–  Қанша айтылып, қанша жазылғанмен де осы мәселе де әзірге  аяқсыз қалып жатқан секілді... –

136
– 
Егер Тіл Заңы жайлы айтар болсам, ондағы мемлекеттің және 
оны бекітіп отырған Парламенттің жауапкершілігі аз. Айтқан болады, олай 
істеу керек, былай түсу керек деп. Бірақ аяғына дейін күреспейді. Соны 
орындатуға құлықсыз. Бұл бір. Екіншіден, егер біз қазақ тілін шын мәніндегі 
мемлекеттік тіл жасағымыз келсе, бұдан батыл, жылдам қимылдауымыз 
керек. Жедел арада бетбұрыс жасайтын кез келді. Олай дейтінім, мемлекеттік 
жетекші қызметкерлердің, әкімдердің қазақ тілін білуін қатаң қадағалау 
қажет. Өзге ұлт өкілі болса, жедел арада тілді үйренсін, қазақ болса, ол 
қайткен күнде ана тілін білуге тиіс. Одан соң мемлекеттік жауапты жоғары 
орындарға Иманғали Тасмағанбетов сияқты мемлекеттік тілді жетік білетін 
азаматтарды тағайындау керек. Үшіншіден, заң талаптарын орындау үшін 
мемлекет қаржы бөлуге тиіс. Сонан кейін ол ақша шенеуніктердің қолында 
жүрмей, тиісті мақсатқа жұмсалса. Міне, сонда ғана заң пәрменді болады.
Осы жерде айта кеткеніміз орынды болар, «Кедейді кезеңде бір тонаса, 
ойпаңда күтіп алып екі тонайды» дегендей, бүгінгі таңда біз үшін екі тілдің 
проблемасы аздай, енді үшінші тіл тағы қосылды. Ол – ағылшын тілі. 
Глобализация туралы конференцияда осы мәселені айттым мен. Нағыз 
глобалдық проблема – бұл тіл... Енді, міне орыс тілі де қалатын болып 
отыр. Қазір халық бәрін тастап, шет тілін үйренуге кірісті. Әрине, уақыт 
талабына сай шет тілін білген жөн. Бірақ өз тіліңді ұмытпауың керек. Ана 
тілін ұмытады екенсің, онда ұлт өмірінен шет қаласың деген сөз. Міне, тілге 
байланысты осындай кереғар құбылыстың да алдын алғанымыз жөн. 
- Уақыт бөліп әңгімелескеніңіз үшін рахмет!
«Алматы ақшамы», 2002. 25 шілде. (Сұхбаттасқан М. Мұқаштегі) 

жүктеу 2,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: