Қорытынды
бағалау
:
10
ұпай
-
бала
тапсырманы
45
сек
.
жеткізбей
орындайды
.
8-9
ұпай
-
тапсырма
45- 50
сек
аралығында
орындалады
.
6-7
ұпай
-
тапсырма
50 – 60
сек
аралағында
орындалады
.
4-5
ұпай
-
тапсырма
60 - 70
сек
аралығында
орындалады
.
2-3
ұпай
70 -80
сек
аралығында
орындалады
.
0 -1
ұпай
80
сек
жоғары
аралықта
орындалады
.
Қорытынды
бағалау
:
10
ұпай
-
өте
жоғары
деңгей
;
8-9
ұпай
-
жоғары
;
4-7
ұпай
-
орташа
;
2-3
ұпай
-
төмен
;
0-1
ұпай
-
өте
төмен
.
4-
əдістеме
«
Кері
бейнеулер
»
Мақсаты
:
Қоршаған
ортадағы
құбылыстар
мен
нəрселер
арасындағы
байланыстар
,
олар
жөніндегі
қарапайым
түсініктерді
елестету
,
бейнелеу
,
логикалық
байланыстыра
білуді
бағалау
:
жан
-
жануарлар
,
олардың
тіршілік
етуі
,
табиғат
т
.
б
.
туралы
түсініктерін
логикалық
байланыспен
жеткізе
білуі
.
Көрнекілік
:
суреттер
,
секундомер
(
суреттегі
бейнелер
кері
бей
-
неленген
түрде
беріледі
).
Зерттеу
белгілері
:
балаға
,
алдымен
,
кері
бейнелі
суретті
көрсетеміз
.
мұқият
қара
,
сурет
дұрыс
салынған
ба
?
Немесе
орны
өзгерген
нəрселер
бар
ма
?
Егер
теріс
бейнелі
сурет
болса
,
атап
,
себебін
түсіндіріңіз
жəне
сол
бейнелі
суреттің
«
дұрыс
орнын
немесе
белгісін
көрсетіп
беріңіз
».
Нұсқау
бойынша
орындау
екі
бөлімнен
тұрады
. 1 –
теріс
суреттерді
бала
атап
көрсетеді
, 2 -
шын
мəнінде
бейне
қалай
берілетінін
түсіндіреді
.
Бала
сол
уақыт
ішінде
неғұрлым
көбірек
кері
бейнелерді
көрсетіп
дұрыстығын
атауға
тырысу
керек
.
Қорытынды
бағалау
:
173
10-
ұпай
-
егер
де
бала
минут
ішінде
теріс
атап
,
себебін
түсіндіре
білген
жағдайда
қойылады
.
8-9
ұпай
-
бала
барлық
теріс
бейнелерді
атайды
,
бірақ
суреттің
ғана
шын
мəнінде
қандай
болу
керектігін
түсіндіреді
.
6-7
ұпай
-
бала
барлық
теріс
бейнені
көрсетеді
,
бірақ
суреттің
себебін
түсіндіре
алмайды
4-5
ұпай
-
барлық
бейненің
теріс
жақтарын
көрсетеді
,
бейненің
себебін
түсіндіре
алмайды
.
2-3
ұпай
- 4 -
суреттің
теріс
салынғанын
атайды
,
түсіндіре
алмайды
.
0-1
ұпай
4-
суретке
дейін
атайды
себебін
түсіндірмейді
Ескерту
:
жаттығудағы
орындау
барысында
жəне
жоғары
ұпай
бір
бөлімді
толық
орындаған
балаға
қойылады
,
яғни
суреттің
теріс
салынғанын
айтады
,
бірақ
түсіндіре
алмайды
.
Даму
деңгейінің
көрсеткіштері
:
10 -
ұпай
өте
жоғары
деңгей
;
8-9
ұпай
жоғары
;
4-7
ұпай
орташа
;
2-3
ұпай
төмен
;
0-1
ұпай
өте
төмен
.
Мектеп
жасына
дейінгі
баланың
жеке
даралық
даму
диагно
-
стикасы
5-
əдістеме
«
Қорқыныш
үрей
диагностикасы
»
Мақсаты
:
эмоциялық
-
аффектілік
жан
толқуы
өзгерістерін
анықтау
.
Зерттеу
процедурасы
:
Баламен
төменгі
ретте
сауалнама
жүргіземіз
.
1.
Алғашқы
сауал
«
сен
қандай
нəрседен
қорқасың
?»
сұрағымен
басталады
.
2.
Жалғыз
қалудан
қорқасың
ба
?
3.
Аурудан
?
4.
Басқа
балалардан
?
5.
Тəрбиешіден
?
6.
Жазылудан
?
7.
Мыстан
кемпірден
,
жеті
жалмауыз
,
шайтаннан
?
8.
Қараңғыдан
?
9.
Қасқырдан
,
аюдан
,
иттен
,
өрмекшіден
?
174
10.
Машинадан
,
поездан
,
ұшақтан
?
11.
Тасқынан
,
найзағайдан
?
12.
Биіктіктен
?
13.
Тар
бөлмеден
,
дəретханадан
?
14.
Судан
,
өрттен
,
оттан
?
15.
Соғыстан
?
16.
Дəрігерлерден
?
17.
Қаннан
?
18.
Қатты
дыбыстан
?
Қорытынды
бағалау
:
Баланың
жауабына
сай
не
нəрседен
қатты
қорқатыны
жөнінде
қорытынды
жасалады
.
Қорқыныштың
жалпы
саны
неғұрлым
көп
болса
,
ол
баланы
«
бақыланушы
топқа
»
қосып
,
коррекциялық
бағытта
жұмыс
жүргізуге
даярлаймыз
(
психоневрологпен
кеңес
).
Қорқыныш
түрлерін
төмендегіше
топтастырамыз
:
-
Дəрігерлік
қорқыныш
(
ауру
,
егу
,
дəрігер
).
-
Көңіл
күйлік
(
қатты
дыбыстар
,
транспорт
,
өрт
,
соғыс
).
-
Ертегі
кейіпкерлері
мен
жануарлар
туғызатын
қорқыныштар
.
-
Қараңғылық
пен
түстен
пайда
болатын
қорқыныш
-
Əлеуметтік
жай
күйлік
(
адамдар
,
балалар
,
кешігу
,
жазалау
,
жалғыздық
,
биіктік
су
).
6-
əдістеме
«
Жақын
адамның
өзіне
қарым
-
қатынасының
деңгейі
мен
сипатын
зерттеу
».
Мақсаты
:
баланың
жақын
адамдармен
қарым
-
қатынасын
жəне
өзінің
оларға
қарым
-
қатынасын
бағалау
.
Жабдықтар
:
ақ
қағаз
бетіне
алты
қатардан
тұратын
екі
баспалдақ
ер
бала
мен
қыз
баланың
бейнесі
салынады
.
Зерттеу
процедурасы
:
екі
сериядан
тұрады
.
Бірінші
серия
:
Баламен
оның
отбасы
мүшелері
туралы
əңгімелесу
.
Балабақшадағы
жолдастары
туралы
пікірлесу
,
одан
əрі
қарай
зерттеуші
балаға
алты
қатарлы
баспалдақтағы
бір
суретті
береді
,
жəне
оларды
қатарларға
орналастыру
ұсынылады
.
Жоғарғы
қатарға
жолдас
бола
алмайтын
балаларды
отырғызуға
болады
.
Содан
соң
балаға
жасына
бөлінген
сурет
беріледі
(
ұл
немесе
қыздың
бейнесі
),
бұл
тапсырма
бойынша
ол
баспалдақтан
өз
орнын
анықтайды
.
Екінші
серия
:
Сол
балалар
тексеруге
қайта
қатысады
.
Балада
тəрбиешісі
қалай
орналастырса
,
мен
де
солай
жасаймын
деген
пікір
175
болады
.
Əрі
қарай
баладан
ата
-
анаң
сені
қандай
қатарға
орналасты
-
рар
еді
,
апасы
ше
,
ағасы
,
əжесі
,
атасы
т
.
б
.
туған
туысқандарының
өзіне
берер
бағасын
немесе
орнын
анықтаймыз
.
Ал
егер
тəрбиеші
немесе
басқа
бір
туысқаны
оны
төменгі
қатарда
орналастырса
,
оның
себебін
түсіндіруін
ұсынамыз
.
Қорытынды
бағалау
:
Бағалау
əрбір
серия
бойынша
бөлек
есептеледі
.
Олар
өзара
салыс
-
тырылады
жəне
төмендегіше
сұрақтарға
жауап
алынады
:
Бала
өзі
туралы
тəрбиешінің
ойын
,
пікірін
,
қарым
-
қатынасын
қалай
түсіндіреді
?
Жауап
қанағаттанарлық
па
?
Бала
үшін
маңызы
қандай
?
Баспалдақтың
қайсысын
бала
қалайды
?
Себебін
түсіндіре
алама
?
Баланың
өзін
-
өзі
бағалауы
мен
айналасындағы
жақын
туыстарының
бағасы
сай
келеме
?
7-
əдістеме
«
Керн
-
Йирасиктың
мектепке
оқуға
даярлық
жөнінде
бағдарлау
сынағы
»
Мақсаты
:
мектепке
оқуға
даярлықтың
жалпы
деңгейін
анықтау
.
Көрнекілік
:
таза
ақ
қағаз
,
екі
жолақша
.
Бірінші
жолақшаға
«
сен
су
іш
»
деген
сөйлемді
жазамыз
.
Əріптер
көлемі
1
х
1,5.
Екінші
жолақшаға
нүктелер
салынады
,
арақашықтығы
вертикаль
жəне
горизонталь
1
см
.,
ал
диаметрі
2
мм
.
Зерттеу
процедурасы
:
1.
Тапсырма
:
балаға
төмендегіше
нұсқау
беріледі
:
ақ
қағазға
ер
адамның
суретін
еркін
түрде
сал
.
Қосымша
нұсқау
берілмейді
.
Қандай
көмек
сұраса
да
,
балаға
өзің
сал
,
сен
суретті
жақсы
саласың
деген
нұскау
беріледі
.
Қорытынды
бағалау
.
1
ұпай
-
суретте
бас
,
аяқ
,
қол
кеуде
бар
.
Бас
пен
кеуде
мойынмен
жалғасады
.
Бас
көлемі
кеудеге
сай
жəне
оған
бас
киім
кигізілуі
мүмкін
.
Көз
,
мұрын
,
ауыз
,
кұлағы
бар
.
Саусақтар
саны
- 5,
киімдер
кигізілген
.
Адам
–
біртұтас
денесімен
салынған
(
қарындаш
көтерілмей
,
контур
бойынша
салынған
)
Аяқ
-
қолы
кеудеден
шығып
тұр
.
2
ұпай
– 1
пунктегі
барлық
талаптар
сақталған
,
тек
қана
3
бөлек
жетіспейді
,
дегенмен
тұлға
біртұтас
ретінде
беріледі
.
176
3
ұпай
-
суретте
бас
,
кеуде
,
аяқ
-
қол
бар
,
олар
2
қатар
линиямен
сызылған
.
Құлақ
,
шаш
,
киім
,
саусақ
,
өкше
болмау
жағдайы
.
4
ұпай
–
кеудесі
бар
түсініксіз
бейне
,
түрлі
сызықтардан
тұрады
(
аяқ
–
қол
т
.
б
.)
5
ұпай
-
мүлде
түсініксіз
бейне
.
Қосымша
анықтамалар
:
Егер
де
фигура
өте
үлкен
көлемде
салынса
,
ол
қатеге
жатпайды
,
керісінше
,
бала
өзін
сенімді
,
тұрақты
деңгейде
сезінетінін
көрсетеді
.
Ал
егер
өте
кішкентай
салынған
болса
,
ол
бала
өзіне
сенімсіз
екенін
жəне
үрей
жағдайын
бейнелейді
.
Егер
белгілі
бір
детальдары
жетіспесе
(
ауыз
,
көз
,
мұрын
т
.
б
.),
мұндай
жағдай
қарым
-
қатынас
барысында
ауытқушылық
бар
екенін
білдіреді
.
Суреттің
детальді
жақтары
неғұрлым
анық
болса
,
психикалық
даму
деңгейінің
неғұрлым
жоғары
екенін
біле
аламыз
.
Достарыңызбен бөлісу: |