсету тәсілдерін жетік меңгеру.

6. Күтілетін нәтиже: Пәнді оқу нәтижесінде инженерлік жүйелер, желілер және жабдықтар құрылымдарында пайдаланылатын материалдарды дұрыс таңдай алу. Жүйелер мен желілерді жобалай білу. Жобалау жұмыстары барысында тиісінше нормативтік талаптарды орындау. Инженерлік құрылымдарын пайдалану барысында кездескен техникалық ақаулар мен бұзылымдар нәтижелеріне сараптама жасай отырып дұрыс шешім қабылдай білу.

Надежность и устойчивость технических систем

The stability and reliability of technical systems

NUTS 3304/

SRTS 3304

ПД/КП

Экз./

письменно/

written

2. Постреквизиті: Еңбек қорғау

3. Пәннің мақсаты: Анықтамалық құралдарды қолдануды, өлшемдердің дәлдік шектері мен қонымдылықтарын есептеу арқылы анықтауды, обьектілерді сынау, бақылау кезіндегі құжаттамалармен жұмыс жасауды, бақылау нәтижелерін статистикалық талдап, оларды өңдеу әдістерін меңгеруді, сонымен қатар сенімділік көрсеткіштерін басқару әдістерін, оларды өндірісте қолдану тәсілдерін үйрету.

4. Қысқаша мазмұны: Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігін бағалаудың және сенімділіктің құрылымы мен сипаттамасы. Машиналар мен конструкциялардың сенімділік теориясы. Зақымданулардың жинақталу модельдері. Жобалау сатысында болжамдау. «Адам-машина-орта» жүйесінің жағымсыз факторлары. Сенімділік көрсеткіштері, сенімділік пен істен шығудың математикалық модельдері. Сақталғыштық теориясы. Қауіптіліктерді талдау. Өндірістік қауіптіліктерді іске асыру механизмі. Техникалық және экологиялық жүйелер жұмысының сенімділігі.

5. Құзіреттілігі: техникалық жүйелердің сенімділігін және қауіпсіздігін бағалауға қатысты кәсіптік қызметте құзыретті болуы керек.

6. Күтілетін нәтиже: Апаттардың пайда болуының мүмкін еместігін бағалау әдістерін, сенімділік, сақталғандық теориясының негізгі ұғымдарын сенімділіктің сандық сипаттамаларын, сақталғыштығын және қауіпсіздігін дер кезінде бағалау әдістерін пайдалана білуі тиіс.