Дәріс№15
Тербеліс кезіндегі вагондагы рельске түсетін салмақ
Жүк вагондарының нәтижелігімен сипаттайтын мейлінше маңызды өлшемдер – жүк көтергіштік, ыдыс салмағы, осьтік (осьтер саны), кузов көлемі, еден ауданы (плотформа үшін) және линия көлемдері. Бұл абсолюттік өлшемдер деп аталады. Түрлі типті және конструкциялы вагондарды салыстыру үшін осы параметрлердің ара қатынастары – жанама параметрлер пайдаланылады. Оларға: ыдыс коэффициенттері, кузовтың жеке көлемі, еденнің жеке ауданы, осьтік салмақ түсіру жатады.
Жолаушы вагондарының параметрлері (өлшемдері) болып: осьтік, адамдар, ыдыс салмағы, экипировка салмағы (су, көмір, алынып-салынатын жабдық), линия көлемдері қозғалыстың максималды жылдамдығы табылады. Жанаушы вагондары үшін ыдыс салмағы, ұзындық бірлігіне ыдыс ыдыс салмағын немесе осьтік салмақ түсіруді табады.
Жүк көтергіштік Р - жүктің ең көп салмағы, вагонмен тасымалдауға болатын. Жүк көтергіштік темір жолдардың тасу қабілетін анықтайды. Сондықтан вагондарды максималды жүк көтергіштігімен шығаруға талпынады, габариттік көлемдерін арттыра, осьтік салмақ түсуін көтере отырып. Жүк көтергіштікті көтеру үшін вагондардағы осьтердің санын ұлғайтады. Төрт осьті жүк вагондры 68-71 т жүк көтергіштігі мен шығарылады, ол сегіз осьті – 120-132 т
Осьтік салмақ түсіру Р0 – рельске дөңгелектер жұбынан түсетін салмақ.
Мұндағы
вагон салмағы брутто (тиелген вагон салмағы), т;
еркін түсуді жылдамдату
вагон осьтігі;
Осьтік салмақ түсіру конструкциясымен және жолдың үстіңгі құрылымының төзімділігімен, пойыздар қозғалысыныңжылдамдығымен анықталады. Қазіргі кезде ол 230 кН – жүк вагондары үшін, 177 (18 т) жолаушы вагондары үшін шектелген.
Жүк агондары үшін 245 кН (25 т) дейін осьтік салмақ түсіруді одан да көтеру мәселесі көтерілуде.
Қуу салмақ түсіруді - 1 м жолға вагоннан салмақ түсуі,
Мұндағы
автокөтергіштердің осьтері бойынша өлшенген вагонның жалпы ұзындығы, м
Ыдыс салмағы Т – бос вагонның жеке салмағы. Ыдыстың жүк көтергіштігінің және салмағының қосындысы вагон салмағы береді, брутто .
Вагон конструкциясының салмағы минималды және төзімді болуы тиіс. Сондықтан, ыдыс салмағын төмендету – вагон шығарудың негізгі міндеті.
Ыдыс салмағын жүк көтергіштігін көтерумен бір мезгілде төмендетуге вагонға әсер ететін динамикалық күштерді азайту арқылы жетуге болады.
Жүк вагонының салмағын төмендету тиімділігі ыдыстың техникалық коэффициентімен бағаланады.
Бұл коэффициент вагон конструкциясының сапасын сипаттайды: КТ аз болған сайын тасымалданатын жүктің әр тоннасына вагонның жеке салмағы келеді, яғни, вагоннның өзінің тасымалдауға шығын аз кетеді және вагон экономикалық тұрғыда үнемді болады. Сондықтан жаңа вагондарды жобалау кезінде КТ төмендетуге талпыну керек.
Жолаушы вагондары үшін ыдыс коэффициенті ыдыс салмағының вагондағы халыққа қатысы ретінде анықталады.
Вагон кузовының жеке көлемі кузовтың толық көлемінің V оның жүк көтергіштігіне Р ұатысын білдіреді.
Платформалар үшін жеке аудан Fy ауданның жүк көтергіштікке қатынасы ретінде анықталады.
Жеке көлемдер мен жеке аудандардың шамасына байланысты вагонның көлемі мен жүк көтергіштігі пайдаланылады. Сондықтан вагондарды жобалау кезінде оптималды мәндер анықталады, және , яғни және .
Жолаушы вагондары мен жүк вагондары линия өлшемдерімен де сипатталады (ұзындықпен, енімен, биіктігімен және базасымен).
Вагонның жалпы ұзындығы тіркелген автотіркегіштер осьтерінің арасындағы ара-қашықтықпен анықталады. Вагон рамасының ұзындығы 2Lp – раманың соңғы аралықтарының бүйірлерінің арасындакғы қашықтық, вагон базасы 2l – кузов пятниктері орталықтарының арасындағы қашықтық. Кузовтың ұзындығы, ені және биіктігі жылжымалы құрамның берілген сыйымдылығы және габаритімен анықталады.
Жүк вагонының өлшемдерін таңдауды жобаланатын вагон осьтерінің саны m0 мен осьтік салмақ түсуінің көлемі жайлы мәселені шешуден бастаған дұрыс.
Бұлардың бәрі жобалауға берілген тапсырмамен белгіленеді.
Вагон ыдысының жүк көтергіштігі мен салмағы:
Жобалау үрдісіне Т және Р мәндері есептеуге қажет өзгерістер еңгізіп, оларды анықтайды.
Кузовтың рационалды көлемі
Платформа еденінің рационалды ауданы
Содан кейін линияның ішкі және сыртқы мөлшерлерін жылжымалы құрамның берілген габаритінің көлденең пішінін дұрыс пайдалана отырып анықтайды.
Жолаушы вагондарының өлшемдерін таңдауды алдын ала оның ұзындығын таңдаудан бастаған дұрыс. Жобалау элементтерінің өлшемдері (жұмсақ және отыратын орындар, өтетін жерлер, есік ойықтары) қатаң регламенттелген.
Вагон енін оны берілген габаритке кіргізуді есептеу арқылы анықтайды. Содан кейін кузов биіктігін габаритті дұрыс пайдаланудан алады.
Таңдалған жоба бойынша вагонның ішіндегі халықтың санын анықтайды, ал халық саны бойынша және вагоны бар бір жолаушының орташа салмағы бойынша – вагоны бар жолаушылар салмағын анықтайды. Ыдыс пен вагон жабдықтарының салмағын типтері бірдей конструкцияларға қарап, өзгерістерін есепке ала отырып анықтайды.
Пойыздар қозғалысының қауіпсіздігін қамтамассыз ету үшін вагондар темір жолдармен, құрылыстарға тимей, станция платформалары мен басқа құрылғыларға, қатарлас жолдағы жылжымалы құрамға тимей, еркін +өтуі тиіс. Бұл шарт вагонның көлденең кесіктері қатаң белгіленген шектерде болған, ол барлық аталған құрылыстар белгілі бір шамада ғана жолға жақындаған жағдайда ғана орындалады. Бұл шектеулер вагон құрылысында габариттің екі түрімен анықталады. (ГОСТ 9238): жылжымалы құрам 3 және құрылыстар жақындауы 1. (1.12 сурет)
Жылжымалы құрам габариті – көлденең пішін, оның ішіне түзу горизонтальды жолда орнатылған жаңа жылжымалы құрам ғана емес, әбден тозған жылжымалы құрам да сыйуй керек.
Достарыңызбен бөлісу: |
