Кеуектілік немесе саңылаулылық (Н)

Кеуектілікке топырақтың структурасы үлкен әсер етеді. Себебі топырақ структурасындағы структуралық түйіршіктердің өзінде және олардың арасында да кеуектер бар. Көптеген зерттеушілер анықтағанындай, кеуектілік структуралық топырақтарда структурасыздарға қарағанда, 1,5 есе жоғары. Топырақтардың өте жоғары кеуектілігі жоғарғы (қарашірікті) горизонттарда 55­70%-ға тең, ал шымтезектер мен орман төсеніштерінде, тіпті – 90%. Тереңдеген сайын кеуектілік кемиді. Жоғарғы горизонттардың кеуектілігі қарашірік құрамымен, структура болуымен, өсімдік тамырлары мен қазғыш жәндіктердің әсер етуімен айқындалады.

Кеуектілікке топырақтардың механикалық құрамы да әсер етеді. Кеуектілік балшықта 50­55%-ға тең, саздақта 50­40%, құмда – 30-35%. Топырақтардың глейлі горизонттарында кеуектілік өте төмен – 25-30%. Топырақтың жалпы кеуектілігі топырақтың меншікті және көлемдік салмақтарының мәндері бойынша (топырақтың жалпы көлемінен пайыздық мөлшері) анықталады.