Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының 08. 357-2006 Қр мжмбс және Қазақстан Республикасының Білім жэне ғылым министрлігінің 23. 12. 2005ж. №779 бұйрығымен бекітілген «Техника және технология

Жұмыс оқу бағдарламасының

титулдық парағы 

Нысан

ПМУ ҰС Н 7.18.3/30

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

«Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы

«Техника және технология қауіпсіздігі» пәнінен

5B073100 «Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі»

мамандығының студенттеріне арналған

       

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 

Павлодар

Мамандықтың мемлекеттік жалпыға

міндетті білім беру стандартының және

типтік бағдарламаның негізінде әзірленген

жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы 

Нысан

ПМУ ҰС Н 7.18.3/31

БЕКІТЕМІН

ОІ жөніндегі проректор

_________Н.Э. Пфейфер

201__ж. «___»_________

Құрастырушы: ________ т.ғ.к., доцент Бейсембаев М.К.

       

________ оқытушы Алигожина Д.А.

«Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы

«Техника және технология қауіпсіздігі» пәні бойынша

5B073100 «Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі»

мамандығының студенттеріне арналған

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 

Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру

стандартының   3.08.357-2006   ҚР   МЖМБС   және  Қазақстан   Республикасының

Білім жэне ғылым министрлігінің 23.12.2005ж.  №779  бұйрығымен бекітілген

«Техника   және   технология   қауіпсіздігі»  типтік   бағдарламасының   негізінде

әзірленді.

Кафедра   отырысында   ұсынылды

  201_ж.   «___»____________№_____

Хаттама. 

Кафедра меңгерушісі _____________ Қ. Ш. Арынғазин 

20__ж. «____» ________

Сәулет-құрылыс факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен 

мақұлданды 

20_ж. «___»____ №____ Хаттама 

ОӘК төрағасы  ________________ Козионов В.А. 

20_ж. «_____»___________

КЕЛІСІЛДІ

Сәулет-құрылыс факультетің деканы _________М.Қ. Кудерин 201_ ж. 

«__»___

МАҚҰЛДАНДЫ:

ОҮЖжӘҚБ бастығы ____________ Варакута А.А. 

20_ж. «__»_____             

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды

20__ж. «___»______________  №____ Хаттама 

1 Пәннің мақсаты - технологиялық процестер мен жабдыктарды жобалау

кезінде және оларды пайдалану процесінде еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Пәннің   міндеті  -  техника  және   технологиялық   процестерге   еңбек

қауіпсіздігі   стандарттарының   талаптарын   зерделеу,   технологиялық

жабдықтардьщ   қауіпсіздігін   бағалау   әдістерімен   танысу,   өндірістік

жабдықтарды пайдалану кезінде қолданылып жүрген құралдарды зерделеу.

Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттердің: 

–  өндірістік   және   потенциалды   қауіпті   өнеркәсіптік   процестердің

қауіптілігін бағалауды;

–  өндірістік   жабдықтарда   жұмыс   істейтіндерге   арналған   құралдарды,

пайдалынатын   құралдардың   қауіпсіздігін   бағалауды  жөнінде   түсініктері

болуы;

–  қауіпсіздікті қамтамасыз ету әдістерін, қауіпсіздік шарттары бойынша

өндірістік   процестерді   ұйымдастыру   принциптерін;   өндірістік   жабдықтарға

арналған қорғаныс құралдарының тағайындалуы мен қолданылуын білуі;

–  техника  және   технологиялар   қауіпсіздігін   қамтамасыз  ету   бойынша

нормативтік-техникалық әдебиеттерді пайдалану мәселелерінде;

–  қоршаған   ортаны   қорғау   жөне   тіршілік   әрекетінің   қауіпсіздігін

қамтамасыз   ететін,   өндірістік  процестер   мен  жабдықтарды  жобалау

мәселелерінде;

–  өнеркәсіпте   қолданылатын   технологиялардың   және   қауіпті   өндірістік

процестердің қауіпсзідігі деңгейін бағалауда;

–  қолданылатын   жабдықтар   мен   өндірістік   процестердің   қауіпсіздігін

жоғарылату бойынша ұйымдастыру шешімдері кешенін әзірлеу кезінде икемді

болуы;

– өндірістік жабдыктарды пайдалану кезінде қауіпсіздік деңгейін болжау

және   жарақаттану   себептерін   айқындау   бойынша;   өндірістік   жабдықтардың

қорғаныс   жүйелері   мен   құрылғыларының   жұмыс   істеу   режимдерін   таңдау

бойынша;  өндірістік   процестердің   қауіпсіздігін   қамтамасыз   ету   үшін

техникалык  шешімдер   мен   шараларды   әзірлеу   бойынша  практикалық

машықтарды иемденуі қажет.

2 Пререквизиттер

Осы   пәнді   меңгеру   үшін   төмендегі   пәндерді   меңгеру   кезінде   алынған

білім,   икемділік   және   дағды-машықтар   қажет:   «Өндірістік   экология»,

«Қоршаған ортаның мониторингі», «Еңбек қорғау», «Жалпы экология».

3 Постреквизиттер 

Пәнді   меңгеру  кезінде   алынған   білім,  икемділік  және  дағды-машықтар

келесі   пәндерді   меңгеруі   үшін   қажет:   «Еңбек   қорғау»,   «Химиялық   және

биологиялық қауіпсіздік негіздері», «Радиациялық қауіпсіздік негіздері». 

Тематический план                                                                                                             Форма

Дисциплины                                                                                                     Ф СО ПМУ 7.18.2/07

4 Пәннің мазмұны 

4.1 Пәннің тақырыптық жоспары 

№

р/с

Тақырыптардың атауы

Сабақ түрлері бойынша

байланыс сағаттарының саны

Дәріс

Тәж

СӨЖ

1

2

3

4

5

1

1 тақырып- Курстың мақсаты және міндеттері.

Қауіпсіздікті қамтамасыз ету принциптері: 

бағдарлаушы, техникалык, басқарушылык, 

ұйымдастырушылық

1

-

2

2

2 тақырып- Техника және технология 

қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар

1

-

5

3

3 тақырып- Өндірісті механикаландыру және 

автоматтандыру кезіндегі еңбек қауіпсіздігі

2

2

8

4

4

 тақырып-

 Электр-газбен   дәнекерлеу

жүмыстарының қауіпсіздігі

3

3

7

5

5  тақырып-  Көтергіш-тасымал   машиналары

мен механизмдерді пайдалану қауіпсіздігі

2

3

8

6

6 тақырып- Жаңа үлгілерді жасау және сынау 

кезінде қойылатын қауіпсіздік талаптары

2

2

7

7

7 тақырып- Адамдар мен жүктерді көлік 

құралдарымен тасымалдау қауіпсіздігі

2

3

15

8

8 тақырып- Қысымның астында жұмыс 

істейтін ыдыстардың қауіпсіздігі

2

2

8

9

БАРЛЫҒЫ:

15

15

60

4.2 Пәннің тақырыптарының мазмұны 

1 тақырып - Кіріспе

Курстың   мақсаты   және   міндеттері.   Курстың   жабдықтардың   және

өндірістік   процестердің   қауіпсіздігін   қамтамасыз   ету  бойынша  ролі   және

маңызы. Негізгі анықтамалар: еңбек қауіпсіздігі, еңбек қауіпсіздігі және қорғау

мониторингі, қауіпсіздік нормалары, еңбек қауіпсіздігі шарттары.

Қауіпсіздікті   қамтамасыз   ету   принциптері:   бағдарлаушы,   техникалык,

басқарушылык, ұйымдастырушылық. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету әдістері мен

құралдары. Пәннің басқа пәндермен байланысы.

2   тақырып   -   Техника  және  технология  қауіпсіздігіне   қойылатын

жалпы талаптар

Қауіпті   және  зиянды  өндірістік   факторлар.   Қорғаудың   ұжымдық   және

жеке   құралдары.   Технологиялық  процестерге  және   жабдықтарға   қойылатын

негізгі   қауіпсіздік   талаптары.   Машиналардың,   жабдықтар   мен

технологиялардың қауіптілік деңгейі және қаупі бойынша жіктелуі.

3  тақырып   -  Өндірісті  механикаландыру   және   автоматтандыру

кезіндегі еңбек қауіпсіздігі

Жұмысшылардың   еңбегін   жеңілдететін,   механикаландырылған   қол

күралын қолдану кезіндегі еңбек қауіпсіздігі. Өндірістік процестерді кешенді

автоматтандыру  және   қауіпсіздігі.   Роботтандырылған   кәсіпорындардағы

өндірістік   жарақаттанушылық   және   кәсіптік   аурулар.   Роботтандырылған

учаскелердің,   желілер   мен   икемді   өндірістік   жүйелердің   жіктелуі.

Роботтандырылған учаскелерде, жүйелердегі желілерде пайда болатын, өзгеше

қауіптіліктер.   Роботтандырылған   өндірістік   процестердің,   икемді   өндірістік

жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз  етудің негізгі  принциптері мен әдістері.

Роботтандырылған   өндірістік   жүйелерді   пайдалану   кезінде   адамды

қауіптіліктерден қорғау әдістері мен қүралдары. Өнеркәсіптік роботтарға және

роботтандырылған  учаскелерге  қойылатын  талаптар.  Қауіпсіздікті   арттыру

бойынша ақпараттық технологияларды қолданудың ролі.

4 тақырып - Электр-газбен дәнекерлеу жүмыстарының қауіпсіздігі

Электр-газбен   дәнекерлеу   жүмыстарының   түрлері.   Электр-газбен

дәнекерлеу   жұмыстары   кезіндегі   қауіпті   және   зиянды   өндірістік  факторлар.

Технологиялық  процестерге  қойылатын  талаптар:  қолмен доғалық дәнекерлеу,

автоматтық   және   жартылай   автоматтық   дәнекерлеу,   түйіспелі   дәнекерлеу

электр-кожбен  дәнекерлеу,   диффузиялық   дәнекерлеу   және   металдарды   кесу.

Өндірістік жайларға қойылатын талаптар.  Материалдар  мен дайындамаларға,

олардың   сақталуы   және   тасымалдануына   қойылатын  талаптар.  Жұмыс

орындарын   ұйымдастыруға   және   өндірістік   жабдыктарды   орналастыру   мен

пайдалануға   қойылатын  талаптар.  Өрт-жарылыс   қауіпсіздігінің   талаптары.

Электр-газбен дәнекерлеу кезінде жұмыс орындарын желдету.

5   тақырып   -  Көтергіш-тасымал   машиналары   мен   механизмдерді

пайдалану қауіпсіздігі

Көтергіш машиналар мен механизмдердің орнықтылығы. Машиналар мен

механизмдердің қауіпті аймақтары. Арқандар мен жүкті қармау құрылғыларын

пайдалану  кезіндегі қауіпсіздік. Жүк көтергіш машиналармен жұмыс жасауға

қойылатын қауіпсіздік  талаптары.  Құрылыс крандарын бөлшектеу, тасымалдау

және жинақтау кезіндегі қауіпсіздік. Жүк көтергіш машиналардағы қауіпсіздік

аспаптары мен кұрылғылары. Көтергіш-тасымал машиналарындағы қауіпсіздік

сигнализациясы.

6  тақырып -  Жаңа үлгілерді жасау және сынау кезінде  қойылатын

қауіпсіздік талаптары

Жабдықтарды   жобалауға   техникалық   тапсырма  құрастыру   кезіндегі,

эскиздік   және   жұмыстық   жобаны  әзірлеу,   тәжірибелік   үлгіні   шығару   және

сынау және оны сериялық өндіріске беру кезіндегі қауіпсіздік талаптары.

7 тақырып - Адамдар мен жүктерді көлік құралдарымен тасымалдау

қауіпсіздігі

Жүктердің   жіктелуі.   Жүктерді  тасымалдау  ережелері.   Адамдарды,

жануарларды   және   тамақ   өнімдерін  тасымалдау  ережелері.   Автомобильдер

жүргізушілерінің, теміржол көлігі және баска көлік құралдары машинистерінің

қауіпсіз еңбегін  ұйымдастыру. Адамдар мен жүктерді тік ғимараттар бойымен

тасымалдау қауіпсіздігі.

8  тақырып   -  Қысымның   астында   жұмыс   істейтін   ыдыстардың

қауіпсіздігі

Герметикалық қүрылғылар мен қондырғылар: құбырлар,  қысылған және

ерітілген   газдарды   сақтауға   және   тасымалдауға   арналған   баллондар,

сұйытылған   газдарға   арналған   ыдыстар.   Қысымның  астында  жүмыс   істейтін

ыдыстар  қауіпсіздігінің бұзылу себептері. Бу және су жылытқыш  қазандарды

пайдалану қауіпсіздігі. Газ баллондарын пайдалану қауіпсіздігі. Компрессорлык

қондырғыларды  пайдалану  қауіпсіздігі.  Герметикаландыру  кезіндегі   бакылау

әдістері.

4.3 Практикалық сабақтардың мазмұны мен тізімі 

1) 3 тақырып - Өндірісті механикаландыру және автоматтандыру кезіндегі

еңбек қауіпсіздігі 

Еңбек механикаландырудың дәрежесін бағалау [11], с. 27-45

2) 4 тақырып - Электр-газбен дәнекерлеу жүмыстарының қауіпсіздігі

Баллондармен   және  ацетилен   генераторларымен  жұмыс   істеу   кезінде

еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз етумен байланысты есептеу [9], с. 105-138

3)  5   тақырып   -  Көтергіш-тасымал   машиналары   мен   механизмдерді

пайдалану қауіпсіздігі

Мұнаралы кранның жүк орнықтылығын есептеу 

Мұнаралы кранның меншікті тұрақтылығын есептеу 

Арқандардың,   тростардың,

 шынжырлар   мен

 ілмектердің   жүк

көтергіштігін есептеу.

[7], с. 177-207, с. 385-419

4)  6   тақырып   -  Жаңа   үлгілерді   жасау   және   сынау   кезінде   қойылатын

қауіпсіздік талаптары

Жаңа үлгілердің есептеу және сынау реті. [10], с. 203-225

5)  7 тақырып - Адамдар  мен жүктерді көлік құралдарымен  тасымалдау

қауіпсіздігі

Көтергіш-көлік құралдарын қауіпсіз пайдалану параметрлерін есептеу.

Көлденең   орнатылған   көлік   құралының   статикалық   тұрақтылығын

есептеу [8], с. 106-165

6)  8   тақырып   -  Қысымның   астында   жұмыс   істейтін   ыдыстардың

қауіпсіздігі

Компрессорлар   мен   бу   казандарының   қорғаушы   және   реттеуші

арматурасын   пайдалану   кезінде   еңбек   қауіпсіздігін   қамтамасыз   етумен

байланысты есептеу [9], с. 155-167

4.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны  

4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі 

№ 

СӨЖ түрі

Есеп беру түрі

Бақылау түрі

Сағатқа

шаққандағы

көлемі

1

Дәрістер

 

сабақтарына

дайындалу

Конспект 

Сабақта жұмыс

істеу

15

2

Тәжірибелік

 

сабақтарға

дайындалу

Жұмыс дәптері

Сабаққа қатынасу

15

3

Аудиториялық   сабақтардың

мазмұнына

 

кірмеген

тапсырмаларды дайындау 

Конспектер

Конспект тексеру

15

4

Рубеждік бақылауға 

дайындалу

Бақылау 

РБ1, РБ2 Тақырып

бойынша бақылау

сұрақтар

15

Барлығы 

60

4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі 

1 тақырып- Курстың мақсаты және міндеттері. Қауіпсіздікті қамтамасыз

ету   принциптері:   бағдарлаушы,   техникалык,   басқарушылык,

ұйымдастырушылық

Қауіпсіздікті қамтамасыз ету әдістері мен құралдары.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1],  10-12 б., [2] 15- 20 б.

2  тақырып-  Техника  және  технология  қауіпсіздігіне   қойылатын   жалпы

талаптар

Қауіпті   және  зиянды  өндірістік   факторлар.   Қорғаудың   ұжымдық   және

жеке құралдары.

Ұсынылатын әдебиеттер: [7],  88-95 б.

3  тақырып-   Өндірісті  механикаландыру   және   автоматтандыру   кезіндегі

еңбек қауіпсіздігі

Роботтандырылған   учаскелердің,   желілер   мен   икемді   өндірістік

жүйелердің жіктелуі 

Ұсынылатын әдебиеттер: [11], 27-45 б.

4 тақырып- Электр-газбен дәнекерлеу жүмыстарының қауіпсіздігі 

Ұсынылатын әдебиеттер: [9], 105-138 б.

Өрт-жарылыс қауіпсіздігінің талаптары

5  тақырып-  Көтергіш-тасымал   машиналары   мен   механизмдерді

пайдалану қауіпсіздігі

Арқандар   мен   жүкті   қармау   құрылғыларын  пайдалану  кезіндегі

қауіпсіздік.

Ұсынылатын әдебиеттер: [8], 106-165 б.

6  тақырып-  Жаңа   үлгілерді   жасау   және   сынау   кезінде   қойылатын

қауіпсіздік талаптары

Жаңа үлгілерді жасауға және сынауға арналған МЕСТ және ТШ.

Ұсынылатын әдебиеттер: [10], 203-225 б.

7  тақырып-  Адамдар  мен   жүктерді   көлік   құралдарымен  тасымалдау

қауіпсіздігі

Адамдарды, жануарларды және тамақ өнімдерін тасымалдау ережелері.

Ұсынылатын әдебиеттер: [8], 106-165 б.

8 тақырып - Қысымның астында жұмыс істейтін ыдыстардың қауіпсіздігі

Газ баллондарын пайдалану қауіпсіздігі.

Ұсынылатын әдебиеттер. [9], 155-167 б.

5 Әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1.

О   промышленной   безопасности   на   опасных   производственных

объектах: Закон Республики Казахстан.- Алматы: Юрист, 2002.- 12 с.

2.

О   безопасности   и   охране   труда:   Закон   Республики   Казахстан.-

Алматы: 2004г.- 20 с.

3.

Инструкция   по   техническому   расследованию   и   учету   аварий,   не

повлекших   за   собой   несчастных   случаев   на   предприятиях   и   объектах,

подконтрольных   Госгортехнадзору   при   Кабинете   Министров   Республики

Казахстан.- Алматы: 1995.- 28 с.

4.

Экспертиза   ТЭО,   проектов   и   объектов   строительства.-   Москва:

Приор, 2002.- 144 с.

5.

Кодекс   Республики   Казахстан   об   административных

правонарушениях. Алматы: Норма-К, 2002.- 280 с.

6.

Противопожарные   нормы   проектирования   зданий   и   сооружений:

СНиП II-2-80.

7.

Безопасность   производственных   процессов:   Справочник   /   СВ.

Белов,   В.Н.Бринза,   Б.С.   Векшин   и   др.   под   ред.   СВ.   Белова.-   Москва:

Машиностроение, 1995.- 448 с.

8.

Метрологическая экспертиза технической документации.- Москва:

Стандартизация, 1992- 184 с.

Қосымша:

1. Правила безопасности в газовом хозяйстве металлургических и коксо-

химических   предприятий   и   производств:   ПБ   11-401-01.-   Москва:

Госгортехназор, 2001.- 192 с.

2. Типовая   инструкция   по   охране   труда   для   рабочих,   выполняющих

погрузочно-разгрузочные   и   складские   работы   с   легковоспламеняющимися,

взрывоопасными и опасными в обращении грузами: ТИР М-014-2000.- Москва:

Деан, 2001.- 32 с.

3. Правила по охране труда на автомобильном транспорте: ПОТ Р-200-

01-95.СПБ: Деан, 2001.- 192 с.

Мамандықтың жұмыс оқу

жоспарынан көшірме 

ПМУ ҰС Н 7.18.3/32

5B073100 «Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі»

мамандығының (тарының) жұмыс оқу жоспарынан көшірме 

Пән атауы - «Техника және технология қауіпсіздігі» 

Оқу

нысаны

Пәннің  еңбек

сыйымдылығы 

Семестр

бойынша

бақылау түрлері  Сем

естр

Семестр бойынша студенттердің

жұмыстарының  көлемі 

кре-

дит-

тер

академиялық

сағат 

кре

дит

тер

аудиториялық сабақ 

(ак. сағат)

СӨЖ

(ак. сағат)

бар-

лығы

ауд СӨЖ емт сын КЖ-с

бар-

лығы

дәр пр. зерт

бар

лы

ғы

СОӨЖ

орта

білім

негі-

зіндегі

күндізгі

2

90

30

60

5

5

2

90

15

15

-

60

Кафедра меңгерушісі ___________ Қ. Ш. Арынғазин  201__ж. «___» ________