қуырдақ – жаренное мясо құймақ

1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.

Қазақ халқы еттен түрлі тағамдар жасаған. Ет тағамдары: шұжық, сырбаз, сірне, қуырдақ, сүр ет т.б

Ұлт тағамдарының негізі –сүт тағамдары. Сүт тағамдарын халық бір сөзбен «ақ» деп атайды. Сүт тағамдарының қоректік қасиеті мол, әрі денсаулыққа пайдалы. Сүттен қымыз, шұбат, қатық,май, ірімшік, құрт, сүзбе, қаймақ, айран,уыз сияқты тағамдар жасаған.

Ұннан жасалатын тағамдар : бауырсақ, шелпек,құймақ,таба нан,жайма, күлше т.б.

1. 
   Қандай ет тағамдарын білесің?
   
2. 
   Сүт тағамдарын қалай атайды?
   
3. 
   Сүт тағамдарының пайдасы бар ма?
   
4. 
   Сүттен қандай сусын дайындайды?
   
5. 
   Ұннан қандай тағам дайындайды?
   
6. 
   Саған қандай ет тағамы ұнайды?
   
7. 
   Бауырсақ қандай тағам?
   

2-тапсырма. Диалогты толықтырып, өзара сөйлесіңдер.

- Саған қандай ұлттық тағам ұнайды?

- ..............................................

- Қазақтың қандай ұлттық тағам жедің?

- ....................................................

- Қайда жедің?

- ..................................................

- Сүт тағамынан не ұнайды?

- ................................................

- Қымыз ішіп көрдің бе?

- ....................................................

- Отбасында ұннан қандай тағам дайындайды?

- ..........................................................

- Сен қандай тағам дайындай аласын?

- .................................................................

3-тапсырма. Берілген сөйлемдерден мәтін құраңдар.

Бүгін көрші үйде той болады. Ұлжан апа ұлттық тағам дайындап жатыр. Сәуле апай – досымның анасы. Мен де қонаққа барамын. Маған бесбармақ ұнайды. Сәуле апай биенің сүтінен қымыз пісіп жатыр.

4-тапсырма. Сөздерді сәйкестендіріңдер.

Азық-түлік	тағам
Сүт Шелпек Қуырдақ Бие сүті	Ұн Ет Айран Қымыз шұбат

Асханада

Жаңа сөздермен таныс, сөздік дәптеріңе жазып ал.

ас мәзірі – меню

тапсырыс – заказ

ыстық тамақ – второе блюдо

ас қасық – столовая ложка

тұшпара – пельмени

1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.

Мен 29-мектепте оқимын. Біздің мектепте асхана екінші қабатта орналасқан. Асханамыз үлкен, таза және әдемі. Аспаздар әр түрлі дәмді тамақ дайындайды. Асханада шырын, шай, кофе сатылады. Біз ас мәзірі бойынша тапсырыс береміз. Оқушылар таңертең тәтті тоқаш жейді, шай ішеді. Түскі уақытта ыстық тамақ алады.

Кезекші оқушы үстелге шанышқы, ас қасық, шай қасықты әкеледі. Маған манты, тұшпара, палау ұнайды.

1. №29 мектепте асхана қайда орналасқан?

2. Асхана қандай?

3. Аспаздар не дайындайды?

4. Қандай сусын сатылады?

5. Асқа тапсырыс бересіңдер ме?

4. Оқушылар таңертең немен тамақтанады?

5. Түскі уақытта қандай тамақ ішу керек?

6. Кезекшінің міндеті қандай?
2-тапсырма. Диалогты толықтырып, өзара сөйлесіңдер.

• 
  Мектепте тамақтанасың ба?
  
• 
  Асханада оқушылар неше рет тамақтанады?
  
• 
  Сен қандай тамақ ішесің?
  
• 
  ...
  

3-тапсырма. Берілген сөздерге көптік жалғауларын қосып жазыңдар.

Алма...

Өрік...

Алхоры...

Жүзім...

Алмұрт...
Анар...

Сәбіз...

Қарбыз...

4-тапсырма. Сөздердің сәйкестігін табыңдар.

Нан

Май

Айран

Шұжық

Шай

Қант

Ірімшік

Сусын

Шырын

Колбаса

Кефир

Сыр

Напиток

Хлеб

Сок

Масло

Чай

сахар

Құймақ

Жаңа сөздерді оқып, естеріңе сақтаңдар.

құймақ – олади

көлемі – (здесь) форма

дөңгелек – крулый

1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.

Менің атым – Досжан. Мен сендерге қазақтың ұлттық тағамы-құймақ туралы айтып беремін. Бұл тағамды әжем жұма күні дайындайды. Бұл отбасымыздың сүйікті тағамының бірі. Ал құймақ қалай дайындалады?

Ұнға 3жұмыртқа, 100гр. қант, 100гр. сары май және жарты литр сүт қосамыз.

Сосын ыстық майға пісіреміз. Құймақтың көлемі дөңгелек болу керек. Құймақ дәмді, тәтті болады.

Ас дәмді болсын!
1. Досжанның әжесі қандай тағам дайындайды?

2. Қай күні құймақ құяды?

3. Құймақ қалай дайындалады?

4. Құймақтың көлемі қандай болу керек?

2-тапсырма. Диалогты толықтырып, өзара сөйлесіңдер.

• 
  Сен құймақ жедің бе?
  
• 
  ...................................
  
• 
  Отбасыңа қандай тағам ұнайды?
  
• 
  ....................................................
  
• 
  Қандай ұлттық тағам дайындай аласың?
  
• 
  .................................................
  
• 
  Мектеп асханасында ұлттық тағам сатылады ма?
  
• 
  ..........................................................
  

3-тапсырма.'>3-тапсырма. Сөздерді сәйкестендіріп, сөз тіркестерін құраңдар.

Дәмді

Ыстық

Қызыл

Дөңгелек

Таңғы
Құймақ

Май

Балық

Ас

үстел

Ірімшік



Жаңа сөздермен таныс, сөздік дәптеріңе жазып ал.

Пайдалы – полезный

сүйекті қатайтады – укрепляет кости

Бұзылмайды – не портиться

бағалы – ценный

1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, сұрақтарға жауап беріңдер.

Сүт тағамының бірі – ірімшік. Ірімшік өте пайдалы, дәмді ас. Балаларға таңғы асқа ірімшікке бал, қаймақ қосып береді. Ал кепкен ірімшік бұзылмайды, көп сақталады. Ірімшікті күнде жеу керек. Оның құрамындағы дәрумендер сүйекті қатайтады. Ертеде ірімшік қазақ дастарқанының бағалы тағамы болған.

1. 
   Ірімшік қандай тағам?
   
2. 
   Кепкен ірімшік қалай сақталады?
   
3. 
   Ірімшік немен бай?
   
4. 
   Ірімшік неліктен дастарқанның басты асы болған?
   
5. 
   Ірімшік қай мал сүтінен жасалады?
   

2-тапсырма. Артық сөзді табыңдар.

• 
  Ас, тағам, қала
  
• 
  Дайындау, әзірлеу, оқу
  
• 
  Оқушы, шәкірт, дастарқан
  
• 
  Бірінші, алғашқы, дәмді
  

3-тапсырма. Таңғы ас мәзірін жасаңдар.

Қонаққа шақыру

Жаңа сөздерді оқып, естеріңе сақтаңдар.

туған-туысқан – родственники құрдас – сверстник

құрметтеу – уважать күтемін – буду ждать

тілек білдіру – выразить пожелание

1-тапсырма. Диолог бойынша өзара сөйлесіңдер.

- Айжан, сәлем! Мен сені туған күніңмен құттықтаймын! Саған денсаулық, бақыт тілеймін.

- Рахмет, Оля! Мен де саған сондай тілек білдіремін. Бүгін кешкі сағат 5-те маған қонаққа кел.

- Рахмет, мен келемін. Сен тағы кімдерді шақырдың?

- Үлкендерді, құрдастарымды, сыныптастарымды шақырдым. Мен сені күтемін, кел.

2-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңдер.

1. Қонаққа барғанда сен қандай тамақ жедің?

2. Сендерге қандай тамақ берді?

3. Қазақтың қандай ұлттық тағамдары болды?

4. Қонаққа бару саған ұнады ма?

3-тапсырма. Қонақ, құрдас деген сөздерді тәуелдеп,сөйлем құрастырыңдар.

Ас – адамның арқауы

Жаңа сөздерді оқып, естеріңе сақтаңдар.

кепіл – залог

құрамында – в составе

ақырғы тамақ – последний прием пищи

қабылдау – принимать пищу

1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, сұрақтарға жауап беріңдер.

Дұрыс тамақтану – адам денсаулығының басты кепілі. Күнделікті тағам құрамында дәрумендер көп болу керек. Тамақты төрт мезгіл және күн сайын белгілі бір мезгілде қабылдау керек. Ақырғы тамақты ұйқыға дейін екі сағат бұрын ішкен жөн. Тамақтана отырып,ас ішу мәдениетін сақтау керек. Тамақтанудың алдында қолыңды сабынмен жууды ұмытпа.

1. Денсаулықтың басты кепілі не?

2. Тамақтану дегеніміз не?

3. Тамақты неше мезгіл қабылдау керек?

4. Тамақты қай мезгілде қабылдаған дұрыс?

5. Ақырға тамақты қашан қабылдау керек?

3-тапсырма. Берілген сын есімдерден сөйлем құраңдар.

Таңғы, түскі, кешкі, ақырғы, пайдалы.

Біздің асханада

Жаңа сөздерді оқып, естеріңе сақтаңдар.

тек – только қызметі – служба

қызметкер – служащий

төселген – накрыто

1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, сұрақтарға жауап беріңдер.

Біздің асхана бірінші қабатта орналасқан. Асхана іші кең әрі таза. Асхана сағат оннан беске дейін жұмыс істейді. Асхананың ішінде «Астарың дәмді болсын!» деген жазу бар. Біздің асхана екі бөлмеден тұрады. Біріншісі – мұғалімдер бөлмесі. Мұнда тек мұғалімдер, қызметкерлер тамақтанады. Келесі бөлме – студенттер бөлмесі. Әрбір бөлмеде бірнеше үстел мен орындықтар тұр. Үстелдің үстінде дастарқан төселген. Үстелде қара бұрыш, қызыл бұрыш және тұз бар. Асханада қуырылған картоп, тұшпара, манты, сорпа т.б. тағамдар сатылады. Түрлі салаттар дайындайды.

Аспазшылар қызметі бізге өте ұнайды.

1. Асхана қайда орналасқан?

2. Асхананың іші қандай?

3. Асхана мәзірінде қандай тағамдар бар?

4. Асхана қанша уақыт жұмыс істейді?

5. Аспазшылар қалай қызмет етеді?

2-тапсырма. Көп нүкренің орнына тиісті септік жалғауларын қойыңдар.

1. Сәбіз...,қияр... көптеген пайдалы дәрумендер бар. 2. Оның тәрелкесін... қуырылған картоп және қызылша салаты болды. 3. Мейрамхана... еуропалық және азиялық тағам түрлері бар. 4. Түс... Ұлжан мен Сұлтан дәмхана... тамақтанады.

3-тапсырма. Берілген сөздер мен сөз тіркестерінен сөйлем құраңдар.

Тамақтану, ас ішу, қуыру, пісіру, тәтті, ащы, сүйікті ас.

Қорытынды сабақ: «Ас дәмді болсын!»

Тест сұрақтарына жауап беріңдер.

1. Сын есімді табыңдар.

А) таңғы В) асхана С) дайындау

2. Барыс септікте тұрған сөзді анықтаңдар.

А) асханада В) аспазды С) асқа

3. «Ас» деген сөздің синонимін табыңдар.

А) тамақтану В) тамақ С) дәмді

4. Мақал-мәтелді аяқтаңдар.

Ас атасы - ...

А) бауырсақ В) тоқаш С) нан

5. Ауыспалы осы шақта тұрған етістікті табыңдар.

А) жеді В) жеймін С) жеп отыр

6. Сөйлемді аяқтаңдар. Сұйық тамақтардың бірі - ...

А) қол кеспе В) құймақ С) әрімшік

7. Дұрыс аудармасын табыңдар. Тамақ әзірлеу.

А) готовил еду В) приготовь еду С) готовить еду

2- тапсырма. Сүйікті тағам туралы шағын әңгіме құрастырыңдар.

3- тапсырма. Ас туралы бес мақал-мәтел жазыңдар.

Қазақстан Республикасы



Жаңа сөздермен таныс, сөздік дәптеріңе жазып ал.
тәуелсіз – независимый сайлану – быть избранным

егеменді – осуверенный қабылдау – принимать жариялау – обьявлен айналымға түсті – вошел в оборот

Қазақстан – көп ұлтты егеменді мемлекет. Халқының саны он бес миллионнан асады. Қазақстанда 14 облыс және 86 қала бар. 1991 жылы 1 желтоқсанда Қазақстанның түңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев сайланды. 1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан тәуелсіз мемлекет болып жарияланды. 1993 жылы қараша айында ұлттық ақша теңге айналымға түсті. 1995 жылы 30-шы тамызда Қазақстан Республикасының Конституциясы қабылданды. Қазақстан Республикасының 1992 жылы 4 маусымда Туы, Әнұраны, Елтанбасы туралы заң қабылданды. Қазақстанның бас қаласы және астанасы – Астана.

Тапсырмалар:

1. 
   Мәтінді түсініп оқыңдар.
   
2. 
   Сөзжұмбақ құрастырыңдар.
   
3. 
   Сөз тіркестеріндегі көп нүктенің орнына тиісті тәуелдік жалғауын қойып жазыңдар.
   

Менің Отан..., оның теңге..., сенің қала..., оның мемлекет..., менің астана..., оның ұлт..., сенің облыс...

4. Карта бойынша әңгіме құрастырыңдар.

Астана – Тәуелсіз елдің жаңа Елордасы

жүктеу 3,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: