70-кесте – Ақтөбе облысында мемлекеттік көрсетілетін қызметтер көрсету бойынша статистика
Жылы
|
«Бір терезе» принципі бойынша жұмыс істейтін орталықтар арқылы мемлекеттік орган (ведомстволық бағынысты ұйым) белгіленген мерзімді бұзып көрсетілген мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саны
|
«Бір терезе» принципі бойынша жұмыс істейтін орталықтар арқылы мемлекеттік орган (ведомстволық бағынысты ұйым) көрсетілген мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің жалпы саны
|
«Мемлекеттік органда (ведомстволық бағынысты ұйымда) белгіленген мерзімді бұзып көрсетілген мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саны
|
«Мемлекеттік органда (ведомстволық бағынысты ұйымда) көрсетілген мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің жалпы саны саны
|
2012
|
9
|
63 085
|
0
|
6 808 325
|
2013
|
0
|
65 018
|
0
|
1 389 444
|
2014
|
24
|
63 675
|
43
|
2 125 056
|
Мәлімет көзі: Ақтөбе облысының Статистика департаменті
2012 жылдан 2014 жылға дейінгі кезеңде халық тарапынан мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге сұраныс қысқарды. Сонымен бірге мемлекеттік органда көрсетілетін мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге сұраныстың үш есе көлемде қысқаруы белгіленеді. Бұл мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы құбылысты «Дәрігер қабылдауына жазылу» жағдайының 5 199 979 жағдайдан (2012 жылы) 847 176 жағдайға дейін (2013 жылы) және «Дәрігерді үйге шақыру» жағдайының 412 390 жағдайдан (2012 жылы) 182 901 жағдайға дейін (2013 жылы) қысқаруымен түсіндіріледі. Өтініштердің осыншалық елеулі қысқаруы Ақтөбе облысында халықты қайта тіркеу процесінің аяқталуымен түсінідіріледі.
Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер үшін белгіленген мерзімді бұзу өте сирек болады (жағдайдың 0,001% аз). Мемлекеттік орган мерзімді бұзудың әрбір оқиғасы бойынша негіздеме ұсынады, осылай 2012 жылы «Жер учаскесіне жекеменшік құқығына актілерді ресімдеу және беру» қызметтерін көрсету мерзімін 9 бұзу оқиғасы тіркелген - «АктобеНПЦЗем» ЕПК-ды «АктобеНПЦЗем» РМК-на қайта құруға байланысты, сәйкестендіру құжаттарын беру 2012 жылғы 25 қыркүйектен 10 қазанға дейін тоқтатылды.
Электрондық түрде 2014 жылы 31 243 қызмет көрсетілді, бұл 2013 жылғы деңгейден екі есе жоғары (2013 ж. – 13 862 қызмет). 2013 жылмен салыстырғанда берілген лицензиялар мен рұқсат құжаттарының саны 16 есе ұлғайды (2013 жылы – 127 лицензия). ХҚКО арқылы 63 675 қызмет көрсетілді.
Қызмет алушылардың мемлекеттік көрсетілетін қызметтер көрсету тәртібі туралы ақпараттануын көтеру бойынша 382 семинар-кеңес, «дөңгелек үстел», брифинг, конференция және басқа іс-шалара өткізілді.
Көрсетілетін қызметтердің сапасына және нәтижесіне шағымдар саны бойынша статистика «үздік» көрсеткіштер көрсетті. 2012 жылы 1 шағым түсті, 2013 және 2014 жылдары шағым жоқ.
Сонымен бірге, Қазақстан Республикасы «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасы (бұдан әрі – ҰКП) 2014 жылғы қазаннан 2015 жылғы ақпанға дейінгі кезеңде кәсіпкерлердің 40 мемлекеттік көрсетілетін қызметті көрсету сапасына қанағаттануын анықтау мақсатында қоғамдық мониторинг жүргізді. Қазақстан Республикасының өңірлері бойынша қоғамдық мониторинг барысында барлығы 22421 кәсіпкерден, 1317 адам қатысумен 209 фокус-топтан, 548 «құпия сатып алушылардан» сауалнама алынды, 3177 респонденттен сұхбат алынды, 389 мемлекеттік органда жалпы ұзақтығы 3644 сағат 1088 бақылау жүргізілді. Осылай ҰКП қоғамдық мониторингінің іріктемелі бақылауын жүргізейік: «Даму» КДҚ бойынша – кәсіпкерлермен жүргізеді, ҚР ҚМ Мемлекеттік кіріс комитеті және Ақтөбе облысы бойынша ӘПБ – халыққа қызмет көрсетеді, «Халыққа қызмет көрсету орталығы» РМК – бір терезе принципі бойынша қызмет көрсетеді, ал жергілікті атқарушы органдардың ғимараттары тікелей әкімдікке есепті.
ІІД УАП ғимаратында, Ақтөбе қаласы бойынша КГД басқармасында, Ақтөбе облысы бойынша КГД департаментінде, Ақтөбе қаласының Ауыл шаруашылық бөлімінде, Ақтөбе облысының Кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасында, Хромтау ауданының Кәсіпкерлік және өнеркәсіп бөлімінде, Ақтөбе облысының Ауыл шаруашылық басқармасында, Ақтөбе облысының Табиғи ресурстар жне табиғатты пайдалануды реттеу басқармасында, Ақтөбе облысының Жер қатынастары басқармасында, Ақтөбе қ. Жер қатынастары бөлімінде, «Даму» КДҚ» АҚ Ақтөбе облысы бойынша филиал ғимаратында аумақтық бөлімшелер ғимараттарының инфрақұрылымдық қамтамасыз етілуіне бағалау жүргізілді, бұл өз кезегінде бірнеше бақылау жасауға мүмкіндік берді.Бөлімшеде электрондық кезек жоқ; күту залында креслолардың болуына қарамастан, олардың саны жеткіліксіздігі байқалды; ақпараттық стендтер және өтініш үлгілері бар; мүгедектерге арналған сырғыма баспалдақтар және лифт жоқ; келушілерге арналған дәретхана жоқ, қызмет көрсету сапасын бағалауға арналған электронды құрылғылар жоқ.
Барлық мемлекеттік мекемелерде электрондық кезек жоқ. Ақтөбе қаласының ауылшаруашылық бөлімі ғимаратында күту креслолары жоқ, ал Ақтөбе облысының кәсіпкерлік және өнекәсіп Басқармасында, Хромтау ауданының кәсіпкерлік және өнекәсіп бөлімінде, Ақтөбе облысының ауылшаруашылық басқармасында олардың жеткіліксіздігі байқалды. Ақпараттық стендтер және өтініш үлгілері барлық жерде бар. Бірақ, кей жерде мүгедектерге арналған сырғыма баспалдақтар мен лифттер жоқ. Барлық мекемелерде келушілерге арналған дәретханалар бар. Тек Ақтөбе қаласының ауылшаруашылық бөлімінде қызмет көрсету сапасын электрондық құрылғы арқылы бағалауға болады.
«Халыққа қызмет көрсету орталығы» РМК аумақтық бөлім ғимараттарының инфрақұрылымдық қамтамасыз етілуін бағалау бірнеше ескерту жасауға мүмкіндік береді. Ғимаратта электрондық кезек жоқ; күту креслолары да жоқ; ақпараттық стендтер мен өтініш үлгілері бар; мүгедектерге арналған сырғыма баспалдаөтар мен лифт жоқ; келушілерге арналған дәретхана бар; қызмет көрсетуді бағалауға арналған электронды құрылғылар жоқ.
Мемлекеттік жергілікті өзін-өзі басқару жүйесі
«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасының заңына сәйкес жергілікті өзін-өзі басқару облыс, аудан, қала, қаладағы аудан, ауыл өңірі, ауыл өңіріне кірмейтін ауыл маңында ғана жүргізіледі.
Қазақстан Республикасны Конституциясының 89-бабында заңға сәйкес жергілікті өзін-өзі басқару органыдарына мемлекеттік атқарымдарды жүзеге асыру құқығы берілуі мүмкін. Қазақстандағы жергілікті өзін-өзі басқару ұйымдары мен қызметі заңмен реттеледі. Жергілікті өзін-өзі басқарудың қызмет аясында заңға сәйкес тәуелсіздігі қамтамасыз етіледі.
Жергілікті өзін-өзі басқарудың негізі жергілікті мәселелерді шешу үшін жергілікті халықпен таңдалатын өкілдік органдар сияқты маслихаттар болуы заңды түрде бекітілген. Сонымен бірге әкімдер жергілікті өзін-өзі басқару жүйесіне біріктірілген және жергілікті мемлекеттік басқару атқарымдарын, жергілікті мәселелерді шешеді.
2011 жылдан бастап Ақтөбе облысының жергілікті атқарушы органдардың тиімділігін анықтау Қазақстан Республикасының Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы №954 жарлығымен бекітілген, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалар, астананың орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар қызметінің тиімділігін жыл сайындық бағалау жүйесіне сәйкес жүргізіледі.
Жетекші салаларда/салада/аймақта стратегиялық мақсаттар мен міндеттерге жету және орындау тиімділігін бағалау 2013 жылда 91,60 балл болды (2012 ж. – 89,4, 2011 ж. – 89,67).
2013 жылы Ақтөбе облысының мемлекеттік көрсетілетін қызметкерлерінің штаттық саны 4717 бірлік құрады немесе 2012 жылмен салыстырғанда 3,6% өсті
Жалпы облыс бойынша 2013 жылы мемлекеттік көрсетілетін қызметкерлер орташа жасы 39,1 жас (2012 ж. - 39,2, 2011 ж. – 39,6)
Мемлекеттік көрсетілетін қызметкерледің жалпы қазіргі санынан білімі бойынша талдау келесіні көрсетті:
жоғары білімі бар – 3770 (85,3%)
орта кәсіби білімі бар – 363 (14,4%)
орта білімі бар – 14 (0,3%).
Мемлекеттік көрсетілетін қызметтегі әйелдер саны мемлекеттік көрсетілетін қызметкерлердің барлық санынан 2013 жылы 2608 (59%) құрады (2012 ж. – 2571 адам, 2011 ж. – 2640 адам). Олардан мемлекеттік саясаттық қызметкерлер – 2, «А» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметкері – 1, «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметкерлері – 2605 адам.
Мемлекет қызметкері санында ұлтына қарай қазақтар – 9 4215 (95,4%), орыстар - 105 (2,3%), басқалары - 100 (2,3%) құрайды.
Мемлекеттік көрсетілетін қызмет ету өтілі бойнша сапалы қызметкерлер құрамы:
1 жылға дейін – 412 адам (2012ж.- 9,3%);
1 жылдан 5 жылға дейін – 898 (20,3%);
5 жылдан 10 жылға дейін – 1068 (24,2%);
10 жылдан 15 жылға дейін – 768 (17,3%);
15 жылдан 20 жылға дейін – 482 (10,9%);
20 жылдан көп – 792 (17,9%). Орташа өтіл – 10,9 жыл.
Ақтөбе облысының жергілікті атқарушы органдарында 14 (0,32%) мүмкіндігі шектеулі адам жұмыс істейді.
2013 жылдың басынан бастап Ақтөбе облысы бойынша біліктілігін арттыру және мемлекеттік көрсетілетін қызметкерлердің қайта даярлау курсында 1089 мемлекет қызметкері оқытылды, олардың ішінде біліктілігін арттыру курсында – 728, қайта даярлау курсында 361 (2011-2012 жылдарда тек 1705 адам оқытылды, олардың ішінде біліктілігін арттыру курсында – 1151, қайта даярлау курсында 554).
Әкімдік облыс, аймақ (облыстық маңызы бар қала) әкімімен басқарылатын алқалық атқарушы орган болып табылады. Әкімдіктер өзінің құзіретіне байланысты жергілікті мемлекеттік басқару және сәйкес аймаққа байланысты өзін-өзі басқаруды жүзеге асырады.
Электронды үкіметті іске асыру бағдарламасы шеңберінде облыс әкімінің электронды блог-платформасы шығарылды, мұның көмегімен аймақ тұрғындары on-line режімінде аймақ басқарушысына сұрақтарын қойып, оған жауап ала алады. Сонымен қатар web-сайт жұмыс істейді – Ақтөбе облысының электронды әкімдігі, мұнда аймақтағы шаруаларының жағдайы ақпараттарына халықтың қолы жетімді.
Гендерлік саясат
Облыста әкім қарауындағы Әйел істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссиясы белсенді қызмет етуде.
Комиссия қызметшілері құрамы 2014 жылы 14 ақпанда №21 облыстық мәслихат шешімімен бекітілген. Облыстық комиссия құрамында 20 адам, мемлекеттік мекеме, үкіметтік емес ұйымдардың, бұқаралық ақпарат құралдары өкілдері, депутаттар. Комиссияны облыс әкімінің әлеуметтік сұрақтар бойынша орынбасары басшылық етеді.
Аймақтағы мемлекеттік гендерлік саясат ҚР Президентінің 2005 жылғы 29 қарашадағв №1677 қаулысымен бекітілген 2006-2016 жылдарға арналған ҚР гендерлік теңдігі стратегиясына сәйкес жүргізіледі.
Әйелдердің саясаттық белсенділігінің жоғарылауы, басқару органдарындағы олардың уәкілеттілігінің кеңеюі – облыстық комиссия жұмысындағы басымдық мәселелердің бірі болып табылады. Облыста әйелдер уәкілеттілігі облыстық, қалалық және аймақ мәслихаттарында көбейді, өткен сайлауда таңдалған 204 депутаттан – 58 әйел, яғни жалпы депутат санынан 28,4 %. Өткен жиналыста олар – 19% құрады. ҚР Парламенті Мәжілісінде Ақтөбе облысынан уәкілетті 4 депутат, олардан әйел – облыс енсаулық сақтау жүйесінде ұзақ уақыт жұмыс атқарған К.Карекен. барлық 12 аймақта дерлік мәслихаттағы әйелдер уәкеілеттілігі 30 % жеткізілді. Облыстық, қалалық және бір аймақтық мәслихаттарда хатшылар әйелдер болып табылады.
Аймақтағы әйелдердің саясаттық белсенділігінің артуы атқарушы органдардағы әйелдер уәкілеттілігінің өсуі куә болады.
Облыс әкімі 4 орынбасарларының ішінде 2 әйел, қала және аймақ әкімі 30 орынбасарларының ішінде әйел - 6 (20%). 147 ауыл әкімдерінің әйел саны – 17 (11,5%).
Облыста 2015 жыл 1 қаңтар күйі бойынша түрлі мемлекеттік органда 4407 мемлекет қызметкерлері жұмыс істейді, олардан 2484 (56,3 %) әйел адам.
Ақтөбе облысындағы 2015 жыл басында әйелдер саны 425285 адамды құрады (жалпы саны 822 522 адам). Әйелдердің көп бөлігі денсаулық сақтау, білім бері, сату және қызмет көрсету саласында жұмыс атқарады. Жұмысқа қабілетті халықтың жалпы санынан (523 184 адам) 50,9 % әйелдер құрайды немесе 262 109 адам.
2015 жыл басында әрекет етуші кіші және орта бизнесінің заңды тұлғалары Ақтөбе облысы бойынша 6565 адамды құрады. Олардың ішінде кәсіпорындардың әйел басшылары - 1504 адам, яғни жалпы әрекет етуші заңды тұлғалардан әйелдер үлесі 23% құрады.
Әйелдер жұмысбастылығын қамтамасыз ету және еңбек нарығында бәсекеге қабілеттілігін жоғарылату бойынша нақты жұмыстар жүргізіліп жатыр.
Облыстық орталықта зорлыққа ұшыраған әйелдер мен балаларға арналған «сенім» телефоны бар «Үміт» дағдарыстық орталығы жұмыс істейді. Жыл сайын дағдарыстық орталықта әлеуметтік мағыналы жобаларға мемлекеттік грандтар есебінен көмек көрсетіледі. 2014 жылы мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс бойынша 1,6 млн. теңге мөлшерінде қаржылық көмек көрсетілді. Осы жылы – 1,2 млн. теңге.
Облыстың белсенді әйелдерінің дерекқоры құрылған, облыс басқармасымен әлеуметтік-саясаттық жұмысқа дайын мемлекеттік әйел-қызметкерлерінің кадрлік қоры бекітілген. Өткен 2 жыл ішінде басқарушылық қызметке 20-дан астам әйел тағайындалған.
2011 жылдың маусымында тіркелген «Ақмола облысының әйел-саясаткерлер клубы» өз жұмысын атқаруда. 40-тан астам әйелдер – мемлекеттік көрсетілетін қызметкерлер, депутаттар, ауыл әкімдері, ҮЕҰ, БАҚ және кәсіпкерлік басшылары клуб мүшесі болып облыс әйелдерін біріктіру мен гендерлік және отбасы-демографялық саясат сұрақтарына бағытталған үлкен жұмыстар жүргізеді.
Қоғамдағы әйел рөлін жоғарылату, гендерлік теңдік, кәсіптің әлеуметтік жауапкершілігін күшейту сұрақтарын облыстың БАҚ баспалық және электронды жарықтандыру жолымен әйелдің оңтайлы кейіпін насихаттауға бағытталған жұмыс жүргізілуде.
Әйелдердің саясаттық белсенділігін жоғарылату мәселесінде облыстық комиссия саясаттық партиялармен, үкіметтік емес әйел ұйымдарымен тығыз жұмыс жасауда: басқарушылары облыстық комиссияға мүше болатын «Шынар» гендерлік білім беру орталығы, АҚ «Ақтөбе облысының әйел-саясаткерлері клубы». Ақтөбе қаласының әйелдерді қолдау орталығымен. Сондай-ақ, гендерлік дамудың жағымды жақтарында жұмыссыз әйелдердің артықшылық етуі сақталады. Шешім қабылдау деңгейінде әйелдердің жеткіліксіз қатысуы, әйелдер мен ерлердің еңбек төлеміндегі айырмашылықтары және т.б.
Облыс бюджеті
Облыс бюджеті 2014 жыл үшін республикалық бюджеттен түсімдерді ескеріп, табыстар бойынша 103,4% орындалған, 163 833 328,3 мың теңге болжамы кезінде іс жүзінде 169 383 342,4 мың теңге келіп түсті. Трансферттерді ескергендегі бюджеттің шығыс бөлігі 99,8% игерілді, 178 905 806,8 мың теңге жоспары кезінде 178 591 118,7 мың теңге игерілді.
Республикалық бюджеттен трансферттер 2011 қарсы 1,3 есеге өскен, соның ішінде нысаналы трансферттер – 1,1 есеге, субвенциялар – 1,5 есе. Республикалық бюджеттен трансферттер үлесі 48,4% құрады (субвенциясыз 27,0%), өзіндік кіріс үлесі - 51,6%.
32-сурет – 2011-2014 жылдар үшін облыс бюджетінің құрылымы, млн. теңге
Мәлімет көзі: Ақтөбе облысының Қаржы басқармасы
2014 жылы Ақтөбе облысында облыстың сыртқа шығарылатын шикізат тауарларына әлемдік бағаның құлдырауына жағымсыз әсер сынақтан өткізілді. Бұл Ақтөбе облысынан салық және мемлекеттік бюджетке өзге де төлемдердің 2103 жылғы 257 756,9 млн. теңгеден 2014 жылы 235 331,0 млн. теңгеге дейін азаюынан көрінді. Ел экономикасы қарқыны өсімінің баяулауы және іскерлік белсенеділіктің төмендеуі облыс бюджетіне жағымсыз ықпал жасады. Бұл, шикізат ресурсының бюджетке баға әсерін төмендету мақсатында, экономиканы одан әрі әртараптандырудың қажеттілігін көрсетеді.
Шығыс бөлігін қарай отырып, облыстың бюджеттің жалпы көлемінің ең көп бөлігі 2014 жылы денсаулық сақтау саласына шығыны – 18,5%, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық – 17,7%, білім беру – 14,3%, көлік және коммуникация – 4,1 %, жылу-энергетикалық кешен – 2,6%, ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау және жануарлар әлемі, жер қатынстары – 5,9% құрады т.б.
2014 жыл облыстық бюджеттен төмен тұрған бюджеттерге 54 974 237,0 мың теңге сомасында мақсатты трансферттер бөлінді.
Жергілікті (аудандық) бюджеттер
Қазіргі уақытта ауыл өңірі өзін-өзі басқару деңгейінде кіріс көзі салықтық 4 түрі арқылы жүзеге асырылады:
Мемлекеттік мүлікті мүліктік жалға алу;
Азаматтық және заңды тұлғалардан өз еркімен жинау;
Тұрақты орналастыру нысандарында сыртқы (визуалды) жарнаманы орналастыру үшін төлем;
Әкімшілік құқық бұзушылық үшін алынатын жеке айыппұл түрлері.
2014 жылдан бастап жергілікті өзін өзі басқару органдарына қосымша тағы 4 ауыл аймағы қаржысына келетін кіріс көздері жіберілді:
Жеке кіріс салығы (ЖКС);
2. азаматтар мүлкіне салық;
3. көлік салығы;
4. жер салығы.
Теория бойынша салықтардың осы түрлері тұрақты болып табылады, олар сыртқы факторларға тәуелді емес және айқын территориалды байланысы, жеткілікті жоғары дәрежелі жиналуы бар салық базасынан алынады, ол өз кезегінде ауылдық округ үшін тәуелсіз қаражат қалыптастыруға мүмкіндік береді. Бүгінгі күнде ауылдық округ деңгейінде, ауылда, селода, кентте, аудындық маңызы бар қалада дербес бюджет қалыптастырылмаған.
71-кесте – 2014 жылы ЖАО салық түсімдері және 2015 жылға жоспар, мың сан
Аудан аттары
|
Дербес салық салығы
|
Жеке тұлғалар мүлкіне салық
|
Жер салығы
|
Көлік салығы
|
2014 түсім
|
2015 жоспар
|
2014 түсім
|
2015 жоспар
|
2014 түсім
|
2015 жоспар
|
2014 түсім
|
2015 жоспар
|
Алға
|
26665
|
25000
|
2365
|
2250
|
1664
|
1600
|
39671
|
41000
|
Әйтеке би
|
15835
|
10000
|
525
|
400
|
1277
|
1200
|
19060
|
16000
|
Байғанин
|
12587
|
13240
|
634
|
734
|
921
|
925
|
21763
|
23020
|
Ырғыз
|
6676
|
7300
|
664
|
660
|
757
|
596
|
10682
|
11693
|
Қарғалы
|
16083
|
13600
|
764
|
710
|
986
|
915
|
18499
|
17000
|
Қобда
|
16994
|
16700
|
664
|
700
|
1355
|
1300
|
18396
|
18000
|
Мартөк
|
17943
|
16500
|
750
|
750
|
2233
|
2250
|
28122
|
29300
|
Мұғалжар
|
48163
|
63615
|
4785
|
5200
|
3584
|
3000
|
79117
|
78000
|
Темір
|
43514
|
43095
|
3675
|
2992
|
2621
|
2855
|
47240
|
49500
|
Ойыл
|
5528
|
5100
|
245
|
204
|
864
|
900
|
11526
|
14572
|
Хромтау
|
32544
|
32500
|
5154
|
4700
|
1874
|
1500
|
57327
|
48500
|
Шалқар
|
28809
|
40000
|
1742
|
2000
|
1673
|
1000
|
45588
|
45739
|
Ақтөбе қаласы
|
1421451
|
1450000
|
306317
|
356212
|
162768
|
100000
|
926477
|
1048636
|
Барлығы
|
1692793
|
1736650
|
328284
|
377512
|
182579
|
118041
|
1323469
|
1440960
| Мәлімет көзі: Ақтөбе облысының Статистика департаменті
ЖТС жергілікті бюджетке түсімдер 2014 жылы 1 млрд. 692 млн. 793 мың теңгені құрағанына қарамастан, нақты түсімдердің 84%-ы (1 млрд. 421 млн. теңге) Ақтөбе қаласына тиесілі (72-кесте). Ұқсас жағдай салық түсімдерінің қалған түрлері бойынша байқалады. Осылайша, жаңа салық түсімдері Ақтөбе қаласының ғана емес, Ақтөбе облыстарының аудандарының бюджетін де толықтыруға мүмкіндік береді. Республикалық және облыстық бюджеттерден трансферттер жақын болашақта жергілікті бюджеттерді толтырудың маңызды және мағыналы қаржы көзі болып табылады.
Жергілікті бюджет табыстарын, әсіресе, аудандарда, қаржы көздерін әртараптандыру бойынша шаралар қабылдау қажет. Нысаналы трансферттер орнына жергілікті халықтың басым мұқтаждықтарына қаражатты пайдалану мүмкіндігімен қарапайым трансферттер ұсыну қажет. Орындарда айқындылық пен есеп тапсыруды қамтамасыз етуде қаражатты пайдалануда үлкен автономияны ұсыну.
«Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер» бағытын SWOT-талдау
Күшті жақтары
|
Мүмкіндіктер
|
мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді электрондық үлгіге ауыстыру;
мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасына тиімді ішкі бақылау жүргізу жүйесі;
қызметтерді алушылар тарапынан мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасына шағымдарының болмауы;
халықтың мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасына қанағаттандырылуы.
|
«электрондық үкімет» порталы және халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы көрсетілетін мемлекеттік қызметтер үлесін арттыру;
шалғай орналасқан елді мекендерді интернетке қол жеткізумен қамтамасыз ету;
мемлекеттік қызметтерді көрсету бойынша семинар-кеңестерді, «дөңгелек үстелдерді», брифингтерді, конференцияларды және өзге іс-шараларды өткізу;
телефон байланысы арқылы мемлекеттік қызметтер туралы ақпарат беру.
|
Әлсіз жақтары
|
Қауіптер
|
мемлекеттік қызметтерді көрсету мерзімінің бұзылуы;
әкімдіктің мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді көрсету бойынша қызметінің төмен көрсеткіші;
мемлекеттік органдарда мемлекеттік қызметтерді көрсетуде аңғайлы және қалыпты жағдай жасау бойынша ұйымдастырылудың әлсіздігі (электрондық кезектің, күтіп отыруға арналған креслолардың, ақпараттық пандустардың, қызметті көрсету сапасын бағалауға арналған электрондық құрылғылардың және т.б. болуы);
мемлекеттік қызметтерді көрсету саласында мамандар біліктілігін арттыру жүйесінің әлсіздігі;
көрсетілетін мемлекеттік қызметтер туралы халықтың әлсіз ақпараттандырылуы.
|
ҚР заңнамасына және мемлекеттік органдар қызметін бағалау әдістемесіне өзгерістердің жиі енгізілуі;
ақпараттық жүйелердегі техникалық ақаулар;
халықтың мемлекеттік органдарға сенімінің болмауы;
елді мекендер тұрғындарының интернет-ресурстарға тең дәрежеде қол жеткізе алмауы.
|
Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бағыты бойынша проблемалар:
Ақтөбе облысында барлық жерде дерлік мемлекеттік көрсетілетін қызмет алу үшін электронды кезекті қолдану мүмкіндігі жоқ, сонымен қатар, қызметкердің қызмет көрсету сапасын бағалау мүмкіндігі жоқ. Яғни, көрсетілген қызмет бойынша жоғары сапа және халықтың толық қанағаттануы мүмкін емес. 2012 жылдағы айтылған жалғыз шағым қызмет көрсетудегі дұрыстық көрсеткіші болып табылады. Бірақ қанағаттану деңгейін қолма-қол бағалау мүмкін емес, сонымен қатар, мемлекеттік көрсетілетін қызмет көрсету үрдісінің сапасы: қызметкерлер сыпайылығы, ыңғайлылық және басқа да көрсеткіштер.
Аталған тұжырым Сандж зерттеу қорытындысымен де расталады. Орташа барлық Қазақстан бойынша сұрастырылған барлық қызмет тұтынушыларының 4%-ы көрсетілген қызмет бойынша шағым бергісі келеді. Сұхбаткерлер өзінің шағым жазу мүмкіндіктерін жоғары бағаласа да, шағым бергендер тек 22% құрады. Бұл тұтынушылардың жазбаша шағым жазуды ұнатпайтындығы туралы айтады және мемлекеттік көрсетілетін қызметті бағалауда тек осындай нұсқаға ғана сенуге болмайды.
Сондай-ақ Ақтөбе облысы бойынша ҰКП зерттеуінен мемлекеттік көрсетілетін қызмет көрсететін ғимараттарда иүгедектерге арналған сырғым баспалдақтар мен лифттердің жоқтығын ескеру керек, ал бұл заңға, мемлекеттік көрсетілетін қызмет көрсету тәртібіне, сонымен қатар, жергілікті атқаршы органмен расталған заңдарға қарама-қайшы келеді. Қазіргі кезде әкімдік қаулысымен 112 қалыпты қызметтерден 88 тәртіп бекітілді. Мысалы, 4-т. 15-бөлім мемлекеттік көрсетілетін қызмет қалпы «өзіндік қосалқы шаруашылықтың бар болуы туралы анықтама беру» (қызмет «Ауылшаруашылық басқармасымен» МБ атқарылады): «Қызмет көрсету және орталық ғимараттары кіру жері мүмкіндіктері шектелген адамдар үшін сырғыма баспалдақтармен жабдықтандырылған». Іс жүзінде бұл талап толық көлемде Ақтөбе облысы бойынша қызмет көрсетуге арналған ешқай ғимаратында орындалмаған, бұл ҰКП зерттеу шеңберінде зерттелген.
«Мемлекеттік көрсетілетін қызмет туралы» 2013 жылғы 15 сәуірдегі ҚР № 88-V заңына сәйкес жергілікті атқарушы орган құзіретіне қызмет көрсету сапасының ішкі қадағалауын жүргізу кіреді. 2013-2014 жылдардағы кезеңде ішкі бақылау қаржыландырудың және ішкі бақылау жүргізу регламентінің болмауына байланысты іріктемелі жүргізілді. Ішкі бақылау қорытындысы туралы деректер облыс әкімінің сайтында ішінара ұсынылған.
КҮШТІ ЖӘНЕ ӘЛСІЗ ЖАҚТАРДЫ, МҮМКІНДІКТЕР МЕН ҚАУІПТЕРДІ ТАЛДАУ (SWOT-ТАЛДАУ)
Ақтөбе облысының SWOT – талдауы
Күшті жақтары (S)
Бай минералдық-шикізат база (хром, мыс, мыс-мырыш темір, никель, құрамында алтын бар, титан, алюминий рудалары, платина, вольфрам және молибден, тантал және ниобий);
Мұнай мен газ және минералдық шикізат қорларының болуы тау кен өндіру өнеркәсібін одан әрі дамыту негізін құрайды;
Әлемдік нарықтарға жеткізуде дамыған инфрақұрылым, жоғары транзит әлеуеті;
Ірі инвесторлардың болуы (CNPC, Sinopec, Лукойл, TETHYS Petroleumжәне басқасы);
Инвестициялар көлемі бойынша облыс Атырау, Маңғыстау облыстарынан және Астана қ. кейін өңірлер арасында 4-орынға ие;
Қалыпты инвестициялық климат, инвестициялық белсенділіктің және негізгі капиталға инвестициялардың өсу қарқындарының жоғары деңгейі;
Химия өнеркәсібін дамытуда шикізат көздерінің болуы;
Қара және түсті металлургия саласында ауқымды экономикалық әлеует және медициналық пен мұнкай жабдықтарын шығаруда инновациялық әлеует;
Машина жасауда, металл бұйымдарын және құрылыс материалдарын шығаруда ауқымды әлеует;
Жоғары демографиялық әлеует: айтарлықтай «жас» халық, еңбекке жарамды жастағы халықтың басымдығы (халық санының 65%-нан жоғары);
Еңбек нарығындағы оң өсу серпіні: еңбекке жарамды жастан төмен халықтан демографиялық жүктеме, ол дамуға оң серпін береді, жұмыссыздық деңгейінің қысқаруы (4,9%), экономикалық тұрғыдан белсенді халық санының артуы (71,1%);
|
Мүмкіндіктер (O)
Облыстың авиациялық, темір жол және автомобиль магистральдарының тоғысында орналасқан ерекше географиялық орналасуы; тапсыру нарығын кеңейту және транзиттік әлеуетті арттыру
Металлургияны дамыту, құрылыс материалдарын шығару үшін бай минералдық-шикізат базасының болуы.
Отандық тауарлар өндірушілерін сыртқы экономикалық қолдау (кеден жеңілдіктері);
Жоғары қосылған құнмен өндірістік қуаттарды жаңғырту, кеңейту және жаңадан салу.
ИИДМБ шеңберінде мемлекеттік қолдау шаралары (Индустрияландыру картасы, Өнімділік 2020, Экспорттаушы 2020 бағдарламалары);
ҮИИДМБ 2-бесжылдығы шеңберінде ең жаңа технологияларды пайдалана отырып әлдеқайда жоғары бөліністі ірі инвестициялық жобаларды іске асыру;
Ақтөбе қ. – облыстың әкімшілік орталығы Батыс макроөңірінде сервистік сектор және көлік-логистикалық хабтың даму деңгейі жоғары ең ірі қала агломерацияға айналады;
Тиімді даму үшін мұнай-газ саласын кластерлеу, қосалқы кәсіпорындарды арттыру;
Тағам және химия өнеркәсібін, көлік-логистикалық қызметтерді, құрылыс материалдарын шығаруды кластерлеу;
Жергілікті шикізатта жаңа энергия шығарушы қуаттарды салу, электр энергиясын жеткізу желілерін қалпына келтіру;
Өңірдің инвестициялық тартымдылығы салдарынан жергілікті шикізат негізінде бірқатар ірі өндірістерді мемлекеттік қолдау және құру мүмкіндігі бар;
ӘӨК және өңірлік технопарк қызметін өзектендіру, өнімді бірігіп ілгерілету мақсатында халықтың жеке шаруашылықтарын және шаруа (фермер) қожалықтарын біріктіру;
Медициналық мамандарды даярлау және медициналық жабдық шығару бойынша базаның (Батыс Қазақстанда жалғыз) болуы, «кадрларды даярлау – жабдық шығару – қызмет көрсету» схемасы бойынша медициналық қызметтер нарығын дамыту;
|
Әлсіз жақтар (W)
Өңір экономикасы дамуының көмірсутекті шикізат және металдарға әлемдік бағалар конъюнктурасына жоғары тәуелділігі
Өнеркәсіптің дамуын шектейтін желілерде артып жатқан энергия тапшылығы және шығындардыңжоғары деңгейі;
Салалық теңгерімсіздік: өнеркәсіп құрамында тау-кен өндіру өнеркәсібінің үлкен үлесі (76,5%)(экономика осалдылығының өсуі, басқа секторларға және ЦДС дамыту инвестициялар тартымдылығының төмендігі, жұмыспен қамтуға ықпалдың аздығы)
Облыстың әртараптандырылу және инновациялық даму саясаты толық көлемде іске асырылмаған, нәтижесінде экономика құрылымы шикізат бағытын сақтап қалды.
Өңірдің республикалық еңбек бөлінісінде тар мамандандырылуы, терең шикізат бағыт және өңдеу өнеркәсібінде кәсіпкерлікті дамытуға жеткілікті ынталардың болмауы;
Автомобиль жолдары жабындысының тозуы, жол жабындыларының, жасанды құрылыстар мен ИКИ тасушы қабілетінің жоғалуы;
Қазіргі заманғы агротехнологиялардың әлсіз енгізілуі және жоғары репродуциялы тұқымдармен қолжетімді бағамен қамтылуының жеткіліксіздігі
Ауыл шаруашылық құрылулары техникалық паркінің моральды және физикалық тозуы (90,6%);
ШОБ өкілдерінің салалық бөліністе инвестицияларды тарту бойынша шешім қабылдау процесіне әлсіз тартылуы.
Кепіл міндеттемелері бойынша талаптардың жоғары болуы ШОК субъектілерінің көпшілігі үшін кредиттеудің қолжетімділігін төмендетеді.
Инвестициялардың негізгі рецепиенті ірі бизнес болып табылады;
Орта және ірі өндірістердің жеткіліксіз дамуы, ірі ауқымды селекциялық-тұқымдық жұмыстың жүргізілуін тежеу, бар жайылымдарды тиімсіз пайдалану, мал шаруашылық процестерінің механикалану деңгейінің төмендігі.
Ауыл шаруашылықтағы майда тауарлы өндірушілердің үлкен саны.
Экономиканың барлық секторларында білікті кәсіби кадрлар тапшылығы;
Жастар жұмыссыздығының жоғары деңгейі: Ақтөбе қ. (3,8%), Байғанин(4,2%), Алға (3,9%), Мұғалжар(3,9%) аудандары.
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың болмауымен және ауыл шаруашылығын дамытуда күрделі табиғи-климаттық жағдайлармен байланысты ауылдық жерлерде жұмыспен қамтудың қиындығы.
Қарғалы, Мартөк және Хромтау аудандарында жалпы өлім-жітім көрсеткішінің жоғарылығы (1000 тұрғынға 9,48; 9,01 және 8,71).
Мұғалжар, Қобды, Хромтау және Мартөк аудандарында онкологиялық аурулармен ауырудың жоғары көрсеткіші (100 мың тұрғынға 298,0; 266,6; 251,9; 241,3 және 232,5).
|
Қауіптер (T)
Әлемдік экономикаға интеграциямен байланысты өңірлік экономика бәсекеге қабілеттілігінің төмендігі;
Мұнай өндірісі көлемінің төмендеуі;
Мұнай қоры кен орындарының тозуы;
Кен орындарда руда қорларының тозуы;
Әлемдік нарықтардың тұрақсыздығы және металдарға, негізінен, ферроқоспаларға, мыс рудасына және концентраттарға бағалардың құбылуы.
Өңірлік экономиканың технологиялық даму мен салалық сәйкессіздіктерге артта қалу салдарынан ішкі нарықтың импорттық тәуелділігінің артуы және шикізат экспортының жоғары үлесі;
«Батыс Еуропа және Батыс Қытай» халықаралық транзит дәлізі құрылысының аяқтаулымен байланысты құрылыс саласында көлемнің артуы (облыс бойынша көлік дәлізінің 621 км);
Өңір экономикасының шикізат бағытының сақталуы;
Кәсіби білім жүйесінде сәйкессіздіктердің сақталуы еңбек ресурстарына сұранысты қанағаттандыруға теріс ықпал етеді;
Жол шаруашылығы мен көлік дамуының ағымдағы деңгейінің сақталуы кезінде бәсекелес артықшылықтардың төмендеуі;
Тазалау құрылыстарының төмен жаңғыртылу жағдайында экологиялық жағдайдың нашарлауы;
Желілер тозуының жоғары деңгейі сақталған кезде халықтың өмір сүру сапасының және бизнесті жүргізу шарттарының нашарлауы;
Ауыл халқының білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет және спорт қызметтеріне қалыпсыз қол жеткізілуі ауылдық аудандарда адами әлеует деңгейін төмендетеді;
|
Достарыңызбен бөлісу: |